De cuong on tap Ngu van 6 hoc ki 1

ÑEÀ CÖÔNG OÂN TAÄP HOÏC KÌ IMOÂN NGÖÕ VAÊN 6 -0- PHAÀN VAÊN BAÛN I. TRUYEÄN DAÂN GIAN :1. Moät soá khaùi nieäm cuûa theå loaïi truyeän daân gian a. Truyeàn thuyeát Loaïi truyeän daân gian keå veà caùc nhaân vaät vaø söï kieän coù lieân quan ñeán lòch söû thôøi quaù khöù, thöôøng coù yeáu toá töôûng töôïng kì aûo. Truyeàn thuyeát theå hieän thaùi ñoä vaø caùch ñaùnh giaù cuûa nhaân daân ñoái vôùi caùc söï kieän vaø nhaân vaät lòch söû ñöôïc keå. b. Truyeän coå tích Loaïi truyeän daân gian keå veà cuoäc ñôøi cuûa moät soá kieåu nhaân vaät quen thuoäc Nhaân vaät baát haïnh nhö ngöôøi moà coâi, ngöôøi con rieâng, ngöôøi em uùt, ngöôøi coù hình daïng xaáu xí,….); Nhaân vaät duõng só vaø nhaân vaät coù taøi naêng kì laï Nhaân vaät thoâng minh vaø nhaân vaät ngoác ngheách Nhaân vaät laø ñoäng vaät (con vaät bieát noùi naêng, hoaït ñoäng nhö con ngöôøi). Truyeän coå tích thöôøng coù yeáu toá hoang ñöôøng theå hieän öôùc mô, nieàm tin cuûa nhaân daân veà chieán thaéng cuoái cuøng cuûa caùi thieän ñoái vôùi caùi aùc caùi toát ñoái vôùi caùi xaáu söï coâng baèng ñoái vôùi söï baát coâng c. Truyeän nguï ngoân Loaïi truyeän keå baèng vaên xuoâi hoaëc vaên vaàn, möôïn chuyeän veà loaøi vaät, ñoà vaät hoaëc chính veà con ngöôøi ñeå noùi boùng gioù, kín ñaùo chuyeän con ngöôøi, nhaèm khuyeân nhuû, raên daïy ngöôøi ta baøi hoïc naøo ñoù trong cuoäc soáng. d. Truyeän cöôøi Loaïi truyeän keå veà nhöõng hieän töôïng ñaùng cöôøi trong cuoäc soáng nhaèm taïo ra tieáng cöôøi mua vui hoaëc pheâ phaùn nhöõng thoùi hö taät xaáu trong xaõ hoäi. 2. Baûng toång keát caùc truyeän daân gian ñaõ hoïc stt Teân vaên baûn Theå loaïi Noäi dung chính1CON ROÀNG CHAÙUTIEÂN Truyeàn thuyeát Truyeän nhaèm giaûi thích, suy toân nguoàn goác gioángnoøi vaø theå hieän yù nguyeän ñoaøn keát, thoáng nhaát coäng ñoàng cuûa ngöôøi Vieät.2THAÙNH GIOÙNG Truyeàn thuyeát Hình töôïng Thaùnh Gioùng laø bieåu töôïng cuûa yù thöùc vaø söùc maïnh baûo veä ñaát nöôùc, ñoàng thôøi laø söïtheå hieän quan nieäm vaø öôùc mô cuûa nhaân daân ta veàngöôøi anh huøng cöùu nöôùc choáng ngoaïi xaâm.3SÔN TINH, THUÛY TINH Truyeàn thuyeát Truyeän giaûi thích hieän töôïng luõ luït Söùc maïnh, öôùc mong cuûa ngöôøi Vieät coå muoán cheá ngöï thieân tai Suy toân ca ngôïi coâng lao döïng nöôùc cuûa caùc vua Huøng.4 THAÏCH SANH Truyeän coå tích Thaïch Sanh laø truyeän coå tích veà ngöôøi duõng só. Truyeän theå hieän öôùc mô, nieàm tin veà ñaïo ñöùc, coâng lí xaõ hoäi vaø lí töôûng nhaân ñaïo, yeâu hoøa bình cuûa nhaân daân ta.5 EM BEÙ THOÂNG MINH Truyeän coå tích Ñaây laø truyeän coå tích veà nhaân vaät thoâng minh. Truyeän ñeà cao söï thoâng minh vaø trí khoân daân gian, töø ñoù taïo neân tieáng cöôøi vui veû, hoàn nhieân trong ñôøi soáng haøng ngaøy.6EÁCH NGOÀI ÑAÙY Truyeän nguï Truyeän nguï yù pheâ phaùn nhöõng keû hieåu bieát caïn heïp maø laïi hueânh hoang, khuyeân nhuû ngöôøi ta Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 61GIEÁNG ngoân phaûi coá gaéng môû roäng taàm hieåu bieát cuûa mình, khoâng ñöôïc chuû quan kieâu ngaïo.7 THAÀY BOÙI XEM VOI Truyeän nguï ngoân Truyeän Thaày boùi xem voi khuyeân ngöôøi ta Muoán hieåu bieát söï vaät, söï vieäc phaûi xem xeùt chuùngmoät caùch toaøn dieän.8TREO BIEÅN Truyeän cöôøi Truyeän coù yù pheâ phaùn nheï nhaøng nhöõng ngöôøi thieáu chuû kieán khi laøm vieäc, khoâng suy xeùt kó khi nghe nhöõng yù kieán khaùc. PHAÀN II TIEÁNG VIEÄTI. TÖØ VAØ CAÁU TAÏO CUÛA TÖØ 1. Lí thuyeát Töø laø ñôn vò ngoân ngöõ nhoû nhaát duøng ñeå ñaët caâu.