Bài 20: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

Lý thuyết

Câu C1 (SGK trang 71)

Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Brao - nơ?

Hướng dẫn giải

Hạt phấn hoa lớn hơn phân tử nước (qua kính hiển vi ta có thể nhìn thấy phấn hoa còn phân tử nước thì không)

Nên trong chuyển động Brao - nơ quả bóng được xem như hạt phấn hoá

Câu C2 (SGK trang 71)

Học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm của Brao - nơ?

Hướng dẫn giải

Học sinh tương tự với các phân tử nước trong thí nghiệm của Brao - nơ.

Câu C3 (SGK trang 72)

Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân gây ra chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Brao - nơ là do các phân tử nước không đứng yên là chuyển động hỗn độn không ngừng. Trong khi chuyển động các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.

Câu C4 (SGK trang 72)

Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh. Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên cao tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian, mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sunfat đã hòa vào nhau.

Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.

Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.

Hướng dẫn giải

Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cạch giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat.

Câu C5 (SGK trang 73)

Tại sao trong nước ao, hồ, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?

Hướng dẫn giải

Do các phân tử không khí chuyển động hỗn loạn không ngừng về mọi phía, giữa các phân tử nước ao, hồ, sông, biển có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể đi vào nước (hiện tượng khuếch tán giữa nước và không khí).

Câu C6 (SGK trang 73)

Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng không? Tại sao?

Hướng dẫn giải

Hiện tượng khuếch tán sẽ xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng. Tại vì nhiệt độ của các chất khuếch tán càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên chúng chuyển động càng nhanh, do đó chúng càng nhanh chóng chiếm các khoảng cách trống giữa các phân tử. Điều này làm hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hơn.

Câu C7 (SGK trang 73)

Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích.

Hướng dẫn giải

- Ta thấy các phân tử nguyên tử thuốc tím khuếch tán trong li nước nóng nhanh hơn các phân tử thuốc tím trong li nước lạnh

- Giari thích: Sự khuếch tán các phân tử thuốc tím trong nước nóng nhanh hơn trong nước lạnh vì nhiệt độ càng cao chuyển động nhiệt của các phân tử càng nhanh, do đó sự khuếch tán xảy ra càng nhanh