Soạn bài lớp 8: Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự

Doc24.vnSoạn bài: Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sựMIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰI. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Sự kết hợp giữa kể, tả và biểu cảm trong văn bản tự sựa) Đọc đoạn văn sau và nhận xét về những phần chữ in nghiêng:Xe chạy chầm chậm… Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp. Tôi thở hồnghộc, trán đẫm mồ hôi và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoađầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:- Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà.Mẹ tôi lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe. Đến bấy giờ tôi mớikịp nhận ra mẹ tôi không còm cõi xơ xác quá như cô tôi nhắc lại lời người họ nội của tôi.Gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn, làm nổi bật màu hồngcủa hai gò má. Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máumủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc? Tôi ngồi trên đệm xe, đùi ápđùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi, tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mấtđi bỗng lại mơn man khắp da thịt. Hơi quần áo mẹ tôi và những hơi thở khuôn miệngxinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường.Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, đểbàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm sống lưng cho, mới thấy ngườimẹ có một êm dịu vô cùng. Từ ngã tư đầu trường học về đến nhà, tôi không còn nhớ mẹtôi đã hỏi tôi và tôi đã trả lời mẹ tôi những câu gì.(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)Gợi ý: Phần chữ in nghiêng là phần miêu tả và biểu cảm. Như vậy, câu chuyện về cuộcgặp gỡ giữa con “tôi” và người mẹ đã được kết hợp, đan xen với rất nhiều yếu tố miêutả và biểu cảm.b) Hãy liệt kê ra những hình ảnh miêu tả và những từ ngữ bộc lộ tình cảm trong đoạn văntrên và cho biết nếu lược đi các yếu tố này thì câu chuyện sẽ thế nào?Gợi ý: Phần lớn các hình ảnh miêu tả đều thấm đẫm cảm xúc của nhân vật “tôi” ngườicon, là tả lại những trạng thái cảm xúc, tả lại tình cảm yêu thương trìu mến, xúc động củacon và mẹ, cảm giác sung sướng của người con khi được ấp iu trong lòng mẹ. Có nhữngphần chỉ thuần tuý bộc lộ tình cảm như: Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn vàôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc?.Doc24.vnNếu lược đi các yếu tố miêu tả và biểu cảm thì đoạn trích chỉ còn lại những sự việc rấtgiản đơn: Xe chạy chầm chậm… Mẹ tôi vẫy tôi, tôi đuổi kịp mẹ tôi. Cả hai mẹ con đềukhóc. Mẹ lau nước mắt cho tôi rồi xốc nách tôi lên xe, ôm tôi vào lòng. Từ ngã tư đầutrường học về đến nhà, tôi không còn nhớ mẹ tôi đã hỏi tôi và tôi đã trả lời mẹ tôi nhữngcâu gì. Như thế, sẽ không gây được trong lòng người đọc ấn tượng đậm nét về hình ảnh“trong lòng mẹ”, tình cảm mẹ con sâu sắc, khao khát tột bậc của người con.c) Nếu lược đi những sự việc trong phần kể thì đoạn trích sẽ như thế nào?Gợi ý: Người đọc sẽ không tưởng tượng ra một cách cụ thể cảnh hai mẹ con gặp nhau(bắt đầu thế nào, diễn biến rồi kết thúc ra sao) và làm mờ nhạt đi diễn biến của mạch cảmxúc.d) Từ những điều đã phân tích trên, hãy tự rút ra nhận định về vai trò của yếu tố miêu tảvà biểu cảm trong văn bản tự sự.II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG1. Đọc lại các văn bản Tôi đi học (Thanh Tịnh), Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố), Lão Hạc(Nam Cao) và cho biết trong các văn bản này yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm kết hợpvới nhau như thế nào? Sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm có tác dụngra sao trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm?Gợi ý:- Đọc kĩ lại văn bản;- Tóm tắt những sự việc chính của câu chuyện;- Nhận xét về tác dụng của miêu tả và biểu cảm trong việc khắc hoạ chân dung nhân vật,khung cảnh, bộc lộ thái độ tình cảm của tác giả, của nhân vật,…2. Em rất xúc động khi được gặp lại một người thân sau nhiều ngày xa cách (ông, bà, bố,mẹ, anh, chị, em,…). Hãy viết một đoạn văn ngắn kể về cuộc gặp gỡ ấy và cho biết em đãsử dụng miêu tả, biểu cảm trong tự sự như thế nào?Gợi ý:- Kể:+ Cuộc gặp gỡ mở đầu, diễn ra, kết thúc ra sao? (thời gian, địa điểm,…)+ Nhân vật: gồm những ai?+ Lời kể: theo ngôi thứ nhất “tôi” hoặc “em”.- Tả: khung cảnh gặp gỡ; hình dáng, cử chỉ của người thân,…Doc24.vn- Biểu cảm: cảm xúc của em, cảm xúc của người thân,…Phải biết kết hợp khéo léo giữa ba yếu tố trên.3. Qua hai đoạn văn của Tô Hoài và Phạm Hổ trong phần Đọc thêm, em rút ra cho mìnhđiều gì?Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.