Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Bài 32 : Xây dựng đất nước, đấu tranh bảo vệ tổ quốc

Bài 32 - XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC, ĐẤU TRANH BẢO VỆ TỔ QUỐC

I. Việt nam trong 10 năm đi lên Chủ nghĩa xã hội (1976 – 1985)
1. Thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 -1985)
a. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng (12/1976)

- Đại hội tiến hành khi đất nước đã thống nhất .
- Đại hội đề ra đường lối xây dựng Chủ nghĩa xã hội trong toàn quốc và thông qua phương hướng nhiệm vụ mục tiêu của kế hoạch 5 năm (1976 -1980).
b. Thực hiện kế hoạch 5 năm (1976 -1980).
- Mục tiêu: xây dựng cơ sở vật chất cho Chủ nghĩa xã hội và cải thiện 1 bước đời sống nhân dân.
- Thành tựu:
          + Nông công nghiệp và giao thông vận tải căn bản được khôi phục.
          + Diện tích gieo trồng tăng 2 triệu ha.
          + Nhiều nhà máy được xây dựng.
          + Đường sắt Bắc Nam được khôi phục, xây dựng mới 1.700 km đường sắt, 3.800km đường bộ.
- Miền Nam:
          + Cải tạo XHCN được đẩy mạnh.
          + Xóa bỏ tư sản mại bản.
          + Phần lớn nông dân đi sâu vào con đường làm ăn tập thể.
          + Thủ công nghiệp, thương nghiệp được sắp xếp lại.
          + Văn hóa – giáo dục có bước phát triển mới, xóa bỏ văn hóa đồi trụy.
- Hạn chế:
          + Nền kinh tế còn mất cân đối lớn, sản xuất phát triển chậm.
          + Thu nhập quốc dân và năng suất lao động thấp.
          + Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.
2. Thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 -1985)
a. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng (3/1982).
- Nội dung:
+ Khẳng định tiếp tục xây dựng Chủ nghĩa xã hội theo đường lối của đại hội IV, nhưng bắt đầu có điều chỉnh, bổ sung, cụ thể hóa cho từng chặng đường.
+ Xác định quá độ tiến lên Chủ nghĩa xã hội ở nước ta trải qua nhiều chặng đường.
+ Quyết định phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 -1985).
+ Phát triển thêm và sắp xếp lại cơ cấu kinh tế, đẩy mạnh, cải tạo Xã hội chủ nghĩa, nhằm cơ bản ổn định tình hình kinh tế – Xã hội.
+ Đáp ứng nhu cầu cấp thiết đời sống nhân dân.
+ Giảm nhẹ sự mất cân đối nghiêm trọng nhất trong kinh tế.
b. Thành tựu của kế hoạch Nhà nước 5 năm (1981 -1985).
- Đất nước có những biến chuyển đáng kể.
- Trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp đã chặn được đà giảm sút:
          + Nông nghiệp tăng 4,9%.
          + Lương thực đạt 17 triệu tấn.
          + Công nghiệp tăng 6,4%/năm.
- Hoàn thành hàng trăm công trình lớn và hàng ngàn công trình nhỏ.
- Dầu mỏ bắt đầu được khai thác.
- Công trình thủy điện Hòa Bình, Trị An chuẩn bị dưa vào hoạt động.
- Hoạt động khoa học kĩ thuật được triển khai góp phần thúc đẩy sản xuất.
- Hạn chế:
          + Khó khăn yếu kém của thời kì trước chưa khắc phục được, thậm chí 1 số mặt trầm trọng hơn.
          + Mục tiêu cơ bản là ổn định kinh tế – xã hội chưa được thực hiện.
II. Đấu tranh bảo vệ Tổ quốc (1975 – 1979)
1. Đấu tranh bảo vệ biên giới Tây Nam.

