Tổng hợp câu hỏi lý thuyết sinh học có đáp án
Gửi bởi: Nguyen Thu Thao 22 tháng 12 2017 lúc 5:34:07 | Được cập nhật: hôm kia lúc 23:46:11 Kiểu file: PDF | Lượt xem: 602 | Lượt Download: 2 | File size: 0 Mb
Nội dung tài liệu
Tải xuống
Link tài liệu:
Các tài liệu liên quan
- Đề tham khảo Kỳ thi THPT Quốc gia năm 2019 - Bộ GD&ĐT
- Đề tham khảo kỳ thi THPTQG môn Sinh - đề số 22
- Tài liệu ôn tập HKII năm học 2020-2021 môn Sinh học 12, trường THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội
- Đề kiểm tra Sinh học 12 HKII, trường THPT Châu Phú - An Giang năm học 2018-2019 (Mã đề 132)
- Bài giảng bài 37 -38 Sinh 12, Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật - Trường THPT Châu Phú, An Giang
- Bộ đề kiểm tra HKI Sinh 12 , trường THPT Hoàng Hoa Thám - Khánh Hòa, năm học 2018-2019.
- Đề cương ôn thi giữa kì HKI Sinh 12, trường THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội năm học 2020-2021.
- Đề cương ôn thi HKI Sinh 12, trường THPT Xuân Đỉnh - Hà Nội năm học 2020-2021
- Khối 12 - Đề cương ôn tập giữa kì II môn Sinh học, trường THPT Chuyên Bảo Lộc, năm học 2020-202
- Trắc nghiệm bài 35 - 38 Sinh 12.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin tài liệu
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
CHÖÔNG I
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 1
SINH THAÙI HOÏC
Caâu 1 : Moâi tröôøng vaø nhaân toá sinh thaùi laø gì? Döïa treân cô sôû aûnh höôûng c
soáng sinh vaät, haõy trình baøy quy luaät giôùi haïn sinh thaùi vaø neâu leân yù nghóa
xuaát noâng nghieäp.
Traû lôøi :
1. Moâi tröôøng vaø nhaân toá sinh thaùi :
- Moâi tröôøng laø nôi soáng cuûa sinh vaät, bao goàm taát caû caùc nhaân toá
taùc ñoäng tröïc tieáp, hoaëc giaùn tieáp leân söï toàn taïi, söï phaùt trieån vaø
vaät. Coù 4 loaïi moâi tröôøng phoå bieán : ñaát, nöôùc, khoâng khí vaø sinh va
- Nhaân toá sinh thaùi laø caùc nhaân toá voâ sinh vaø höõu sinh cuûa moâi tröô
nhaân toá sinh thaùi
• Nhaân toá voâ sinh nhö nhieät ñoä, aùnh saùng, ñoä aåm ...
• Nhaân toá höõu sinh bao goàm moïi taùc ñoäng cuûa sinh vaät khaùc leân c
• Nhaân toá con ngöôøi bao goàm moïi taùc ñoäng tröïc tieáp hoaëc giaùn tie
leân cô theå sinh vaät.
2. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân ñôøi soáng sinh vaät vaø quy luaät gi
a. Aûnh höôûng cuûa nhieät ñoä leân ñôøi soáng sinh vaät :
- Moãi loaøi sinh vaät coù moät giôùi haïn chòu ñöïng veà nhieät ñoä ôû moâi
0
Thí duï : Caù roâ phi ôû nöôùc ta cheát 0ôû
C vaø
nhieät
42
C, ñoä
phaùt
5,6
trieån thuaän lôïi
0
nhaát ôû nhieätC.
ñoä 30
0
• Nhieät ñoä C5,6
laø giôùi haïn döôùi.
0
• Nhieät ñoäC42
laø giôùi haïn treân.
0
• Nhieät ñoäC30
laø ñieåm cöïc thuaän, ôû nhieät ñoä naøy caù roâ phi ph
maïnh nhaát.
0
- Töø 5,6
C ñeán 042
C goïi laø giôùi haïn chòu ñöïng hay giôùi haïn sinh thaùi veà n
cuûa caù roâ phi ôû Vieät Nam.
b. Quy luaät giôùi haïn sinh thaùi :
- Moãi loaøi sinh vaät coù moät giôùi haïn sinh thaùi ñaëc tröng veà moãi nha
3. YÙ nghóa cuûa quy luaät giôùi haïn sinh thaùi :
- Khi xaùc ñònh cô caáu vaät nuoâi, caây troàng cho töøng vuøng thì phaûi caên
khí haäu, ñaát ñai cuûa vuøng ñoù ñeå löïa choïn ñöôïc loaïi caây, con gioáng t
- Trong vieäc di nhaäp, thuaàn hoùa caùc gioáng vaät nuoâi, caây troàng cuõng
ñaëc ñieåm ñaát ñai, khí haäu cuûa vuøng ñeå sao cho gioáng ñöôïc ñöa tôùi c
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 2
kieän thuaän lôïi nhaát cho söï sinh tröôûng vaø phaùt trieån, töø ñoù phaùt hu
naêng cuûa gioáng.
Caâu 2 : Theá naøo laø nhòp sinh hoïc? Caùc nguyeân nhaân laøm hình thaønh söï hoaït
sinh vaät? Cho moät vaøi thí duï. Neâu yù nghóa cuûa nhòp sinh hoïc trong ñôøi soáng v
Traû lôøi :
1. Nhòp sinh hoïc :
- Laø khaû naêng phaûn öùng cuûa sinh vaät moät caùch nhòp nhaøng vôùi nhö
chu kyø cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi trong moâi tröôøng.
2. Caùc nguyeân nhaân laøm hình thaønh söï hoaït ñoäng theo muøa cuûa s
- Moâi tröôøng soáng cuûa sinh vaät treân traùi ñaát vôùi caùc nhaân toá sinh th
nhieät ñoä, ñoä aåm ... ñeàu thay ñoåi coù tính chaát chu kyø (chuû yeáu laø c
kyø ngaøy ñeâm).
- Trong caùc nhaân toá sinh thaùi thì söï thay ñoåi ñoä daøi chieáu saùng trong n
chuû ñaïo taïo neân söï khôûi ñoäng cuûa nhòp sinh hoïc ôû sinh vaät.
Thí duï :
• Thí duï 1 : Caây ruïng laù veà muøa ñoâng ôû vuøng oân ñôùi.
• Thí duï 2 : Ñoäng vaät bieán nhieät thöôøng nguû ñoâng ñeå giaûm ñe
nhaát söï trao ñoåi chaát cuûa cô theå, ñeán muøa heø aám aùp thì ca
soáng laïi dieãn ra bình thöôøng.
• Thí duï 3 : Caây thöôøng ra hoa veà muøa xuaân.
• Thí duï 4 : Chim vaø thuù thöôøng thay loâng tröôùc khi muøa ñoâng t
v Keát luaän : Nhòp sinh hoïc theo muøa laøm cho hoaït ñoäng soáng tích cö
phuø hôïp vôùi luùc moâi tröôøng coù ñieàu kieän soáng thuaän lôùi nhaát.
thích nghi ñaëc bieät cuûa sinh vaät ñoái vôùi moâi tröôøng soáng.
3. YÙ nghóa cuûa nhòp sinh hoïc trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát :
- Söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà cô cheá nhòp sinh hoïc coù theå daãn ñeán
trong saûn xuaát laøm taêng naêng xuaát vaät nuoâi, caây troàng. Ví duï : Taïo
ñeâm nhaân taïo coù theå laøm taêng saûn löôïng tröùng gaø leân roõ reät.
- Trong y hoïc, nhòp sinh hoïc giuùp chuùng ta giaûi thích ñöôïc nguyeân nhaân
chöõa trò moät soá beänh ôû ngöôøi.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 3 : Ñoàng hoà sinh hoïc laø gì? Neâu cô cheá hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà sinh hoï
Traû lôøi :
1. Ñoàng hoà sinh hoïc :
- Moãi moät loaøi sinh vaät trong quaù trình tieán hoùa cuûa mình ñaõ daãn ñeá
moät khaû naêng phaûn öùng rieâng ñoái vôùi ñoä daøi ngaøy vaø cöôøng ñoä
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 3
thôøi ñieåm khaùc nhau trong ngaøy. Do ñoù chuùng coù khaû naêng ño thôøi
hoà, goïi laø “ñoàng hoà sinh hoïc”.
Thí duï : Hoa möôøi giôø thöôøng nôû vaøo khoaûng 10 giôø saùng, hoa daï hö
hoa quyønh nôû vaøo luùc nöûa ñeâm.
