Bài 8 : Nước ta buổi đầu độc lập
Bài 8: NƯỚC TA BUỔI ĐẦU ĐỘC LẬP
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập tự chủ
- Sau chiến thắng Bạch Đằng, năm 939: Ngô Quyền lên ngôi vua, đóng đô ở Cổ Loa
- Ngô Quyền thiết lập chính quyền mới do Vua đứng đầu quyết định mọi việc;đặt các chức quan văn- võ quy định lễ nghỉtong triều, trang phục quan lại các cấp.
Ở địa phương cử các quan trông coi các châu quan trọng.
– Độc lập chủ quyền được giữ vững, đất nước yên bình.
2. Tình hình chính trị cuối thời Ngô
- 944: Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha cướp ngôi triều đình lục đục, đất nước rối loạn
- 950: Ngô Xương Văn lật đổ Dương Tam Kha nhưng không quản lí được đất nước.
- 965: Ngô Xương Văn chết, tranh chấp cát cứ diễn ra đẫn đến loạn 12 Sứ Quân.
2. Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước
* Tình hình đất nước:
- Loạn 12 Sứ Quân đất nước chia cắt, loạn lạc.
- Nhà Tống có âm mưu xâm lược,
* Quá trình thống nhất:
- Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa Lư, ông liên kết với sứ Quân Trần Lãm, được nhân dân ủng hộ dánh đâu thắng đó được tôn là Vạn Thắng Vương
- Năm 967: Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước.
1. Em hãy nhắc lại ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bạch Đằng năm 938 ?
Trả lời :
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 có ý nghĩa lịch sử :
- Đã đánh bại âm mưu xâm lược của quân Nam Hán
- Chấm dứt hơn 10 thế kỉ thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc
- Mở ra một thời kì lịch sử mới : thời kỳ xây dựng và bảo vệ nền độc lập lâu dài của Tổ quốc
2. Sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938, việc làm của Ngô Quyền chứng tỏ ông quyết tâm xây dựng nền độc lâp, tự chủ ?
Trả lời :
- Ông xưng vương, đóng đô ở Cổ Loa
- Ông bỏ chức tiết độ sứ (bỏ bộ máy cai trị của họ Khúc), lập triều đình theo chế độ quân chủ
- Tự quyết định mọi công việc chính trị, quân sự, ngoại giao.
3. Sau khi lên ngôi vua, Ngô Quyền đã tổ chức bộ máy nhà nước như thế nào ? Dựa vào SGK, em hãy vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời Ngô và rút ra nhận xét ?
Trả lời :
- Ngô quyền đã tổ chức bộ máy nhà nước :
+ Vua đứng đầu triều đình, quyết định, quyết định mọi công việc chính trị, ngoại giao, quân sự
+ Đặt ra các chức quan văn, võ
+ Ở địa phương có các tứ sử
- Sơ đồ tổ chức nhà nước thời Ngô :
- Nhận xét : Tổ chức bộ máy nhà nước tuy còn đơn giản nhưng được thống nhất từ Trung ương đến địa phương đã thể hiện rõ ý thức độc lập tự chủ.
+ Vua đứng đầu triều đình, quyết định mọi công việc (chính trị, quân sự, ngoại giao)
+ Dưới vua có các quan văn, quan võ
+ Các quan địa phương là các tướng lĩnh có công được vua cử đi cai quản các địa phương gọi là thứ sử
4. Sau khi Ngô Quyền mất, tình hình đất nước thay đổi như thế nào ?
Trả lời :
- Năm 944, Ngô Quyền mất. Hai con là Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn còn trẻ, không đủ uy tín và sức mạnh để giữ vững chính quyền trung ương.
- Một viên quan là Dương Tam Kha đã tiếm quyền, tự xưng là Bình Vương. Ngô Xương Ngập bỏ trốn
- Các phe phái nổi lên khắp nơi, đất nước lâm vào tình trạng không ổn định.
