Bài 1: Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở châu Âu
BÀI 1. SỰ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI PHONG KIẾN Ở CHÂU ÂU
1. Sự hình thành xã hội phong kiến châu Âu.
- Cuối thế kỉ V, các quốc gia cổ đại phương Tây đã bị các bộ tộc người Giéc-man từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm, tiêu diệt.
* Người Giéc Manh vào đế quốc La Mã đã:
- Phá bỏ bộ máy nhà nước Rô ma.
- Chia ruộng đất của chủ nô cho quý tộc và tướng lĩnh, họ có quyền lợi, giàu có đó là lãnh chúa phong kiến.
- Nô lệ và nông dân trở thành nông nô, họ lệ thuộc vào lãnh chúa.
- Quan hệ sản xuất phong kiến hình thành ở Châu Âu.
* Xã hội phong kiến Châu Âu hình thành:
- Lãnh chúa phong kiến: là người có ruộng đất, tước vị, giàu có, quyền thế
- Nông nô: xuất thân từ nô lệ và nông dân, cuộc sống bị phụ thuộc vào lãnh chúa.
2. Lãnh địa phong kiến
- Những vùng đất đai rộng lớn mà quý tộc chiế đoạt được đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng của mình. Đó là các lãnh địa phong kiến.
- Lãnh địa phong kiến gồm đất đai của lãnh chúa, nhà ở của nông nô.
- Đời sống: lãnh chúa có nhiều quyền như vua, sống đầy đủ xa hoa; nông nô phụ thuộc, khổ cực, đói nghèo.
- Kinh tế trong lãnh địa: tự sản xuất, tự cấp, tự túc, tự tiêu thụ, chỉ mua muối và sắt, không trao đổi buôn bán.
3. Sự xuất hiện các thành thị trung đại
- Cuối thế kỉ XI, kinh tế thủ công nghiệp phát triển dẫn đến nhu cầu trao đổi và buôn bán hàng hoá, nhiều thành thị trung đại ra đời.
- Tổ chức của thành thị: phố xá cửa hàng, các phường hội và thương hội.
- Sống trong thành thị gồm thợ thủ công, thương nhân.
- Thành thị thúc đẩy nền kinh tế hàng hóa, xã hội phong kiến châu Âu phát triển.
* HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI
1. Các quốc gia cổ đại phương tây Hi Lạp và Rô - ma tồn tại trong thời gian nào ?
Trả lời :
Các quốc gia cổ đại phương Tây Hi Lạp và Rô - Ma tồn tại trong khoảng thời gian từ thiên niên kỉ I TCN đến thế kỉ V thì bọ các bộ tộc người Giéc-man từ phương Bắc tràn xuống xâm chiếm, tiêu diệt
2. Khi tràn vào lãnh thổ củ của đế quốc Rô-ma, người Giéc-man đã làm gì ?
Trả lời :
- Tiêu diệt các quốc gia này, lập nên nhiều vương quốc mới của họ như vương quốc người Ăng-glô Xắc - xông, Vương quốc Phơ-răng, Vương quốc Tây Gốt, Vương quốc Đông Gốt,...
- Chiếm ruộng đất của chủ nô Rô-ma cũ rồi chia cho nhau
- Ban cấp ruộng đất và phong các tước vị cao, thấp khác nhau cho các tướng lĩnh quân sự và quý tộc.
3. Những việc làm trên của người Giéc-man có tác động như thế nào đến sự hình thành xã hội phong kiến châu Âu ?
Trả lời :
Những việc làm trên của người Giéc-man khiến cho xã hội Tây Âu có những thay đổi :
- Bộ máy nhà nước cũ của đế quốc Rô - ma sụp đổ
- Xuất hiện các tầng lớp mới trong xã hội là lãnh chúa phong kiến và nông nô
- Quan hệ sản xuất mới - quan hệ sản xuất phong kiến đã hình thành ở châu Âu.
4. Lãnh chúa phong kiến và nông nô được hình thành từ những tầng lớp nào ?
Trả lời :
- Những nô lệ được giải phóng, hoặc nông dân công xã bị mất ruộng đất, biến thành nông nô, có đời sống phụ thuộc vào lãnh chúa.
- Các thủ lĩnh quân sự người Giéc-man và các quan lại người Giéc-man được ban cấp nhiều ruộng đất trở thành các lãnh chúa phong kiến - kẻ có thế lực trong xã hội.
- Xã hội phong kiến châu Âu hình thành dựa trên cơ sở của hai giai cấp đó là : Lãnh chúa phong kiến và nông nô.
- Quan hệ giữa hai giai cấp : nông nô không có ruộng phải phụ thuộc vào lãnh chúa dẫn đến hình thành quan hệ sản xuất mới : quan hệ sản xuất phong kiến xã hội phong kiến ở châu Âu được hình thành.
5. Em hiểu thế nào là lãnh địa phong kiến ?
Trả lời :
Lãnh địa phong kiến là những vùng đất đai rộng lớn của quý tộc chiếm đoạt được đã nhanh chóng bị họ biết thành khu đất riêng của mình. Đứng đầu mỗi lãnh địa là một lãnh chúa có mọi quyền hành trong lãnh địa đó.