2. Cô cheá hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà sinh hoïc ôû sinh vaät :
- Ñoái vôùi ñoäng vaät : Cô cheá hoaït ñoäng cuûa ñoàng hoà sinh hoïc coù lieân
hoøa thaàn kinh – theå dòch : Caùc teá baøo thaàn kinh caûm nhaän aùnh saùn
ñeán tuyeán noäi tieát, laøm tieát ra hoocmoân taùc ñoäng leân cöôøng ñoä tr
- Ñoái vôùi thöïc vaät : Caùc chöùc naêng ñieàu hoøa laø do nhöõng chaát ñaëc
cuûa moät loaïi moâ hoaëc cô quan rieâng bieät naøo ñoù.
Caâu 4 : Quaàn theå laø gì? Söï taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi leân quaàn t
ñoäng leân caùc sinh vaät rieâng leû nhö theá naøo? Haõy cho bieát caùc ñieàu kieän v
thaùi caân baèng cuûa quaàn theå?
Traû lôøi :
1. Quaàn theå :
- Laø moät nhoùm caù theå cuøng loaøi, cuøng sinh soáng trong moät khoaûng
ñònh vaøo moät thôøi ñieåm nhaát ñònh, coù khaû naêng giao phoái sinh ra co
saûn voâ tính hay trinh saûn thì khoâng qua giao phoái). Moãi quaàn theå ñöôï
moät soá chæ tieâu nhö :
• Maät ñoä
• Tæ leä ñöïc caùi
• Tæ leä caùc nhoùm tuoåi
• Söùc sinh saûn
• Tæ leä töû vong
• Kieåu taêng tröôûng
• Ñaëc ñieåm phaân boá
• Khaû naêng thích öùng vaø choáng chòu vôùi caùc nhaân toá sinh thaùi cuû
Trong caùc chæ tieâu noùi treân, maät ñoä quaàn theå ñöôïc xem laø ñaëc trö
laø soá löôïng sinh vaät treân moät ñôn vò dieän tích hay theå tích. Noù coù aû
möùc söû duïng nguoàn soáng trong sinh caûnh vaø söùc sinh saûn cuûa quaà
theå cuõng coøn bieåu hieän taùc duïng cuûa noù ñoái vôùi quaàn xaõ.
2. Söï taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi leân quaàn theå khaùc vô
caù theå rieâng leû :
a. Caùc nhaân toá sinh thaùi taùc ñoäng leân töøng caù theå rieâng leû :
- Söï taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi leân töøng caù theå seõ kha
theå vaø phuï thuoäc vaøo : giôùi tính, löùa tuoåi, traïng thaùi söùc khoûe, l
luùc
b. Caùc nhaân toá sinh thaùi taùc ñoäng leân quaàn theå :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 4
-
Quaàn theå laø moät taäp hôïp caùc caù theå cuøng loaøi neân tuøy theo ph
theå ñoái vôùi caùc nhaân toá sinh thaùi khaùc nhau maø moãi quaàn theå
rieâng.
• Aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá voâ sinh ñeán quaàn theå :
§ Aûnh höôûng ñeán söï phaân boá cuûa quaàn theå : taäp hôïp caùc nh
taïo ra caùc vuøng ñòa lyù khaùc nhau treân traùi ñaát nhö vuøng laïn
vuøng sa maïc ... ÖÙng vôùi moãi vuøng coù nhöõng quaàn theå phaâ
§ Aûnh höôûng ñeán söï sinh tröôûng vaø bieán ñoäng cuûa quaàn theå
ñoäng cuûa söï sinh saûn laøm taêng soá löôïng caù theå hoaëc söï tö
soá löôïng caù theå vaø söï phaùt taùn caùc caù theå trong quaàn the
§ Aûnh höôûng ñeán caáu truùc cuûa quaàn theå : qua nhöõng taùc ño
thaønh phaàn ñöïc caùi, caùc nhoùm tuoåi caù theå trong quaàn theå
§ Trong nhieàu tröôøng hôïp söï taùc ñoäng toång hôïp cuûa caùc nhaân
trong moät thôøi gian daøi laøm thay ñoåi caùc ñaëc ñieåm cô baûn c
coù khi huûy dieät quaàn theå.
• Aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá höõu sinh ñeán quaàn theå :
§ Caùc nhaân toá höõu sinh cuõng aûnh höôûng leân söï phaân boá, ma
tröôûng vaø caáu truùc cuûa quaàn theå qua caùc moái quan heä dinh
ôû.
3. Ñieàu kieän vaø cô cheá duy trì traïng thaùi caân baèng cuûa quaàn theå
- Moãi quaàn theå soáng trong moät moâi tröôøng xaùc ñònh ñeàu coù xu höôùn
ôû moät traïng thaùi soá löôïng caù theå oån ñònh goïi laø traïng thaùi caân ba
- Ñieàu kieän duy trì traïng thaùi caân baèng cuûa quaàn theå laø söï oån ñònh v
Khi nguoàn thöùc aên phong phuù, vöôït khoûi möùc bình thöôøng thì soá löôïn
cao, khieán cho sau moät thôøi gian nguoàn thöùc aên trôû neân thieáu huït, n
ñuû, do ñoù coù söï caïnh tranh vaø nhieàu caù theå bò cheát, quaàn theå laïi ñ
veà möùc caân baèng ban ñaàu.
- Cô cheá ñieàu chænh duy trì traïng thaùi caân baèng cuûa quaàn theå laø söï t
töông quan giöõa tæ leä sinh saûn vaø tæ leä töû vong cuûa quaàn theå.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 5 : Dieãn theá laø gì? Nguyeân nhaân naøo daãn ñeán söï dieãn theá? Phaân bieät
vôùi dieãn theá thöù sinh. YÙ nghóa cuûa vieäc nghieân cöùu dieãn theá. Moâ taû moät
Traû lôøi :
1. Khaùi nieäm dieãn theá :
- Dieãn theá sinh thaùi laø moät quaù trình bieán ñoåi tuaàn töï cuûa quaàn xaõ
khaùc nhau, töø daïng khôûi ñaàu qua caùc daïng trung gian vaø cuoái cuøng t
moät quaàn xaõ töông ñoái oån ñònh.
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 5
Thí duï : Caùnh ñoàng hoang → caùnh ñoàng coû → traûng coû raäm → tra
→ traûng caây goã lôùn → röøng thöa → röøng nöûa kín → röøng kín ruïng l
nöûa ruïng laù → röøng thöôøng xanh.
2. Nguyeân nhaân daãn ñeán söï dieãn theá :
- Do taùc ñoäng cuûa ngoaïi caûnh leân quaàn xaõ. (Ví duï : Söï thay ñoåi ñoät n
kieän ñòa chaát, khí haäu.)
- Do taùc ñoäng cuûa quaàn xaõ leân ngoaïi caûnh, laøm bieán ñoåi maïnh meõ
caûnh.
- Do hoaït ñoäng voâ yù thöùc (ñoát, chaët, phaù röøng …) hoaëc coù yù thöùc (
soâng, hoà …) cuûa con ngöôøi.
3. Phaân bieät dieãn theá nguyeân sinh vôùi dieãn theá thöù sinh :
-
Dieãn theá nguyeân sinh
Dieãn theá thöù sinh
Xuaát phaùt töø moâi tröôøng troáng
- trôn
Xuaát phaùt töø moâi tröôøng soáng voán
(ñaûo môùi hình thaønh, ñaát môùi boài
ñaõ coù moät quaàn xaõ sinh vaät töông
ven soâng).
ñoái oån ñònh.
Xu höôùng : Töø quaàn xaõ tieân phong
- Xu höôùng : Coù theå xaûy ra theo 2
→ caùc quaàn xaõ trung gian → quaàn
höôùng laø phuïc hoài laïi quaàn xaõ oån
xaõ ñænh cöïc.
