Soạn văn lớp 12: Luật thơ

VnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphíSoạnbàiluậtthơI.Kháiquátvềluậtthơ1.Luậtthơcủathểthơlàtoànbộnhữngquytắcvềsốcâu,sốtiếng,cáchgieovần,phéphàithanh,ngắtnhịp…đượckháiquáttheomộtkiểumẫunhấtđịnh.Vídụ:Luậtcủacácthểlụcbát,songthấtlụcbát,ngũngônvàthấtngôn…Nóichung,tacóthểchiacácthểthơViệtNamthành3nhómchính:-Cácthểthơdântộcgồm:lụcbát,songthấtlụcbátvàhátnói.-CácthểthơĐườngluậtgồm:ngũngôn,thấtngôn(tứtuyệtvàbátcú).-Cácthểthơhiệnđạigồm:nămtiếng,bảytiếng,támtiếng,hỗnhợp,tựdo,thơ–vănxuôi…2.Sựhìnhthànhcácluậtthơcũngnhưsựvaymượn,môphỏngvàcáchtâncácthểthơđềuphảidựatrêncácđặctrưngngữâmcủatiếngViệt,trongđótiếnglàđơnvịcóvaitròquantrọng.Sốtiếngvàcácđặcđiểmcủatiếngvàcáchgieovần,phéphàithanh,ngắtnhịp…làcácnhântốcấuthànhluậtthơ.II.Mộtsốthểthơtruyềnthống.1.Thểlụcbát(còngọilàthểsáu–tám)Vídụ:Trămnămtrongcõingườita.ChữtàichữmệnhkhéolàghétnhauTrảiquamộtcuộcbểdâuNhữngđiềutrôngthấymàđauđớnlòng.(NguyễnDu,TruyệnKiều)-Sốtiếng:Mỗicặplụcbátgồmhaidòng:dònglục(6tiếng),dòngbát(8tiếng).Bàithơlụcbátlàsựkếtiếpcủacáccặpthơnhưthế.-Vần:Vầnlưnghiệpvầnởtiếngthứ6củahaidòngvàgiữatiếngthứ8củadòngbátvớitiếngthứ6củadònglục.-Nhịp:Nhịpchẵndựavàotiếngcóthanhkhôngđổi(tứccáctiếng2,46):2-2-2.-Hàithanh:CósựđốixứngluânphiênB–T–Bởcáctiếng2,4,6trongdòngthơvàđốilậpâmvựctrầmbổngởtiếngthứ6vàtiếngthứ8dòngbát.VnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphí2.Thểsongthấtlụcbát(còngọilàgiánthấthaysongthất)Vídụ:Ngòiđầucầunướctrongnhưlọc,Đườngbêncầucỏmọccònnon.Đưachànglòngdặcdặcbuồn,Bộkhônbằngngựa,thủykhônbằngthuyền.(ĐoànThịĐiểm(?),Chinhphụngâm)-Sốtiếng:cặpsongthất(7tiếng)vàcặplụcbát(6–8tiếng)luânphiênkếtiếpnhautrongtoànbài.-Vần:gieovầnlưngởmỗicặp(lọc–mọc,buồn–khôn);cặpsongthấtcóvầntrắc,cặplụcbátcóvầnbằng.Giữacặpsongthấtvàcặplụcbátcóvầnliền(non–buồn).-Nhịp:3-4ởhaicâuthấtvà2–2–2ởcặplụcbát.-Hàithanh:cặpsongthấtlấytiếngthứbalàmchuẩnmực,cóthểcóthanhbằng(câuthất–bằng)hoặctrắc(câuthất–trắc)nhưngkhôngbắtbuộc.Vídụ:CùngtrônglạimàcũngchẳngthấyThấyxanhxanhnhữngmấyngàndâu.(ĐoànThịĐiểm(?),Chinhphụngâm)Còncặplụcbátthìsựđốixứngbằng–trắcchặtchẽhơn(giốngnhưởthểlụcbát).3.CácthểngũngônĐườngluậtGồmcóhaithểchính:ngônngữtứtuyệt(5tiếng4dòng)vàngũngônbátcú(5tiếng8dòng).Thểngũngônbátcúcóbốcục4phần:đề,thực,luận,kết.Mộtbàithơngũngônbátcú:MẶTTRĂNGVằngvặcbóngthuyềnquyên,Mâyquanggióbốnbên,Nềchotrờiđấttrắng,QuétsạchnúisôngđenCókhuyếtnhưngtrònmãiVnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphíTuygiàvẫntrẻlênMảnhgươngchungthếgiớiSoirõ:mặthay,hèn.