Bài 27. Hội thoại (tiếp theo)

KiÓm tra bµi cò C©u 1: Vai x· héi lµ g×? Vai x· héi îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c quan hÖ x· héi nµo? Khi tham gia héi tho¹i cÇn chó ®iÒu g×?C©u 2: Chän ®¸p ¸n ®óng:a) Vai x· héi lµ vÞ trÝ cña ng êi tham gia héi tho¹i víi ng êi kh¸c trong cuéc tho¹i.b) Vai x· héi îc x¸c ®Þnh b»ng mét mèi quan hÖ x· héi: quan hÖ th©n s¬.c) Khi tham gia héi tho¹i cÇn x¸c ®Þnh ®óng vai cña m×nh ®Ó chän c¸ch nãi cho phï hîp.d) Mçi ng êi chØ ®¶m nhiÖm vai x· héi. => §óng=> Sai=> §óng=> Sai(tiÕp theo)TiÕt 111:I ît lêi trong héi tho¹i:3 Bµi häc 1.VÝ dô: §o¹n trÝch “Trong lßng mÑ”2. NhËn xÐt Ng êi c« nãi lÇn. Hång! Mµy cã muèn vµo Thanh Ho¸ ch¬i víi mÑ mµy kh«ng? Sao l¹i kh«ng vµo? Mî mµy ph¸t tµi l¾m, cã nh d¹o tr íc ®©u! Mµy d¹i qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y cho tiÒn tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa cho vµ th¨m em bÐ chø. C« t«i vÉn cø ¬i êi kÓ c¸c chuyÖn cho t«i nghe. VËy mµy hái c« Th«ng- tªn ng êi ®µn bµ hä néi xa kia- chç cña mî mµy, råi ®¸nh giÊy cho mî mµy, b¶o dï sao còng ph¶i vÒ. Tr ­ư íc sau còng mét lÇn xÊu, ch¶ nhÏ b¸n xíi m·i îc sao? MÊy l¹i r»m th¸ng t¸m nµy lµ giç ®Çu cËu mµy, mî mµy vÒ dï sao còng ®ì tñi cho cËu mµy, vµ mµy còng cßn ph¶i cã hä, cã hµng, ng êi ta hái ®Õn chø BÐ Hång nãi lÇn.(1)- Kh«ng! Ch¸u kh«ng muèn vµo. Cuèi n¨m thÕ nµo mî ch¸u còng vÒ.(2)- Sao c« biÕt mî con cã con Mçi lÇn nãi cña ng êi tham gia héi tho¹i gäi lµ ît lêi. LÏ ra hai lÇn îc nãi nh ng Hång l¹i im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh: LÇn 1: t«i cói ®Çu kh«ng ®¸p. LÇn 2: t«i l¹i im lÆng cói ®Çu xuèng ®Êt. Im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh còng là mét c¸ch ®Ó biÓu thÞ th¸i ®é Béc lé th¸i ®é bÊt b×nh tr ­ư íc lêi nãi cay ®éc cña ng êi c«.- Hång thøc îc, em lµ ng êi vai íi kh«ng îc xóc ph¹m ng êi c« .T×nh huèng1:Trong giê V¨n thÇy gi¸o ra mét c©u hái vµ yªu cÇu em häc sinh lªn tr¶ lêi nh ng em häc sinh cø ngåi nãi theo. T×nh huèng 2: D¹o nµy, bè thÊy ®iÓm m«n Anh cña con h×nh nh ch îc tèt l¾m. S¾p thi råi, con cÇn cè g¾ng h¬n n÷a. Hay lµ con sang nhê b¹n… ¤ng Nam ch nãi hÕt c©u, cắ ®· vïng v»ng ®øng dËy vµ lµu bµu:- Th«i, bè ®õng nãi ®Õn chuyÖn häc hµnh cña con n÷a! => Nãi leo=> Nãi tranh ît lêi(tiÕp theo)TiÕt 111:I ît lêi trong héi tho¹i:3 Bµi häc. 1.VÝ dô: §o¹n trÝch Trong lßng mÑ”2. NhËn xÐt Ng ­ư êi c« nãi lÇn. BÐ Hång nãi lÇn. Mçi lÇn nãi cña ng êi tham gia héi tho¹i gäi lµ ît lêi. LÏ ra hai lÇn îc nãi nh ­ưng Hång l¹i im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh: LÇn 1: t«i cói ®Çu kh«ng ®¸p. LÇn 2: t«i l¹i im lÆng cói ®Çu xuèng ®Êt. Im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh còng là mét c¸ch ®Ó biÓu thÞ th¸i ®é Béc lé th¸i ®é bÊt b×nh tr cướ lêi nãi cay ®éc cña ng êi c«.- Hång thøc îc, em lµ ng êi vai íi kh«ng îc xóc ph¹m ng êi c« §Ó gi÷ lÞch sù, t«n träng ng êi ®èi tho¹i: Tr¸nh c¾t lêi hoÆc chªm lêi ng êi kh¸c. Kh«ng nãi tranh ît lêi.• Ghi nhí:- Trong héi tho¹i, ai còng ­ưîc nãi. Mçi lÇn cã mét ng êi tham gia héi tho¹i nãi îc gäi lµ mét ît lêi.- §Ó gi÷ lÞch sù, cÇn t«n träng ît lêi cña ng êi kh¸c, tr¸nh nãi tranh ît lêi, c¾t êi hoÆc chªm vµo lêi ng êi kh¸c.