ñònh ban ñaàu hoaëc tieáp tuïc bò huûy
hoaïi ñeå trôû thaønh traûng coû hay ñoà
troïc.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
-
4. YÙ nghóa cuûa vieäc nghieân cöùu dieãn theá :
a. YÙ nghóa lí luaän :
- Giuùp ta naém ñöôïc qui luaät phaùt trieån cuûa quaàn xaõ, phaùt hieän ñö
ñaõ toàn taïi tröôùc ñoù vaø döï ñoaùn ñöôïc caùc quaàn xaõ tieáp theo.
b. YÙ nghóa thöïc tieãn :
- Treân cô sôû hieåu bieát veà dieãn theá, ta coù theå xaây döïng ñöôïc nhöõ
haïn veà noâng, laâm, ngö nghieäp, nhaèm khai thaùc vaø baûo veä nguoàn
thieân nhieân moät caùch hôïp lí. Maët khaùc, coù theå chuû ñoäng ñieàu k
cuûa dieãn theá theo höôùng coù lôïi cho con ngöôøi baèng caùc bieän phaù
chaêm soùc vaø phoøng tröø saâu beänh, xaây döïng caùc coâng trình thuû
5. Moâ taû moät loaïi dieãn theá sinh thaùi :
v Thí duï : Dieãn theá töø quaàn xaõ sinh vaät ao hoà, sau ñoù hoà ñöôïc laáp
quaàn xaõ sinh vaät ñaàm laày, tieáp ñeán laø quaàn xaõ caây buïi vaø sau
röøng :
- Giai ñoaïn ñaàu laø quaàn xaõ sinh vaät ôû hoà goàm nhöõng quaàn theå thöïc
trong nöôùc nhö beøo, luïc bình ... hoaëc soáng chìm trong nöôùc nhö caùc loa
ngoït ... Vaø nhöõng ñoäng vaät soáng cuøng nhöõng caây naøy nhö aáu truøn
ñoäng vaät noåi, toâm, caù, oác, ruøa ...
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 6
-
-
-
Khi ao hoà ñöôïc laáp daàn thì caùc thöïc vaät coù reã caém trong buøn nhö se
hieän, ñieàu kieän naøy chuaån bò cho nhöõng quaàn theå thöïc vaät thuûy sin
khoûi maët nöôùc nhö coû seán, lau saäy ... caùc ñoäng vaät töông öùng nhö e
coø, truøng ñaát ...
Sau ñoù nöôùc caïn daàn, muøn ñaùy daøy vaø laáp ñaày hoà thì caùc caây bu
daïi moïc thaønh röøng laù thaáp. Caùc ñoäng vaät töông öùng nhö saâu boï, g
raén moái, chim, thuù nhoû …
Giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình dieãn theá khi ñaát caïn laø röøng caây cao, t
hai laù maàm chieám öu theá, caùc ñoäng vaät töông öùng nhö choàn, caùo, s
... xuaát hieän ngaøy caøng nhieàu.
Caâu 6 : Hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc laø gì? Cho ví duï minh hoïa. Neâu yù nghó
thöïc tieãn cuûa hieän töôïng ñoù.
Traû lôøi :
1. Hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc :
- Trong quaàn xaõ sinh vaät, hieän töôïng soá löôïng caù theå cuûa moät quaàn
theå cuûa moät quaàn theå khaùc kìm haõm goïi laø hieän töôïng khoáng cheá
Thí duï : Veà muøa xuaân, saâu boï phaùt trieån maïnh do gaëp ñieàu kieän
haäu aám aùp, caây coái xanh töôi …) khieán soá löôïng chim saâu taêng th
chim saâu taêng quaù nhieàu, saâu boï bò chim tieâu dieät maïnh meõ hôn
saâu boï bò giaûm ñi nhanh choùng. Nhö vaäy : soá löôïng saâu boï phuï thu
löôïng chim saâu.
2. YÙ nghóa cuûa hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc :
a. YÙ nghóa sinh hoïc :
- Hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc phaûn aùnh qui luaät veà söï phuï thuoä
caùc loaøi coù moái quan heä ñoái ñòch trong quaàn xaõ. Treân cô sôû ñoù
caù theå cuûa moãi quaàn theå dao ñoäng trong theá caân baèng, ñaûm ba
cuûa caùc loaøi trong quaàn xaõ, töø ñoù taïo neân traïng thaùi caân baèng
quaàn xaõ.
b. YÙ nghóa thöïc tieãn :
- Hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc laø cô sôû khoa hoïc cho bieän phaùp ñ
hoïc, nhaèm chuû ñoäng kieåm soaùt soá löôïng caù theå cuûa moãi loaøi th
cho con ngöôøi.
Thí duï :
• Duøng boï ruøa ñeå tieâu dieät reäp haïi cam.
• Duøng ong maét ñoû ñeå tieâu dieät saâu ñuïc thaân luùa.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 7
Caâu 7 : Quaàn xaõ sinh vaät laø gì? Neâu caùc tính chaát cô baûn cuûa quaàn xaõ. Pha
quaàn theå.
Traû lôøi :
1. Khaùi nieäm quaàn xaõ sinh vaät :
- Quaàn xaõ sinh vaät laø moät taäp hôïp caùc quaàn theå sinh vaät khaùc loaøi
trong moät quaù trình lòch söû, cuøng soáng trong moät sinh caûnh, gaén boù
moät theå thoáng nhaát nhôø caùc moái quan heä sinh thaùi.
Thí duï : Quaàn xaõ Hoà Taây (Haø Noäi) goàm caùc quaàn theå : rong, toâm
cuoáng, saâm caàm ... caây coái bao quanh.
2. Caùc tính chaát cô baûn cuûa quaàn xaõ :
- Quaàn theå öu theá : Moät quaàn xaõ ñeàu coù moät vaøi quaàn theå öu theá,
theå coù vai troø quan troïng trong quaàn xaõ do soá löôïng, ñoä lôùn hoaëc do
ñoäng cuûa noù.
Thí duï : ÔÛ quaàn xaõ ñoàng coû, ñoäng vaät aên coû laø nhöõng quaàn th
- Quaàn theå ñaëc tröng : Trong soá caùc quaàn theå öu theá coù moät quaàn th
cho quaàn xaõ goïi laø quaàn theå ñaëc tröng.
Thí duï : ÔÛ quaàn xaõ sinh vaät ñoài (Vónh Phuù), quaàn theå caây coï laø
tröng.
- Ñoä ña daïng : Phaûn aùnh soá löôïng quaàn theå coù trong quaàn xaõ. Trong ñ
tröôøng thuaän lôïi thì trong quaàn xaõ coù nhieàu quaàn theå khaùc nhau cuø
ña daïng cao. Ngöôïc laïi ôû nôi coù ñieàu kieän soáng khaéc nghieät, chæ coù
theå thích nghi ñöôïc môùi toàn taïi → ñoä ña daïng thaáp.
Thí duï : Quaàn xaõ röøng nhieät ñôùi coù ñoä ña daïng cao, quaàn xaõ hoa
daïng thaáp.
- Söï phaân taàng : Trong quaàn xaõ thöôøng theå hieän caáu truùc phaân taàng
taêng cöôøng khaû naêng söû duïng caùc nguoàn soáng trong quaàn xaõ, laøm
tranh giöõa caùc caù theå vaø giöõa caùc quaàn theå vôùi nhau.
Thí duï : Quaàn xaõ röøng nhieät ñôùi goàm 5 taàng : 3 taàng caây goã lôùn
thaáp, 1 taàng coû vaø döông xæ.
3. Phaân bieät quaàn xaõ vôùi quaàn theå :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
-
-
Quaàn theå
Quaàn xaõ
Taäp hôïp caùc caù theå cuøng loaøi- soáng
Taäp hôïp caùc quaàn theå cuûa caùc loaø
trong cuøng moät sinh caûnh.
khaùc nhau soáng trong cuøng moät sinh
caûnh.
Ñôn vò caáu truùc laø caù theå.
- Ñôn vò caáu truùc laø quaàn theå.
Moái quan heä chuû yeáu giöõa caùc
- ñôn
Moái
vòquan heä chuû yeáu giöõa caùc ñôn
caáu truùc cuûa quaàn theå laø quan heä
caáu
sinh
truùc cuûa quaàn xaõ laø quan heä d
saûn vaø di truyeàn.
döôõng.
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 8
-
Ñoä ña daïng thaáp.
- Ñoä ña daïng cao.
Khoâng coù caáu truùc phaân taàng- thaúng
Coù caáu truùc phaân taàng thaúng ñöùng
ñöùng trong khoâng gian.
trong khoâng gian.
Khoâng coù hieän töôïng khoáng cheá
- Coù
sinh hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc.
hoïc.
Chieám 1 maéc xích trong chuoãi thöùc
- Bao goàm 1 ñeán nhieàu chuoãi thöùc aên
aên.
vaø laø boä phaän chuû yeáu cuûa heä sin
thaùi.
Caâu 8 : Taïi sao noùi quaàn xaõ laø moät theå thoáng nhaát? Söï thoáng nhaát ñoù coù
nhaát cuûa cô theå sinh vaät khoâng?
