Chuyên đề học sinh giỏi văn 9 phần văn nghị luận

Chuyên đề học sinh giỏi văn 9 phần văn nghị luận båi båi ìng häc sinh giáiTHCSM«n: Ng÷ v¨n“ RÌn kÜ n¨ng viÕt kiÓu bµinghÞ luËn v¨n häc cho häcsinh giái líp 9” GV Lª ThÞ Minh HuÖ 1N¨m häc: 2015 2016==================A. Chuyên “Rèn kĩ năng vi ki bài ngh lu văn cho cề ọsinh gi 9”ỏ Ng vi t: Lê Th Minh Hu giáo viên tr ng THCS Th ng Tr ngườ ườ ượ ưĐi ng ng: sinh gi 9ố ượ ưỡ ớS ti ng: 20 ti tố ưỡ ếC trúc chuyên ềA. Đt đặ ềB.N dung chuyên độ ềPh I: Nh ng chungầ ề1. Đc tr ngặ bài ngh lu văn c.ủ 2. Các ng ngh lu văn th ng trong thi HSGạ ườ 3. Yêu đi sinh gi khi vi bài ngh lu văn Ph II. Rèn kĩ năng vi ki bài ngh lu văn cho sinh gi ỏl 9.ớ1. Kĩ năng chung cho các ng sinh gi th ng p.ạ ườ ặ2. Kĩ năng vi bài th .ế ểPh III. luy và đáp án ýầ ợC. lu nế ậ2A. PH ĐUẦ ẦSinh th i, Th ng Ph Văn Đng ng nói: “Ngh làờ ướ ọngh cao quý nh trong nh ng ngh cao quý”. Đc bi ng giáo viên yề ườ ạVăn càng th thía “cao quý” y. Đc mang tri th c, mang ni vui,ấ ượ ềđc “l ”, “văn”, đc kh trí tu ni yêu thích say mê…ượ ượ ởm th sinh thì còn gì cao quý, nh phúc đi ng th y.ỗ ườ Qu th c, ch ng gì có th di ni vui ng và hào aả ướ ủng giáo viên khi thành qu lao đng mình đt qu cao, nh làườ ấch ng mũi nh n. Vì y, trong quá trình gi ng sinh nói chung,ấ ượ ọb ngồ ưỡ sinh gi nói riêng, giáo viên luôn dày công, tìm tòiọ ứsáng không ng ng có ph ng pháp và cách th ôn luy hi quạ ươ ảnh t. gian nan đc kh ng đnh ng qu kì thi, iấ ượ ỗđi cao, gi cao mà các em đt đc.ể ượNh ng năm đây, hoà cùng dòng ch đi giáo c, đi iữ ớki tra, đánh giá nh phát tri toàn di sinh ki th c, kĩ năng,ể ứđ thi môn Văn nói chung, thi sinh gi nói riêng có nhi đi i.ề ớ3Ki bài ngh lu xã và ngh lu văn th ng chi thể ườ ếl n( năm 2013 2014 ch có câu ng này). đc đi văn nh y,ớ ậgiáo viên ng và nh là sinh nhi khó khăn. đây là 2ồ ưỡ ẽki bài đòi cao hi bi ki th c, kĩ năng văn và xãể ọh trong bài thi. Th đt ra nhi băn khoăn, trăn tr đi giáoộ ớviên đng đi tuy n.ứ Trong nhà tr ng ph thông, ngh lu văn luôn chi trí quanườ ịtr ng nh t. Đi này hoàn toàn phù vai trò, trí môn c.ọ Kĩ năngvi các ki bài ngh lu văn đã đc bàn lu đn nhi trong cácế ượ ềh th o, trên nhi di đàn. ng sinh gi không có tộ ưỡ ộgiáo án, mô típ chung nào mà hoàn toàn vào kinh nghi m, cộ ựtìm tòi không ng ng th cô. Hi đc đi cá nhân tôi phân vânừ ượ ấkhi đi sâu vào này. Song qua th tr nghiêm tôi th trong khi vi tấ ếbài ngh lu văn trong kì thi sinh gi các em còn nhi nị ạch Vì trong chuyên đ, tôi mu trao đi cùng đng nghi đế ề“Rèn kĩ năng vi ki bài ngh lu văn cho sinh gi 9”ế đểmong tìm đc gi pháp chung giúp sinh vi bài nh t, hi qu nh tượ ấtrong kì thi.ỗ 4B. DUNG CHUYÊN ĐỘ ỀPh I. Nh ng chung.ầ ề1 Đc tr ngặ bài ngh lu văn c.ủ Văn ngh lu là dùng ki lý ch ng và cách lu đị ểbàn c, phân tích, đánh giá nào đó. đó có th là xã iạ ộho văn c.