Phân tích bài thơ Vội vàng
Gửi bởi: Nguyễn Thị Vân 1 tháng 10 2019 lúc 8:58:42 | Được cập nhật: 58 phút trước Kiểu file: DOCX | Lượt xem: 644 | Lượt Download: 5 | File size: 0.054854 Mb
Nội dung tài liệu
Tải xuống
Link tài liệu:
Các tài liệu liên quan
- Tài liệu ôn tập HKII năm học 2020-2021 môn Ngữ Văn 11, trường THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội
- Đề kiểm tra HKI Ngữ Văn 11, trường THPT Hoàng Hoa Thám - Khánh Hòa, năm học 2018-2019
- Đề cương ôn thi HKI Ngữ Văn 11, trường THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội năm học 2020-2021
- Đề cương ôn tập kiểm tra giữa kì II môn Ngữ văn 11 (Cơ bản), trường THPT Chuyên Bảo Lộc, năm học 2020-2021.
- Đề cương ôn tập kiểm tra giữa kì II môn Ngữ văn 11 (Chuyên), trường THPT Chuyên Bảo Lộc, năm học 2020-2021
- Một số thể loại văn học Kịch, Nghị luận (Ngữ văn 11), trường THPT Quốc Oai - Hà Nội.
- Ngữ văn 11 Phong cách ngôn ngữ chính luận, trường THPT Quốc Oai - Hà Nội.
- Chiều tối (Hồ Chí Minh) Ngữ văn 11, trường THPT Quốc Oai - Hà Nội
- Tràng Giang (Huy Cận) Ngữ văn 11, trường THPT Quốc Oai - Hà Nội.
- Đây thôn Vĩ Dạ (Hàn Mặc Tử) Ngữ văn 11, trường THPT Quốc Oai - Hà Nội.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin tài liệu
Phân tích bài thơ Vội vàng – Xuân Diệu
“Tôi để long tôi trong những câu tiếng, tôi đã gửi nhịp máu trong nhịp th ơ, đã gói ghém
âm điệu của mình trong ít nhiều âm điệu.”
Qua bài thơ Vội vàng, anh chị hãy làm sáng tỏ quan niệm trên của Xuân Diệu.
a/ Mở bài:
Xuân Diệu là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới. Thật vậy, thơ Xuân Diệu là s ự giải
phóng thật sự của cái “tôi” cá nhân luôn khao khát, đắm đuối cuộc sống, tuổi trẻ, tình yêu. Vì
vậy, Hoài Thanh đã nhận xét: “Chưa bao giờ người ta thấy xuất hiện cùng một lần m ột h ồn
thơ rộng mở như Thế Lữ…và thiết tha, rạo rực, băn khoăn như Xuân Diệu. Thơ mới đã đ ổi
mới cảm xúc, tạo ra một cảm giác mới trước cuộc đời và trước thiên nhiên, vũ tr ụ. Có l ẽ,
Xuân Diệu là người đã tạo ra sự đổi mới đó một cách mạnh mẽ và thể hiện nó như một tuyên
ngôn nghệ thuật trong các tác phẩm của mình: “Tôi để lòng tôi trong nh ững câu ti ếng, tôi đã
gửi nhịp máu trong nhịp thơ, đã gói ghém hơi thở của tôi trong ít nhiều âm điệu. Và bài th ơ
“Vội vàng chính là điển hình cho phong cách nghệ thuật ấy”.
b/ Thân bài
1. Tác giả, tác phẩm
1.1 Tác giả
Xuân Diệu(1916-1985) tên khai sinh Ngô Xuân Diệu, bút danh Tr ảo Nha, quê cha ở Hà T ỉnh,
quê mẹ ở Bình Định, lớn lên ở Quy Nhơn. Sau khi học xong tú tài, Xuân Diệu làm viên chức ở
Mĩ Thọ sau đó ra Hà Nội sống bằng nghề viết văn là 1 thành viên c ủa nhóm T ự l ực văn đoàn.