- Töø ñôn chæ goàm moät tieáng.- Töø phöùc goàm hai hoaëc nhieàu tieáng .- Sô ñoà caáu taïo töø TV 2. Baøi taäp :2.1/ Ñoïc caâu vaên sau vaø traû lôøi caâu hoûi beân döôùi Ngöôøi Vieät Nam ta con chaùu vua Huøng khi nhaéc ñeán nguoàn goác cuûa mình, thöôøng xöng laø conRoàng chaùu Tieân.a. Caùc töø nguoàn goác, con chaùu thuoäc kieåu caáu taïo töø naøo ?b. Tìm töø ñoàng nghóa vôùi töø nguoàn goác .c. Tìm theâm töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc. Gôïi yù :a. Caùc töø nguoàn goác, con chaùu thuoäc kieåu caáu taïo töø gheùpb. Töø ñoàng nghóa vôùi töø nguoàn goác coäi nguoàn, goác gaùc, c. Töø gheùp chæ quan heä thaân thuoäc oâng baø, cha meï, anh em, con chaùu 2.2/ Tìm töø laùy : Gôïi yù :a. Taû tieáng cöôøi khanh khaùch, ha haû, hoâ hoá, hì hì, …b. Taû tieáng noùi oàm oàm, khaøn khaøn, thoû theû, laàu baàu, …c. Taû daùng ñieäu lom khom, laû löôùt, ngheânh ngang, …2.3/ Xaùc ñònh töø trong caâu cho saün. Gôïi yù :- Thaàn/daïy/ daân/ caùch /troàng troït,/ chaên nuoâi /vaø/ caùch/ aên ôû.- Töø /ñaáy,/nöôùc/ ta /chaêm /ngheà /troàng troït,/ chaên nuoâi /vaø /coù/ tuïc/ ngaøy/ Teát/ laøm baùnh chöng, /baùnh giaày.II. TÖØ MÖÔÏN 1. Lí thuyeát Töø thuaàn Vieät laø nhöõng töø do nhaân daân ta töï saùng taïo ra .( VD aên, hoïc, ñi, nguû,…) Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 62TÖØTöø ñôn hoa, aên,… Töø phö ùc aên hoïc, maùi tröôøng…Töø gheùp quaàn aùo, hoa lan,… Töø laùy roùc raùch, thöôùt tha,…- Töø möôïn laø do chuùng ta vay möôïn töø cuûa tieáng nöôùc ngoaøi Töø möôïn tieáng Haùn giang sôn, söù giaû, traùng só,… Töø möôïn ngoân ngöõ khaùc ti vi, xaø phoøng, mít tinh, ra-ñi-oâ, ga, xoâ vieát, in-tô-neùt,… 2. Baøi taäp 2.1/ Xaùc ñònh töø möôïn trong caâu: a. Ñuùng ngaøy heïn, baø meï voâ cuøng ngaïc nhieân vì trong nhaø töï nhieân coù bao nhieâu laø sính leã b. Ngaøy cöôùi, trong nhaø Soï Döøa coã baøn thaät linh ñình, gia nhaân chaïy ra chaïy vaøo taáp naäp. c. OÂng vua nhaïc poáp Mai-côn Giaéc-xôn ñaõ quyeát ñònh nhaûy vaøo laõnh ñòa in-tô-neù vôùi vieäc môûmoät trang chuû rieâng.2.2/ Keå moät soá töø möôïn maø em bieát : Gôïi yù :a. Haùn Vieät giang sôn, söù giaû, traùng só,… b. Ngoân ngöõ khaùc ti vi, xaø phoøng, mít tinh, ra-ñi-oâ, ga, xoâ vieát, in-tô-neùt, …- Ñôn vò ño löôøng meùt, lít, kí loâ gam, …- Teân boä phaän xe ñaïp ghi ñoâng, líp, seân, …- Teân moät soá ñoà vaät caùt seùt, ti vi, vi oâ loâng, …III. NGHÓA CUÛA TÖØ 1. Lí thuyeát Nghóa cuûa töø laø noäi dung vật, hoạt động, tính chất, quan hệ, …) maø töø bieåu thò.- Caùch giaûi thích nghóa cuûa tö ø: Trình baøy khaùi nieäm maø töø bieåu thò Ñöa ra nhöõng töø ñoàng nghóa hoaëc traùi nghóa vôùi töø caàn giaûi thích. 