Traû lôøi :
1. Quaàn xaõ laø moät theå thoáng nhaát :
- Caùc quaàn theå trong quaàn xaõ lieân heä maät thieát vôùi nhau baèng moái
khaùc loaøi : Quan heä hoã trôï, quan heä coäng sinh, quan heä hôïp taùc, qua
quan heä ñoái ñòch, quan heä caïnh tranh, quan heä giöõa ñoäng vaät aên thò
quan heä kí sinh, quan heä öùc cheá – caûm nhieãm.
- Thoâng qua caùc moái quan heä sinh thaùi, hình thaønh chuoãi vaø löôùi thöùc
xaõ.
• Chuoãi thöùc aên : Laø moät daõy nhieàu loaøi sinh vaät coù moái quan heä
nhau. Moãi loaøi laø moät maét xích, vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích
laø sinh vaät bò maét xích ôû phía sau tieâu thuï. Moãi chuoãi thöùc aên thö
sinh vaät :
§ Sinh vaät saûn xuaát.
§ Sinh vaät tieâu thuï baäc 1, baäc 2, baäc 3 ...
§ Sinh vaät phaân huûy.
• Löôùi thöùc aên : Moãi loaøi trong quaàn xaõ thöôøng laø maét xích cuûa nh
aên. Caùc chuoãi thöùc aên coù nhieàu maét xích chung taïo thaønh löôùi th
v Söï hình thaønh chuoãi vaø löôùi thöùc aên phaûn aùnh moái lieân heä khaê
quaàn theå trong quaàn xaõ veà maët quan heä dinh döôõng.
- Caùc sinh vaät soáng trong quaàn xaõ thöôøng xuyeân chòu taùc ñoäng cuûa n
qua caùc nhaân toá sinh thaùi). Do ñoù khi coù söï thay ñoåi cuûa ngoaïi caûnh
moät maét xích thöùc aên naøo ñoù seõ laøm thay ñoåi chuoãi vaø löôùi thöùc
quaàn xaõ bò bieán ñoåi :
• Neáu ñieàu kieän ngoaïi caûnh thay ñoåi khoâng lôùn laém thì quaàn xaõ co
ñieàu chænh baèng hieän töôïng khoáng cheá sinh hoïc.
• Neáu ñieàu kieän ngoaïi caûnh thay ñoåi lôùn daãn ñeán dieãn theá sinh tha
2. Söï thoáng nhaát cuûa quaàn xaõ khaùc vôùi söï thoáng nhaát cuûa cô th
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 9
-
Cô theå laø moät theå thoáng nhaát : Caùc boä phaän trong moät cô theå coù
cheõ, hoã trôï laãn nhau ñeå cuøng thöïc hieän caùc chöùc naêng soáng cuûa m
Quaàn xaõ laø moät theå thoáng nhaát, song söï thoáng nhaát giöõa caùc quaà
ñöôïc ñaûm baûo bôûi caùc moái quan heä sinh thaùi khaùc loaøi, trong ñoù co
heä nhö : Quan heä caïnh tranh, quan heä giöõa ñoäng vaät aên thòt vaø con m
sinh – vaät chuû. Nhöõng daïng quan heä naøy khoâng bieåu hieän ôû trong m
v Maët khaùc khi taùch dôøi quaàn theå ra khoûi quaàn xaõ thì quaàn theå ño
toàn taïi ñöôïc.
Caâu 9 : Phaùt bieåu noäi dung cuûa caùc qui luaät sinh thaùi cô baûn. Cho ví duï minh
Traû lôøi :
1. Qui luaät giôùi haïn sinh thaùi :
- Moãi loaøi coù moät giôùi haïn sinh thaùi ñaëc tröng veà moãi nhaân toá sinh t
0
0
Thí duï : Giôùi haïn sinh thaùi veà nhieät ñoä cuûa caù roâ
C phi
– 42ôû
C. Vieät Nam 5,
0
0
≤ 5,6
≥ 42
Trong ñoù : caù roâ phi cheát ôû
nhieät
C (giôùi
ñoähaïn döôùi)
vaø
C (giôùi haïn
0
treân), phaùt trieån thuaän lôïi nhaát C
ôû(ñieåm
nhieätcöïc
ñoä thuaän).
30
2. Qui luaät taùc ñoäng toång hôïp cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi :
- Söï taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá sinh thaùi taïo neân taùc ñoäng toång hôïp
Thí duï : Moãi caây luùa soáng trong cuøng moät thöûa ruoäng ñeàu chòu taùc
luùc cuûa nhieàu nhaân toá sinh thaùi : nöôùc, aùnh saùng, nhieät ñoä, ñaát, g
con ngöôøi ... Neáu ñöôïc chaêm soùc toát, ñöôïc cung caáp ñaày ñuû caùc cha
khaû naêng choáng chòu cuûa caây ñoái vôùi nhöõng bieán ñoäng cuûa caùc n
khaùc bao giôø cuõng toát hôn.
3. Qui luaät taùc ñoäng khoâng ñoàng ñeàu cuûa nhaân toá sinh thaùi leân
theå sinh vaät :
- Caùc nhaân toá sinh thaùi taùc ñoäng khoâng ñoàng ñeàu leân moät chöùc ph
Thí duï : Ñoái vôùi chöùc phaän hoâ haáp cuûa sinh vaät thì nhaân toá khoâng
nhaát.
- Moãi nhaân toá sinh thaùi taùc ñoäng khoâng gioáng nhau leân caùc chöùc pha
nhau.
Thí duï : Aùnh saùng caàn thieát hôn cho chöùc phaän quang hôïp cuûa laù caâ
phaän daãn truyeàn, naâng ñôõ cuûa thaân hay chöùc phaän huùt chaát dinh d
- Moãi nhaân toá sinh thaùi taùc ñoäng khoâng gioáng nhau leân cuøng 1 chöùc
caùc giai ñoaïn soáng khaùc nhau.
Thí duï : Canxi caàn thieát cho ñoäng vaät coøn non hôn so vôùi luùc tröôûng t
4. Qui luaät taùc ñoäng qua laïi giöõa sinh vaät vaø moâi tröôøng :
- Moâi tröôøng taùc ñoäng thöôøng xuyeân leân cô theå sinh vaät, laøm cho sinh
ngöøng bieán ñoåi, ngöôïc laïi hoaït ñoäng cuûa sinh vaät cuõng laøm bieán ño
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 10
Thí duï : Giun ñaát soáng trong moâi tröôøng ñaát, thöôøng xuyeân chòu aûnh
nhaân toá sinh thaùi : ñaát, nöôùc, nhieät ñoä, ñoä aåm, khoâng khí ... Thoâng
trao ñoåi chaát vôùi moâi tröôøng maø chuùng toàn taïi vaø phaùt trieån. Ngöô
ñoäng soáng cuûa giun ñaát ñaõ goùp phaàn caûi taïo moâi tröôøng ñaát : laøm
xoáp, thoaùng khí, taêng löôïng chaát muøn.
Caâu 10 : Trình baøy khaùi nieäm chuoãi thöùc aên. Cho ví duï minh hoïa. Taïi sao söï tí
giöõa caùc baäc dinh döôõng trong moät chuoãi thöùc aên laïi tuaân theo qui luaät hình
dung cuûa qui luaät ñoù. Neâu caùc loaïi hình thaùp ñöôïc söû duïng ñeå theå hieän mo
thaùi giöõa caùc baäc dinh döôõng.
Traû lôøi :
1. Khaùi nieäm chuoãi thöùc aên :
- Chuoãi thöùc aên laø moät daõy goàm nhieàu loaøi sinh vaät coù quan heä din
trong ñoù moãi loaøi laø moät maét xích thöùc aên. Maét xích thöùc aên naøy
thöùc aên ôû phía tröôùc noù vaø laïi bò maét xích thöùc aên phía sau noù tieâ
- Moät chuoãi thöùc aên thöôøng goàm 3 thaønh phaàn :
• Sinh vaät saûn xuaát : Laø nhöõng sinh vaät töï döôõng (thöïc vaät xanh, ta
toång hôïp chaát höõu cô töø chaát voâ cô.
• Sinh vaät tieâu thuï : Laø nhöõng sinh vaät dò döôõng aên sinh vaät saûn xu
sinh vaät dò döôõng khaùc. Chuùng ñöôïc phaân chia thaønh sinh vaät tieâu
2, baäc 3 ...
• Sinh vaät phaân giaûi : Laø nhöõng vi khuaån dò döôõng, naám coù khaû na
chaát höõu cô thaønh chaát voâ cô.