Ông sớm tham gia Cách mạng và hoạt động văn hóa nghệ thuật rất sôi n ổi tr ở thành g ương
mặt tiêu biểu cho phong trào thơ mới.
Trước Cách mạng, thơ Xuân Diệu thể hiện một tâm hồn khát khao giao cảm với đời tuy nhiên
cũng nói lên nhiều chán nản hoài nghi, nhân vật trữ tình hiện diện trong th ơ hết s ức cô đ ơn.
Sau Cách mạng, thơ ông chan chứa niềm tin yêu về cuộc sống về đất nước, không còn chán
nản hoài nghi mà nỗ lực hoà cái riêng vào cái chung của dân tộc, vào cuộc s ống xây d ựng xã
hội mới Vì thế Xuân Diệu được mệnh danh là nhà thơ lớn của nền văn học hiện đại là “Nhà
thơ mới nhất trong các nhà thơ Mới” với các tập thơ tiêu biểu là “Thơ thơ, Gửi hương cho
gió, Riêng chung…. Với hồn thơ nhạy cảm với thời gian, là nhà th ơ c ủa tu ổi tr ẻ và tình
yêu”Xuân Diệu” còn được mệnh danh là “Ông hoàng của thơ tình
1.2. Tác phẩm
Bài thơ in trong tập Thơ thơ – tác phẩm thi ca đầu tay của “Xuân Diệu”. Khi đó nhà thi sĩ ấy
là một chàng trai hiền hậu và say mê, tóc như mây vương trên đài trán ngây thơ, mắt như bao
luyến mọi người và miệng cười mở rộng như một tấm lòng sẵn lòng ân ái. Chàng đi trên
đường thơ, hái tặng những bông hoa gặp dưới bước chân, những hương sắc nảy ra b ởi ánh
sáng của lòng chàng. Thơ thơ là cụm đầu mùa chàng tặng cho nhân gian. Và t ừ đây chúng ta
1
đã
2. Giải thích
có
Xuân
Diệu
Câu nói Văn học không chỉ là tấm gương phản chiếu cuộc sống mà còn là s ản ph ẩm tâm h ồn
của người nghệ sĩ. Mỗi tác phẩm là đứa con tinh thần mà người nghệ sĩ sáng tạo và sinh ra,
gửi gắm những tâm tình, nỗi lòng của chính mình với cuộc đời, với con người. Văn chương là
nơi để người ta có thể thoát khỏi trần thế, phiêu du với cõi tiên, để phá vỡ những quy tắc tự
nhiên
vốn
có.
Và thơ Xuân Diệu là một điển hình như thế. Ông gửi vào những vần th ơ trong veo n ỗi lòng
và tình yêu hay oán trách. Sau tất cả vẫn là một tâm hồn chân th ực và khát khao đ ược s ống,
được cống hiến. “Tôi để lòng tôi trong những câu, những tiếng…
– với Xuân Diệu – một hồn thơ tha thiết giao cảm với cuộc đời, thơ trở thành ph ương tiện đ ể
giãi bày, bộc lộ những cảm xúc chân thật nhất. Không chỉ có thế tôi đã ghi nhịp máu trong
nhịp thơ, đã gói ghém hơi thở của “Tôi trong ít nhiều âm điệu, Xuân Diệu quan niệm nhà th ơ
cần in dấu ấn riêng của mình trong giọng điệu ngôn từ, thế giới hình ảnh th ơ,… Và V ội vàng
là một bài thơ như thế – nơi mà ông Hoàng thơ tình được trải lòng cùng với trời đất, được
khát khao cống hiến và hưởng thụ, nơi mà một tài năng trở thành bất diệt…
3. Phân tích
3.1: Vội vàng thể hiện tiếng lòng thiết tha của Xuân Diệu
Mở đầu cho bản tình ca về cuộc sống là niềm khao khát giao cảm với đời, ước mu ốn níu gi ữ
thời gian để vĩnh cửu hóa vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống: Tôi muốn tắt nắng đi Cho màu
đừng nhạt mất Tôi muốn buộc gió lạiCho hương đừng bay đi Bằng những câu thơ ngụ ngôn,
thị sĩ đã bày tỏ những ước muốn kì lạ: tắt nắng, buộc gió để giữ lại màu s ắc h ương v ị c ủa
cuộc đời. Đó là ao ước được can dự vào quy luật của tạo hóa thật táo bạo và khác thường.
