Ôn tập phần làm văn kì II

I. NHỮNG NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ÔN TẬP

1. Thống kê các bài thuộc phần Làm văn đã học:

2. Trình bày quan niệm về các thức tiến hành các thao tác lập luận: phân tích, so sánh, bác bỏ, bình luận.    

3. Yêu cầu và cách thức tóm tắt văn bản nghị luận cần:

- Yêu cầu: Trình bày ngắn gọn, nội dung của văn bản gốc theo một mục đích nào đó

- Cách thức: Đọc kĩ văn bản gốc, lựa chọn ý chính để tóm tắt. Diễn đạt rành mạch, khoa học.

4. Yêu cầu và cách thức viết tiểu sử tóm tắt:

- Văn bản trình bày chính xác cụ thể, cuộc đời, sự nghiệp và quá trình sống của người được giới thiệu.

- Nguồn gốc, quá trình sống, sự nghiệp, đóng góp.

II. LUYỆN TẬP

Bài 1

Trong bài Bàn về luân lí xã hội ở nước ta, Phan Châu Trinh vận dụng chủ yếu các thao tác lập luận:

- Thao tác lập luận bác bỏ

- Thao tác lập luận phân tích

- Thao tác lập luận bình luận

Bài 2

Phân tích danh ngôn “Thất bại là mẹ thành công”

- Mỗi lần thất bại người ta rút được nhiều bài học, kinh nghiệm quý giá

   + Thất bại mà không nản chí cũng rèn cho con người bản lĩnh

   + Từ thất bại người ta có thể nảy sinh ý tưởng, cách thức vượt qua khó khăn

- Lấy dẫn chứng từ thực tế đời sống để chứng minh

- Phân tích có thể lồng vào thao tác bác bỏ quan niệm sai lầm (Sợ thất bại nên không dám làm, bi quan, chán nản, không biết rút ra bài học sau mỗi lần thất bại)

- Ví dụ từ trong thực tế:

+ Bác Hồ đã từng ra đi tìm đường cứu nước với hai bàn tay trắng. Khi ra đi, Bác có rủ người bạn của mình cùng đi sang Pháp nhưng bạn của Bác ái ngại vì không có tiền thì không thể đi được và sợ sang đó lạ lẫm, phải chịu khổ cực, thất bại. Nhưng Bác thì không như vậy, Bác đi nhiều nơi, làm nhiều nghề để sống và học tập. Bác tiếp xúc với nhiều người, rút ra những trải nghiệm thực tiễn và tìm ra được con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc.

+ Nhà khoa học E-di-sơn – Tác giả của hơn 1500 công trình phát minh sáng chế vĩ đại của nhân loại đã từng phải trải qua hàng nghìn thất bại. Những ý tưởng không phải lúc nào cũng được thực hiện và thành công ngay sau lần đầu tiên. Có những ý tưởng ông phải tiến hành nhiều lần, nhiều ngày, thậm chí nhiều năm. Nhưng ông không nản lòng trước những thất bại và lấy đó làm động lực để tạo ra nhiều phát minh có ích. …

Bài 3

Tác dụng của thao tác lập luận bác bỏ có trong đoạn văn sau:

          […] Thử nghĩ mà xem, con người không biết sợ cái gì trên đời này cả, liệu có phải là con người không? Cái gì cũng “vô úy” cũng tỏ thái độ sắt thép, nghĩa là không biết mềm lòng trước bất cứ một cái gì, đấy là loài quỷ sứ chứ đâu phải là người! “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân dạy cho người ta hiểu rằng, muốn nên người, phải biết kính sợ ba điều này: cái tài, cái đẹp và thiên tính tốt của con người (thiên lương). Vậy, kẻ nào không biết sợ cái gì hết, đó là loài quỷ sứ. Loại người này, thực ra rất hiếm hỏi, hay nói đúng hơn, không thể nào có được. Nhưng loại người sau đây thì chắc không ít: sợ rất nhiều thứ, nhất là quyền thế và đồng tiền, nhưng đối với cái tài, cái đẹp, cái thiên lương thì lại không biết sợ, thậm chí sẵn sàng lăng mạ, giày xéo. Đấy là hàng người hèn hạ nhất, thô bỉ nhất, đồi bại nhất.

(Nguyễn Đăng Mạnh,

Con đường đi vào thế giới nghệ thuật của nhà văn,

NXB Giáo dục, Hà Nội, 2006)

- Tác giả bác bỏ hạng người không biết sợ cái gì trên này. Loại người này hiếm, thực ra không có.

- Tác giả loại bỏ người thứ hai: Loại người sau đây chắc chắn không ít, sợ rất nhiều thứ: quyền thế và đồng tiền. “Nhưng đối với cái tài, cái thiên lương thì lại không biết sợ, thậm chí sẵn sàng lăng mạ giày xéo. Đấy là hạng người hèn nhát, thô bỉ nhất, đồi bại nhất.”

Được cập nhật: 20 tháng 4 lúc 9:34:48 | Lượt xem: 362