Bài 28. Tiêu hóa ở ruột non
BÀI 28: TIÊU HÓA Ở RUỘT NON
I. Lý thuyết
1. Ruột non
- Vị trí: nối tiếp môn vị dạ dày
- Dài 2,8 – 3m
- Cấu tạo:
+ Tá tràng là đoạn đầu của ruột non có ống dẫn chung của dịch mật và dịch tụy đổ vào
+ Thành ruột non có cấu tạo 4 lớp như dạ dày nhưng mỏng hơn, lớp cơ chỉ có cơ dọc và cơ vòng
+ Lớp niêm mạc của ruột non có nhiều tuyến ruột tiết ra dịch ruột và các tế bào tiết ra chất nhày
- Trong dịch mật có các muối mật và muối kiềm cũng tham gia tiêu hóa thức ăn.
2. Tiêu hóa ở ruột non
- Biến đổi lý học:
+ Tiết dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến tụy, tuyến ruột làm hòa loãng thức ăn
+ Sự co bóp cơ thành ruột giúp thức ăn thấm đều dịch tiêu hóa
+ Dịch mật phân cắt khối lipit thành các giọt lipit nhỏ
- Biến dổi hóa học: sự phân cắt cá đại phân tử thức ăn thành các phân tử chất dinh dưỡng
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK
Câu 1: Hoạt động tiêu hóa ở ruột non như thế nào ?
Hướng dẫn trả lời
Hoạt động tiêu hóa chủ yếu ở ruột non là : Sự biến đổi hóa học của thức ăn dưới tác dụng của các enzim trong các dịch tiêu hóa (dịch mật, dịch tụy, dịch ruột)
- Biến đổi tinh bột và đường đôi thành đường đơn
- Biến đổi lipit thành glixerin và axit béo
- Biến đổi protein thành axit amin
Câu 2: Những loại chất trong thức ăn còn cần được tiêu hóa tiếp ở ruột non là gì ?
Hướng dẫn trả lời :
Những loại chất trong thức ăn còn cần được tiêu hóa tiếp ở ruột non là gluxit (tinh bột, đường đôi), protein, lipit
Câu 3: Với khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì các thành phần chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là gì ?
Hướng dẫn trả lời :
Với khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì các thành phần chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là : đường đơn, các axit amin, axit béo và glixerin, các vitamin, các muối khoáng
Câu 4: Một người có triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì tiêu hóa ở ruột non có thể như thế nào ?
Hướng dẫn trả lời
Một người bị triệu chứng thiếu axit trong dạ dày thì môn vị thiếu tính hiệu đóng, nên thức ăn sẽ qua môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn, thức ăn sẽ không đủ thời gian ngấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa thấp.
III. Câu hỏi ôn tập
Câu 1: Sự tiêu hóa hóa học ở ruột non diễn ra như thế nào ?
Câu 2: Ở ruột non có các tuyến tiêu hóa nào ? Nêu tác dụng của các tuyến tiêu hóa đó trong quá trình biến đổi thức ăn ?
Câu 3: Với khẩu phần ăn đầy đủ và sự tiêu hóa diễn ra thuận lợi, những chất dinh dưỡng được hấp thụ ở ruột non là những chất nào ? Phải ăn uống như thế nào để tránh bị đau dạ dày ?