Bài 36: Sự nở vì nhiệt của vật rắn

1. Sự nở dài

- Sự tăng độ dài của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở dài vì nhiệt.

- Độ nở dài Dl của vật rắn hình trụ đồng chất tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ \(\Delta t\) và độ dài ban đầu lo của vật đó.

\(\Delta l =l-l_0=\alpha.l_0.\Delta t\)

Với \(\alpha\) là hệ số nở dài của vật rắn, có đơn vị là \(K^{-1}\).

Giá trị của \(\alpha\) phụ thuộc vào chất liệu của vật rắn.

- Sự tăng thể tích của vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối.

- Độ nở khối của vật rắn đồng chất đẵng hướng được xác định theo công thức :

\(\Delta V = V - V_0=\beta.l_0.\Delta t\)

Với \(\beta\) là hệ số nở khối, \(\beta \approx3\alpha\) và cũng có đơn vị là \(K^{-1}\).

- Phải tính toán để khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt.

- Lợi dụng sự nở vì nhiệt để lồng ghép đai sắt vào các bánh xe, để chế tạo các băng kép dùng làm rơle đóng ngắt điện tự động, …