Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới- Vũ Khoan

CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỈ MỚI

Vũ Khoan

I.Đọc, tìm hiểu chú thích:

1/Tác giả- tác phẩm

a/Tác giả:

Vũ Khoan: Nhà hoạt động chính trị đã từng làm Thứ Trưởng bộ Ngoại giao, Bộ trưởng bộ Thương mại, hiện là Phó Thủ Tướng Chính phủ.

b/Tác phẩm:

-Xuất xứ: Bài viết đặng trên tạp chí Tia sáng năm 2001, được in vào tập Một góc nhìn của tri thức, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2002.

-Bài viết ra đời trong thời điểm những năm đầu của Thế kỉ XXI, thời điểm quan trọng trên con đường phát triển và hội nhập thế giới.

2.Phương thức diễn đạt:

Nghị luận bình luận về một vấn đề tư tưởng trong đời sống xã hội.

Bố cục gồm 3 phần

-Mở bài (từ đầu đến “thiên niên kỷ mới”): nêu luận điểm chính.

-Thân bài (tiếp theo đến “kinh doanh và hội nhập”): Bình luận và phân tích luận điểm bằng hệ thống luận cứ (3 luận cứ)

-Kết bài (còn lại): Khẳng định lại nhiệm vụ của lớp trẻ.

II.Đọc hiểu văn bản:

Luận điểm: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.

Hệ thống luận cứ:

-Luận cứ 1: Vai trò của con người trong hành trang bước vào thế kỉ mới.

-Luận cứ 2: Nhiệm vụ của con người Việt Nam trước mục tiêu của đất nước.

-Luận cứ 3: Những điểm mạnh và yếu của con người Việt Nam cần nhận thức rõ.

1.Vai trò của con người trong hành trang vào thế kỉ mới

-Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới thì quan trọng nhất là chuẩn bị bản thân con người.

-Đây là một luận cứ quan trọng, mở đầu cho hệ thống luận cứ, có ý nghãi đặt vấn đề- mở ra hướng lập luận toàn bài.

Lý lẽ: Con người là động lực phát triển của lịch sử.

-Ngày nay nền kinh tế tri thức phát triển, vai trò con người càng nổi trội.

-Nêu ra một cách chính xác, logic, chặt chẽ, khách quan. Vấn đề được nêu ra rất có ý nghĩa thực tiễn.Trong thế kỉ trước, nước ta đã đạt những thành quả rất vững chắc.Chúng ta đang bước sang thế kỷ mới với nhiệm vụ cơ bản là trở thành một nước công nghiệp vào năm 2020.Việc chuẩn bị hành trang (tri thức, khoa học, công nghệ, tư tưởng, lối sống...) là vô cùng cần thiết.

2.Bối cảnh của thế giới hiện nay là những mục tiêu- nhiệm vụ nặng nề của đất nước

-Bối cảnh của thế giới: Khoa học công nghệ phát triển cùng với việc hội nhập sâu rộng.

-Mục tiêu, nhiệm vụ của đất nước:

+Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

+Tiếp cận nên kinh tế tri thức.

+Thoát khỏi nề kinh tế nghèo nàn, lạc hậu.

Từ việc gắn vai trò trách nhiệm của con người Việt Nam với thực tế lịch sử, kinh tế của đất nước trong thời kỳ đổi mới để dẫn dắt tới vấn đề cơ bản mà tác giả cần bàn luận: “những điểm mạnh và điểm yếu của con người Việt Nam”.

3.Cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam

-Điểm mạnh

+Thông minh, nhạy bén

+Cần cù, sáng tạo, tỉ mỉ.

+Đoàn kết, đùm bọc trong chống giặc ngoại xâm

+Thích ứng nhanh

-Yếu

+Thiếu kiến thức cơ bản, kém thực hành, không coi trọng nghiêm ngặt quy trình công nghệ, chưa quen với cường độ khẩn trương.

+Đố kị trong làm ăn, cuộc sống đời thường.

+Hạn chế trong thói quen nếp nghĩ, kì thị trong kinh doanh, quen bao cấp, thói khôn vặt, ít giữ chữ tín.

Tác giả đã nêu phân tích cụ thể thấu đáo, nêu song song hai mặt và luôn đối chiếu với yêu cầu xây dựng và phát triển của đất nước hiện nay chứ không chỉ nhìn trong lịch sử.

Trình tự lập luận:

-Tính hệ thống chặt chẽ, có tính định hướng của các luận cứ.

-Kết thúc hệ thống luận cứ bằng cách khẳng định lại luận điểm đã nêu ở phần mở đầu:

+Lấy đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vất bỏ điểm yếu.

+Phải làm cho lớp trẻ, chủ nhân của đất nước nhận rõ điều đó.Làm quen với những thói quen tốt ngay từ những việc làm nhỏ nhặt nhất.

Thái độ của tác giả:Tôn trọng sự thực, nhìn nhận vấn đề một cách khách quan, toàn diện, không thiên lệch.

Tác dụng: Giúp mọi người tránh được tâm lý ngộ nhận tự đề cao quá mức, tự thỏa mãn, không có ý thức học hỏi, cản trở, sự có hại đối với sự phát triển của đất nước trong bối cảnh hiện nay.

III.Tổng kết:

-Nhận thức được vai trò vô cùng to lớn của con người trong hành trang vào thế kỉ mới, những mục tiêu và nhiệm vụ quan trọng của đất nước ta khi bước vào thế kỉ mới.

Qua bài viết, nhận thức được những mặt mạnh cũng như mặt hạn chế của con người Việt Nam để từ đó có ý thức rèn luyện, tu dưỡng để trở thành một người công dân tốt.

 

 

 

 

Bài tập