- Sau khi kháng chiến chống Mĩ cứu nước thắng lợi, bọn Pônpốt quay súng bắn lại nhân dân ta.
- Chúng liến tiếp xâm lấn biên giới Tây Nam.
- 22/12/1978, chúng dùng 19 sư đoàn bộ binh, xe tăng đánh chiếm Tây Ninh, mở đầu chiến tranh xâm lược biên giới Tây Nam.
- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, chúng ta đã phản công đánh đuổi bọn Pônpốt khỏi lãnh thổ nước ta.
2. Đấu tranh bảo vệ biên giới phía Bắc:
- Trung Quốc là nước láng giềng thân thiện với ta.
- Nhưng từ 1978, Trung Quốc liên tiếp khiêu khích ta ở biên giới phía Bắc.
- 17/2/1979, Trung Quốc dùng 32 sư đoàn tấn công ta dọc biên giới từ Móng Cái đến Phong Thổ (Lai Châu).
- Thực hiện quyền tự vệ chính đáng, nhân dân ta đã kiên quyết đánh trả, buộc Trung Quốc phải rút hết quân khỏi nước ta 18/3/1979.

* HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI :

1. Cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta chuyển sang thực hiện đường lối mới trong hoàn cảnh đất nước và thế giới như thế nào ?

Trả lời :

* Trong nước :

Trong hơn một thập niên thực hiện hai kế hoạch Nhà nước 5 năm (1976 - 1985), cách mạng Việt Nam đạt được những thành tựu và tiến bộ đáng kể trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, song cũng gặp không ít khó khăn và yếu kém ngày càng lớn, đưa đất nước ta lâm vào tình trạng khủng hoảng, trước hết là khủng hoảng kinh tế, xã hội

* Thế giới :

Tác động của cách mạng khoa học - kĩ thuật, những thay đổi của tình hình thế giới và trong quan hệ giữa các nước, nhất là đứng trước cuộc khủng hoảng toàn diện ngày càng trầm trọng ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa khác, cũng đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải đổi mới.

Để đưa đất nước vượt qua khủng hoảng và đẩy mạnh cách mạng tiến lên, đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta phải đổi mới

2. Theo em, phải hiểu đổi mới đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội như thế nào ?

Trả lời :

- Đổi mới đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội không phải là thay đổi mục tiêu chủ nghĩa xã hội mà là làm cho mục tiêu ấy được thực hiện có hiệu quả bằng những quan điểm đúng đắn về chủ nghĩa xã hội, những hình thức bước đi và biện pháp thích hợp

- Đổi mới toàn diện và đồng bộ, từ kinh tế, chính trị đến tổ chức tư tưởng, văn hoá, đổi mới kinh tế phải gắn liền với đổi mới chính trị nhưng trọng tâm là đổi mới kinh tế

3. Nhiệm vụ và thành tựu trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1986 - 1990) là gì ?

Trả lời :

- Trong kế hoạch 5 năm (1986 - 1990), cả nước tập trung thực hiện nhiệm vụ mục tiêu của 3 chương trình kinh tế ; lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu

- Kết quả :

  + Từ chỗ thiếu ăn hàng năm, đến năm 1990, đã đáp ứng nhu cầu trong nước, có dự trữ và xuất khẩu, góp phần quan trọng ổn định đời sống nhân dân. Hàng hoá trên thị trường dồi dào, nhất là hàng tiêu dùng, trong đó nguồn hàng xuất khẩu trong nước tăng. Các cơ sở sản xuất đã gắn chặt với nhu cầu thị trường

- Kinh tế đối ngoại phát triển nhanh và mở rộng về quy mô, hình thức. Hàng xuất khẩu tăng 3 lần. Từ 1989, ta mở rộng thêm hàng xuất khẩu có giá trị lớn như gạo, dầu thô; năm 1989, ta xuất khẩu 1,5 triệu tấn gạo (đứng hàng thứ 3 sau Thái Lan và Mĩ)

4. Nhiệm vụ và thành tựu trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1991 - 1995) là gì ?

Trả lời :

- Trong kế hoạch 5 năm (1991 - 1995), cả nước phấn đấu vượt qua khó khăn, thử thách, ổn định và phát triển kinh tế, xã hội, tăng cường ổn định chính trị, đưa nước ta về cơ bản ra khỏi tình trạng khủng hoảng.

