BÀI 60: ĐỘNG VẬT QUÝ HIẾM

I. Lý thuyết

1. Thế nào là động vật quý hiếm

- Động vật quý hiếm là những động vật có giá trị về: thực phẩm, dược liệu, mĩ nghệ, nguyên liệu công nghệ, làm cảnh, khoa học, xuất khẩu … và là những động vật sống trong thiên nhiên trong vòng 10 năm trở lại đây đang có số lượng giảm sút.

- Các cấp độ nguy hiểm của động vật quý hiếm:

+ Số lượng cá thể giảm 80%: rất nguy cấp (CR)

+ Số lượng cá thể giảm 50%: nguy cấp (EN)

+ Số lượng cá thể giảm 20%: sẽ nguy cấp (VU)

+ Loài động vật quý hiếm được nuôi hoặc bảo tồn: ít nguy cấp (LR)

2. Ví dụ minh họa các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam

Một số động vật quý hiếm cần được bảo vệ ở Việt Nam

Tên động vật quý hiếm	Hình ảnh	Cấp độ đe dọa tuyệt chủng	Giá trị động vật quý hiếm
1. Ốc xà cừ		Rất nguy cấp (CR)	Kĩ nghệ khảm trai

2. Hươu xạ		Rất nguy cấp (CR)	Dược liệu sản xuất nước hoa
3. Tôm hùm đá		Nguy cấp (EN)	Thực phẩm đặc sản xuất khẩu
4. Rùa núi vàng		Nguy cấp (EN)	Dược liệu chữa còi xương ở trẻ em, thẩm mĩ
5. Cà cuống		Sẽ nguy cấp (VU)	Thực phẩm đặc sản, gia vị
6. Cá ngựa gai		Sẽ nguy cấp (VU)	Được liệu chữa hen, tăng sinh lực
7. Khỉ vàng		Ít nguy cấp (LR)	Dược liệu (cao khỉ), động vật thí nghiệm trong y học
8. Gà lôi trắng		Ít nguy cấp (LR)	Động vật đặc hữu của Việt Nam, có giá trị thẩm mĩ, chim cảnh
9. Sóc đỏ		Ít nguy cấp (LR)	Giá trị thẩm mĩ
10. Khướu đầu đen		Ít nguy cấp (LR)	Động vật đặc hữu của Việt Nam, có giá trị thẩm mĩ, chim cảnh

 3. Bảo vệ động vật quý hiếm

- Đẩy mạnh bảo vệ môi trường sống của chúng.

- Đẩy mạng việc chăn nuôi và xây dựng các khu dự trữ thiên nhiên

- Cấm săn bắt, buôn bán trái phép

II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK

Câu 1: Thế nào là động vật quý hiếm.

Hướng dẫn trả lời:

Động vật quý hiếm là những động vật có giá trị về những mặt sau: thực phẩm, dược liệu, mĩ nghệ, nguyên liệu công nghệ, làm cảnh, khoa học, xuất khẩu,... đồng thời nó phải là động vật hiện đang có số lượng giảm sút trong tự nhiên.

Câu 2: Căn cứ vào cơ sở phân hạng động vật quý hiếm, giải thích từng cấp độ nguy cấp. Cho ví dụ.

Hướng dẫn trả lời:

Động vật nào có số lượng cá thể giảm 80% được xếp vào cấp độ rất nguy cấp (CR), ví dụ: ốc xà cừ, hươu xạ; giảm 50% thì được xếp vào
Cấp độ nguy cấp (EN), ví dụ: tôm hùm đá, rùa núi vàng; giảm sút 20% thì được xếp vào cấp độ sẽ nguy cấp (VU), ví dụ như: cà cuống, cá ngựa. Bất kì một loài động vật quý hiếm nào được nuôi hoặc bảo tồn (sống trong điều kiện được bảo vệ) thì được xếp vào cấp độ ít nguy cấp (LR), ví dụ: gà lôi trắng, khướu đầu đen, khi vàng, sóc đỏ.

Câu 3: Để bảo vệ động vật quý hiếm chúng ta cần làm gì ?

Hướng dẫn trả lời :

- Đẩy mạnh việc bảo vệ môi trường sống của chúng

- Cấm săn bắt, buôn bán trái phép

- Cần đẩy mạnh việc chăn nuôi và xây dựng các khu sự trữ thiên nhiên

Câu 4: Em hiểu thế nào là động vật đặc hữu ? Cho ví dụ về động vật đặc hữu ở Việt Nam ?

Hướng dẫn trả lời :

Động vật đặc hữu là động vật chỉ có ở một quốc gia nào đó mà các quốc gia khác không có. Ví dụ động vật đặc hữu ở Việt Nam là gà lôi trắng, khướu đầu đen, sao la

Bài tập

• Câu 2 (SGK trang 198)
• Câu 1 (SGK trang 198)