Bài 45. Axit axetic

Công thức phân tử: C₂H₄O₂.

Phân tử khối: 60.

1. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- Axit axetic CH₃COOH là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

- Dung dịch axit axetic nồng độ từ 2 – 5 % dùng làm giấm ăn.

- Công thức cấu tạo

- Viết gọn CH₃-COOH hay CH₃COOH.

- Do phân tử có nhóm -COOH nên phân tử có tính axit.

a. Axit axetic mang đầy đủ tính chất của một axit

- Axit axetic là một axit yếu, yếu hơn các axit HCl, H₂SO₄, HNO₃. Nhưng axit axetic có đầy đủ tính chất của một axit.

2CH₃COOH + Zn → (CH₃COO)₂Zn + H₂↑

CH₃COOH + NaOH → H₂O + CH₃COONa

Natri axetat

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO2↑ + H₂O.

b. Axit axetic tác dụng với ancol etylic tạo este

- Tác dụng với rượu tạo ra este và nước :

CH₃-COOH + HO-C₂H₅ \(\underrightarrow{axit,t^o}\) CH₃COO-C₂H₅ + H₂O.

Etyl axetat

- Sản phẩm của phản ứng giữa axit và rượu được gọi là este.

- Để sản xuất giấm ăn, thường dùng phương pháp lên men dung dịch rượu etylic loãng.

CH₃CH₂OH + O₂ \(\underrightarrow{men-giấm}\) CH₃COOH + 2H₂O.