2. Baøi taäp :2.1. Ñoïc caùc chuù thích trong caùc vaên baûn ñaõ hoïc.2.2. Giaûi thích nghóa cuûa caùc töø: Gôïi yù :- hoïc taäp hoïc vaø luyeän taäp ñeå coù hieåu bieát, coù kó naêng.- hoïc loûm nghe hoaëc thaáy ngöôøi ta laøm roài laøm theo, chöù khoâng ñöôïc ai tröïc tieáp daïy baûo.- hoïc hoûi tìm toøi, hoûi han ñeå hoïc taäp.- hoïc haønh hoïc vaên hoùa coù thaày, coù chöông trình, coù höôùng daãn.- trung bình ôû vaøo khoaûng giöõa trong baäc thang ñaùnh giaù, khoâng khaù cuõng khoâng keùm, khoâng cao cuõng khoâng thaáp.- trung gian ôû vò trí chuyeån tieáp hoaëc noái lieàn giöõa hai boä phaän, hai giai ñoaïn, hai söï vaät, …- trung nieân ñaõ quaù tuoåi thanh nieân nhöng chöa ñeán tuoåi giaø. gieáng hoá ñaøo saâu vaøo loøng ñaát thaúng ñöùng ñeå laáy nöôùc. rung rinh chuyeån ñoäng qua laïi nheï nhaøng, lieân tieáp. heøn nhaùt khoâng duõng caûm, thieáu can ñaûm, ñaùng khinh bæ.2.3 Xem caùc baøi taäp ôû SGK trang 36.IV. TÖØ NHIEÀU NGHÓA VAØ HIEÄN TÖÔÏNG CHUYEÅN NGHÓA CUÛA TÖØ 1. Lí thuyeát Töø coù theå coù moät nghóa hay nhieàu nghóa.- Chuyeån nghóa laø hieän töôïng thay ñoåi nghóa cuûa töø, taïo ra nhöõng töø nhieàu nghóa Nghóa goác laø nghóa xuaát hieän töø ñaàu, laøm cô sô ñeå hình thaønh caùc nghóa khaùc. Nghóa chuyeån laø nghóa ñöôïc hình thaønh treân cô sôû cuûa nghóa goác. 2. Baøi taäp 2.1/ Tìm töø chæ boä phaän cô theå ngöôøi vaø keå ra töø chuyeån nghóa cuûa chuùng : Gôïi yù Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 63- chaân chaân baøn, chaân nuùi, chaân trôøi, chaân ñeâ, …- tai tai aám, tai naám,… 2.2/ Tìm töøø chæ boä phaän caây coái ñöôïc chuyeån nghóa ñeå caáu taïo chæ boä phaän cô theå ngöôøi : Gôïi yù la phoåi, qua tim, …2.3/ Moät soá hieän töôïng chuyeån nghóa: a. Chæ söï vaät chuyeån thaønh haønh ñoäng caùi cöa cöa goã- hoäp sôn sôn cöûa- caùi baøo baøo goã b. Chæ haønh ñoäng chuyeån thaønh chæ ñôn vò :- bo luùa moät bo luùa- naém côm moät naém cômV. CAÙC LOÃI DUØNG TÖØ Loãi laëp töø ;- Loãi laãn loän caùc töø gaàn aâm ; Baøi taäp Xaùc ñònh loãi duøng töø, nguyeân nhaân, caùch chöõa ;a. Truyeän daân gian thöôøng coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng kì aûo neân em raát thích ñoïc truyeän daângian. laëp töø )b Ngaøy mai, chuùng em seõ ñi thaêm quan Vieän baûo taøng cuûa tænh. laãn loän caùc töø gaàn aâm )c. OÂng hoïa só giaø nhaáp nhaùy boä ria meùp quen thuoäc. laãn loän caùc töø gaàn aâm )d. Baïn Lan laø moät lôùp tröôûng göông maãu neân caû lôùp ai cuõng raát laáy laøm quyù meán baïn Lan. (laëp töø )e Sau khi nghe coâ giaùo keå caâu chuyeän aáy, chuùng toâi ai cuõng thích nhöõng nhaân vaät trong caâu chuyeän naøy vì nhöõng nhaân vaät aáy ñeàu laø nhöõng nhaân vaät coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát ñeïp. laëp töø )g Quaù trình vöôït nuùi cao cuõng laø quaù trình con ngöôøi tröôûng thaønh, lôùn leân. laëp töø )h. Tieáng Vieät coù khaû naêng dieãn taû linh ñoäng moïi traïng thaùi tình caûm cuûa con ngöôøi. laãn loän caùc töø gaàn aâm )i. Coù moät soá baïn coøn baøng quang vôùi lôùp. laãn loän caùc töø gaàn aâm )k. Vuøng naøy coøn khaù nhieàu thuû tuïc nhö ma chay, cöôùi xin ñeàu coã