ặ ọ­ Ngh lu văn là ng ngh lu mà các đa ra bànị ưlu là các văn c: tác ph m, tác gi th đi văn c,…ậ ọ5 Yêu bài văn ngh lu n: Ph đúng ng, ph tr ph chầ ướ ạl c, ph trong sáng, ph sinh đng, n, sáng o.ạ ạ­ Nh ng thao tác chính văn ngh lu văn c:ữ gi thích, ch ngả ứminh, phân tích, bình lu n, bình gi ng, so sánh,…ậ ả­ Khi ng sinh làm bài văn ngh lu văn chú cácướ ầyêu sau đây:ầ+ ng ki th tác ph văn nh tác gi hoànủ ảc nh sáng tác, giá tr dung, giá tr ngh thu t, …ả ậ+ ng cho sinh ch các thao tác ngh lu đo th ,ủ ơbài th đo trích, tác ph văn xuôi.ơ ẩ+ Đi th chú đn hình th th hi (hình nh, nh đi u,ố ệc trúc, bi pháp tu ,..).ấ ừ+ Đi tác ph văn xuôi: chú đn truy n, nhân t, tình ti t,ố ếcác ch ng chính xác, giá tr hi th c, giá tr nhân đo, tình hu ng truy n,ẫ ệ…2. Các ng ngh lu văn th ng trong thi HSG.ạ ườ ềThông th ng, ngh lu văn có ng n: ngh lu đo nườ ạth bài th và ngh lu tác ph truy (ho đo trích). Tuy nhiên,ơ ạđi sinh gi không ch ng đó mà th ng các đố ườ ềsau:a Ngh lu ki bàn văn cị ọ­ Ngh lu giai đo văn c.ị ọ­ Ngh lu mang tính lý lu đc đt ra trong tác ượ ặph văn c.ẩ ọ­ Ngh lu trong tác ph văn cị ọb. Ngh lu mang tính ch so sánh đi chi trong văn ếh c. ọ6 3. Yêu đi sinh gi khi vi bài ngh lu văn c.ầ ọBên nh nh ng yêu ki th c, kĩ năng vi bài văn nghạ ịlu văn đi kì sinh nào thì sinh gi thêmậ ầnh ng sau:ữ a. ki th cề ứ­ ch c, hi sâuắ th đáo và toàn di nấ ki th tác ph m: ki nế ếth văn tác gi tác ph m, giá tr dung, ngh thu t… Đi nàyứ ềt ng nh đn gi và th đi sinh gi i. Song đôi khi do chưở ủquan cũng có sinh ch ch ki th nên hi sai, hi ch aọ ưđúng nh ng dung ng và giá tr ngh thu mà tác gi th hi nênữ ưở ệd suy di ch c.ễ ạ­ Tích lu ki th lý lu văn cỹ trong nh ng bu ngữ ưỡc th cô. Đi đi ng là sinh gi i, đc trang ki th lýủ ượ ượ ứlu văn giúp sinh có nh ng bình lu n, đáng giá, nh xét chu xácậ ẩh hi ng văn nào đó, bài vi các em tr nên sâu cơ ượ ắh ng, ch ch lu n, thuy ph khi đa ra lu nơ ưở ậc ứTh các thi sinh gi cho th thi có liên quan đn ki nự ếth lý lu văn chi khá n, dù nh ng ng khác nhau. ạCó nh ng thi yêu tr ti ki th lý lu gi quy nữ ấđ, gi quy hi ng văn c. Có nh ng thi yêu ngề ượ ụm ki th lý lu nh đnh… Vì trong quá trình gi quy nộ ấđ có ki th này cho bài văn thêm ng vàng lu đi m, ch tề ặch trong lu n, đó có thuy ph n.ẽ ơ­ Bi so sánh đi chi nét ng đng và khác bi gi aế ươ hai tác gi ,ảtác ph cùng th đi ho khác th đi… Đây là kĩ năng khó. Vì yẩ ậng vi không ch hi kĩ, hi sâu mà nh sâu c,ườ ắ7tinh th đc đi ng đng hay khác bi các tác gi tácể ượ ươ ảph m.ẩb. kĩ năngề­ ng các kĩ năng ngh lu lu ch ch thuy ph c.ổ ụ­ Xác đnh đúng ngh lu (lu đ) và th ng lu đi m,ị ểlu có bài rõ ràng, khoa c. Bi phân tích và đa ch ngậ ứtiêu bi phù th ng lu đi tr ng tâm bài vi t, tránhể ếtrùng p.(Có thì phân tích tác ph m, có phân tích ngang tácặ ổph m, ho có ch ch chi ti t, hình nh, câu th câu văn tiêuẩ ơbi u).ể­ các ph ng pháp lu gi thích, ch ng minh (ch u)ế ươ ếv đánh giá ng đ, kh năng th khám phá các giá tr tácớ ủph m.