Thí duï : Chuoãi thöùc aên ñôn giaûn ôû caùnh ñoàng luùa :
Caây
luùa →
Saâu
ñuïcthaân → Ongmaét
ñoû → Vi sinhvaät
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
(SV saûn
xuaát) (SV tieâu
thuïbaäc
1) (SV tieâu
thuï baäc
2)
(SV phaân
giaûi)
2. Noäi dung qui luaät hình thaùp sinh thaùi :
- Sinh vaät maét löôùi naøo caøng xa vò trí cuûa sinh vaät saûn xuaát thì coù sin
caøng nhoû.
3. Giaûi thích :
- Trong moät chuoãi thöùc aên, khi ñi töø baäc dinh döôõng thaáp ñeán baäc din
tích luõy sinh khoái ngaøy caøng nhoû daàn theo qui luaät hình thaùp. Sôû dó n
• Heä soá söû duïng coù lôïi cuûa thöùc aên trong cô theå bao giôø cuõng nho
nhieàu.
• Khoâng phaûi taát caû caùc sinh vaät ôû moät baäc dinh döôõng döôùi ñeàu
dinh döôõng treân tieâu thuï. Coù nghóa laø sinh khoái cuûa sinh vaät laøm
nhieàu laàn sinh khoái cuûa sinh vaät tieâu thuï.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 11
4. Caùc loaïi hình thaùp ñöôïc söû duïng ñeå theå hieän moái töông quan si
dinh döôõng laø :
a. Hình thaùp sinh thaùi veà soá löôïng caù theå : Soá löôïng caù theå cuûa
maét xích nhoû hôn soá löôïng caù theå cuûa sinh vaät thuoäc maét xích tröôù
b. Hình thaùp sinh thaùi veà sinh khoái : Sinh khoái cuûa sinh vaät saûn xua
khoái cuûa sinh vaät tieâu thuï baäc 1, sinh khoái cuûa sinh vaät tieâu thuï baä
khoái cuûa sinh vaät tieâu thuï baäc 2 ... vaø cöù theá, cho ñeán sinh vaät thuo
veà sau, coù sinh khoái caøng nhoû.
c. Hình thaùp sinh thaùi veà naêng löôïng :
v Thí duï :
3
§ Naêng löôïng ôû sinh vaät saûn xuaát
Kcalo,
laø thì
2,5.10
:
§ Naêng löôïng ôû sinh vaät tieâu thuï baäc 1 laø 25 Kcalo (chæ söû duïng ñöô
löôïng toaøn phaàn cuûa sinh vaät saûng xuaát).
§ Naêng löôïng ôû sinh vaät tieâu thuï baäc 2 laø 2,5 Kcalo (chæ söû duïng ñö
löôïng toaøn phaàn cuûa sinh vaät tieâu thuï baäc1).
§ V.v…
Nhö vaäy : Naêng löôïng ñöôïc chuyeån hoùa qua moãi baäc dinh döôõng trong
töø sinh vaät saûn xuaát ñeán caùc sinh vaät tieâu thuï baäc 1, baäc 2, baäc 3
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 11 : Löôùi thöùc aên laø gì? Löôùi thöùc aên theå hieän nhöõng quan heä sinh hoïc
trong quaàn xaõ sinh vaät vaø söï chuyeån hoùa naêng löôïng trong heä sinh thaùi.
Traû lôøi :
1. Löôùi thöùc aên :
- Laø moät heä thoáng taát caû caùc chuoãi thöùc aên cuûa moät quaàn xaõ sin
aên laø moät daõy goàm nhieàu maét xích, moãi maét xích ñaïi dieän cho moä
vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích tröôùc vöøa laø sinh vaät bò maét xích
Thí duï :
Deâ
Hoå
Coû
Thoû
Caùo
Vi sinh vaät phaân giaûi
Gaø
Meøo röøng
2. Löôùi thöùc aên theå hieän nhöõng quan heä sinh hoïc giöõa caùc sinh v
vaät nhö :
a. Quan heä hoã trôï, goàm :
§ Quan heä coäng sinh : Ñeàu coù lôïi vaø caàn thieát cho söï toàn taïi cuûa h
chung vôùi nhau veà dinh döôõng vaø nôi ôû. Ví duï : taûo lam coäng sinh v
ñòa y.
§ Quan heä hôïp taùc : Cuõng coù lôïi cho caû hai beân nhöng khoâng nhaát t
toàn taïi cuûa chuùng. Ví duï : nhaïn bieån vaø coø laøm toå taäp ñoaøn.
b. Quan heä ñoái ñòch, goàm :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 12
§
Quan heä caïnh tranh. Ví duï : caây troàng caïnh tranh vôùi coû daïi veà cha
veà nôi ôû.
§ Quan heä ñoái nghòch giöõa ñoäng vaät aên thòt vaø con moài. Ví duï : caù
§ Quan heä sinh vaät kí sinh – sinh vaät chuû. Ví duï : daây tô hoàng soáng ba
chuû, aên moâ hoaëc thöùc aên ñaõ ñöôïc tieâu hoùa cuûa caây chuû.
§ Quan heä öùc cheá – caûm nhieãm. Ví duï : taûo giaùp tieát ra chaát ñoû laø
thöïc vaät treân maët ao hoà.
3. Löôùi thöùc aên theå hieän vò trí cuûa loaøi sinh vaät trong quaàn xaõ n
- Ñöùng ôû baäc dinh döôõng naøo, ví duï sinh vaät töï döôõng hay sinh vaät tieâ
2, baäc 3 ... hoaëc laø sinh vaät phaân huûy ...
4. Löôùi thöùc aên theå hieän söï chuyeån hoùa naêng löôïng trong heä sin
- Vôùi doøng naêng löôïng ñi töø maét xích ñaàu tieân laø sinh vaät saûn xuaát q
trung gian laø sinh vaät tieâu thuï baäc 1, baäc 2, baäc 3 ... ñeán maét xích cu
vaät phaân huûy.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 12 : Caùc hình thöùc quan heä khaùc loaøi vaø söï taùc ñoäng cuûa noù trong qua
trong dieãn theá sinh thaùi.
Traû lôøi :
v Caùc hình thöùc quan heä khaùc loaøi : Chuû yeáu laø quan heä dinh döôõng
1. Quan heä hoã trôï, goàm coù :
a. Quan heä coäng sinh : Ví duï : khi ñieàu kieän soáng khoâng thuaän lôïi, t
sinh vôùi naám thaønh ñòa y, caû hai ñeàu coù lôïi veà dinh döôõng vaø nôi
- Naám cung caáp
CO
2, H
2O cho taûo ...
- Taûo nhôø quang hôïp cung caáp laïi cho naám chaát höõu cô.
b. Quan heä hôïp taùc : Cuõng coù lôïi cho caû hai beân nhöng khoâng nhaá
söï toàn taïi cuûa chuùng. Ví duï : nhaïn bieån vaø coø laøm toå taäp ñoaøn.
c. Quan heä hoäi sinh : Chæ coù lôïi cho moät beân. Ví duï : saâu boï soáng
kieán moái.
2. Quan heä ñoái ñòch, bao goàm :
a. Quan heä caïnh tranh : Ví duï : caây troàng caïnh tranh vôùi coû daïi veà
döôõng, veà nôi ôû.
b. Quan heä ñoái ñòch giöõa ñoäng vaät aên thòt vaø con moài : Ví duï
c. Quan heä sinh vaät kí sinh – sinh vaät chuû : Ví duï : daây tô hoàng soá
chuû, aên moâ hoaëc thöùc aên ñaõ ñöôïc tieâu thuï cuûa caây chuû.
d. Quan heä öùc cheá – caûm nhieãm : Ví duï : taûo giaùp tieát ra chaát ño
vaät, thöïc vaät treân maët ao hoà.
v Taùc ñoäng cuûa quan heä khaùc loaøi :
1. Trong quaàn xaõ sinh vaät :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 13
-
Caùc quaàn theå sinh vaät khaùc loaøi cuøng soáng trong moät sinh caûnh,
heä sinh thaùi, taïo thaønh moät quaàn xaõ thoáng nhaát.
- Chuoãi thöùc aên : laø moät daõy goàm nhieàu loaøi sinh vaät coù quan heä
nhau, moãi loaøi laø moät maét xích, vöøa laø sinh vaät tieâu thuï maét xích
laø sinh vaät bò maét xích phía sau tieâu thuï.
