[ÔN THI THPT QUỐC GIA] TỔNG HỢP LÝ THUYẾT VÀ DẠNG BÀI TẬP VỀ ANCOL

LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn ANCOL I- ÑÒNH NGHÓA, PHAÂN LOAÏI, ÑOÀNG PHAÂN, DANH PHAÙP 1. Ñònh nghóa Ancol laø nhöõng hôïp chaát höõu cô maø phaân töû coù nhoùm hiñroxyl (-OH) lieân keát tröïc tieáp vôùi nguyeân töû C no ( laø nguyeân töû cacbon chæ taï o lieân keát ñôn vôùi caùc nguyeân töû khaùc). - CTTQ cuûa ancol: R(OH)a hay CxHy(OH)a ( a  1, nguyeân) CTTQ cuûa ancol maïch hôû CnH2n+2-2kOx  CnH2n+2-2k-x (OH)x (k laø soá lieân keát ) n  1, k  0, n  x  1 ( ñieàu kieän ancol beàn) CTTQ ancol no, ñôn chöùc, hôû CnH2n+2O hoaëc CnH2n+1OH ( n  1) CTTQ ancol no, ña chöùc, hôû CnH2n+2Ox hoaëc CnH2n+2-x(OH)x ( n  1) CTTQ ancol khoâng no ( 1 noái ñoâi C=C), CnH2nO hoaëc CnH2n-1OH ( n  3) ñôn chöùc, hôû CTTQ ancol thôm (1 voøng benzen), ñôn chöùc CnH2n-6O hoaëc CnH2n-7OH ( n  7) 2. Phaân loaïi a) Theo soá löôïng nhoùm hiñroxyl –OH - Neáu ancol coù 1 nhoùm –OH goïi laø ancol ÑÔN CHÖÙC VD: CH3OH, CH2=CHCH2OH - Neáu ancol coù 2 nhoùm –OH trôû leân goïi laø ancol ÑA CHÖÙC VD: C2H4(OH)2 ( etylen glicol), C 3H5(OH)3 (glixerol),… - Neáu ancol coù theâm nhoùm chöùc khaùc goïi laø ancol TAÏP CHÖÙC VD: HOCH2CHO b) Theo caáu taïo goác hiñrocacbon - Neáu goác hiñrocacbon chæ coù lieân keát ñôn goïi laø ancol NO VD: CH3OH, C2H5OH,… - Neáu goác hiñrocacbon coù lieân keát boäi goïi laø ancol KHOÂNG NO VD: CH2=CHCH2OH,… - Neáu goác hiñrocacbon coù voøng benzen goïi laø ancol THÔM VD: C6H5CH2OH ( ancol benzylic),… * Thöïc teá thöôøng keát hôïp caû hai caùch phaân loaïi treân ñeå noùi ñeán moät ancol naøo ñoù . 3. Ñoàng phaân goàm: ñoàng phaân maïch cacbon vaø vò trí nhoùm chöùc -OH. Ví duï: Vieát caùc ñoàng phaân cuûa ancol C 3H8O, C4H10O, C5H12O vaø xaùc ñònh baäc ancol ? ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -59- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn C3H8O: CH3-CH2-CH2OH (propan-1-ol) vaø CH 3-CH(OH)-CH3 (propan-2-ol) C4H10O: CH3-CH2-CH2-CH2OH (butan-1-ol) CH3-CH2-CH(OH)-CH3 (butan-2-ol) CH3-CH(CH3)-CH2OH (2-metylpropan-1-ol) (CH3)3C-OH (2-metylpropan-2-ol) Caùch tính nhanh soá ñoàng phaân cuûa ankanol (ancol no, ñôn chöùc, hôû) : Böôùc 1: Chuyeån CTPT ancol thaønh R-OH ( R laø goác ankyl: CnH2n+1) Böôùc 2: Soá ñoàng phaân cuûa ancol chính laø soá ñoàng phaân cuûa goác R: 2n-2 ( n  5) HS