6. Quan sát hình 1 (SGK trang 4) em hãy miêu tả về lãnh địa phong kiến :
Trả lời :
- Ở trong lãnh địa, lãnh chúa xây dựng nơi ở của mình như những pháo đài kiên cố, có hào sâu, tường rào bao quanh, trong đó có dinh thự, nhà thờ, nhà kho và chuồng trại.
- Phần đất đai ở xung quanh lâu đài gồm đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, đầm lầy,.. lãnh chữa giao cho nông nô sử dụng và thu tô, thuế.
7. Cuộc sống của các lãnh chúa phong kiến trong lãnh địa như thế nào ?
Trả lời
Lãnh chúa được coi là những ông vua con không bao giờ phải lao động. Công việc chính của họ là luyện tập cung tên, luyện kiếm, cưỡi ngựa đi săn và tổ chức yến tiệc thâu đêm. Nói chung là họ sống rất xa hoa, phần nhiều trong số họ không biết chữ.
8. Đặc trưng của nền kinh tế lãnh địa là gì ?
Trả lời :
Nền kinh tế trong các lãnh địa mang tính chất tự cung, tự cấp, tức là tự sản xuất, tự tiêu dùng, không trao đổi với bên ngoài, trong đó thủ công nghiệp gắn chặt với nông nghiệp nhưng kinh tế nông nghiệp là chủ yếu.
9. Đặc trưng cơ bản của các lãnh địa phong kiến ở châu Âu là gì ?
Trả lời :
- Mỗi lãnh địa không chỉ là một đơn vị độc lập về kinh tế mà còn là một đơn vị độc lập về chính trị. Mỗi lãnh địa có quyền lập pháp và quyền hành pháp riêng, có quân đội riêng, chế độ thuế khóa riêng. Mỗi lãnh chúa phong kiến được coi như một ông vua trong lãnh địa của mình.
- Vì thế trong giai đoạn đầu, chế độ phong kiến châu Âu mang tính chất là chế độ phong kiến phân quyền. Nhà vua thực chất của là một đại lãnh chúa phong kiến. Đây là điểm khác biệt so với các quốc gia phong kiến phương Đông.
10. Trước sự bóc lột của lãnh chúa, nông nô có thái độ như thế nào ?
Trả lời
Trước sự bóc lột của lãnh chúa, nông nô đã nhiều lần nổi dạy chống lại các lãnh chữa, họ đốt cháy kho tàng của lãnh chúa, có khi họ bỏ trốn vào rừng, có khi họ khởi nghĩa vũ trang.
11. Đời sống kinh tế trong các lãnh địa diễn ra như thế nào ?
Trả lời :
Trong lãnh địa, nông nô tự sản xuất ra mọi vật dụng và tiêu dùng những thứ do mình làm ra. Họ chỉ phải mua muối và sắt là hai thứ mà họ chưa tự làm ra được, ngoài ra không có sự mua bán, trao đổi gì với bên ngoài. Mỗi người nông nô vừa làm ruộng, vừa làm thêm một nghề thủ công nào đó.
12. Thành thị trung đại đã xuất hiện như thế nào ?
Trả lời :
Từ cuối thế kỉ XI, do hàng thủ công sản xuất ra ngày càng nhiều, một số thợ thủ công đã đưa hàng hóa của mình đến những nơi có đông người qua lại để bán và lập xưởng sản xuất. Từ đó họ lập ra các thị trấn, sau trở thành các thành phố lớn, gọi là các thành thị trung đại
13. Những ai sống trong các thành thị trung đại ? Họ làm những nghề gì ?
Trả lời :
- Trong thành thị trung đại cư dân chủ yếu là những thợ thủ công và thương nhân.
- Các thợ thủ công và thương nhân lập ra các phường hội, các thương hội để cùng nhau sản xuất và buôn bán. Hằng năm họ còn tổ chức những hội chợ lớn để triển làm, trao đổi và buôn bán sản phẩm.
14. Các thành thị trung đại đã có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của xã hội phong kiến châu Âu ?
Trả lời :
- Góp phần phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của các lãnh địa phong kiến
- Góp phần tích cực xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc giam dân tộc ở châu Âu.
15. Thành thị ra đời có ý nghĩa gì ?
Trả lời :
Thành thị ra đời đã giúp hàng hóa lưu thông, trao đổi buôn bán mở rộng tạo tiền để cho sự ra đời của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa sau này.
16. Em hãy cho biết nền kinh tế trong các thành thị trung đại có điểm gì khác với nền kinh tế lãnh địa ?
Trả lời :
|
Kinh tế lãnh địa |
Kinh tế thành thị trung đại |
|
- Sản xuất chủ yếu là nông nghiệp - Tự sản xuất và tiêu dùng không trao đổi với bên ngoài -> tự cung tự cấp - Thủ công nghiệp gắn chặt với nông nghiệp - Kìm hãm sự phát triển của xã hội phong kiến |
- Sản xuất chủ yếu là thủ công nghiệp. - Hàng hóa lưu thông, trao đổi buôn bán mở rộng. - Thủ công nghiệp gắn với thương nghiệp - Tạo điều kiện cho xã hội phong kiến phát triển |
Bài tập
Có thể bạn quan tâm
Có thể bạn quan tâm