Khát vọng ấy không phải được bắt đầu từ sự nông nổi ngông cuồng của tuổi tr ẻ mà cháy lên
từ một tâm hồn thi sĩ lãng mạn đa cảm và thiết tha yêu đời muốn được giữ mãi bên mình v ẻ
đẹp thanh tân của cuộc đời này, chặn đứng bước đi của thời gian để có thể vĩnh viễn hóa vẻ
đẹp của cuộc đời. Cũng là một nhà thơ mới,cũng là lứa tu ổi của Xuân Diệu nh ưng Ch ế Lan
Viên lại viết những câu thơ buồn bã ai đâu trở lại mùa thu trước nhặt lấy cho tôi nh ững lá
vàng với của hoa tươi, muôn cánh rã về đây đem chắn nẻo xuân sang Chính vì l ẽ đó ta t ới
thấy càng trân trọng yêu mến biết bao nhiêu tâm hồn nồng nàn, tha thiết c ủa Xuân Di ệu v ới
Cuộc đời.
Bốn câu thơ năm chữ mở đầu bài thơ tự do và cách ngắt nhịp vội vã dứt khoát những điệp
ngữ tôi muốn, cho kết hợp với điệp cấu trúc ngữ pháp đã tô đậm thức độ mãnh liệt nồng nàn
của ước vọng trong tâm hồn thi sĩ. Trong Xuân Diệu, đó còn là một giao c ảm đặc bi ệt v ới
thiên nhiên của cuộc sống nơi trần thế.
Nhà thơ cảm nhận cuộc đời như một khu vườn mùa xuân căng đầy nhựa sống: của ong bướm
này đây tuần tháng mật Này đây hoa của đồng nội xanh rì. Này đây lá c ủa cành t ơ ph ơ ph ất
của yến anh này đây khúc tình si Và này đây ánh sáng ch ớp hàng mi M ỗi bu ổi s ớm th ần Vui
hằng gõ cửa,Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
2
Với thi sĩ, một năm chỉ có hai mùa xuân và thu: Xuân với thu là hai bình minh trong một năm,
sự thay đổi hệ trọng nhất của tâm hồn. Và bởi vậy thu cũng là một mùa xuân (Tr ường Ca)
Mùa xuân mùa của cây cối đâm chồi nảy lộc, mùa của gắn bó sinh sôi h ạnh phúc. Và khu
vườn xuân trong bài thơ cũng “Vội vàng” dâng sắc, tỏa hương, trao mật ngọt.
Ong bướm rộn ràng bởi những đóa hoa xuân khoe sắc thắm nổi bật giữa đồng n ội xanh rì.
Cành tơ phơ phất vươn dáng nõn nà trong bức tranh xuân. Ánh nắng bình minh b ừng hé đ ầy
ngạc nhiên vì thế giới xung quanh mình. Yến anh hội hè rộn rã. Tháng giêng mơn mởn da th ịt
xuân hồng. Một bức tranh đầy ánh sáng mới mẻ, tinh khôi, đầy âm thanh tình tứ, r ộn rã, đ ầy
màu sắc, hương thơm và vị ngọt men say tình ái, đầy niềm vui đón chờ mỗi ban mai.