xem theâm chuyeân ñeà: TÍNH NHANH SOÁ ÑOÀNG PHAÂN HCHC Aùp duïng: Tính nhanh soá ñoàng phaân caùc ancol C 3H8O, C4H10O, C5H12O Aùp duïng caùch tính nhanh: + C3H8O → C3H7OH → goác -C3H7 coù 23-2 = 2 ñoàng phaân → 2 ñoàng phaân ancol + C4H10O → C4H9OH → goác –C4H9 coù 24-2 = 4 ñoàng phaân → 4 ñoàng phaân ancol + C5H12O → C5H11OH → goác –C5H11 coù 25-2 = 8 ñoàng phaân → 8 ñoàng phaân ancol CHUÙ YÙ: Baäc cuûa ancol ñöôïc tính baèng baäc cuûa nguyeân töû cacbon ñoù lieân keát vôùi nhoùm OH 4. Danh phaùp - Teân thoâng thöôøng: Ancol + teân goác hiñrocacbon + IC Ví duï: CH3OH ( ancol metylic), C2H5OH ( ancol etylic), C3H7OH (ancol propylic), CH2=CH-CH2OH ( ancol anlylic), C6H5CH2OH ( ancol benzylic),… - Teân thay theá: + Choïn maïch chính: laø maïch C daøi nhaát coù chöùa nhoùm OH. + Ñaùnh soá cacbon treân maïch chính ñeå vò trí nhoùm –OH laø nhoû nhaát. + Goïi teân: Vò trí nhaùnh – Teân nhaùnh + Teân hiñrocacbon töông öùng maïch chính + + soá chæ vò trí nhoùm -OH + OL Ví duï: Goïi teân caùc ñoàng phaân treân vaø 2 ancol ña chöùc sau: ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -60- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn CHUÙ YÙ 1: • Ete no, ñôn chöùc, hôû coù CTTQ gioáng ancol no, ñôn chöùc, hô ûCnH2n+2O ( n 2) • Caáu truùc cuûa ete: • Goïi teân: R 1 – O – R2 Teân goác R1, R2 + ETE (theo alphabet) Ví duï : Vieát caùc ñoàng phaân vaø goïi teân ete: C2H6O, C3H8O, C4H10O + C2H6O coù 1 ñoàng phaân: CH3OCH3 (ñimetyl ete) + C3H8O coù 1 ñoàng phaân: C 2H5OCH3 (etyl metyl ete) + C4H10O coù 3 ñoàng phaân: C2H5OC2H5(ñietyl ete);CH3CH2CH2OCH3 (metyl propyl ete); CH3CH(CH3)OCH3 (isopropyl metyl ete) CHUÙ YÙ 2: MOÄT SOÁ TRÖÔØNG HÔÏP ANCOL KHOÂNG BEÀN Tröôøng hôïp 1: Ancol coù –OH gaén ôû cacbon noái ñoâi coù hieän töôïng chuyeån hoùa (hoã bieán) veà anñehit hay xeton: - Neáu –OH gaén vôùi cacbon noái ñoâi ñaàu maïch → ANÑEHIT CH2 = CH – OH → CH3CHO - Neáu –OH gaén vôùi cacbon noái ñoâi trong maïch → XETON Tröôøng hôïp 2: Ancol coù nhieàu nhoùm -OH gaén vaøo cuøng moät nguyeân töû cacbon thì 2 nhoùm –OH seõ taùch ñi 1 phaân töû nöôùc : - Neáu 2 nhoùm –OH gaén vaøo cacbon ñaàu maïch → ANÑEHIT CH3- CH(OH)2 → CH3CHO + H2O - Neáu 2 nhoùm –OH gaén vaøo cacbon trong maïch → XETON - Neáu 3 nhoùm –OH gaén vaøo cacbon → AXIT CACBOXYLIC II. TÍNH CHAÁT VAÄT LÍ 1. Tính chaát vaät lí - Taát caû ancol ñeàu nheï hôn nöôùc ( d < 1) - Ancol coù soá nguyeân töû cacbon töø 1 ñeán 12 laø chaát loûng; lôùn hôn 12 laø chaát raén. ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -61- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn - Do coù lieân keát hiñro giöõa caùc phaân töû neân ancol coù nhieät ñoä soâi, nhieät ñoä noùng chaûy lôùn hôn caùc hôïp chaát khoâng coù lieân keát hiñro coù cuøng KLPT ( nhö hiñrocacbo n, daãn xuaát halogen, ete,...): Do coù lieân keát hiñro vôùi nöôùc neân caùc ancol tan toát trong nöôùc( C 1 ñeán C3 tan voâ haïn trong nöôùc, C4 trôû leân ñoä tan giaûm): 2. Ñoä röôïu: Laø soá ml ancol nguyeân chaát coù trong 100 ml dung dịch röôïu (thöôøng xeùt ancol C2H5OH). Coâng thöùc: Ñoä röôïu = V ancol . 100 V dd ancol Ví duï: Dung dịch röôïu etylic 45 o coù nghóa laø trong 100 ml dung dịch röôïu coù chöùa 45 ml röôïu nguyeân chaát vaø 55 ml H 2O. III. TÍNH CHAÁT HOAÙ HOÏC Caáu taïo phaân töû ancol: + C - C + H O Do söï phaân cöïc cuûa caùc lieân keát C-O vaø O-H , caùc phaûn öùng hoaù hoïc chuû yeáu xaûy ra ôû nhoùm chöùc OH. Ñoù laø phaûn öùng theá nguyeân töû H trong nhoùm OH , phaûn öùng theá caû nhoùm OH, phaûn öùng taùch nhoùm OH cuøng vôùi nguyeân töû H trong goác hiñrocacbon. Ngoaøi ra ancol coøn tham gia caùc phaûn öùng oxi hoaù . 1. Phaûn öùng theá H cuûa nhoùm OH ancol a) Phaûn öùng chung cuûa ancol Ancol taùc duïng vôùi kim loaïi kieàm taïo ra ancolat vaø giaûi phoùng H 2. R(OH)a + aNa → R(ONa)a + a H2 2 Ancolat laø chaát raén deã bò thuûy phaân hoaøn toaøn: R(ONa)a + aH2O → R(OH)a + aNaOH NHAÄN XEÙT : • Kim loaïi kieàm taùc duïng vôùi dung dòch röôïu thì KLK taùc duïng vôùi ancol vaø nöôùc ñoàng thôøi taïo ra khí • Moät ancol ñôn chöùc khi: • Moät ancol ña chöùc khi: • Chöùng minh moät trong hai ancol laø ña chöùc trong hoãn hôïp: • Neáu H 2. 1 nancol 2  nancol n H2 = n H2 n H2 > 1 nancol 2 nH2 = 2 nancol thì coù theå caû 2 ancol laø nhò chöùc hoaëc moät ancol ñôn chöùc coøn ancol kia laø tam chöùc trôû leân. ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -62- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn b) Phaûn öùng rieâng cuûa ancol ña chöùc (poliancol) Poliancol coù töø 2 nhoùm OH gaén tröïc tieáp vôùi caùc nguyeân töû C keá caän trôû leân thì hoøa tan ñöôïc Cu(OH)2 taïo thaønh dung dịch (phöùc chaát tan) maøu xanh da trôøi. CH2-OH