Tuần 32. Các thao tác nghị luận

Ng êi d¹y: NguyÔn TuÊn nh Gi¸o viªn TT GDTX Vò TuÊn chiªuKh«ng cã t×nh yªu th× thµnh ®ªm tèi, vËy t×nh yªu lµ ¸nhs¸ng lµ mÆt trêi. Ch¼ng thÕ mµ, võa thÊy Juliet xuÊt hiÖn trªn khung cöa sæ trong ®ªm tèi, R«mª« ®· nãi: nh s¸ng nµo võa loÐ trªn cöa sæ kia?” vµ liÒn gäi nµng Juliet lµ “mÆt trêi.” Ph ¬ng T©y cã c©u ch©m ng«n: “NÕu kh«ng cã t×nh yªu th× mÆt trêi còng sÏ t¾t mÊt.” C©u hái: H·y s¾p xÕp l¹i ®o¹n v¨n trªn theo mét tr×nh tù hîp lÝ vµ gi¶i thÝch râ lÝ do v× sao s¾p xÕp nh vËy?- Thao t¸c bËt vµ t¾t ti vi.- Thao t¸c khëi ®éng xe m¸y. CÁC THAO TÁC NGHỊ LUẬN ChØ mét viÖc lµm nµo ®ã. ChØ viÖc thùc hiÖn mét sè ®éng t¸c bÊt k× trong khi lµm viÖc. ChØ viÖc thùc hiÖn nh÷ng ®éng t¸c theo tr×nh tù vµ yªu cÇu kÜ thuËt nhÊt ®Þnh. Qua vÝ dô ®· nªu, h·y cho biÕt ph ¬ng ¸n nµo nªu ®óng kh¸i niÖm thao t¸c? ChØ mét viÖc lµm nµo ®ã. ChØ viÖc thùc hiÖn mét sè ®éng t¸c bÊt k× trong khi lµm viÖc. ChØ viÖc thùc hiÖn nh÷ng ®éng t¸c theo tr×nh tù vµ yªu cÇu kÜ thuËt nhÊt ®Þnh. Qua vÝ dô ®· nªu, h·y cho biÕt ph ¬ng ¸n nµo nªu ®óng kh¸i niÖm thao t¸c?A: Các c, các công đo th trong khi ti hànhướ làm bài văn ngh lu có tính ch tr ng quy.ộ ườB: Nh ng đng tác đc th hi theo đúng trình vàữ ượ yêu kÜ thu quy đnh trong ho đng ngh lu n.ậ ậC: Nh ng đng tác đc th hi trong khi ti hànhữ ượ nghiên u, tìm hi hi ng, đứ ượ thu ph vi ngh lu n.ộ ậC©u hái: Ph ¬ng ¸n nµo gi¶i thÝch ®óng vÒ thao t¸c nghÞ luËn?A: Các c, các công đo th trong khi ti hànhướ làm bài văn ngh lu có tính ch tr ng quy.ộ ườB: Nh ng đng tác đc th hi theo đúng trình vàữ ượ yêu kÜ thu quy đnh trong ho đng ngh lu n.ậ ậC: Nh ng đng tác đc th hi trong khi ti hànhữ ượ nghiên u, tìm hi hi ng, đứ ượ thu ph vi ngh lu n.ộ ậC©u hái: Ph ¬ng ¸n nµo gi¶i thÝch ®óng vÒ thao t¸c nghÞ luËn?Em h·y ®iÒn chÝnh x¸c c¸c thao t¸c: “Tæng hîp”, “Ph©n tÝch”, “DiÔn dÞch”, “Quy n¹p” vµo vÞ trÝ thÝch hîp trong b¶ng hÖ thèng íi ®©y: stt Tªn thao t¸c §Æc ®iÓm T¸c dông1 Chia vÊn ®Ò cÇn bµn luËn ra thµnh c¸c bé phËn (ph ¬ng diÖn, nh©n tè) ®Ó xem xÐt mét c¸ch cÆn kÏ, kÜ cµng. Gióp xem xÐt sù vËt, hiÖn îng mét c¸ch chÝnh x¸c.2 Tõ tiÒn ®Ò chung cã tÝnh phæ biÕn, suy ra nh÷ng tr êng hîp cô thÓ, riªng biÖt. Cã kh¶ n¨ng rót ra ch©n lÝ míi tõ ch©n lÝ ®· biÕt.3 KÕt hîp c¸c phÇn (c¸c mÆt, c¸c nh©n tè) cña mét sù vËt hay hiÖn îng thµnh chØnh thÓ thèng nhÊt ®Ó xem xÐt. Gióp cho ng êi ®äc (nghe) cã nhËn thøc tæng thÓ.4 Tõ nhiÒu sù vËt, hiÖn îng riªng, c¸ biÖt, suy ra nguyªn lÝ chung, phæ biÕn. Lu«n l¹i nh÷ng kÕt luËn ch¾c ch¾n vµ x¸c thùc.PH¢N CHT NG PQUY PDI CHBài 1:ậ Trong bài ự“Trích di thi p”, ậHoàng Đc ng ươnh đnh: Th văn ơkhông truy ởđi là vì nhi lÝ do sau đó ông ượtrình bày lÝ do ụth ểCách trình bày nh th tác gi ng thao tác ngh ịlu nào?