Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Bài 9 : Ấn Độ thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Bài 9: ẤN ĐỘ THẾ KỶ XVIII – ĐẦU THẾ KỶ XX


I. Sự xâm lược và chính sách thống trị của thực dân Anh.

-  Từ đầu thế kỉ XVII Chế độ phong kiến Ấn Độ suy yếu. Các nước phương tây từng bước xâm lược Ấn Độ.
-  Giữa Thế kỷ XVIII Anh đặt cai trị Ấn Độ:
-  Lợi dụng sự khác biệt về đẳng cấp, tôn giáo và sự tồn tại của nhiều vương quốc để áp dụng chính sách “chia để trị”,”dùng người Ấn trị người Ấn”
-  Thực hiện chính sách ngu dân trong lĩnh vực tôn giáo.
-  Tận lực vơ vét, bóc lột người dân, biến Ấn Độ thành nơi tiêu thụ hàng hóa.
-  Đời sống nhân dân bần cùng và chết đói …

Những nạn nhân của nạn đói 1876 - 1877.
Những nạn nhân của nạn đói 1876 - 1877.

=> Mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Ấn Độ với thực dân Anh là nguyên nhân Sâu Xa làm bùng nổ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc.

II.  Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân Ấn Độ

* Các phong trào tiêu biểu
- 1857- 1859: khởi nghĩa của binh lính Xi pay ở Bắc và Trung Ấn
- 1875- 1885:  cuộc đấu tranh của công nhân và nông dân Ấn.
- 1885:  Đảng Quốc Đại của Giai cấp tư sản  Anh đấu tranh giành quyền tự chủ, phát triển kinh tế dân tộc.
- 1905: nhiều cuộc biểu tình chống chính sách “chia để trị”của Anh đối với Ben gan.
- 7- 1908:  công nhân Bom Bay bãi công chính trị, xây dựng chiến lũy chống thực dân Anh, đây là cuộc đấu tranh chính trị của giai cấp vô sản đã biểu dương lực lượng và bênh vực người yêu nước.

* Diễn biến khởi nghĩa Xi pay 1857-  1859

-  Bất mãn việc thực dân bắt giam những người lính có tư tưởng chống Anh, 60.000 lính Xi pay cùng nhân dân nổi dậy khởi nghĩa.
-  Khởi nghĩa lan rộng khắp miền Bắc và một phần miền trung Ấn Độ.
-  Nghĩa quân đã lập chính quyền ở ba thành phố lớn, cuộc khởi nghĩa duy trì được 2 năm thì bị đàn áp dã man.
- Ý nghĩa: tiêu biểu cho tinh thần bất khuất của nhân dân Ấn Độ chống thực dân Anh.

Khởi nghĩa Xi-pay
Khởi nghĩa Xi-pay

*Đảng Quốc Đại:
- Năm 1885, Đảng Quốc dân Đại Hội gọi tắt là Đảng Quốc Đại (chính đảng của giai cấp tư sản dân tộc) được thành lập nhằm đấu tranh giành quyền tự chủ, phát triển kinh tế dân tộc.
-  Trong quá trình hoạt động, Đảng phân hóa thành 2 phái:
  +  Phái “ôn hòa”chủ trương thỏa hiệp, chỉ yêu cầu chính phủ thực dân cải cách.
  +  Phái “Cấp Tiến”do Ti-  lắc cầm đầu, có thái độ kiên quyết chống Anh.
-  Tháng 6- 1908, chính quyền Anh bắt giam Ti lắc và nhiều đồng chí cách mạng khác.
  + Hạn chế của phái cấp tiến: không gắn liền đấu tranh giải phóng dân tộc với cuộc đấu tranh chống phong kiến. 

 

* HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI 

1. Thực dân phương Tây đã xâm chiếm Ấn Độ như thế nào?

Trả lời :

Từ thế kỉ XVI, thực dân phương Tây đã từng xâm nhập vào châu Á, đặc biệt ở Ấn Độ. Sang đầu thế kỉ XVIII, sự tranh giành giữa Anh và Pháp dẫn đến cuộc chiến tranh giữa hai nước này trên đất Ấn Độ ( 1746-1763). Kết quả là Anh đã gạt Pháp, hoàn toàn công cuộc chinh phục và đặt ách thống trị tại Ấn Độ.