HO-CH 2 CH2-OH HO-CH 2 + CH -OH + HO-Cu-OH HO-CH CH -O Cu O-CH + 2HOH CH 2-OH HO-CH2 CH2-OH HO-CH2 Cu (II) glixerat, xanh da trôøi Vieát goïn : 2C3H8O3 + Cu(OH)2 → (C3H7O3)2Cu + 2H2O Nhaän xeùt : • Phaûn öùng naøy duøng ñeå nhaän bieát caùc poliancol coù töø 2 nhoùm OH lieàn nhau trôû leân • npoliancol = 2nCu(OH)2 • Khoâng phaûi phaûn öùng oxi hoùa - khöû Ví duï: Xaùc ñònh CTCT ñuùng cuûa ancol C 3H8O2. Bieát raèng noù khoâng taùc duïng vôùi Cu(OH) 2 Coù 2 ñoàng phaân ancol ña chöùc: Ñoàng phaân (II) coù 2 nhoùm –OH xa nhau neân khoâng taùc duïng vôùi Cu(OH) 2 2. Phaûn öùng theá nhoùm OH ancol a) Vôùi axit voâ cô: Ancol taùc duïng vôùi caùc axit maïnh nhö axit H 2SO4 ñaäm ñaëc, laïnh; HNO3 ñaäm ñaëc; HCl boác khoùi thì nhoùm OH cuûa ancol bò theá bôûi goác axit. ROH + HA → RA + H2O VD: CH3CH2OH + HBr → CH3CH2Br + H2O C3H5(OH)3 + 3HNO 3 → C3H5(ONO2)3 + 3H2O b) Vôùi axit höõu cô ( Phaûn öùng este hoùa): (HS xem phaàn tính chaát axit cacboxylic) 3. Phaûn öùng taùch nöôùc a) Taùch nöôùc lieân phaân töû taïo ete (xuùc taùc H2SO4 ñaëc, ôû 140 oC) - Töø 1 ancol taïo thaønh 1 ete: H2 SO4 ñaëc → ROR + H2O 2ROH ⎯⎯⎯⎯ 140o C - Töø 2 ancol taïo thaønh 3 ete: H2 SO4 ñaëc → ROR + R’OR’ + ROR’ + H2O ROH vaø R’OH ⎯⎯⎯⎯ 140o C Ví duï: • • • H2 SO4 ñaëc → C2H5OC2H5 + H2O 2C2H5OH ⎯⎯⎯⎯ 140o C NHAÄN XEÙT: n(n+1) Soá ete taïo neân töø n ancol toái ña laø , trong ñoù coù n ete ñoái xöùng 2 1  nete = nH2O = 2 nancol phaûn öùng Soá mol caùc ete baèng nhau → soá mol caùc ancol phaûn öùng baèng nhau. ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -63- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL • Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn mancol pö = mete + m H2O Theo ÑL BTKL: → nete = nH2O = m - mete 1 nancol phaûn öùng = ancol 2 18 b) Taùch nöôùc noäi phaân töû (xuùc taùc H2SO4 ñaëc, treân 170 oC) H2 SO4 ñaëc → CnH2n + H2O CnH2n+1OH ⎯⎯⎯⎯ 170o C (Ankanol) (anken) Ví duï: Qui taéc taùch Zai-xeùp: Nhoùm OH öu tieân taùch ra cuøng vôùi H ôû nguyeân töû C baäc cao hôn beân caïnh ñeå taïo thaø nh anken. Tröôøng hôïp ñaëc bieät: ancol baäc I khoâng cho phaûn öùng taùch H2O taïo anken: NHAÄN XEÙT : • Neáu ancol bò loaïi nöôùc cho anken thì ancol phaûi laø no, ñôn chöùc , hôû (coù soá C  2 ) n ancol = nanken = nH2O • Ancol X trong ñieàu kieän H 2SO4 ñaëc ôû nhieät ñoä t oC taïo thaønh hôïp chaát höõu