baøn linh ñình oám khoâng ñi beänh vieän maø ôû nhaø cuùng baùi, …( laãn loän caùc töø gaàn aâm ) Gôïi yùa. Em raát thích ñoïc truyeän daân gian vì truyeän coù nhieàu chi tieát töôûng töôïng kì aûo.b Ngaøy mai, chuùng em seõ ñi tham quan Vieän baûo taøng cuûa tænh.c. OÂng hoïa só giaø maáp maùy boä ria meùp quen thuoäc. d. Lan laø moät lôùp tröôûng göông maãu neân caû lôùp ñeàu raát quyù meán. Sau khi nghe coâ giaùo keå, chuùng toâi ai cuõng thích nhöõng nhaân vaät trong caâu chuyeän aáy vì hoï laø nhöõng ngöôøi coù phaåm chaát ñaïo ñöùc toát ñeïp.g Quaù trình vöôït nuùi cao cuõng laø quaù trình con ngöôøi tröôûng thaønh.h. Tieáng Vieät coù khaû naêng dieãn taû sinh ñoäng moïi traïng thaùi tình caûm cuûa con ngöôøi.i. Coù moät soá baïn coøn baøng quan vôùi lôùp.k. Vuøng naøy coøn khaù nhieàu huû tuïc nhö ma chay, cöôùi xin ñeàu coã baøn linh ñình oám khoâng ñibeänh vieän maø ôû nhaø cuùng baùi, …- Duøng töø khoâng ñuùng nghóa Baøi taäp :1. Chæ ra caùc loãi vaø söûa chöõaa. Maëc duø coøn moät soá yeáu ñieåm nhöng so vôùi naêm hoïc cuõ, lôùp 6B ñaõ tieán boä vöôït baäc. Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 64b. Trong cuoäc hoïp lôùp, Lan ñaõ ñöôïc caùc baïn nhaát trí ñeà baït laøm lôùp tröôûng.c. Nhaø thô Nguyeãn Ñình Chieåu ñaõ ñöôïc taän maét chöùng thöïc caûnh nhaø tan cöûa naùt cuûa ngöôøi noâng daân.d. Haén quaùt leân moät tieáng roài toáng moät cuù ñaù vaøo buïng oâng Hoaït.e. Laøm sai thì caàn thöïc thaø nhaän loãi, khoâng neân bao bieän .f. Chuùng ta coù nhieäm vuï giöõ gìn nhöõng caùi tinh tuù cuûa vaên hoùa daân toäc. Gôïi yùa. yeáu ñieåm ñieåm yeáu nhöôïc ñieåm )b. ñeà baït baàuc. chöùng thöïc chöùng kieánd. toáng tunge. thöïc thaø thaønh khaån bao bieän nguïy bieänf. tinh tuù tinh tuùy2. Gaïch döôùi caùch keát hôïp ñuùng :a. baûn tuyeân ngoân baûng tuyeân ngoân ;b. töông lai saùng laïng töông lai xaùn laïn ;c. boân ba haûi ngoaïi buoân ba haûi ngoaïi ;d. böùc tranh thuûy maëc böùc tranh thuûy maïc ;ñ. noùi naêng tuøy tieän noùi naêng töï tieän.VI. DANH TÖØ 1. Lí thuyeát 1.1 Ñaëc ñieåm cuûa danh tö Laø nhöõng töø chæ ngöôøi, vaät, hieän töôïng, khaùi nieäm, Keát hôïp vôùi töø chæ soá löôïng phía tröôùc, caùc töø naøy, ñoù, kia, aáy,… ôû phía sau. Chöùc vuï ñieån hình trong caâu laø laøm chuû ngöõ. Khi laøm vò ngöõ, danh töø caàn coù töø la ñöùng tröôùc.1.2. Caùc loaïi danh töø : Danh töø chun laø teân goïi moät loaïi söï vaät chim, caù, maây, hoa, nöôùc, baøn, gheá,…. Danh töø rieâng laø teân rieâng cuûa töøng ngöôøi, töøng vaät, töøng ñòa phöông,… Khi vieát danh töø rieâng, ta phaûi vieát hoa chöõ caùi ñaàu tieân cuûa moãi boä phaän taïo thaønh teân rieâng ñoù.Ví duï Phaïm Vaên Ñoàng, xaõ Phuø Ñoång, huyeän Gia Laâm teân ngöôøi, ñòa lí Vieät Nam) Pu-skin, Mai-côn Giaéc-xôn, Pa-ri, Maùc-xcô-va (teân ngöôøi, ñòa lí nöôùc ngoaøi) Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa( teân cô quan, toå chöùc, 2. Baøi taäp 2.1/ Tìm danh töø chung vaø danh töø rieâng Ngaøy xöa ôû mieàn ñaát Laïc Vieät cöù nhö baây giôø laø Baéc Bo nöôùc ta, coù moät vò thaàn thuoäc noøi roàng con trai thaàn Long Nöõ teân laø Laïc