Và nhựa sống như dâng lên trong lòng tạo vật. Tất cả đều được bày sẵn, gọi mời nh ư m ột
bữa tiệc trần gian. Những điệp ngữ “này đây” kết hợp với những hình ảnh liệt kê mở ra trước
mắt người đọc cả 1 thế giới tràn đầy xuân sắc góp phần diễn tả một điệu tâm h ồn say mê
hồi hả của thi sĩ có cảm giác nhà thơ mới lạc bước xuống thiên đ ường tr ần th ế cho nên đi t ừ
hết bất ngờ này đến bất ngờ khác. Vườn xuân cũng là vườn yêu, vườn tình vườn hạnh phúc.
Thiên nhiên tạo vật đầu có đôi có cặp say sưa rộn ràng và mê m ải trao s ắc g ửi h ương trong
mùa tình ái dường như xui khiến lòng người rạo rực đắm say, sung sướng ngất ngây tận
hưởng. Thì nhân hóa tình nhân. Nhà thơ thiết tha gắn bó với cuộc đời, mong được: sống toàn
tim, toàn ý, toàn hồn Sống toàn thân và thức nhọn mọi giác quan
Để cảm nhận hết, tận hưởng tất cả mọi vẻ đẹp của cuộc sống. Chính cái nhìn tr ẻ c ặp m ắt
”Xanh non” và “Biếc rờn” luôn lấy con người làm chuẩn mực cho cái đẹp đã tạo nên vẻ đẹp
riêng trong bức tranh của người thi sĩ . Tuần tháng mật trở thành mùa bướm ong d ập dìu.
Cành xuân đã hóa thành cành cành tơ đầy nhựa sống.
Tiếng chim say sưa của chim yến chim oanh quấn quýt bên nhau tạo nên bản nhạc mùa xuân
say đắm khôn cùng. Và bình minh xuân diễm lệ mang gương mặt của người con gái ki ều
diễm với rèm mi làm bằng ánh sáng. Tháng giêng – một khái niệm vốn vô hình được thi sĩ “So
sánh ngon như một cặp môi gân”.
Tháng giêng mơn mởn cành tơ, môi gần gợi cảm, yêu kiều, vừa gợi cảm xúc trần thế đắm
say nồng nàn của con người, vừa ấp trong tấm lòng rộng mở “sẵn lòng ân ái với cu ộc đ ời”
của tình nhân-thi sĩ. Cái nhìn trẻ ấy đã trẻ hóa thế giới già nua , làm cho nó m ới m ẻ đ ầy b ất
ngờ ngạc nhiên như lần đầu tiên được khám phá bởi đôi mắt chập chững sáng trong nơi tâm
hồn con trẻ. Những điệp ngữ “này đây” kết hợp với hình ảnh liệt kê như mở ra trước mắt
người đọc một thiên đường nơi trần thế. Một thế giới đầy điều mới l ạ, t ươi tr ẻ và muôn s ắc
hồng.
Đứng trước thiên nhiên vô tận, Xuân Diệu còn ý thức được sự hữu hạn của cá nhân, dự cảm
lo âu về thời gian và sự ngắn ngủi của tuổi trẻ. Đó cũng là cách đ ể nhà th ơ b ộc l ộ lòng yêu
đời, yêu sống thiết tha. Trong quan niệm của người xưa, thời gian là tuần hoàn, xuân đi rồi lại
đến.