- Kết quả :

  + Tình trạng đình đốn trong sản xuất, rối ren trong lưu thông được khắc phục. Kinh tế tăng trưởng nhanh, tổng sản phẩm trong nước tăng bình quân hằng năm là 8,2%. Nạn lạm phát ở mức cao từng bước bị đẩy lùi

  + Kinh tế đối ngoại phát triển, thị trường xuất nhập khẩu mở rộng, nguồn vốn đầu tư của nước ngoài tăng

  + Hoạt động khoa học và công nghệ gắn bó hơn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, thích nghi dần với cơ chế thị trường.

5. Nhiệm vụ và thành tựu trong việc thực hiện kế hoạch nhà nước 5 năm (1996 - 2000) ?

Trả lời :

- Trong kế hoạch nhà nước 5 năm (1996 - 2000), mục tiên đề ra là tăng trưởng kinh tế nhanh, hiệu quả cao và bền vững đi đôi với giải quyết những vấn đề bức xúc về xã hội; đảm bảo quốc phòng, an ninh; cải thiện đời sống nhân dân, nâng cao tích luỹ từ nội bộ nền kinh tế

- Kết quả :

  + Nền kinh tế vẫn giữu được nhịp độ tăng trưởng khá, tổng sản phẩm trong nước tăng bình quân hàng năm 7%. Nông nghiệp phát triển lên tục, góp phần quan trọng vào mức tăng trưởng chung và giữ vững ổn định kinh tế, xã  hội.

  + Kinh tế đối ngoại tiếp tục phát triển. Trong 5 năm, xuất khẩu đạt 51,6 tỉ USD, tăng bình quân hàng năm 21%; nhập khẩu đạt 61 tỉ USD, tăng bình quân hằng năm 13,3%; vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài đưa vào thực hiện đạt 10 tỉ USD; gấp 1,5 lần so với 5 năm trước

  + Khoa học và công nghệ có bước chuyển biến tích cực. Giáo dục và đào tạo có bước phát triển mới cả về quy mô, chất lượng, hình thức đào tạo và cơ sở vật chất

  + Tình hình chính trị, xã hội cơ bản ổn định, quốc phòng, an ninh được tăng cường. Quan hệ đối ngoại không ngừng được mở rộng.

6. Những thành tựu về kinh tế - văn hoá trong 15 năm thực hiện đường lối đổi mở (1986 - 2000) có ý nghĩa như thế nào ?

Trả lời :

Những thành tựu về kinh tế - văn hoá trong 15 năm thực hiện đường lối đổi mở (1986 - 2000) có ý nghĩa quan trọng đối với đất nước

- Tăng cường sức mạnh tổng hợp, làm thay đổi bộ mặt của đất nước và cuộc sống của nhân dân

- Củng cố vững chắc độc lập dân tộc và chế độ xã hội chủ nghĩa

- Nâng cao vị thế, uy tín của nước ta trên trường quốc tế

7. Nêu những khó khăn, tồn tại về kinh tế - văn hoá sau 15 năm thực hiện đường lối đổi mới (1986 - 2000) ?

Trả lời :

Sau 15 năm thực hiện đường lối đổi mới (1986 - 2000), bên cạnh đạt được thành tựu và tiến bộ, chúng ta gặp không ít khó khăn và yếu kém trên nhiều mặt

- Nền kinh tế phát triển chưa vững chắc, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp

- Một số vấn đế văn hoá, xã hội còn bức xức và gay gắt, chậm được giải quyết

- Tình trạng tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên rất nghiêm trọng.

Bài tập

Có thể bạn quan tâm



Có thể bạn quan tâm