Kiều ở lầu Ngưng Bích- Nguyễn Du

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

(Trích- Truyện Kiều- Nguyễn Du)

I.Đọc, tìm hiểu chung

1.Đọc

2.Vị trí đoạn trích

Đoạn trích nằm ở phần thứ 2 (Gia biến và lưu lạc). Sau khi biết mình bị lừa vào chốn lầu xanh, Kiều uất ức định tự vẫn. Tú Bà vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới

-Sau khi chị em Kiều đi tảo mộ, gặp gỡ và đính ước với Kim Trọng.

-Gia đình Kiều bị vu oan, cha và em trai bị bắt

- Nàng quyết bán mình chuộc cha và em, nhờ Thúy Vân giữ trọn lời hứa với chàng Kim.

- Nàng rơi vào tay họ Mã, bị Mã Giám Sinh làm nhục, bị Tú Bà ép tiếp khách, Kiều tự vẫn. Tú Bà giả vờ khuyên bảo, chăm sóc thuốc thang hứa ghả cho người khác, thực ra là đưa Kiều ra ở Lầu Ngưng Bích để thực hiện âm mưu mới.

3.Kết cấu:

Đoạn trích chia làm 3 phần:

-6 câu thơ đầu: Khung cảnh tự nhiên

-8 câu tiếp: Nỗi nhớ của Kiều

-8 câu cuối:Nỗi buồn sâu sắc cảu Kiều.

II.Đọc hiểu văn bản

1.     6 câu thơ đầu:

-Ngưng Bích (tên lầu): đọng lại sắc biếc

-Khóa xuân: khóa tuổi xuân lại, ý nói cấm cung. Trong trường hợp này, tác giả có ý mỉa mai cảnh ngộ trớ true, bất hạnh của Kiều.

Thúy Kiều ngắm nhìn “vẻ non xa”, “mảnh trăng gần” như ở cùng chung một vòm trời, trong một bức tranh đẹp.

-Một khung cảnh tự nhiên mênh mông hoang vắng, rợn ngợp, thiếu vắng cuộc sống của con người.

-Bốn bề xa trông bát ngát, cong cát vàng nổi lên nhấp nhô như song lượn mênh mông.

-Bụi hồng trải ra trên hang dặm xa

-Gợi vòng tuần hoàn khép kín của thời gian.

Con người bị giâm hãm tù túng trong vòng luẩn quẩn của thời gian, không gian.

-Nỗi cô đơn buồn tủi, chán chường, những vò xé ngổn ngang trong long trước hoàn cảnh số phận éo le.

2.     8 câu tiếp

a.Nỗi nhớ Kim Trọng

Không phải Kiều không thương nhớ cha mẹ, nhưng sau gia biến, nàng coi như đã làm trọn bổn phận làm con với cha mẹ. Bao nhiêu việc xảy ra, giờ đây một mình ở lầu Ngưng Bích, nàng nhớ về người yêu trước hết (nàng coi mình đã phụ tình Kim Trọng)

-Nhớ cảnh thề nguyền

-Hình dung Kim Trọng đang mong đợi.

-Nỗi nhớ không gì có thể làm phai nhạt

-Ân hận, giày vò vì đã phụ tình chàng Kim

Nỗi nhớ theo nàng suốt 15 năm lưu lạc sau này.

b. Nỗi nhớ mẹ cha

-Xót xa mẹ cha đang mong tin con

-Xót xa vì không được chăm sóc cha mẹ già yếu.

-Xót người tựa cửa hôm mai=> gợi hình ảnh người mẹ tựa cửa trông đợi tin con.

-Quạt nồng ấp lạnh: mùa hè, trời nóng nực thì quạt cho cha mẹ ngủ, mùa đông trời lạnh giá thì nằm trước trong giường (ấp chiếu chăn) để khi cha mẹ ngủ, chỗ nằm đã ấm sẵn. Câu này có ý nói Thúy Kiều lo lắng không biết ai sẽ phụng dưỡng cha mẹ.

-Sân Lai: Sân nhà lão Lai tử: theo truyện xưa thì Lai Tử là một người con rất hiếu thảo. tuy đã già rồi mà còn nhảy múa ở ngoài sân để cha mẹ vui.

Nỗi long nhớ người yêu, xót thương cha mẹ thể hiện tấm lòng thủy chung, nhân hậu, hiếu thảo, giàu đức hi sinh.

Nàng nhớ người thân, cố quên đi cảnh ngộ đau khổ của mình

3.     8 câu cuối:

Mỗi câu lục đều bắt đầu bằng “buồn trông”

-Cửa bể lúc chiều hôm, thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa	Nhớ về quê hương. Đây là một hình ảnh khá quen thuộc trong thơ cổ, gợi nỗi nhớ quê: “Quê hương khuất bóng hoàng hôn- Trên sông khói song cho buồn lòng ai” (Thôi Hiệu)
- Ngọn nước mới sa- hoa trôi man mác biết là về đâu	Liên tưởng thân phận mình như bông hoa kia, trôi dạt vô định

- Chân mây mặt nước một màu xanh xanh, không còn một chút hi vọng nào, tất cả đều ngập chìm trong một màu xanh.

Bút pháp tả cảnh ngụ tình đặc sắc, diến tả tâm trạng buồn tràn ngập niềm chua xót về mối tình tan vỡ, nỗi đau buồn vì cách biệt mẹ cha, lo sợ hãi hùng trước cơn tai biến dữ dội lúc nào cũng như sắp ập đến, nỗi tuyệt vọng của nàng trước tương lai vô định.

III.Tổng kết:

1.     Về nghệ thuật:

Bút pháp miêu tả tài tình (tả cảnh ngụ tình), khắc họa tâm lý nhân vật, ngôn ngữ độc thoại nội tâm, điệp ngữ liên hoàn, đối xứng, hình ảnh ẩn dụ.

2.     Về nội dung

Nỗi buồn nhớ sâu sắc của Kiều khi ở Lầu Ngưng Bích  chính là tâm trạng cô đơn lẻ loi, ngổn ngang nhiều mối, đau đớn vì phải dứt bỏ mối tình với chàng Kim, xót thương cha mẹ đơn côi, tương lai vô định.

 

 

Bài tập