Quan niệm này xuất phát từ cái nhìn tĩnh tại lấy vũ trụ làm thước đo c ủa th ời gian. T ừ quan
niệm ấy người xưa có một lối sống an nhiên thuận theo lẽ tự nhiên và nhận thức rằng cái
3
chết chưa hẳn đã là hư vô: Xuân qua, trăm hoa rụng Xuân tới trăm hoa tươi Trước mắt việc đi
mãi Trên đầu già đến rồi Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết Đêm qua sân tr ước m ột cành mai
Xuân diệu lại có ý thức khác về thời gian:xuân đương tới nghĩa là xuân đ ương qua xuân còn
non nghĩa là xuân sẽ già Với thi sĩ, thời gian của cuộc đời vẫn trôi chảy không ng ừng, t ừng
phút giây đi qua sẽ chẳng bao giờ lấy lại được
Câu thơ trên mới đọc qua tưởng như là vô lí nhưng lại được viết nên từ những lí lẽ mang tính
triết học và tâm hồn nhạy cảm của Xuân Diệu. Quan niệm đó của nhà thơ xuất phát từ cái
nhìn nhìn biện chứng về vũ trụ và cuộc đời, nỗi niềm khắc khoải thời gian vẫn th ường tr ực
trong tâm hồn nhà thơ. Tuy nhiên thực tế vẫn thực tế: Hoa nở để mà tàn Trăng tròn để mà
khuyết, Bèo hợp để chia tan Người gần để ly biệt
Vũ trụ vẫn chuyển động như vốn dĩ, thời gian vẫn trôi, cuộc s ống vẫn c ứ ti ếp di ễn. V ới s ự
thức tỉnh ý thức cá nhân sâu sắc, nhà thơ cảm nhận hơn ai hết m ột s ự th ật đáng bu ồn “Tu ổi
trẻ chẳng hai lần thắm lại cho dù mùa xuân của đất trời vẫn cứ tuần hoàn, ngày hôm nay đã
khác hôm qua, huống chi năm này với năm khác, nàng xuân thì trường sinh còn tuổi trẻ mỗi
người đều có giới hạn. Nhà thơ đã lấy mùa xuân, tuổi trẻ làm th ước đo cho cu ộc đ ời m ỗi con
người.
Tuổi trẻ là khoảng thời gian quý giá nhất nhưng cũng vô cùng ngắn ngủi. Cuộc đời con người
và tuổi xuân được đặt trong mối quan hệ với không gian, thời gian mênh mông vĩnh h ằng:”Mà
xuân hết nghĩa là tôi cũng mất” cho nên lại càng ngắn ngủi, hữu hạn biết bao nhiêu.
Khát khao của người nghệ sĩ càng vô cùng lớn lao thì giới hạn c ủa ki ếp ng ười càng tr ở nên
ngắn ngủi, chật chội. Đến đây cái vui rạo rực của phần trên dường như đã tan biến, nhường
chỗ cho một nỗi u buồn, một nỗi niềm nuối tiếc khôn nguôi đối với cuộc sống t ươi đẹp trên
thế gian này: Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời
Tác giả đã tạo ra giọng tranh luận để bảo vệ quan điểm của mình. Nhà th ơ nh ư đang đ ối
thoại với ai đó đang yên tâm với quỹ thời gian bốn mùa tuần tự trôi qua không mất đi đâu. Nhà
thơ đã dựng lên mối tương quan đối lập giữa các hình ảnh “Non”, “Già” “Tới” “Qua “Còn
chẳng còn, vẫn tuần hoàn chẳng hai lần thắm lại đã tô đậm bi kịch của ki ếp ng ười mang tâm
hồn nghệ sĩ lãng mạn không bao giờ sống trọn vẹn được phần khát khao của chính mình.
Thi sĩ thấy thời gian như ngọn gió bay nhanh, lướt qua tất cả. Lúc tạo vật ở độ căng m ọng
nhất cũng là khi đối diện với sự ám ảnh tàn phai hủy diệt của ngọn gió th ời gian. T ất c ả đ ều
bất ngờ, hụt hẫng, tiếc nuối, thảng thốt. Thời gian có mùi, có vị chia phôi. Mỗi khoảnh khắc
trôi qua là một chia lìa một mất mát. Bao nhiêu s ự v ật trên th ế gi ới này. M ỗi kho ảnh kh ắc trôi
qua đang từ giã bản thân mình. Cho nên cả trời đất, núi sông dâng lên m ột âm thanh duy nhất:
âm thanh của sự chia li. Vạn vật thở than ngậm ngùi đưa tiễn phần đời của chính nó.