cô Y: Neáu d X/Y > 1  Y laø anken Neáu d X/Y < 1  Y laø ete • Neáu hoãn hôïp 2 ancol taùch nöôùc chæ cho 1 anken thì coù 2 tröôøng hôïp: - TH 1: Hai ancol laø ñoàng phaân nhau ( ancol coù tính ñoái xöùng hoaëc ancol baäc I) Ví duï : hoãn hôïp CH3CH2CH2OH vaø CH3CH(OH)CH 3 ñeàu taïo CH2=CH-CH3 - TH 2: Trong hai ancol coù moät ancol laø CH 3OH coøn ancol coøn laïi laø ancol baäc I hoaëc ñoái xöùng. (nhôù tröôøng hôïp ñaëc bieät ôû treân) • Etilen glicol vaø glixerol cuõng taùch nöôùc taïo anñehit: KHSO4 CH2OH-CH2OH ⎯⎯⎯ ( axetanñehit) → [CH2 = CH-OH] → CH3CHO -H O 2 KHSO 4 CH2OH-CHOH-CH2OH ⎯⎯⎯ → - 2H O 2 CH2=CH-CHO (anñehit acrylic) ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -64- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn 4. Phaûn öùng oxi hoaù a) Oxi hoùa khoâng hoaøn toaøn • Vôùi O2; CuO/toC - Ancol baäc I taïo thaønh anñehit: RCH2OH + 1 t o C, Cu → RCHO + H2O O2 ⎯⎯⎯ 2 o t C, xt → RCHO + Cu + H2O RCH2OH + CuO ⎯⎯⎯ - Ancol baäc II taïo thaønh xeton: Nhaän xeùt: • CuO maøu ñen chuyeån thaønh Cu maøu ñoû → duøng nhaän bieát ancol baäc I vaø II. • Khoái löôïng chaát raén giaûm chính laø khoái löôïng oxi trong oxit CuO phaûn öùng. • mhh khí sau = mancol ban ñaàu + m[O] • Saûn phaåm sau phaûn öùng tham gia phaûn öùng traùng göông → Ancol ban ñaàu baäc I. - Ancol baäc III khoâng phaûn öùng vôùi CuO - Oxi hoùa baèng xuùc taùc men: men giaám → CH3COOH + H2O CH3CH2OH + O2 ⎯⎯⎯⎯ • Vôùi KMnO4, K2Cr2O7 (trong moâi tröôøng axit) Ancol bò oxi hoùa taïo thaønh anñehit hoaëc ñi xa hôn thaønh axit. 5CH3CH2OH + 2KMnO4 + 3H2SO4 → 5CH3CHO + K2SO4 + 2MnSO4 + 8H2O 5CH3CH2OH + 4KMnO4 + 6H2SO4 → 5CH3COOH + 2K2SO4 + 4MnSO4 + 11H2O b) Oxi hoùa hoaøn toaøn ( phaûn öùng chaùy) 3n+1-k-a t oC → nCO2 + (n + 1 –k) H2O CnH2n+2-2k-a (OH)a + ( ) O2 ⎯⎯ 2 Nhaän xeùt : • nH2O > nCO2 → ancol no ñôn chöùc hoaëc ña chöùc ( k = 0) vaø nancol = nH2O - nCO2 • Khi nO2 = 1,5 nCO2 → ancol no, ñôn chöùc, maïch hôû hay ankanol( k = 0, a = 1) CnH2n+2 O + 3n t oC → nCO2 + (n + 1) H2O O2 ⎯⎯ 2 5. Moät soá phaûn öùng ñaëc bieät ZnO, Al2 O3 → CH2=CH-CH=CH2 + H2 + 2H2O 2C2H5OH ⎯⎯⎯⎯ 450o C o t C → R-O-CH=CH2 (ete) ROH + CH  CH ⎯⎯ ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -65- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn IV. ÑIEÀU CHEÁ VAØ ÖÙNG DUÏNG 1. Ñieàu cheá mono ancol a) Phöông phaùp chung Caùch 1: Hiñrat