Long Quaân . Danh töø chung Ngaøy xöa, mieàn, ñaát, nöôùc, roàng, con trai, thaàn, teân Danh töø rieâng Laïc Vieät, Baéc Boä, Long Nöõ, Laïc Long Quaân2.2/ Moät soá danh töø rieâng trong caùc caâu sau queân vieát hoa, haõy vieát laïi cho ñuùng :Ai ñi Nam BoäTieàn giang, haäu giang Tieàn Giang, Haäu GiangAi voâ thaønh phoá Thaønh phoáHoà Chí MinhRöïc rôõ teân vaøng.Ai veà thaêm böng bieàn ñoàng thaùp Ñoàng ThaùpVieät Baéc mieàn Nam, moà ma giaëc phaùp PhaùpNôi choân rau caét roán cuûa ta Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 65Ai ñi Nam Ngaõi, Bình Phuù, khaùnh hoøa Khaùnh HoøaAi voâ phan rang phan thieát Phan Rang, Phan ThieátAi leân taây nguyeân coâng tum ñaéc laéc Taây Nguyeân, Coâng Tum, Ñaéc Laéc Khu Naêm daèng daëc khuùc ruoät mieàn trung TrungAi veà vôùi queâ höông ta tha thieátSoâng höông, beán haûi, cöûa Tuøng Soâng Höông, Beán Haûi, Cöûa TuøngAi voâ ñoù vôùi ñoàng baøo, ñoàng chíNoùi vôùi Nöûa Vieät nam yeâu quyù Vieät NamRaèng nöôùc ta laø cuûa chuùng taNöôùc vieät nam daân chuû coäng hoøa Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøaVII. CUÏM DANH TÖØ 1. Lí thuyeát Cuïm danh tö laø loaïi toå hôïp töø do danh töø vôùi moät soá töø ngöõ phuï thuoäc noù taïo thaønh.Cuïm danh töø coù yù nghóa ñaày ñuû hôn vaø coù caáu taïo phöùc taïp hôn moät mình danh töø nhöng hoaït ñoäng trong caâu gioáng nhö moät danh töø . Caáu taïo cuûa cuïm danh tö Phaàn tröôùc( Töø chæ soá löôïng Phaàn trung taâm(Danh töø Phaàn sauÑaëc ñieåm, vò trí cuûa söï vaätVD taát caû /nhöõng em hoïc sinh chaêm ngoan aáy 2. Baøi taâp 2.1. Tìm cuïm danh töø trong caùc caâu a. Vua cha yeâu thöông Mò Nöông heát möïc, muoán keùn cho con moät ngöôøi choàng thaät xöùng ñaùng b. Gia taøi chæ coù moät löôõi buùa cuûa cha ñeå laïi c. Ñaïi baøng nguyeân laø moät con yeâu tinh ôû treân nuùi, coù nhieàu pheùp laï .2.2. Ñieàn cuïm danh töø vaøo moâ hình cuïm danh töø.Phaàn tröôùc( Töø chæ soá löôïng Phaàn trung taâm(Danh töø Phaàn sauÑaëc ñieåm, vò trí cuûa söï vaätmoätmoät moät ngöôøi choànglöôõi buùacon yeâu tinh thaät xöùng ñaùngcuûa cha ñeå laïiôû treân nuùi, coù nhieàu pheùp laïVIII. SOÁ TÖØ VAØ LÖÔÏNG TÖ 1. Lí thuyeát a. Soá töø laø nhöõng töø chæ soá löôïng vaø thöù töï vaät. Khi bieåu thò soá löôïng vaät, soá töø thöôøng ñöùng tröôùc danh töø. Khi bieåu thò thöù töï vaät, soá töø ñöùng sau danh töø.Ví duï hai chaøng, moät traêm vaùn côm neáp, moät traêm neäp baùnh chöng, soá löôïng Huøng Vöông thöù saùu canh boán canh naêm ,…( soá thöù töï )b. Löôïng töø laø nhöõng töø chæ löôïng ít hay nhieàu cuûa söï vaät, coù hai nhoùm :+ Nhoùm chæ yù nghóa toaøn theå taát caû, heát thaûy, ….+ Nhoùm chæ yù nghóa taäp hôïp hay phaân phoái nhöõng, caùc, moïi, töøng, haøng,… 2. Baøi taäp :2.1. Tìm soá töø vaø xaùc ñònh yù nghóa cuûa soá töø :KHOÂNG NGUÛ ÑÖÔÏCMoät canh…hai canh…laïi ba canh,Traèn troïc baên khoaên, giaác chaúng thaønh;Canh boán, canh naêm vöøa chôïp maét, Sao vaøng naêm caùnh moäng hoàn quanh. Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 66( Hoà Chí Minh ) Moät canh… hai canh…laïi ba canh naêm caùnh chæ soá löôïng cuûa söï vaät Canh boán canh naêm chæ thöù töï vaät2.2 Caùc töø in ñaäm trong hai doøng thô sau ñöôïc duøng vôùi yù nghóa nhö theá naøo ?Con ñi traêm nuùi ngaøn kheChöa baèng muoân noãi taùi teâ loøng baàm. traêm, ngaøn, muoân chæ soá löôïng nhieàu, raát nhieàu löôïng töø )2.3. Xaùc ñònh löôïng töø trong caùc caâu:a. Thaàn duøng pheùp laï boác töøng quaû ñoài, dôøi töøng daõy nuùi…b. Moät hoâm, bò giaëc ñuoåi, Leâ Lôïi vaø caùc töôùng ruùt lui moãi ngöôøi moät ngaû.IX. CHÆ TÖØ 1. Lí thuyeát :- Chæ töø laø nhöõng töø duøng ñeå troû vaøo söï vaät, nhaèm xaùc ñònh vò trí cuûa söï vaät trong khoâng gianhoaëc thôøi gian. ví duï: oâng vua no ï, vieân quan aáy laøng kia ,…)- Hoaït ñoäng cuûa chæ töø trong caâu chæ töø thöôøng laøm phuï ngöõ trong cuïm danh töø. Ngoaøi ra, chæ töø coøn coù theå laøm chuû ngöõ hoaëc traïng ngöõ trong caâu.Ví du Ngaøy xöa coù oâng vua no sai moät vieân quan ñi doø la khaép nöôùc tìm ngöôøi taøi gioûi.( phuï ngöõ cuûa cuïm danh töø Töø ño nhueä khí cuûa nghóa quaân ngaøy moät taêng.( traïng ngöõ trong caâu Ñaá vaøng, ñaây cuõng ñoàng ñenÑaáy hoa thieân lí, ñaây sen Taây Hoà. chuû ngöõ trong caâu )2. Baøi taäp 2.1. Tìm chæ töø trong caâu, xaùc ñònh yù nghóa vaø chöùc vuï cuûa caùc chæ töø aáy:Vd Nay ta ñöa naêm möôi con xuoáng bieån, naøng ñöa naêm möôi con leân nuùi, chia nhau cai quaûn caùc phöông.- Chæ töø nay ;- YÙ nghóa chæ thôøi gian ;- Chöùc vuï traïng ngöõ trong caâu.2.2. Thay cuïm töø trong caâu baèng chæ töø thích hôïp. Baøi taäp SGK trang 138 )X. ÑOÄNG TÖ –CUÏM ÑOÄNG TÖ :1. Lí thuyeát :a. Ñaëc ñieåm cuûa ñoäng töø Ñoäng töø laø nhöõng töø chæ haønh ñoäng, traïng thaùi cuûa söï vaät Vd: aên, hoïc, ñi, …) Ñoäng töø thöôøng keát hôïp vôùi caùc töø ñaõ, seõ, ñang, cuõng, vaãn, haõy, chôù, ñöøng ,…ñeå taïo thaønh cuïm ñoäng töø. Chöùc vuï ñieån hình trong caâu cuûa ñoäng töø laø laøm vò ngöõ .b. Caùc loaïi ñoäng töø chính Ñoäng töø tình thaùi thöôøng ñoøi hoûi ñoäng töø khaùc ñi keøm ): Vd daùm, toan, ñònh,… Ñoäng töø chæ haønh ñoäng, traïng thaùi khoâng ñoøi hoûi ñoäng töø khaùc ñi keøm), coù hai loaïi :+ Ñoäng töø chæ haønh ñoäng (traû lôøi caâu hoûi Laøm gì ?) Vd: ñi, chaïy, cöôøi, ñoïc, hoûi, ngoài, ñöùng,…+ Ñoäng töø chæ traïng thaùi traû lôøi caùc caâu hoûi Laøm sao ?, Theá naøo ?) Vd: buoàn, gaõy, gheùt, ñau,nhöùc, nöùt, yeâu, vui,…c. Cuïm ñoäng töø Cuïm ñoäng töø laø loaïi toå hôïp töø do ñoäng töø vôùi moät soá töø ngöõ phuï thuoäc noù taïo thaønh Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 67Vd Vieân quan aáy ñaõ ñi nhieàu nôi ñeán ñaâu quan cuõng ra nhöõng caâu ñoá oaùi oaêm ñeå hoûi moïi ngöôøi .- Caáu taïo cuûa cuïm ñoäng töø :Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm( Ñoäng töø Phaàn sauCuõng/coøn/ñang/chöa tìm ñöôïc/ngay/caâu traû lôøi 2. Baøi taäp 2.1. Tìm ñoäng töø trong truyeän Lôïn cöôùi, aùo môùi .2.2. Tìm cuïm ñoäng töø trong caùc caâu sau:a. Em beù coøn ñang ñuøa nghòch ôû sau nhaø .b. Vua cha yeâu thöông Mò Nöông heát möïc muoán keùn cho con moät ngöôøi choàng thaät xöùng ñaùng .c. Cuoái cuøng, trieàu ñình ñaønh tìm caùch giöõ söù thaàn ôû coâng quaùn ñeå coù thì giôø ñi hoûi yù kieán cuûa em beù thoâng minh no ï.2.3. Ñieàn cuïm ñoäng töø vaøo moâ hình cuïm ñoäng töø. Chuù yù ñoäng töø chính laøm trung taâm ).Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm( Ñoäng töø Phaàn saucoøn ñangñuøa nghòch yeâu thöông muoán keùn ñaønh tìm coù ñi hoûi ôû sau nhaøMò Nöông heát möïccho con moät ngöôøi choàng thaät xöùng ñaùngcaùch giöõ söù thaàn ôû coâng quaùn ñeå coù thì giôø ñi hoûi yù kieán cuûa em beù thoâng minh noï.thì giôø ñi hoûi yù kieán cuûa em beù thoâng minh noï.yù kieán cuûa em beù thoâng minh noïXI. TÍNH TÖØ VAØ CUÏM TÍNH TÖØ 1. Lí thuyeát a. Ñaëc ñieåm cuûa tính töø :- Tính töø laø nhöõng töø chæ ñaëc ñieåm, tính chaát cuûa söø vaät, haønh ñoäng, traïng thaùi ;- Tính töø coù theå keát hôïp vôùi ñaõ, seõ, ñang, cuõng, vaãn,…ñeå taïo thaønh cuïm tính töø haïn cheá keát hôïp vôùi haõy, ñöøng, chôù )- Tính töø coù theå laøm vò ngöõ, chuû ngöõ trong caâu.b. Caùc loaïi tính töø Tính töø chæ ñaëc ñieåm töông ñoái coù theå keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä raát, laém, quaù, khaù, hôi,…).Vd: ñeïp, xaáu, cao, thaáp, vaøng, xanh, ñoû,…- Tính töø chæ ñaëc ñieåm tuyeät ñoái (khoâng keát hôïp vôùi töø chæ möùc ñoä ).Vd: vaøng hoe, vaøng oái, vaøng lòm, vaøng töôi,…c. Cuïm tính töø Laø loaïi toå hôïp töø do tính töø vaø moät soá töø ngöõ phuï thuoäc noù taïo thaønh.- Moâ hình cuïm tính töø Phaàn tröôùc Phaàn trung taâm( Tính töø Phaàn sauvaãn/coøn/ñang treû nhö moät thanh nieân 2. Baøi taäp 2.1. Xaùc ñònh tính töø trong caùc caâu ñaõ cho EÁch cöù töôûng baàu trôøi treân ñaàu chæ beù baèng chieác vung vaø noù thì oai nhö moät vò chuùa teå. Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 68- Naéng nhaït ngaû maøu vaøng hoe Trong vöôøn, laéc lö nhöõng chuøm quaû xoan vaøng lòm Töøng chieác laù mít vaøng oái Taøu ñu ñuû, chieác laù saén heùo laïi môû naêm caùnh vaøng töôi .2.2. Tìm cuïm tính töø trong caâu cho saün :a. Noù sun sun nhö con ñæa .b. Noù chaàn chaãn nhö caùi ñoøn caøn .c. Noù beø beø nhö caùi quaït thoùc .d. Noù söøng söõng nhö caùi coät ñình .ñ. Noù tun tuûn nhö caùi choåi seå cuøn .2.3. Baøi taäp 2,3,4 trang 156 PHAÀN III TAÄP LAØM VAÊN LÍ THUYEÁT 1. Giao tieáp, vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït Giao tieáp laø hoaït ñoäng truyeàn ñaït, tieáp nhaän tö töôûng, tình caûm baèng phöông tieän ngoân töø . Vaên baûn laø chuoãi lôøi noùi mieäng hay baøi vieát coù chuû ñeà thoáng nhaát, coù lieân keát, maïch laïc, vaän duïng phöông thöùc bieåu ñaït phuø hôïp ñeå thöïc hieän muïc ñích giao tieáp. Saùu kieåu vaên baûn thöôøng gaëp töï söï, mieâu taû, bieåu caûm, nghò luaän, thuyeát minh, haønh chính- coâng vuï. 2. Vaên baûn töï söï Töï söï laø phöông thöùc trình baøy moät chuoãi caùc söï vieäc, söï vieäc naøy daãn ñeán söï vieäc kia, cuoáicuøng daãn ñeán moät keát thuùc, theå hieän moät yù nghóa b. Söï vieäc vaø nhaân vaät trong vaên töï sö c. Chuû ñeà vaø daøn baøi cuûa baøi vaên töï söï Chuû ñeà laø vaán ñeà chuû yeáu maø ngöôøi vieát muoán ñaët ra trong vaên baûn .