Những phần đời như thế ra đi không thể nào cưỡng nổi tạo thành dòng chảy không ngừng
phôi pha, mất mát, chia lìa. Sự thức dậy sâu xa về giá trị sống có thể đã đưa đến một cảm
nhận đầy ám ảnh về thời gian trong lòng tạo vật như thế ở nhà thơ Xuân Diệu
Chính vì sự nghiệt ngã của thời gian nên Xuân Diệu mới hối hả, cuống quýt, giục giã sống
nhanh, sống gấp. Làm gì trước thời gian vội vã đuổi mau? Thi sĩ đã từng trả lời câu hỏi đó
4
bằng nhiều cách. Xuân Diệu từng ao ước có cặp hài vạn dặm để “Đi mau tr ốn nét, tr ốn màu”
nhưng đó chỉ là ước mơ cổ tích.
Trong Vội vàng thi sĩ đã phát hiện ra cách chiến thắng thời gian bằng cường độ s ống, khát
vọng sống, tận hiến và tận hưởng cuộc sống bằng tất cả các giác quan, s ống mãnh li ệt nh ư
ngọn lửa thổi bùng. Vì thế nhà thơ giục giã phải sống nhanh sống gấp để cho kịp với thời
gian. Đời người ngắn ngủi, tuổi xuân có hạn và thời gian trôi đi vĩnh viễn không trở lại “Giục
giã” chúng ta phải “Nhanh lên”, vội vàng lên để tận hưởng bữa tiệc của trần gian khi mà
“Mùa chưa ngả chiều hôm”, khi mà xuân đang non, xuân chưa già: Mau đi thôi mùa chưa ngả
chiều hôm
– Ta cũng bắt gặp một lời giục giã như thế trong một bài th ơ khác: Mau lên ch ứ, v ội vàng lên
với chứEm, em ơi, tình non sắp già rồi
Với Xuân Diệu, vội vàng là phải sống bằng tất cả cường độ mãnh li ệt, s ống h ết mình đ ể t ận
hưởng cuộc sống, cuồng nhiệt đến mức muốn “ôm … riết…say…thâu…cắn” để tận hưởng
cuộc sống này một cách trọn vẹn và hạnh phúc nhất. 3.2 Vội vàng mang d ấu ấn riêng c ủa
một hồn thơ, một phong cách nghệ thuật Đó là một cái “tôi” tràn đầy cảm xúc, sôi nổi, mạnh
mẽ, đắm say đến cuồng si. Một cái tôi. khẳng định trước đất trời, trước cuộc đời…Xuân
Diệu có những ước muốn táo bạo mà chưa ai dám nghĩ tới. Thi sĩ bày t ỏ ước mu ốn kì l ạ t ắt
nắng, buộc gió để giữ lại màu sắc hương vị của cuộc đời.
Đó là ao ước được can dự vào quy luật của tạo hóa. Thật táo bạo, khác thường! Và r ồi đ ể
khép lại bài thơ là một khát khao cháy bỏng, cuồng nhiệt hơn bất cứ ai hết: Ta mu ốn ôm C ả
sự sống mới bắt đầu mơn mởn….-Hỡi xuân hồng ta muốn cắn vào người Khát vọng tận
hưởng cuộc sống: Ở trên, tác giả xưng tôi để đối thoại bộc bạch giãi bày với đ ồng lo ại v ới
cuộc đời, ở dưới lại xưng ta để đối diện với sự sống trên tr ần gian, đ ối t ượng c ần t ận
hưởng.