hoùa anken → Ancol (trong moâi tröôøng axit) CnH2n + H2O + o H ,t C ⎯⎯⎯ → CnH2n+1OH Chuù yù: Anken baát ñoái xöùng cho hoãn hôïp saûn phaåm ancol. Xaùc ñònh saûn phaåm chính döïa vaøo quy taéc coäng Mac-cop-nhi-cop: + o H ,t C → CH3CH(OH)CH3 + CH2OH-CH2-CH3 CH2=CH-CH3 + H2O ⎯⎯⎯ Saûn phaåm chính saûn phaåm phuï Caùch 2: Thuûy phaân daãn xuaát halogen trong moâi tröôøng kieàm o t C → ROH + NaX RX + NaOH ⎯⎯ o Ni, t C → Ancol baäc I hay baäc II Caùch 3: Anñehit/Xeton + H 2 ⎯⎯⎯ o Ni, t C → RCH2OH RCHO + H2 ⎯⎯⎯ (baäc I) o Ni, t C → RCH(OH)-R’ RCOR’ + H2 ⎯⎯⎯ (baäc II) b) Phöông phaùp rieâng * Saûn xuaát metanol trong coâng nghieäp - Oxi hoaù khoâng hoaøn toaøn metan: 2 CH4 + O2 Cu 0 200 , 100 at 2 CH3OH - Töø CO vaø khí H2: o ZnO, CrO3 , t C CO + 2H2 ⎯⎯⎯⎯⎯ → CH3OH 400o C, 200atm ** Saûn xuaát etanol trong coâng nghieäp - Hiñrat hoaù etilen coù xuùc taùc axit: o H2 SO4 ,300 C → CH3CH2OH CH2=CH2 + HOH ⎯⎯⎯⎯⎯ - Leân men tinh boät : (C6H10O5)n + n H2O enzim nC6H12O6 Tinh boät C6H12O6 glucozô enzim 2 C2H5OH +2 CO2 2. Ñieàu cheá poliancol a) Ñieàu cheá glixerol C3H5(OH)3 + Xaø phoøng hoùa chaát beùo : R1COO − C H2 2 | R COO − C H o t C + 3NaOH ⎯⎯→ C3H5(OH)3 + R1COONa + R2COONa + R3COONa | R3COO − CH2 ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -66- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn + Töø propen (CH2 = CH – CH3) o 500 C → CH2 = CH – CH2Cl + HCl CH2 = CH – CH3 + Cl2 ⎯⎯⎯ CH2 = CH – CH2Cl + Cl2 + H2O ⎯⎯ → CH2Cl-CHOH-CH2Cl + HCl CH2Cl-CHOH-CH2Cl + 2NaOH ⎯⎯ → CH2OH-CHOH-CH2OH + 2NaCl b) Ñieàu cheá etilen glicol C2H4(OH)2: 3CH2 = CH2 + 2KMnO4 + 4H2O ⎯⎯ → 3CH2OH-CH2OH + 2MnO2 + 2KOH o t C CH2Cl – CH2Cl + 2NaOH ⎯⎯→ CH2OH-CH2OH + 2NaCl ⎯⎯ → BAÄC CAO V- NGUYEÂN TAÉC CHUYEÅN ANCOL BAÄC THAÁP ⎯ ⎯ 1. Nguyeân taéc chung a) Quy taéc Zaixep: taùch ancol thaønh anken b) Quy taéc coäng Mac-cop-nhi-cop: Coäng nöôùc (hidrat hoùa) vaøo anken thaønh ancol 2. Thí duï a) Taêng baäc ancol I H2 SO4 ñaëc CH3 -CH 2 -C H 2 -OH ⎯⎯⎯⎯ → CH3 -CH=CH 2 + H 2 O 170o C + (1) II o H ,t C CH3 -CH=CH 2 + H 2 O ⎯⎯⎯→ CH3 -C HOH-CH3 (2) a) Giaûm baäc ancol II CH3 -C HOH-CH3 CH 2 =CH-CH3 H2 SO4 ñaëc ⎯⎯⎯⎯ → CH 2 =CH-CH3 + H 2O 170o C o 500 C + Cl2 ⎯⎯⎯ → CH 2 =CH-CH 2 Cl + HCl (1) (2) o Ni, t C CH 2 =CH-CH 2 Cl + H 2 ⎯⎯⎯ → CH3 -CH 2 -CH 2 Cl o I t C CH3 -CH 2 -CH 2 Cl + NaOH ⎯⎯ → CH3 -CH 2 -C H 2OH + NaCl (3) (4) Hoaëc thay phöông trình (2), (3) thaønh 1 phöông trình: peoxit CH3 -CH=CH2 + HBr ⎯⎯⎯ → CH3 -C H2 -CH2 Br Chuù yù: Anken coäng vôùi HBr khi coù maët peoxit cho ra saûn phaåm ngöôïc vôùi quy taéc Mac-cop-nhi-cop. ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -67- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected] LÍ THUYEÁT ANCOL Baøi giaûng ñöôïc ñaêng taûi treân Website: www.hoahoc.edu.vn CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN! Trong quá trình học, nếu các em có những thắc mắc về các nội dung Hóa học 10,11,12 & LTĐH cũng như các phương pháp giải nhanh bài tập trắc nghiệm, các em hãy mạnh dạn trao đổi trực tiếp với Thầy. Thầy sẽ giúp các em hiểu rõ các vấn đề mà các em chưa nắm vững, cũng như giúp các em thêm yêu thích bộ môn Hóa học. Rất mong sự quan tâm và đóng góp ý kiến của tất cả quý Thầy (Cô), học sinh và những ai quan tâm đến Hóa học. ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) SĐT : 0986.616.225 (ngoài giờ hành chính) Email : [email protected] HOẶC [email protected] Website : www.hoahoc.edu.vn HOẶC www.daihocthudaumot.edu.vn MỘT SỐ BÀI VIẾT CỦA THẦY VẠN LONG VỀ CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM ĐÃ ĐĂNG TRÊN TẠP CHÍ HÓA HỌC & ỨNG DỤNG CỦA HỘI HÓA HỌC VIỆT NAM 1. Vận dụng định luật bảo toàn điện tích để giải nhanh một số bài toán hóa học dạng trắc nghiệm (Tạp chí Hóa học và Ứng dụng số 12(84)/2008) 2. Phương pháp xác định nhanh sản phẩm trong các phản ứng của hợp chất photpho (Tạp chí Hóa học và Ứng dụng số 6(90)/2009) 3. Phương pháp giải nhanh bài toán hỗn hợp kim loại Al/Zn và Na/Ba tác dụng với nước (Tạp chí Hóa học và Ứng dụng số 12(96)/2009) 4. Phương pháp tính nhanh hiệu suất của phản ứng crackinh (Tạp chí Hóa học và Ứng dụng số 18(102)/2009) 5. Phương pháp tìm nhanh CTPT FexOy (Tạp chí Hóa học và Ứng dụng số 1(109)/2010) 6. Nhiều bài viết CHUYÊN ĐỀ, CÁC PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHANH và BÀI GIẢI CHI TIẾT tất cả các đề tuyển sinh ĐH – CĐ môn Hóa học các năm ( 2007-2013),.... Được đăng tải trên WEBSITE: www.hoahoc.edu.vn HOẶC www.daihocthudaumot.edu.vn ThS. LƯU HUỲNH VẠN LONG (Giảng viên Trường ĐH Thủ Dầu Một- Bình Dương) -68- “CHUYÊN: Bồi dưỡng kiến thức – Luyện thi TN THPT – CĐ & ĐH môn HÓA HỌC” Để tìm hiểu và đăng ký học, hãy liên lạc đến SĐT: 0986.616.225 (T.Long). Email: [email protected]