(KhuyếtDanh)-Sốtiếng:5tiếng-Sốdòng:8dòng(thơtứtuyệtchỉcó4dòng)-Vần:1vần(độcvận),gieovầncách(bên,đen,lên,hèn).-Nhịpkẻ:2–3-Hàithanh:cósựluânphiênB–ThoặcniêmB–B,T–Tởtiếngthứ2vàthứ4.4.CácthểthơthấtngônĐườngluậtGồmcóhaithểchính:thấtngôntứtuyệtvàthấtngônbátcú.Mỗithểlạichiarathấtngônluậtbằng(thểbằng)vàthấtngônluậttrắc(thểtrắc).Đâylàhaithểthơcókếtcấu,niêmluậtchặtchẽ,đượcnhiềungườiưathíchvàđếnnayvẫnđượcnhiềungườisửdụngđểsángtác.4.1.Thấtngôntứtuyệt(còngọilàthểtứtuyệthaytuyệtcú)Mộtbàithơtứtuyệtthểtrắc:ÔNGPHỖNGĐÁÔngđứnglàmchođóhỡiông?Trơtrơnhưđá,vữngnhưđồng.Đêmngàygìngiữchoaiđó?Nonnướcđầyvơicóbiếtkhông?(NguyễnKhuyến)-Sốtiếng:7tiếng-Sốdòng:4dòng-Vần:1vần.Cáchhiệpvần:vầnchân,gieovầncách(đồng–không).-Nhịp:4–3-Hàithanh:Theomôhìnhsau:VnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphí4.2.ThấtngônbátcúMộtbàithấtngônbátcũthểtrắc:QuaĐèoNgang–BàHuyệnThanhQuan-Sốtiếng:7tiếng-Sốdòng:8dòng(chiathành4phần:Đề,thực,luận,kết).-Vần:gieovầnchân,độcvần(hoa,nhà,gia,tavàtàởdòngthơthứnhất).-Nhịp:4–3-Hàithanh:Theomôhìnhsau:VnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphíLuậtthơthấtngônbátcúrấtchặtchẽ:mộtmặtlàluậthàithanh,đốixứnggiữacáctiếng2,4,6(cóthểtheothểtrắchoặctheothểbằng);mặtkhác,đòihỏiphảiniêm(dính)giữacácdòng2–3,4–5,6–7và1-8.Vềbốcục,bàithơchiathành4cặp:2dòngđầulàđề(pháđềvàthừađề)đểvàobài;2dòngtiếptheolàthựcđểgiảithíchrõđề,2dòngluậnđểbànluậnvàhaidòngkếtđểkếtbài.Nhưvậy,thơĐườngluậthếtsứcchặtchẽ,nhưngvìthếmàrấtgòbóvàkhódiễnđạtđượcnhữngcảmxúcphóngkhoáng,nhịpđiệurộngmở.III.CácthểthơhiệnđạiThànhtựulớncủaphongtràoThơmới(1932–1945)làđãđổimớivàsángtạonhiềuthểthơmới.ThơViệtNamhiệnđạicóđủcácthể,từthơhai,ba,bốnđếnnăm,sáu,bảy,támtiếng;thơtựdovàcảthơ–vănxuôi.CácnhàthơtrongphongtràoThơmớiđãtiếpnhậnảnhhưởngcủathơPhápvàđổimớiluậtthơcũ,tạothànhnhiềuthểthơhiệnđại.IV.LuyệntậpPhânbiệtcáchgieovần,ngắtnhịpvàhàithanhcủahaicâuthơbảytiếngtrongthểsongVnDoc-Tảitàiliệu,vănbảnphápluật,biểumẫumiễnphíthấtlụcbátvớithểthơthấtngônĐườngluậtquacácvídụ(SGK).Gợiý.1.ĐoànThịĐiểm–ChinhphụngâmTrốngTràngthànhlunglaybóngnguyệtKhóiCamTuyềnmởmịtthứcmây.Cáchgieovần:gieovầnlưng:nguyệt,mịtNgắtnhịp:nhịp3–4.TrốngTràngthành/lunlaybóngnguyệtKhóiCamTuyền/mờmịtthứcmây.Hàithanh:cặpsongthấtlấytiếngthứ3làmchuẩn,cóthểcóthanhbằnghoặctrắc.Ởđâylàthanhbằng:TrốngTràngthành(B)KhóiCamTuyền(B)2.Cảnhkhuya–HồChíMinh-Cáchgieovần:1vần,vầnchânởcuốicâuthơthứ1,2,4:xa,hoa,nhà.-Ngắtnhịp:Nhịp¾-Hàithanh:theomôhìnhsau:+Dòng1:T-B-T+Dòng2:B-T-B+Dòng3:B-T-B+Dòng4:T-B-T=>Tiếngthứ2,thứ4,thứ6.Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.