- Daøn baøiDaøn baøi goàm coù ba phaàn goàm coù ba phaàn+ Phaàn môû baøiPhaàn môû baøi giôùi thieäu chung veà nhaân vaät vaø söï vieäc; giôùi thieäu chung veà nhaân vaät vaø söï vieäc;+ Phaàn thaân baøiPhaàn thaân baøi keå dieãn bieán cuûa söï vieäc; keå dieãn bieán cuûa söï vieäc;+ Phaàn keát baøiPhaàn keát baøi keå keát cuïc cuûa söï vieäc. keå keát cuïc cuûa söï vieäc. d. Tìm hieåu ñeà vaø caùch laøm baøi vaên töï sö ñ. Lôøi vaên, ñoaïn vaên töï sö e. Ngoâi keå trong vaên töï sö Ngoâi keå laø vò trí giao tieáp maø ngöôøi keå söû duïng ñeå keå chuyeän .+ Ngoâi keå thöù nhaát khi töï xöng laø toâi Ngoâi keå thöù ba khi goïi caùc nhaân vaät baèng teân goïi cuûa chuùng, ngöôøi keå töï giaáu mình ñi .g. Thöù töï keå trong vaên töï sö Thöù töï töï nhieân vieäc gì xaûy ra tröôùc keå tröôùc, vieäc gì xaûy ra sau keå sau, cho ñeán heát .- Keå ngöôïc ñem keát quaû hoaëc söï vieäc hieän taïi keå ra tröôùc, sau ñoù môùi duøng caùch keå boå sung hoaëc ñeå cho nhaân vaät nhôù laïi maø keå tieáp caùc söï vieäc ñaõ xaûy ra tröôùc ñoù.h. Keå chuyeän ñôøi thöôøng Chæ phaïm vi ñôøi soáng thöôøng nhaät, haèng ngaøy.i. Keå chuyeän töôûng töôïng Laø nhöõng truyeän do ngöôøi keå nghó ra baèng trí töôûng töôïng cuûa mình, khoâng coù saün trong saùch vôû hay trong thöïc teá, nhöng coù moät yù nghóa naøo ñoù .II. PHAÀN BAØI TAÄP a. Keå truyeän coù saün :- Ñeà Keå moät caâu chuyeän em thích baèng lôøi vaên cuûa em.- Ñeà Keå laïi moät truyeän ñaõ bieát truyeàn thuyeát, coå tích baèng lôøi vaên cuûa em . Löu Taäp keå caùc truyeän ñaõ hoïc Truyeàn thuyeát Thaùnh Gioùng Sôn Tinh, Thuûy Tinh.+ Coå tích Thaïch Sanh Em beù thoâng minh Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 69+ Truyeän nguï ngoân EÁch ngoài ñaùy gieáng Thaày boùi xem voi+ Truyeän cöôø Treo bieån Truyeän trung ñaïi Thaày thuoác gioûi toát nhaát ôû taám loøngb. Keå chuyeän ñôøi thöôøng :- Ñeà Keå veà moät vieäc toát maø em ñaõ laøm.- Ñeà Keå veà moät laàn em maéc loãi boû hoïc, noùi doái, khoâng laøm baøi,…).- Ñeà Keå veà moät thaày giaùo hay moät coâ giaùo maø em quyù meán.- Ñeà Keå veà moät kæ nieäm hoài aáu thô laøm em nhôù maõi.- Ñeà Keå veà moät taám göông toát trong hoïc taäp hay trong vieäc giuùp ñôõ baïn beø maø em bieát.- Ñeà Keå veà moät kæ nieäm ñaùng nhôù( ñöôïc khen, bò cheâ, gaëp may, gaëp ruûi, bò hieåu laàm,…) Ñeà Keå veà nhöõng ñoåi môùi ôû queâ em coù ñieän, coù ñöôøng, coù tröôøng môùi, caây troàng,…) Ñeà Keå veà thaày giaùo coâ giaùo cuûa em ngöôøi quan taâm, lo laéng vaø ñoäng vieân em hoïc taäp ).- Ñeà Keå veà moät ngöôøi thaân cuûa em oâng baø, boá meï, anh chò, …)c. Keå chuyeän töôûng töôïng :- Ñeà Haõy töôûng töôïng cuoäc ñoï söùc giöõa Sôn Tinh vaø Thuûy Tinh trong ñieàu kieän ngaøy nay vôùi maùy xuùc, maùy uûi, xi maêng coát theùp, maùy bay tröïc thaêng, ñieän thoaïi di ñoäng, xe loäi nöôùc,…- Ñeà Treû em vaãn mô öôùc vöôn vai moät caùi laø trôû thaønh traùng só nhö Thaùnh Gioùng. Em haõy töôûng töôïng mình mô thaáy Thaùnh Gioùng vaø hoûi ngaøi bí quyeát, xem ngaøi khuyeân em nhö theá naøo.- Ñeà Töôûng töôïng moät ñoaïn keát môùi cho moät truyeän coå tích naøo ñoù maø em bieát Ñeà cöông oân taäp Ngöõ vaên 610Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.