Có nhà thơ đã nói thơ chỉ tràn ra khi cuộc sống trong tim đã ứ đầy, vì thế nhà thì đã tuyên b ố:
“Ta muốn ôm” Câu thơ như thắt ngang giữa bài làm ta liên tưởng đến vòng tay đang ôm bó,
níu giữ, quấn quýt “Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn”, non tơ của nhà th ơ, “M ơn m ởn” là
từ láy rất gợi cảm và giàu ý nghĩa diễn tả. Nó gợi cảm giác sự vật, cây cối đang độ non
mướt, tươi tốt đầy sức sống: Ta ôm bó cánh tay ta làm rắn làm dây da quấn quýt c ả v ườn
xuân Không muốn đi, mãi mãi ở vườn trần Chân hóa rễ để hút mùa dưới đất(Thanh niên)L ần
theo bước chân vội vàng quấn quýt với sự sống của thi nhân ta bước chân vào một th ế gi ới
đầy những hình ảnh sinh động:Ta muốn riết mây đưa và gió lượn…. cắn vào người Một đoạn
thơ ngắn mà có tới bốn từ “ta muốn” được lặp đi lặp lại như nhịp điệu hối h ả nh ư nh ịp th ở
gấp gáp của thi nhân. Nó đã nói lên được ham muốn thèm khát đến hăm hở, cuồng nhiệt của
nhà thơ.Cho chuếnh choáng mùi thơm….Cho no nê thanh sắc của thời tươi
Mới đọc qua tưởng như là một câu văn xuôi tầng thường, nhưng thật ra lại rất th ơ, không ch ỉ
đã diễn tả được ý thơ ấy (thoả thuế, sung mãn) mà còn gợi cho ta ý nghĩa: th ế gi ới này v ừa
hiện ra như một người tình hồng hào sức xuân mà thi nhân đắm say, vừa được bày ra như một
bữa tiệc lớn với những thực đơn đây của ngon vật lạ và thi nhân chính là th ực khách đang
trong trạng thái khát thèm đến cháy bỏng. Dưới ngòi bút của Xuân Diệu và trong ánh
5
mắt”Xanh non, biếc rờn” của thi sĩ, mùa xuân hiện lên rõ rệt và có hình có dáng, có hồn có
sắc. Mùa xuân như môi, như má của một người thiếu nữ tràn trề nhựa sống và đẹp xinh, trinh
nguyên đang rạo rực yêu đương ngọt thơm trong vườn.
Đứng trước cái hấp dẫn của mùa Xuân, cuộc sống thật không thể nén nổi lòng yêu đã đi đ ến
một cử chỉ cũng thật đáng yêu. “Ta muốn cắn vào người”. Mỗi câu, mỗi chữ đều mang hơi
thở nồng nàn, đắm say, ham sống của một “nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”. Mới từ
điệu tâm hồn, cách cảm, cách nghĩ đến cách đặt câu, dùng từ. Ngay cả liên t ừ và đ ược dùng
có vẻ thừa thãi nhưng cũng đã thể hiện được cái tôi của Xuân Diệu.
Nghĩa là làm nổi rõ được cái cảm xúc tham lam, ham hố đang trào lên mãnh liệt trong trái tim
yêu đời của Xuân Diệu. Xuân Diệu – đó còn là một c ảm quan ngh ệ thu ật m ới m ẻ, đ ộc đáo.
Thí sĩ cảm nhận thiên nhiên bằng cái nhìn”Xanh non biếc rờn”, bằng “lăng kính tình yêu làm
chuẩn mực để miêu tả thiên nhiên, sự sống. Nhà thơ đã vẽ ra một bức tranh về cuộc đời trong
đó lấy vẻ đẹp con người làm chuẩn mực để nói lên vẻ đẹp của thiên nhiên, sắc xuân của trần
thế.