- Löôùi thöùc aên : laø caùc chuoãi thöùc aên coù nhieàu maét xích chung qu
Thí duï : Moät chuoãi thöùc aên nhö sau :
Thöïc vaät xanh chaâu chaáutaéc keø
ñaïi baøng vi khuaån, naám
(coû, luùa ...)
sinh vaät saûn xuaát sinh vaät tieâu thuï baäc 1, 2, 3
sinh vaät phaân giaûi
2. Trong dieãn theá sinh thaùi :
- Dieãn theá sinh thaùi laø quaù trình bieán ñoåi tuaàn töï cuûa quaàn xaõ qu
khaùc nhau, töø daïng khôûi ñaàu, daàn daàn tieán tôùi moät quaàn xaõ oå
- Quan heä khaùc loaøi bieåu thò roõ reät trong dieãn theá sinh thaùi, khaùc
ban ñaàu roài ñeán caùc quaàn xaõ keá tieáp vaø ñeán quaàn xaõ cuoái cu
- Quan heä khaùc loaøi ñöôïc coi laø ñoäng löïc trong dieãn theá sinh thaùi :
sinh thaùi cuûa moâi tröôøng thay ñoåi thì loaøi naøo thích nghi ñöôïc, ñaáu
ñöôïc thì loaøi aáy toàn taïi, loaøi naøo khoâng thích nghi ñöôïc thì bò ñaøo
sinh vaät naøy ñöôïc thay theá baèng quaàn xaõ sinh vaät khaùc.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 13 : Heä sinh thaùi laø gì? Caùc yeáu toá caáu thaønh cuûa heä sinh thaùi vaø vai
söï chuyeån hoùa naêng löôïng cuûa heä sinh thaùi.
Traû lôøi :
1. Heä sinh thaùi :
- Laø moät heä thoáng hoaøn chænh, töông ñoái oån ñònh bao goàm quaàn xaõ
vöïc soáng cuûa quaàn xaõ (sinh caûnh).
2. Caùc yeáu toá caáu thaønh heä sinh thaùi : bao goàm :
- Caùc chaát voâ cô nhö C,
N,2OCO
... caùc chaát höõu cô nhö proâtit, lipit, gluxit, ca
2, H
chaát muøn vaø cheá ñoä khí haäu.
- Sinh vaät saûn xuaát : coøn goïi laø sinh vaät cung caáp, coù khaû naêng toång
töø chaát voâ cô nhö caây xanh, moät soá taûo.
- Sinh vaät tieâu thuï : goàm nhöõng sinh vaät dò döôõng aên thöïc vaät hoaëc a
dò döôõng khaùc.
- Sinh vaät phaân giaûi : laø nhöõng vi khuaån dò döôõng vaø naám coù khaû na
höõu cô thaønh chaát voâ cô.
3. Vai troø cuûa caùc yeáu toá caáu thaønh heä sinh thaùi trong söï chuyeå
heä sinh thaùi :
- Sinh vaät saûn xuaát : goàm caùc thöïc vaät coù dieäp luïc ñaõ söû duïng naên
maët trôøi cuøng vôùi caùc chaát dinh döôõng töø khí
quyeån
vaø ñaát
hieän(CO
2, H
2O ...) thöïc
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 14
-
quang hôïp ñeå toång hôïp caùc chaát höõu cô. Nhö vaäy, naêng löôïng cuûa a
ñaõ chuyeån sang naêng löôïng hoùa hoïc.
Sinh vaät tieâu thuï : söû duïng sinh vaät saûn xuaát laøm thöùc aên (ñoäng va
chuyeån naêng löôïng cuûa daïng thöïc vaät sang daïng naêng löôïng daïng ño
Khi thöïc vaät vaø ñoäng vaät cheát seõ ñöôïc caùc sinh vaät phaân giaûi laøm
löôïng töø daïng thöïc vaät, ñoäng vaät sang naêng löôïng ôû sinh vaät phaân g
hoùa naêng löôïng töø maét xích naøy sang maét xích khaùc bò hao huït raát l
taùn nhieät vaø do hoâ haáp cuûa sinh vaät.
Caâu 14 : Sinh quyeån laø gì? Phaân tích taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi sinh quy
Traû lôøi :
1. Khaùi nieäm veà sinh quyeån :
- Sinh quyeån laø lôùp vaät chaát bao quanh Traùi Ñaát coù dieãn ra caùc hoaït
sinh giôùi, bao goàm taát caû caùc heä sinh thaùi ôû treân caïn (thaïch quyeån
ôû döôùi nöôùc (thuûy quyeån).
2. Taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi sinh quyeån :
- Maët tích cöïc : Caûi bieán moâi tröôøng theo höôùng phuïc vuï lôïi ích cuûa co
döïng caùc coâng trình thuûy lôïi nhaèm töôùi tieâu nöôùc, caûi taïo ñaát pheø
ngaên soâng ñeå khai thaùc nguoàn thuûy naêng taïo ra doøng ñieän; troàng r
ngaên caûn gioù baõo, caùt ...
- Maët tieâu cöïc : Hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi laøm cho sinh quyeån ngaøy caø
nhanh toác ñoä caïn kieät caùc nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân, gaây neân
sinh thaùi nghieâm troïng, ñaëc bieät laø laøm oâ nhieãm moâi tröôøng soáng
sinh vaät, nhö naïn chaët phaù röøng böøa baõi ñeå laøm raãy, laáy cuûi ...
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 15 : OÂ nhieãm moâi tröôøng laø gì? Neâu caùc nhaân toá gaây oâ nhieãm moâi t
noù ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi vaø vôùi kinh teá quoác daân. Caùc bieän phaùp ch
tröôøng.
Traû lôøi :
1. OÂ nhieãm moâi tröôøng :
- Laø söï bieán ñoåi khoâng mong muoán tính chaát vaät lí, hoùa hoïc, sinh hoïc
ñaát, nöôùc cuûa moâi tröôøng soáng, gaây taùc ñoäng nguy haïi töùc thôøi ho
ñeán söùc khoûe vaø ñôøi soáng con ngöôøi, laøm aûnh höôûng ñeán quaù trìn
taøi saûn vaên hoùa vaø laøm toån thaát nguoàn taøi nguyeân döï tröõ cuûa co
2. Caùc nhaân toá gaây oâ nhieãm moâi tröôøng :
- Caùc khí thaûi do saûn xuaát coâng nghieäp
CO,
SO loaïi hyñroâ carbua.
2, CO2, :NO
2, caùc
- Thuoác tröø saâu.
- Thuoác dieät coû.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 15
-
Caùc chaát ñoäc hoùa hoïc do saûn xuaát coâng nghieäp, giao thoâng vaän taû
moû ...
- Caùc chaát phoùng xaï, nhieät ñoä, tieáng oàn, buïi.
3. Haäu quaû cuûa oâ nhieãm moâi tröôøng ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôø
quoác daân :
- Ñoái vôùi ñôøi soáng con ngöôøi : laøm giaûm söùc khoûe gaây ra nhieàu beän
quaùi thai daãn ñeán töû vong.
- Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân :
• Caùc thuoác tröø saâu vaø chaát ñoäc hoùa hoïc phaùt taùn theo nöôùc v
luõy khi di chuyeån theo chuoãi thöùc aên töø thöïc vaät sang ñoäng vaä
roài sang ñoäng vaät aên thòt, ñaõ taøn phaù nhieàu taøi nguyeân sinh v
nöôùc.
• Caùc chaát gaây oâ nhieãm moâi tröôøng coøn phaù huûy caùc coâng trì
söû.
4. Caùc bieän phaùp choáng oâ nhieãm moâi tröôøng soáng :
- Caùc bieän phaùp hoùa – coâng ngheä : Saûn xuaát theo chu kì kheùp kín; khö
thaûi coâng nghieäp (nöôùc thaûi, khí thaûi vaø caùc pheá phaåm khaùc ...); n
caùc nguoàn nguyeân lieäu môùi khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ...
- Caùc bieän phaùp sinh – kó thuaät : Duøng vi sinh vaät ñeå xöû lí, loïc caùc cha
nghieäp; ñaåy maïnh caùc bieän phaùp ñaáu tranh sinh hoïc giöõa caùc loaøi tr
vaø troàng troït (haïn cheá duøng caùc cheá phaåm hoùa hoïc); troàng röøng b
coâng nghieäp, ñoâ thò; xaây döïng caùc vuøng lieân hôïp kinh teá röøng – saê
saên baén, hoà nuoâi – ñaùnh baét caù; xaây döïng caùc khu röøng quoác gia;
troàng vaø khai thaùc hôïp lí nguoàn taøi nguyeân ñoäng, thöïc vaät.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
CHÖÔNG II
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 16
SINH HOÏC TEÁ BAØO
Caâu 16 : Moâ taû nhaân con (haïch nhaân) cuûa teá baøo veà vò trí, hình daïng, soá löô
hoïc, nguoàn goác vaø chöùc naêng. Dieãn bieán cuûa nhaân con trong quaù trình phaâ
Traû lôøi :
1. Moâ taû nhaân con :
- Nhaân con naèm trong nhaân teá baøo, thöôøng coù hình caàu.
