BÀI 54: VỆ SINH HỆ THẦN KINH

I. Lý thuyết

1. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe

- Ngủ là một nhu cầu sinh lí của cơ thể vì ngủ là 1 đòi hỏi tự nhiên của cơ thể giống như đói thì cần ăn, khát thì cần uống.

- Bản chất của giấc ngủ là sự ức chế tự nhiên, khi ngủ các cơ quan trong cơ thể giảm sự hoạt động.

- Giấc ngủ có ý nghĩa rất lớn đối với sức khỏe con người: giúp phục hồi hệ thần kinh và các cơ quan khác trong cơ thể.

- Nhu cầu về giấc ngủ ở các lứa tuổi khác nhau thì khác nhau:

+ Trẻ em (trẻ sơ sinh) 1 ngày ngủ khoảng 20 tiếng.

+ Người trưởng thành 1 ngày ngủ 7 – 8 tiếng.

+ Càng về già thời gian ngủ 1 ngày càng ít.

- Muốn có giấc ngủ tốt cần

+ Ngủ đúng giờ

+ Chỗ ngủ thoải mái, thuận tiện

+ Không dùng các chất kích thích như: cà phê, chè đặc, thuốc lá … trước khi ngủ

+ Không ăn quá no, hạn chế kích thích tới vỏ não gây hưng phấn.

2. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí

- Cơ thể là một khối thống nhất, mọi hoạt động đều chịu sự điều khiển, điều hòa và phối hợp của hệ thn kinh.

- Sức khỏe của con người cũng phụ thuộc vào hệ thần kinh.

​ \(\rightarrow\) Cần giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh, tránh những tác động xấu đến hoạt động của hệ thần kinh.

+ Đảm bảo giấc ngủ hàng ngảy để phục hổi khả năng làm việc của hệ thần kinh sau 1 ngày làm việc căng thẳng

+ Giữ cho tâm hồn được thanh thản, tránh suy nghĩ lo âu

+ Xây dựng một chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lí

3. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đới với hệ thần kinh

1 số chất có hại đối với hệ thần kinh

Loại chất	Tên chất	Tác hại
Chất kích thích	- Rượu   - Nước chè, cà phê	- Hoạt động não bộ bị rối loạn, trí nhớ kém - Kích thích hệ thần kinh, gây mất ngủ
Chất gây nghiện	- Thuốc lá   - Ma túy	- Cơ thể suy yếu, dễ mắc bệnh ung thư - Suy yếu nòi giống, cạn kiệt kinh tế, lây nhiễm HIV
Chất làm suy giảm chức năng hệ thần kinh	Doping	- Làm biến chất cơ thể con người - Dùng nhiều có thể tử vong

- 1 số chất kích thích

 

 - 1 số chất gây nghiện

 

 

 

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

 Câu 1: Nêu rõ ý nghĩa sinh học của giấc ngủ. Muốn đảm bảo giấc ngủ tốt cần những điều kiện gì ?

Hướng dẫn trả lời:

Ngủ là nhu cầu sinh lí của cơ thể; là kết quả của một quá trình ức chế tự nhiên có tác dụng bảo vệ, phục hồi khả năng làm việc (hoạt động) của hệ thần kinh. Phải bảo đảm giấc ngủ hàng ngày đầy đủ, làm việc và nghỉ ngơi hợp lí, sống thanh thản, tránh lo âu phiền muộn, tránh sử dụng các chất có hại cho hệ thần kinh.

Câu 2: Trong vệ sinh đối với hệ thần kinh cần quan tâm tới những vấn đề gì ? Vì sao như vậy ?

Hướng dẫn trả lời :

* Để bảo vệ hệ thần kinh cần tránh sử dụng những chất gây hại đối với hệ thần kinh như :
- Chất kích thích : rượu, chè, cà phê... thường kích thích làm thần kinh căng thẳng gây khó ngủ, ảnh hưởng không tốt đối với sức khỏe.
- Chất gây nghiện : hêrôin, cây cần sa... thường gây tê liệt thần
kinh, ăn ngủ kém, cơ thể gầy gò, yếu. Ấy là chưa nói đến tác hại khác về mặt xã hội.
- Các chất khác làm suy giảm chức năng hệ thần kinh. 

Bài tập

• Câu 2 (SGK trang 173)
• Câu 1 (SGK trang 173)