Trong bức tranh ấy ta bắt gặp chim yến chim oanh, bắt gặp ong, b ướm và thấy c ả nh ững ánh
sáng chớp hàng mi, những ánh sáng ngập tràn trong tâm hồn của k ẻ tình si. Nh ững hình ảnh
thân thuộc nhưng đã được khoác lên một tấm áo mới. Xuân Diệu đã thể hiện phong cách nghệ
thuật độc đáo của “Ông Hoàng thơ tình” thông qua giọng điệu, ngôn ng ữ, sáng t ạo hình ảnh
thơ, thủ pháp nghệ thuật… làm nên diện mạo của “Nhà thơ mới nhất trong các nhà th ơ m ới”,
Giọng điệu vội vàng lúc ngọt ngào, sâu lắng, lúc tha thiết, rạo r ực, lúc l ại bâng khuâng, xao
xuyến để rồi cuối cùng là những giục giã, hối bố, vội vàng, cuống quýt.
Nhà thơ đã đưa người đọc đi trọn vẹn mọi cung bậc cảm xúc để hòa mình vào không gian
riêng của thi sĩ, của thời đại, để cùng đắm say với tình yêu, v ới cu ộc s ống. Xuân Di ệu s ử
dụng một hệ thống ngôn ngữ độc đáo, mang đậm phong cách của” nhà thơ mới nhất trong các
nhà
thơ
mới”.
Những tính từ mạnh được sử dụng một cách hiệu quả, thú vị “Chếnh choáng, đã đầy, no nê”
để nhấn mạnh vào sắc thái hưởng thụ thỏa thuê của nhân vật trữ tình. Tất cả cộng hưởng
với nhau tạo nên một một làn sóng ngôn từ và cảm xúc càng lúc càng mãnh liệt dâng lên đến
cao trào. Lời thơ tuôn đi hối hả như một bản hành khúc của lòng ham sống, với Xuân Di ệu
cuộc đời nơi trần thế là thiên đường tuyệt diệu nhất.
4. Đánh giá
4,1 Nội dung
Ý kiến của Xuân Diệu thật sâu sắc khi đề cập đến vấn đề cốt lõi của thơ – điều cần thiết để
thơ đi vào lòng độc giả và vượt qua được quy luật trước thời gian. Vội vàng như một thứ tự
bạch, tự họa của Xuân Diệu. Qua tâm hồn đa cảm của thi nhân, b ức tranh thiên nhiên và cu ộc
sống thật tuyệt vời, thật đáng yêu và đáng sống. Tất cả được thể hiện bằng tài năng và cá
6
tính sáng tạo của người nghệ sĩ tài hoa. Đó là minh chứng hùng h ồn cho quan ni ệm v ề sáng
tạo
thi
ca
ở
một
nhà
thơ
lớn.
2. Nghệ thuật
Vội vàng có nét độc đáo trong cấu tứ. Bài thơ Có sự kết hợp hài hòa hai yếu tố trữ tình và
chính luận, vừa bộc lộ những rung động mãnh liệt vừa lí giải về lẽ s ống v ội vàng, cu ống
quýt mà Xuân Diệu muốn gửi đến độc giả. Là cây bút tích cực tiếp thu thành tựu ngh ệ thu ật
thời
trung
đại
Và đặc biệt cái mới trong thơ phương Tây, Xuân Diệu Có nhiều sáng tạo trong cách tạo ra cú
pháp mới của câu thơ, cách diễn đạt mới, hình ảnh mới. Chính điều đó đã làm nên tên tuổi
của “Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới”.
c/ Kết bài
Đến với bài thơ “Vội vàng” của Xuân Diệu, mỗi người như được tiếp thêm một nguồn sống
dồi dào, mãnh liệt, biết sống thế nào để cuộc đời ngắn ngủi của mỗi con ng ười trên th ế gian
này không trôi đi một cách vô nghĩa.“Vội vàng” cũng là nơi cái tôi độc đáo, sáng t ạo c ủa thi sĩ
được thể hiện rõ nét nhất và tiếng lòng của Xuân Diệu được c ất lên không tr ực ti ếp nh ưng
để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc.
Viết bởi Trọng Dũng - Học Văn 12.
7