- Năm 950, Ngô Xương Văn được sự ủng hộ của các tướng lĩnh đã lật đổ được Dương Tam Kha, giành lại ngôi vua. Xương Văn mời anh về cùng nhau trông coi việc nước. Song do mâu thuẫn nội bộ, uy tín nhà Ngô giảm sút.
5. Vì sao năm 950, Ngô Xương Văn giành lại được ngôi vua nhưng uy tín nhà Ngô giảm sút ?
Trả lời :
Năm 950, Ngô Xương Văn giành lại được ngôi vua nhưng uy tín nhà Ngô giảm sút vì : Mặc dù hai anh em trông coi việc nước nhưng mâu thuẫn nội bộ ngày càng gay gắt, trong khi đó tình hình đất nước đã rất rối loạn, thổ hào nổi lên khắp nơi, uy tín nhà Ngô giảm sút, không còn đủ để ổn định tình hình, chấn chỉnh việc nước.
6."Loạn 12 sứ quân" gây ra những hậu quả như thế nào đối với đất nước ?
Trả lời :
"Loạn 12 sứ quân" gây ra những hậu quả trầm trọng đối với đất nước :
- Gây ra tình trạng đất nước bị chia cắt, hỗn loạn do các sứ quân chiếm đóng nhiều vị trí quan trọng khác nhau và tiến đánh lẫn nhau
- Làm cho việc sản xuất bị ngưng trệ, kinh tế khó khăn
- Đất nước đứng trước tình thế bất lợi trước nguy cơ xâm lược của nhà Tống
7. Đứng trước những khó khăn trên, yêu cầu mới của lịch sử lúc bấy giờ là gì ?
Trả lời :
Đứng trước những khó khăn trên, yêu cầu mới của lịch sử lúc bấy giờ là đòi hỏi tầng lớp thống trị trong nước phải nhanh chóng thống nhất lực lượng để đối phó với nạn ngoại xâm có thể xảy ra và đó cũng là nguyện vọng của nhân dân ta thời bấy giờ.
8. Giới thiệu đôi nét về Đinh Bộ Lĩnh
Trả lời :
+ Đinh Bộ Lĩnh là người động Hoa Lư (Gia Viễn _ Ninh Bình), con trai của Đinh Công Trứ. Hồi nhỏ, ông sống với mẹ ở quê nhà, ông thường cùng lũ trẻ nhỏ trong vùng chăn trâu, chơi trò tập trận, khiêng kiệu, lấy bông lau làm cờ.
+ Sau này, giữa lúc nhà Ngô suy yếu, Đinh Bộ Lĩnh đã cùng với những người thân thiết tổ chức lực lượng, rèn vũ khí, xây căn cứ ở Hoa Lư. Khi nhà Ngô sụp đỏ, cả nước rối loạn, Đinh Bộ Lĩnh đem quân đi đánh dẹp các sứ quân.
9. Vì sao Đinh Bộ Lĩnh đánh dẹp được các sứ quân ? Nêu ý nghĩa ?
Trả lời :
Đinh Bộ Lĩnh đánh dẹp được các sứ quân là vì :
- Được sự ủng hộ của nhân dân
- Đinh Bộ Lĩnh là người có tài, đã liên kết với một số sứ quân như : sứ quân của Trần Lãm, sứ quân Phạm Bạch Hổ....
Việc Đinh Bộ Lĩnh dẹp " Loạn 12 sứ quân" có ý nghĩa :
- Thống nhất lại đất nước, lập lại hòa bình trong cả nước.
- Tạo điều kiện để xây dựng đất nước vững mạnh, chống lại âm mưu xâm lược của kẻ thù.
10. Em hãy trình bày công lao của Ngô Quyền và Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu độc lập ?
Trả lời :
- Ngô Quyền đã có công lao lớn đánh bại quân Nam Hán, chấm dứt thời kì bắc thuộc hơn 10 thế kỉ, xây dựng nền độc lập tự chủ của đất nước.
- Đinh Bộ Lĩnh là người có công dẹp "Loạn 12 sứ quân", thống nhất đất nước.
Bài tập
Có thể bạn quan tâm
Có thể bạn quan tâm
