Đề khảo sát chất lượng HSG Văn 10 trường THPT Ngô Thị Nhậm năm 2015-2016

SỞ GD&ĐT NINH BÌNH
TRƯỜNG THPT NGÔ THÌ NHẬM

ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG ĐỘI TUYỂN HSG
MÔN NGỮ VĂN KHỐI 10
NĂM HỌC 2015 - 2016

Thời gian làm bài 180 phút
Đề thi gồm 02 phần trong 01 trang

I. Phần đọc hiểu văn bản (6 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu nêu ở dưới:
Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa
Óng tre ngà và mềm mại như tơ.
(Tiếng Việt – Lưu Quang Vũ)

Câu 1 (0,5): Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản?
Câu 2 (1,5): Phân tích giá trị biểu đạt của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai
câu thơ cuối ?
Câu 3 (4,0): Hiện nay có nhiều người Việt nói và viết không đúng tiếng Việt, phải
chăng vì họ không trân trọng , yêu quý tiếng mẹ đẻ của mình?
II. Phần nghị luận (14 điểm)
Câu 1(6 điểm):
Suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa câu chuyện sau:
THƯỢNG ĐẾ CŨNG KHÔNG BIẾT

Thượng đế lấy đất sét nặn ra con người. Khi Ngài nặn xong vẫn còn thừa ra
một mẩu đất.
- Còn nặn thêm gì nữa, con người ? – Ngài hỏi
Con người suy nghĩ một lúc: có vẻ như đã đủ đầy – tay, chân, đầu..., rồi
nói:
- Xin Ngài nặn cho con hạnh phúc.
Thượng đế, dù thấy hết, biết hết nhưng cũng không hiểu được hạnh phúc là
gì. Ngài trao cục đất cho con người và nói:
- Này, tự đi mà nặn lấy cho mình hạnh phúc.
(Những giai thoại hay nhất về tình yêu và cuộc sống – Tập 2, tr.104 – NXB CAND)

Câu 2 (8 điểm):
“Nguyễn Du viết Truyện Kiều như có máu rỏ lên đầu ngọn bút, nước mắt
thấm qua tờ giấy” (Mộng Liên Đường)
Anh/ chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ ý kiến trên qua một
số trích đoạn Truyện Kiều được học trong chương trình Ngữ văn 10.
--------Hết---------

SỞ GD&ĐT NINH BÌNH
TRƯỜNG THPT NGÔ THÌ NHẬM

ĐÁP ÁN
ĐỀ KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG ĐỘI TUYỂN HSG KHỐI 11
MÔN NGỮ VĂN

Câu Đáp án
1
Biện pháp so sánh: …thành một làn sóng…., …như các thư của
quý.
Phân tích: Diễn đạt giàu hình tượng, giúp cảm nhận cụ thể, rõ
ràng về tinh thần yêu nước, tình cảm ngợi ca, tự hào của người viết.
2
1. Về kĩ năng:
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội với bố cục rõ ràng, mạch lạc,
hành văn trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. Kết hợp
nhuần nhuyễn các thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh,
bình luận,...dẫn chứng tiêu biểu, chọn lọc
2. Về kiến thức:
Cần thể hiện được :
Tinh thần yêu nước của dân ta là một truyền thống quý báu; được
thể hiện ở nhiều hình thức, trong những hoàn cảnh khác nhau
Hiện nay đất nước ta đang trong thời bình, trong thời kỳ phát
triển kinh tế, giao lưu quốc tế rộng rãi, yêu nước là phát huy bản sắc
văn hoá dân tộc, thi đua học tập và lao động sản xuất…tạo vị thế và
niềm tự hào của dân tộc trên trường quốc tế…
Tuy trong thời bình nhưng đất nước đang đứng trước những
nguy cơ bất ổn, bị xâm phạm chủ quyền, hơn lúc nào hết, yêu nước là
phát huy tình đoàn kết dân tộc, trên dưới một lòng, đấu tranh hoà bình
khôn khéo đề bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, ổn định xã hội.

Điểm
3,0

2,0

5,0

2

Là học sinh, là người Việt, luôn đề cao cảnh giác, phát huy tình
đoàn kết dân tộc, ra sức học tập….
1. Về kĩ năng:
2,0
Biết cách làm bài văn nghị luận văn học với bố cục rõ ràng, mạch
lạc, hành văn trôi chảy, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu; kết
hợp nhuần nhuyễn các thao tác lập luận.
2. Về kiến thức:
8,0
Đảm bảo những ý cơ bản sau:
Phong trào Thơ mới ra đời trong hoàn cảnh xã hội đặc biệt;
những nhà Thơ mới sớm chịu ảnh hưởng của thơ ca lãng mạn phương
Tây; họ không trực tiếp cầm vũ khí đấu tranh và thơ của họ có phần uỷ
mị riêng tư, thoát ly, song vẫn có phần thể hiện của tình yêu quê hương
đất nước. Ta nhận ra tâm hồn dân tộc qua những vần thơ Mới.
Trong điệu thơ buồn vẫn có những điệu vui tươi yêu đời hướng
tới một quan niệm sống tích cực ,thoát khỏi ảnh hưởng tiêu cực của thơ
phương Tây. Gốc của nỗi buồn trong thơ là tâm trạng thời thế của lớp
thanh niên “thiếu quê hương” (dẫn chứng phân tích : Vội vàng, Tràng
giang)
Thơ Mới dành những trang đẹp nhất để hướng về tình người, tình
quê. Ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương là một cách thể hiện
lòng yêu nước(Thôn Vĩ trong thơ Hàn Mặc Tử, thế giới đồng quê trong
thơ Nguyễn Bính…)
Lòng yêu quê hương đất nước thể hiện rõ nhất trong lòng yêu
tiếng Việt. Các nhà thơ Mới đã chứng minh rằng tiếng Việt rất giàu và
đẹp, là ngôn ngữ của thơ ca(phân tích cách dùng từ sáng tạo mà dung dị
trong thơ Xuân Diệu, Huy Cận, Hàn Mặc tử, chất ca dao trong thơ
Nguyễn Bính)
Khuyến khích những bài viết có hình ảnh, cảm xúc, có sáng tạo, kiến
thức dồi dào, liên hệ, đối sánh phong phú và phù hợp.

--------Hết---------