ẩ­ Bài vi ch c, lu thuy ph c, văn trong sáng, giàu hìnhế ờnh, giàu xúc.ả ảc. tâm lýềTrong kì thi, sinh bao khó khăn:ỗ kho ng th gianộ ờkhông nhi uề 150 phút cho thi sinh giói nhi ph ki nộ ếth c, kĩ năng ng p), không gian căng th ng phòng thi, aơ ữđ thi ng năm luônằ thay đi và bi hoá không ng ng. Đc bi nặ ơđ bài văn sinh gi bi mể tình m, xúcả ng iườvi quan tr ng. là nh ng rung chân thành, tha thi t, nh ng xúcế ữđng tinh sinh khi nh đc ng, tình đp đcộ ượ ưở ượtác gi trong tác ph làm bài vi sâu n, tác đng nhả ạm ng đc. không có lĩnh, tin thì không làm chẽ ườ ủđc duy và xúc mình. Đi đó nh ng đn quượ ưở ả8bài thi. Vì ngoài vi trang ki th c, kĩ năng thì vi rèn lĩnh vàậ ảlòng tin sinh có tâm lí đnh khi làm bài thi là thi t.ự ếPh II. Rèn kĩ năng vi ki bài ngh lu văn cho sinh gi iầ ỏl 9.ớ1. Kĩ năng chung cho các ng sinh gi th ng p.ạ ườ ặa. Ngh lu ki bàn văn cị ọÝ ki bàn văn có th là nh đnh văn c, danhế ộngôn trong văn c. đó có th thu lý lu văn c, về ềvăn tác ph m, phong cách tác gi .ọ ảĐ làm đc ki bài này giáo viên ng sinh nh sau:ể ượ ướ ưYêu ki th cầ sinh ph đc ki th lý lu nọ ượ ậvăn c, văn tác ph m, phong cách tác gi quan đi sángọ ểtác…Ki th có đc là nh vào quá trình tích lu ng trongế ượ ợc quá trình p, sách giáo khoa, các bài gi ng th cô…ả ầYêu ph ng phápầ ươ Ph hi đúng toàn di dung, tinhả ộth ki n, nh đnh xác đnh bài đn gì, nầ ảch là gì?ấ ềKhi phân tích, ch ng minh nh đnh, sinh ph bi nhìn nh xemứ ậý ki n, nh đnh đó xác đáng ch a, sâu ch a, có khía nh nào ph bànế ảthêm không, có chúng ta cũng có th ng thao tác bình lu làmế ểsáng rõ quan đi mình.ể ủKĩ năng cho ng ki bàiừ Ngh lu giai đo văn c( th ng là ng ng p)ị ườ ợNgh lu giai đo văn c: th ng là các ki bàn c,ườ ạnh đnh, khái quát chung văn Vi Nam, các giai đo văn c,ậ ọ9v các tác gi văn c,… và vi bài văn thu ng này, cề ọsinh đc các hoàn nh ch giai đo văn cầ ượ ọho đc đi th đi và hoàn nh ng tác gi lý gi đc sao cóặ ượ ạnh ng đc đi đó, nêu nh ng bi hi đc đi đó trong các tácữ ểph m, th đóng góp trong ti trình phát tri văn c. iẩ ớki bài này sinh ph có ki th ng văn c, ch …ể ửTuy nhiên, vài tr đây, sinh gi ít ra ng này. ềVí :ụĐ: Đánh giá thành văn Vi Nam sau cách ngề ạtháng Tám 1945 có ki cho ng:ế ằ“ dung ng, văn th kì này đã phát huy đc nh ng nétề ưở ượ ữl trong truy th ng tinh th dân cũng là nét trong ph ch tớ ấc con ng Vi Nam th đi y, đó là ch nghĩa yêu và ng nhânủ ườ ướ ưởđoạ Qua tác ph đã và đc thêm văn sau cáchộ ừm ng tháng Tám ­1945 đn nay, em hãy làm sáng ki trên.ạ ếV trên, sinh huy đng và th hi đc ki th c, hi uớ ượ ểbi ng th hi đc nh ng dung n:ế ượ ả+ ch đt ướ sau cách ng tháng Tám ­1945 đn nay nạ ắli nh ng bi đng n: Nhân dân ta tr qua hai cu kháng chi ch ng Pháp(1946 1954) vàả ốkháng chi ch ng Mĩ(1955 1975) tr ng kì bao khó khăn gian kh (…).ế ườ ổB ra kh chi tranh(t 1975 đn nay), đt c, nhân dân đi tướ ướ ặv muôn vàn nh ng th thách trong công cu khôi ph và ng xây đtớ ấn c(…). ướ10