2. Qua bảng thống kê sau đây, em có nhận xét gì về chính sách thống trị của thực dân Anh và hậu quả của nó đối với Ấn Độ ?

      GIÁ TRỊ LƯƠNG THỰC XUẤT KHẨU                                                    

Năm  Số lượng

1840

1858

1901

858.000 livrơ

3.800.000 livrơ

9.300.000 livrơ

               SỐ NGƯỜI CHẾT ĐÓI

Năm Số người chết

1825-1850

1850-1875

1875-1900

400.000

5.000.000

15.000.000

Trả lời :

Bảng thống kê cho thấy :

- Xuất khẩu lương thực của Ấn Độ tăng nhanh nhưng số người chết đói khủng khiếp. Chỉ trong 15 năm, từ 1875 đến 1900 đã có 15 triệu người chết đói, chứng tỏ chính sách chính trị thực dân Anh đối với nhân dân Ấn Độ rất tàn bạo.

* Hậu quả : Làm cho quần chúng nhân dân Ấn Độ lâm vào cảnh bần cùng, số người chế đói ngày càng tăng lên.

3. Bên cạnh chính sách khai thác, bóc lột thuộc địa, thực dân Anh còn thi hành những chính sách thâm độc gì đối với nhân dân Ấn Độ?

Trả lời :

Bên cạnh chính sách khai thác, bóc lột thuộc địa, thực dân Anh còn thi hành chính sách cai trị thâm độc về chính trị :

- Dùng chính sách "chia để trị", dùng "Người Ấn trị người Ấn"

- Chia rẽ tôn giáo, dân tộc bằng cách gây mâu thuẫn giữa hai tôn giáo là Ấn Độ giáo và Hồi giáo

- Giữ nguyên những "hố sâu" phân chia các đẳng cấp xã hội

- Thi hành chính sách "ngu dân"

- Khuyến khích những tập quán lạc hậu và phản động thời cổ xưa.

4. Nguyên nhân nào dẫn đến phong trào đấu tranh của nhân dân Ấn Độ ?

Trả lời :

- Do chính sách thống trị tàn bạo của thực dân Anh đã dẫn đến tình trạng bần cùng và chết đói của quần chúng nhân dân, cơ sở ruộng đất nông thôn bị phá vỡ, nền thủ công nghiệp bị suy sụp, nền văn minh lâu đời bị phá hoại

- Sự xâm lược và thống trị của thực dân Anh đã chà đạp lên quyền dân tộc thiêng liêng của nhân dân Ấn Độ

- Mâu thuẫn giữa dân tộc Ấn Độ với thực dân Anh đã trở nên gay gắt, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc nổ ra một cách quyết liệt

5. Trình bày diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Xi-pay (1850-1859)

Trả lời :

- Bất mãn trước việc bọn chỉ huy Anh bắt giam những người lính có tư tưởng chống lại Anh, tháng 5-1857, 60.000 linhsXi-pay cùng nhân dân nổi dậy vũ trang khởi nghĩa ở Mi-rút (gần Đê-li)

- Chẳng bao lâu, cuộc khởi nghĩa lan rộng khắp miền bắc và một phần miền trung Ấn Độ. Nghĩa quân đã lập được chính quyền ở ba thành phố lớn. Cuộc khởi nghĩa duy trì được hai năm thì bị thực dân Anh dốc toàn lực đàn áp dã man.

6. Cuộc khởi nghĩa Xi-pay có ý nghĩa lịch sử như thế nào ?

Trả lời :

Cuộc khởi nghĩa Xi-pay tiêu biểu cho tinh thần bất khuất của nhân dân Ấn Độ chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc. Nó mở đầu cho phong trào giải phóng dân tộc rộng lớn sau này ở Ấn Độ

7. Phong trào đấu tranh của nông dân và công nhân Ấn Độ trong những năm 1875-1885 có tác dụng gì ?

Trả lời :

Các phong trào đấu tranh của nông dân và công nhân Ấn Độ trong những năm 1875-1885 có tác dụng thúc đẩy giai cấp tư sản Ấn Độ đứng lên chống thực dân Anh.

8. Đảng Quốc đại được thành lập trong hoàn cảnh nào?

Trả lời :

- Trong điều kiện mới của sự xâm lược và thống trị của thực sân Anh, giai cấp tư sản Ấn Độ ra đời và phát triển rất nhanh.

