Soạn bài lớp 6: Mẹ hiền dạy con

Soạn bài: Mẹ hiền dạy conMẸ HIỀN DẠY CON(Trích Liệt nữ truyện)I. VỀ THỂ LOẠITruyện Mẹ hiền dạy con (trích Liệt nữ truyện) của Trung Quốc tuy ra đời sớm hơn cáctruyện Con hổ có nghĩa và Thầy thuốc giỏi cốt nhất tấm lòng nhưng cũng được xếp vàocụm bài truyện trung đại, vì cách diễn đạt có những điểm giống nhau.II. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Câu chuyện kể về quá trình dạy con của Mạnh mẫu, trải qua năm sự việc như sau:Sự việc Hành động của con Suy nghĩ và hành động của mẹ1 gần nghĩa địa, bắt chước đào, chôn,lăn, khóc. "Chỗ này không phải chỗ con ta ởđược" Chuyển nhà ra gần chợ.2 gần chợ, bắt chước cách nô nghịch,buôn bán điên đảo. "Chỗ này cũng không phải chỗ conta được" Chuyển nhà ra gầntrường học.3 gần trường, bắt chước học tập lễphép, cắp sách vở. "Chỗ này là chỗ con ta được đây"- Yên tâm về chỗ ở.4 Hỏi: "Người ta giết lợn làm gì?". Nói đùa: "Để cho con ăn đấy", rồihối hận, đi mua thịt lợn về cho conăn thật để giữ lời.5 Bỏ học về nhà chơi. Cầm dao cắt đứt tấm vải và bảo:"Con đang đi học mà bỏ học, thìcũng như ta đang dệt tấm vải nàymà cắt đứt đi vậy".2. Ba sự việc đầu cho thấy: việc lựa chọn môi trường sống có nghĩa vô cùng quan trọngtrong việc hình thành nhân cách trẻ thơ. Người Việt Nam có câu: "Gần mực thì đen, gầnđèn thì rạng" phần nào thể hiện nghĩa tương tự. Hai sự việc sau, bà mẹ cũng thể hiệnnhững quan điểm dứt khoát trong cách dạy con: Thứ nhất, không được nói dối trẻ; thứhai, kiên quyết hướng trẻ vào việc học tập kể cả phải chấp nhận tốn kém về của cải vậtchất. Mạnh Tử học tập chuyên cần, sau trở thành một bậc đại hiền, nổi tiếng về đạo đứcDoc24.vnvà hiểu biết rộng chính là nhờ cách dạy con như thế của người mẹ.3. Vì thương con rất mực, Mạnh mẫu sẵn sàng chuyển nhà để chọn cho con môi trườnghọc tập thuận lợi, cũng như sẵn sàng sửa chữa sai lầm của chính mình; nhưng cũng kiênquyết rèn luyện thức học tập cho con.4. Cũng như truyện Con hổ có nghĩa, truyện Mẹ hiền dạy con mang những đặc điểm tiêubiểu của truyện trung đại: cốt truyện đơn giản, nội dung mang tính giáo huấn, nhân vậtđược miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể chuyện và hành động, ngônngữ đối thoại của nhân vật. Điểm khác với truyện Con hổ có nghĩa là truyện Mẹ hiền dạycon không nghiêng về tính hư cấu (tưởng tượng) mà gần với kí (ghi chép sự việc) và gầnvới sử (ghi chép chuyện thật).III. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG1. Tóm tắt:Thầy Mạnh Tử lúc nhỏ hay bắt chước, nên người mẹ đã phải chuyển nhà tới ba lần (từ vịtrí gần nghĩa địa chuyển đến gần chợ, rồi đến gần trường học) để có chỗ phù hợp vớiviệc học tập của con. Mạnh mẫu giữ lời, tránh cho con hiểu lầm nhưng cũng rất cươngquyết trong dạy con.2. Lời kể:Muốn kể diễn cảm câu chuyện này cần chú tới tâm trạng, giọng điệu của nhân vật chính- người mẹ. Mỗi sự việc xảy ra đều biểu hiện qua giọng điệu, thái độ và hành động khácnhau:- Hai lần thấy con bắt chước những việc không phù hợp với việc học ngoài đời, bà mẹrất băn khoăn: "Chỗ này không phải chỗ con ta được", "Chỗ này cũng không phải chỗcon ta được". Nhưng lần thứ ba, người mẹ nói: "Chỗ này là chỗ con ta được đây". Haicâu đầu cần thể hiện với giọng điệu băn khoăn, không yên tâm của bà mẹ. Câu sau cùngnhẹ nhàng như trút được mối lo về tương lai của con qua môi trường sống mà bà đã lựachọn.- Trong sự việc thứ tư, ban đầu bà mẹ chỉ muốn nói đùa với con. Ngay sau đó bà đã ânhận, cần thể hiện bằng giọng điệu ân hận, sau đó là hành động dứt khoát.- Lần thứ năm, kể về hành động cắt tấm vải và lời nói của bà với đứa con, cần thể hiệnbằng giọng điệu kiên quyết, dứt khoát.3. Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dêt vải trông thấy con bỏ học về nhà chơi, liền cầmdao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung. Cử chỉ của bà mẹ thể hiện thái độ rất giận trướcDoc24.vný thức kém cỏi của con. Tấm vải đang dệt là công sức lao động bao ngày nhưng bà mẹsẵn sàng huỷ nó đi để biến thành một lời dạy rất nghiêm và sâu sắc. Nhờ bài học đầy ýnghĩa đó, Mạnh Tử đã trở nên nghiêm túc và chăm chỉ hơn trong học tập. Hành động củaMạnh mẫu vừa thể hiện sự thương yêu, vừa thể hiện trí tuệ và sự kiên quyết trong việcdạy con của người mẹ. Đúng là nếu không có một bà mẹ vĩ đại, thầy Mạnh Tử sẽ khôngbao giờ có thể trở thành một nhà hiến triết vĩ đại được.4. Chuyện mẹ con thầy Mạnh Tử khiến chúng ta phải suy nghĩ về đạo làm con. Làm con,thiết nghĩ trước hết phải lấy việc tôn kính cha mẹ làm đầu. Không những thế, để làm vuilòng cha mẹ, mỗi chúng ta cần phải ra sức học hành. Con cái học hành chăm chỉ, giỏigiang, đó cũng là ước nguyện, là niềm hi vọng trọn đời của cha mẹ. Học hành chăm chỉ,giỏi giang, thiết nghĩ đó cũng là cách đến đáp công ơn có nghĩa nhất của con cái đối vớicha mẹ của mình.5. Có hai yếu tố Hán Việt đồng âm:- tử: chết- tử: conCho biết các kết hợp sau được sử dụng với nghĩa nào?Công tử, tử trận, bất tử, hoàng tử, đệ tử, cảm tử.Gợi ý: Trong các từ: tử trận, bất tử, cảm tử (từ tử được dùng với nghĩa chết). Các từ cònlại, từ tử được dùng với nghĩa là con.Doc24.vnTrên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.