- Thaønh phaàn hoùa hoïc chuû yeáu laø ARN vaø proâtit.
- Coù moät vaøi nhaân con trong moät teá baøo.
- Nguoàn goác : nhaân con ñöôïc taïo ra ôû eo thöù caáp cuûa moät soá nhieãm
- Chöùc naêng : nhaân con laø nôi toång hôïp caùc phaân töû ARN riboâxoâm ñe
riboâxoâm.
2. Dieãn bieán cuûa nhaân con trong quaù trình phaân baøo :
- Nhaân con ñöôïc taïo ra trong kì trung gian, luùc maø nhieãm saéc theå ôû traï
xoaén, ADN coù theå taùch rôøi 2 maïch, 1 ñoaïn maïch goác cuûa ADN laøm k
ARN riboâxoâm.
- Ñeán khi phaân baøo, do nhieãm saéc theå trôû laïi traïng thaùi thaùo xoaén, v
ARN riboâxoâm neân nhaân con laïi xuaát hieän trôû laïi vaøo kì cuoái.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 17 : Theá naøo laø hieän töôïng tieáp hôïp nhieãm saéc theå khoâng coù trao ñoåi
tieáp hôïp nhieãm saéc theå coù trao ñoåi cheùo. Haõy phaân bieät hai hieän töôïng naø
Traû lôøi :
1. Khaùi nieäm veà moãi hieän töôïng :
v Hieän töôïng tieáp hôïp nhieãm saéc theå khoâng coù trao ñoåi cheùo
- Ôû kì tröôùc 1 cuûa giaûm phaân, sau khi moãi nhieãm saéc theå ñôn töï nh
nhieãm saéc theå keùp, ñaõ xaûy ra hieän töôïng hai croâmatit khaùc nguoà
nhieãm saéc theå ñoàng daïng keùp tieáp hôïp vôùi nhau theo chieàu doïc c
saéc, taïo thaønh 1 theå thoáng nhaát taïm thôøi. Sau ñoù, chuùng laïi taùch
neân hieän töôïng tieáp hôïp nhieãm saéc theå khoâng coù trao ñoåi cheùo
v Hieän töôïng tieáp hôïp nhieãm saéc theå coù trao ñoåi cheùo :
- Caùc nhieãm saéc theå sau khi tieáp hôïp, luùc taùch rôøi nhau, ñoâi khi xaû
taïi moät soá ñieåm do tieáp hôïp quaù chaët, daãn ñeán söï ñöùt ñoaïn vaø
nhieãm saéc theå töông öùng trong moãi caëp nhieãm saéc theå ñoàng daï
töôïng tieáp hôïp nhieãm saéc theå coù trao ñoåi cheùo.
2. Phaân bieät hai hieän töôïng :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 17
Hieän töôïng tieáp hôïp nhieãm saécHieän
theå töôïng
khoângtieáp hôïp nhieãm saéc the
coù trao ñoåi cheùo
trao ñoåi cheùo
§ Laø hieän töôïng chuû yeáu trong phaân
§ Laø hieän töôïng thöù yeáu trong phaân
baøo giaûm nhieãm.
baøo giaûm nhieãm.
§ Caáu truùc cuûa nhieãm saéc theå khoâng
§ Caáu truùc cuûa nhieãm saéc theå bò tha
thay ñoåi trong giaûm phaân.
ñoåi trong giaûm phaân.
§ Nguyeân nhaân : Do caùc gen khoâng
§ Nguyeân nhaân : Do caùc gen khoâng
alen treân moãi nhieãm saéc theå lieân
alen
keát
treân moãi nhieãm saéc theå lieân k
hoaøn toaøn.
gen khoâng hoaøn toaøn → hoaùn vò
gen.
§ töû,
YÙ nghóa : Laøm taêng soá loaïi giao töû,
§ YÙ nghóa : Laøm giaûm soá loaïi giao
töø ñoù taïo neân söï ña daïng veà kieåu
töø ñoù taïo neân söï oån ñònh veà ñaëc
gen vaø kieåu hình ôû moãi loaøi sinh vaä
ñieåm di truyeàn cuûa loaøi.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 18 : Trình baøy caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa maøng sinh chaát, teá baøo chaá
cô theå ña baøo.
Traû lôøi :
1. Maøng sinh chaát :
a. Caáu taïo :
0
- Coù ñoä daøy khoaûng 60
, –goàm
120 A
2 thaønh phaàn hoùa hoïc laø lipit vaø proâ
xeáp xen keõ vôùi nhau. Treân maøng sinh chaát coù nhieàu loã nhoû coù t
di chuyeån qua laïi maøng.
- ÔÛ teá baøo thöïc vaät, beân ngoaøi maøng sinh chaát coøn coù lôùp maøn
ra tính cöùng chaéc töông ñoái cho cô theå thöïc vaät.
b. Chöùc naêng : Maøng sinh chaát coù caùc chöùc naêng cô baûn sau :
- Giuùp söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo chaát vaø moâi tröôøng ngoaøi nhô
maøng vaø tính thaám choïn loïc cuûa maøng.
- Baûo veä khoái sinh chaát vaø caùc baøo quan beân trong teá baøo.
- Tham gia vaøo quaù trình phaân baøo.
2. Teá baøo chaát :
a. Caáu taïo :
- Laø moät chaát dòch keo trong suoát naèm giöõa maøng sinh chaát vaø ma
ñöôïc phaân chia thaønh 2 lôùp : lôùp ngoaïi chaát gaàn maøng sinh chaát v
gaàn nhaân.
- ÔÛ teá baøo thöïc vaät coøn non cuõng nhö trong caùc teá baøo ñoäng vaät
ñaày khoang cuûa teá baøo. Rieâng ôû teá baøo thöïc vaät luùc tröôûng tha
xuaát hieän moät soá khoâng baøo lôùn chöùa nöôùc vaø chaát hoøa tan.
b. Chöùc naêng :
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 18
-
Teá baøo chaát ñöôïc xem laø trung taâm dieãn ra caùc hoaït ñoäng soáng c
nhieàu baøo quan thöïc hieän caùc chöùc naêng khaùc nhau cuûa teá baøo
3. Nhaân teá baøo : Laø moät khoái coâ ñaëc coù daïng caàu hay baàu duïc thöôø
Nhaân goàm 3 thaønh phaàn : maøng nhaân, nhaân con vaø chaát nhieãm saéc.
a. Maøng nhaân :
- Laø lôùp maøng keùp vôùi thaønh phaàn hoùa hoïc gioáng vôùi maøng sinh
nhaân cuõng coù nhöõng khe hôû taïo ñieàu kieän cho moät soá chaát di ch
- Maøng nhaân coù chöùc naêng giuùp cho söï trao ñoåi chaát giöõa teá baøo
b. Nhaân con :
- Coù caáu truùc daïng haït thöôøng coù soá löôïng töø 1 ñeán 2 trong moãi t
coù thaønh phaàn cô baûn laø ADN, ARN vaø proâteâin. Khi teá baøo böôùc
thì nhaân con bieán maát.
- Nhaân con laø nôi toång hôïp ARN riboâxoâm (rARN) giuùp cho vieäc hình th
riboâxoâm cuûa teá baøo chaát.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 19 : Giaûi thích caáu taïo vaø chöùc naêng cuûa caùc baøo quan ôû cô theå ña ba
Traû lôøi :
1. Ti theå :
a. Caáu taïo :
- Laø nhöõng theå coù kích thöôùc thay ñoåi töø 0,2 – 0,5 microâmet vôùi hìn
nhau : hình sôïi, hình que, hình haït ...
- Ti theå ñöôïc bao boïc bôûi maøng ñoâi, maøng trong cuûa ti theå coù nhöõ
vaøo beân trong ti theå hình thaønh nhöõng vaùch ngaên khoâng hoaøn toa
maøng chöùa ñaày chaát dòch cuûa ti theå.
- Treân beà maët cuûa maøng vaø dòch ti theå coù chöùa heä thoáng men th
trình oxi hoùa. Trong dòch ti theå coøn coù moät soá phaân töû ADN, ARN.
b. Chöùc naêng :
- Ti theå coù vai troø quan troïng trong hoaït ñoäng hoâ haáp cuûa teá baøo,
oxi hoùa caùc chaát, nhôø heä thoáng caùc men chöùa trong ti theå. Phaàn
taïo ra töø quaù trình naøy ñöôïc tích luõy laïi döôùi daïng ATP (Añeânoâzin
ñeå duøng vaøo caùc hoaït ñoäng soáng cuûa teá baøo.