- Thực dân Anh lo sợ phong trào công nhân ở Ấn Độ phát triển rộng lớn, vốn có kinh nghiệm làm yếu phong trào đấu tranh ở nước Anh, nên chúng tìm cách lôi kéo giai cấp tư sản Ấn Độ và cho phép giai cấp này thành lập một chính đảng.

- Năm 1885, Đảng Quốc dân Đại hội (Gọi tắt là Đảng Quốc đại) - chính đảng của giai cấp tư sản dân tộc Ấn Độ, được thành lập

9. Đảng Quốc đại đã có sự phân hóa như thế nào trong quá trình hoạt động ?

Trả lời :

Trong quá trình hoạt động, Đảng Quốc đại đã phân hóa thành hai phái :

- Phái "Ôn hòa" chủ trủ chương thỏa hiệp, đi theo đường lối ôn hòa, chống lại mọi hình thức đấu tranh bạo lực, chỉ yêu cầu chính phủ thực dân cải cách để đem lại tiến bộ và văn minh cho Ấn Độ.

- Phái "Cấp tiến" do Ti-lắc cầm đầu, phản đối đường lối ôn hòa, có thái độ kiên quyết, đòi lật đổ ách thống trị của thực dân Anh. Tuy nhiên, Ti-lắc và phái của ông không gắn liên đấu tranh giải phóng dân tộc với cuộc đấu tranh chống phong kiến.

10. Vì sao có sự phân hóa trong Đảng Quốc đại ?

Trả lời :

Đảng Quốc đại có sự phân hóa là do bản chất thỏa hiệp, bảo vệ quyền lợi của mình nên giai cấp tư sản đấu tranh chống thực dân Anh không triệt để.

11. Nêu những nét chính về cao trào đấu tranh ở Ấn Độ từ năm 1905 đến 1908 ?

Trả lời :

- Năm 1905, nhân dân Ấn Độ tiến hành nhiều cuộc biểu tình rầm rộ chống chính sách "chia để trị" của thực dân Anh đối với xứ Ben-gan

- Tháng 7 - 1908, ở Bom-bay, công nhân tổ chức nhiều cuộc bãi công, thành lập các đơn vị chiến đấu, xây dựng chiến lũy chống lại quân đội Anh. Thực dân Anh đàn áp rất dã man.

12. Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Ấn Độ cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX?

Trả lời :

- Phong trào đấu tranh ở Ấn Độ diễn ra liên tục, mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều tầng lớp, giai cấp, đặc biệt đến đầu thế kỉ XX, giai cấp công nhân tham gia ngày càng đông, có tổ chức, thể hiện tính giai cấp ngày càng cao.

- Mặc dù các phong trào lần lượt thất bại vì sự đàn áp, chia rẽ của thực dân Anh, chưa có lãnh đạo thống nhất, chưa có sự liên kết đấu tranh và chưa có đường lối đấu tranh đúng đắn, song phong trào yêu nước chống thực dân Anh của nhân dân Ấn Độ không bị dập tắt, đặt cơ sở cho thắng lợi sau này.

13. Lập niên biểu về phong trào chống Anh của nhân dân Ấn Độ từ giữa thế kỉ XIX đến thế kỉ XX ?

Trả lời :

Thời gian Sự kiện
1857-1859 Khởi nghĩa Xi-pay
1875-1885 Phong trào đấu tranh của nông dân và công nhân Ấn Độ thúc đẩy giai cấp tư sản dân tộc Ấn Độ đứng lên chống thực dân Anh
1905 Nhân dân Ấn Độ biểu tình
7-1908 Khởi nghĩa Bom-bay

14. Lập bảng so sánh phong trào cách mạng 1905-1907 ở Nga với phong trào cách mạng 1905-1908 ở Ấn Độ theo mẫu ?

Trả lời :

Tiêu chí Ấn Độ Nga
Lãnh đạo Phái "Cấp tiến" (đại diện cho tư sản dân tộc) Chính đảng của giai cấp vô sản
Mục tiêu Chống thực dân Anh Chống lại chế độ phong kiến Nga hoàng
Hình thức đấu tranh Bãi công, tổng bãi công Bãi công chính trị, khởi nghĩa vũ trang
Tính chất Cuộc đấu tranh mang tính chất dân tộc đậm nét Cuộc đấu tranh giai cấp

Bài tập

Có thể bạn quan tâm