- NhiÒu khi im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh còng lµ mét c¸ch biÓu thÞ th¸i ®é.(tiÕp theo)TiÕt 111: ît lêi trong héi tho¹i :II- LuyÖn tËp: Bµi tËp 1:Qua c¸ch miªu t¶ cuéc tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt cai lÖ, ng êi nhµ lÝ tr ëng, chÞ DËu vµ anh DËu trong ®o¹n trÝch Tøc íc vì bê Ng÷ v¨n 8, tËp trang 28), em thÊy tÝnh c¸ch cña mçi nh©n vËt îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo?- ChÞ DËu tõ chç nhón nh êng, gäi cai lÖ lµ «ng ng ch¸u ®· vïng lªn gäi cai lÖ lµ mµy ng bµ Tõ ®Çu ®Õn cuèi cai lÖ tá ra hèng h¸ch, th« b¹o, tµn nhÉn cßn tªn ng êi nhµ lÝ tr ëng cã phÇn gi÷ g×n h¬n nh ng còng tá th¸i ®é mØa mai. Anh DËu: Sî h·ia) XÐt vÒ sù tham gia héi tho¹i:- Sè ît lêi cña cai lÖ vµ ChÞ DËu lµ nhiÒu nhÊt. Sè ît lêi cña ng êi nhµ lÝ tr ëng Ýt h¬n. Anh DËu chØ nãi víi chÞ DËu sau khi cuéc xung ®ét ®· kÕt thóc. KÎ duy nhÊt c¾t lêi ng êi kh¸c trong cuéc héi tho¹i nµy lµ cai lÖ. b) XÐt vÒ c¸ch thÓ hiÖn vai x· héi :c)TÝnh c¸ch:- Anh DËu: Cam chÞu, b¹c nh îc. ChÞ DËu: Lµ ng êi nhÞn nhôc nh ng s½n sµng vïng lªn. Cai lÖ: Tµn ¸c, kh«ng chót t×nh ng êi.- Ng êi nhµ lÝ tr ëng: KÎ ¨n theo. Bµi tËp2: §äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi c©u hái.a/ Sù chñ ®éng tham gia cuéc tho¹i cña c¸i TÝ vµ chÞ DËu ph¸t triÓn ng îc nhau.Lóc ®Çu c¸i TÝ nãi nhiÒu, hån nhiªn cßn chÞ DËu th× chØ im lÆng .VÒ sau c¸i TÝ nãi Ýt h¼n ®i cßn chÞ DËu l¹i nãi nhiÒu h¬n.b/ DiÔn biÕn cuéc tho¹i phï hîp víi diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt:Lóc ®Çu: c¸i TÝ v« nãi nhiÒu v× nã ch biÕt s¾p bÞ b¸n ®i. ChÞ DËu ®au lßng v× buéc ph¶i b¸n con nªn chØ im lÆng.VÒ sau: c¸i TÝ biÕt bÞ b¸n nªn sî h·i, buån tñi, Ýt nãi cßn chÞ DËu v× ph¶i thuyÕt phôc con nªn nãi nhiÒu h¬n. c/ ViÖc t¶ c¸i TÝ hån nhiªn, hiÕu th¶o næi bËt nçi ®au cña chÞ DËu vµ sù bÊt h¹nh cña c¸i TÝ.Bµi tËp Dùa vµo nh÷ng ®iÒu ®· biÕt vÒ truyÖn Bøc tranh cña em g¸i t«i (Ng÷ v¨n tËp hai, tr.30) vµ vµo ®o¹n trÝch íi ®©y, h·y cho biÕt sù im lÆng cña nh©n vËt t«i biÓu thÞ ®iÒu g×?LÇn 1: Ngì ngµng, h·nh diÖn sau ®ã lµ xÊu hæLÇn 2: T©m tr¹ng xóc ®éng, ngÑn ngµo trLÇn 2: T©m tr¹ng xóc ®éng, ngÑn ngµo trưư íc íc tÊm lßng cña em m×nhtÊm lßng cña em m×nh1/ Mét chiÕn sÜ c¸ch m¹ng bÞ b¾t. GiÆc tra tÊn d· man nh ng anh vÉn kh«ng nãi nöa lêi.2/ Mét b¹n häc sinh nh×n thÊy kÎ xÊu lÊy trém xe ®¹p cña b¹n m×nh. Khi îc hái, b¹n häc sinh Êy im lÆng kh«ng nãi nöa lêi.- Sù im lÆng trong t×nh huèng trªn thÓ hiÖn ®iÒu g×? Sù im lÆng nµo lµ ®¸ng quý, ®¸ng ca ngîi? Cho hai t×nh huèng sau:T×nh huèng 2LÝ do Gi÷ bÝ mËt. NÐ tr¸nh tr¸ch nhiÖm.KÕt luËn §¸ng quÝ, ®¸ng ca ngîi. §¸ng phª ph¸n.S th ng ki th tho i:ộ ạHéi tho¹iTrong héi tho¹i ai còng îc nãi. Mçi lÇn cã mét ng êi tham gia héi tho¹i nãi îc gäi lµ ît lêiQuan hÖ th©n s¬ (theo møc ®é quen biÕt, th©n t×nh)Quan hÖ trªn íi hay ngang hµng (theo tuæi t¸c, thø bËc trong gia ®×nh) ý: Quan hÖ x· héi vèn rÊt ®a d¹ng, nhiÒu chiÒu. Khi tham gia héi tho¹i, mçi ng êi cÇn x¸c ®Þnh ®óng vai cña m×nh ®Ó chän c¸ch nãi cho phï hîpQuan hÖ x· héi Vai x· héiL ît lêi ý: -CÇn t«n träng ît lêi:+ Kh«ng nãi tranh, c¾t lêi cña ng êi kh¸c.+ Kh«ng îc nãi xen, nãi chªm vµo lêi ng êi kh¸c.-Im lÆng khi ®Õn ît lêi cña m×nh còng lµ mét c¸ch biÓu thÞ th¸i ®é.