2. Theå Goângi :
- Laø taäp hôïp caùc tuùi nhoû vaø deït xeáp choàng leân nhau.
- Theå Goângi laø nôi taäp trung caùc saûn phaåm baøi tieát cuûa teá baøo cuõn
hay caùc chaát baõ ñeå ñöa ra khoûi teá baøo.
3. Trung theå :
- Chæ toàn taïi ôû teá baøo ñoäng vaät (tröø teá baøo thaàn kinh) vaø teá baøo
khoâng coù ôû teá baøo thöïc vaät baäc cao. Laø moät theå daïng caàu naèm g
phaàn chuû yeáu laø lipit vaø proâteâin.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 19
-
4.
5.
Trung theå coù vai troø trong quaù trình phaân baøo. Khi teá baøo böôùc vaøo
theå taùch ñoâi thaønh 2 trung töû di chuyeån veà 2 cöïc cuûa teá baøo. Töø 2
moät thoi voâ saéc hình thaønh.
Riboâxoâm :
- Moãi riboâxoâm ñöôïc taäp hôïp töø hai theå hình quaït. Hai haït naøy lieân keá
riboâxoâm toång hôïp proâteâin. Thaønh phaàn chuû yeáu cuûa riboâxoâm laø
- Trong teá baøo riboâxoâm thöôøng toàn taïi döôùi 2 daïng : moät soá riboâxoâ
noäi chaát vaø moät soá riboâxoâm lieân keát taïo chuoãi poâlixoâm trong teá
- Riboâxoâm coù chöùc naêng laø nôi xaûy ra quaù trình toång hôïp proâteâin cu
Löôùi noäi chaát :
- Laø moät heä thoáng oáng vaø tuùi phaân nhaùnh thoâng vôùi nhau noái töø m
maøng nhaân, coù thaønh phaàn chuû yeáu laø lipit vaø proâteâin.
- Coù hai loaïi löôi noäi chaát laø : löôùi noäi chaát coù haït (treân löôùi coù nhie
baùm vaøo) vaø löôùi noäi chaát khoâng coù haït (khoâng coù caùc haït riboâx
- Löôùi noäi chaát coù caùc chöùc naêng :
• Tham gia vaän chuyeån caùc chaát trong teá baøo vaø ra khoûi teá baøo.
• Giuùp hoaøn thieän caáu truùc cuûa phaân töû proâteâin vaø vaän chuyeån
ñöôïc toång hôïp töø riboâxoâm.
Laïp theå :
- Chæ coù ôû teá baøo thöïc vaät, bao goàm luïc laïp, saéc laïp vaø boät laïp. Co
caàu ñöôïc maøng keùp bao boïc vaø beân trong coù chöùa chaát neàn.
- Chöùc naêng cuûa caùc thaønh phaàn cuûa laïp theå :
• Luïc laïp : coù chöùa chaát dieäp luïc, taïo maøu xanh cho laù caây vaø coù
troïng trong quaù trình quang hôïp cuûa caây.
• Saéc laïp : taïo maøu cho hoa, quaû, haït.
• Boäc laïp : khoâng coù maøu vaø laø cô quan döï tröõ tinh boät cuûa teá ba
Lizoâxoâm (theå hoøa tan) :
- Coù caáu taïo daïng tuùi, ñöôïc bao boïc bôûi lôùp maøng, beân trong coù chöù
phaân.
- Coù chöùc naêng tieâu hoùa noäi baøo, tieâu huûy caùc vaät chaát laï vaø caù
vaøo teá baøo.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
6.
7.
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Caâu 20 : Chöùng minh teá baøo laø ñôn vò caáu taïo vaø chöùc naêng cô baûn cuûa sö
Traû lôøi :
1. Teá baøo laø ñôn vò caáu taïo cuûa söï soáng :
- Ngoaïi tröø moät soá daïng sinh vaät nhö virut, theå thöïc khuaån coù caáu taïo
teá baøo chöa hoaøn chænh, coøn haàu heát ôû caùc daïng sinh vaät coøn laïi
theå döïa treân cô sôû cuûa teá baøo.
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
Truy cập website www.tailieupro.com để nhận thêm nhiều tài liệu hơn
LYÙ THUYEÁT SINH HOÏC 20
-
ÔÛ moät soá sinh vaät baäc thaáp nhö vi khuaån, ñoäng vaät nguyeân sinh, ta
theå chæ ñöôïc caáu taïo töø moät teá baøo.
- ÔÛ caùc loaøi sinh vaät, tuy coù khaùc nhau veà hình daïng, kích thöôùc, phöô
döôõng nhöng ñeàu coù caáu truùc cuûa 1 teá baøo ñieån hình gioáng nhau vô
nhö maøng teá baøo, teá baøo chaát cuøng caùc baøo quan vaø nhaân.
2. Teá baøo laø ñôn vò chöùc naêng cô baûn cuûa söï soáng : Caùc hoaït ñoä
söï soáng nhö trao ñoåi chaát, sinh tröôûng, sinh saûn, caûm öùng, di truyeàn ñeà
cuûa cô theå.
a. Teá baøo laø ñôn vò trao ñoåi chaát :
- ÔÛ caùc cô theå ñôn baøo, caùc hoaït ñoäng trao ñoåi chaát giöõa cô theå v
ñeàu ñöôïc thöïc hieän qua maøng teá baøo. Caùc phaûn öùng sinh hoùa cu
ñoàng hoùa vaø dò hoùa ñeàu ñöôïc tieán haønh taïi caùc baøo quan nhö ho
theå, toång hôïp proâteâin xaûy ra ôû riboâxoâm ...
- Cô theå ña baøo tuy do nhieàu teá baøo hôïp laïi vaø phaân hoùa thaønh ca
cô quan chuyeân traùch caùc chöùc naêng khaùc nhau nhöng taát caû ñeàu
quaû hoaït ñoäng trao ñoåi chaát cuûa teá baøo. Thí duï ti theå vaãn laø nôi
löôïng cho cô theå hoaït ñoäng, theå Goângi ñoùng vai troø baøi tieát, riboâ
proâteâin cho teá baøo vaø cô theå.
b. Teá baøo laø ñôn vò sinh tröôûng vaø sinh saûn :
- Söï phaân chia teá baøo laø cô sôû cuûa quaù trình sinh tröôûng vaø sinh sa
soáng.
- Treân caùc cô theå ña baøo, söï nguyeân phaân cuûa teá baøo laø cô sôû cu
toaøn cô theå. Ngoaøi ra cô cheá nguyeân phaân coøn giuùp taùi taïo vaø p
cô quan cuûa cô theå bò toån thöông.
- Phaân chia teá baøo coøn laø cô cheá giuùp duy trì khaû naêng sinh saûn cu
• ÔÛ caùc loaøi sinh saûn voâ tính, thoâng qua cô cheá nguyeân phaân giu
môùi töø moät hay moät nhoùm teá baøo sinh döôõng.
• ÔÛ caùc loaøi sinh saûn höõu tính, cô theå môùi ñöôïc hình thaønh töø sö
caùc cô cheá nguyeân phaân, giaûm phaân vaø thuï tinh.
c. Teá baøo laø ñôn vò caûm öùng cuûa cô theå :
- Cô theå coù khaû naêng phaûn öùng tröôùc nhöõng thay ñoåi cuûa moâi trö
cô theå taïo ra nhöõng bieán ñoåi ñeå thích nghi vôùi moâi tröôøng. Caùc ho
tính caûm öùng cuûa cô theå ñeàu döïa treân cô sôû hoaït ñoäng cuûa teá b
trong teá baøo ñieàu khieån toång hôïp proâteâin ñeå hình thaønh caùc hoo
vöøa ñieàu hoøa vöøa xuùc taùc caùc quaù trình trao ñoåi chaát cuûa cô the
d. Teá baøo laø ñôn vò di truyeàn cuûa cô theå :
- Thoâng tin di truyeàn cuûa cô theå ñöôïc löu tröõ trong ADN cuûa nhieãm sa
teá baøo, moät soá ADN ñöôïc baûo quaûn trong moät soá baøo quan cuûa
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://www.tailieupro.com/
http://giasutamviet.com
Dòp may chæ coù ôû nhöõng trí tueä chuyeân caàn
Haõy coá gaéng cho ñeán khi naøo khoâng coøn coù theå coá gaéng ñöôïc nöõa
www.facebook.com/tailieupro Đăng ký thành viên để nhận tài liệu thường xuyên