ậ gi¶i thÝch Thao t¸c §Æc ®iÓm T¸c dôngPh©n tÝch Chia vÊn ®Ò cÇn bµn luËn ra thµnh c¸c bé phËn (ph ¬ng diÖn, nh©n tè) ®Ó xem xÐt mét c¸ch cÆn kÏ, kÜ cµng. Gióp xem xÐt sù vËt, hiÖn îng mét c¸ch chÝnh x¸c.DiÔn dÞch Tõ tiÒn ®Ò chung cã tÝnh phæ biÕn, suy ra nh÷ng tr êng hîp cô thÓ, riªng biÖt. Cã kh¶ n¨ng rót ra ch©n lÝ míi tõ ch©n lÝ ®· biÕt.Tæng hîp KÕt hîp c¸c phÇn (c¸c mÆt, c¸c nh©n tè) cña mét sù vËt hay hiÖn îng thµnh chØnh thÓ thèng nhÊt ®Ó xem xÐt. Gióp cho ng êi ®äc (nghe) cã nhËn thøc tæng thÓ. Quy n¹p Tõ nhiÒu sù vËt, hiÖn îng riªng, c¸ biÖt, suy ra nguyªn lÝ chung, phæ biÕn. Lu«n l¹i nh÷ng kÕt luËn ch¾c ch¾n vµ x¸c thùc.Bài 2:ậ §ång bµo ta ngµy nay còng rÊt xøng ®¸ng víi tæ tiªn ta ngµy tr íc. Tõ c¸c cô giµ tãc b¹c ®Õn c¸c ch¸u nhi ®ång trÎ th¬, tõ nh÷ng kiÒu bµo íc ngoµi ®Õn nh÷ng ®ång bµo vïng t¹m bÞ chiÕm, tõ nh©n d©n miÒn ng îc ®Õn miÒn xu«i, ai còng mét lßng yªu íc, ghÐt giÆc. Tõ nh÷ng chiÕn sÜ ngoµi mÆt trËn chÞu ®ãi mÊy ngµy ®Ó b¸m s¸t lÊy giÆc…, ®Õn nh÷ng c«ng chøc hËu ph ¬ng nhÞn ¨n ®Ó ñng hé bé ®éi, tõ nh÷ng phô n÷ khuyªn chång con ®i tßng qu©n mµ m×nh th× xung phong gióp viÖc vËn t¶i, cho ®Õn c¸c bµ mÑ chiÕn sÜ s¨n sãc yªu th ¬ng bé ®éi nh con ®Î cña m×nh. Tõ nh÷ng nam n÷ c«ng nh©n vµ n«ng d©n thi ®ua t¨ng gia s¶n xuÊt, kh«ng qu¶n khã nhäc ®Ó gióp mét phÇn nµo kh¸ng chiÕn cho ®Õn nh÷ng ®ång bµo ®iÒn chñ quyªn ®Êt ruéng cho ChÝnh phñ…” (Hå ChÝ Minh- Tinh thÇn yªu íc cña nh©n d©n ta) Cho biÕt t¸c gi¶ ®· sö dông thao t¸c nghÞ luËn nµo?gi¶i thÝch? Thao t¸c §Æc ®iÓm T¸c dôngPh©n tÝch Chia vÊn ®Ò cÇn bµn luËn ra thµnh c¸c bé phËn (ph ¬ng diÖn, nh©n tè) ®Ó xem xÐt mét c¸ch cÆn kÏ, kÜ cµng. Gióp xem xÐt sù vËt, hiÖn îng mét c¸ch chÝnh x¸c.DiÔn dÞch Tõ tiÒn ®Ò chung cã tÝnh phæ biÕn, suy ra nh÷ng tr êng hîp cô thÓ, riªng biÖt. Cã kh¶ n¨ng rót ra ch©n lÝ míi tõ ch©n lÝ ®· biÕt.Tæng hîp KÕt hîp c¸c phÇn (c¸c mÆt, c¸c nh©n tè) cña mét sù vËt hay hiÖn îng thµnh chØnh thÓ thèng nhÊt ®Ó xem xÐt. Gióp cho ng êi ®äc (nghe) cã nhËn thøc tæng thÓ. Quy n¹p Tõ nhiÒu sù vËt, hiÖn îng riªng, c¸ biÖt, suy ra nguyªn lÝ chung, phæ biÕn. Lu«n l¹i nh÷ng kÕt luËn ch¾c ch¾n vµ x¸c thùc.