Chinh phụ ngâm khúc

征婦吟曲 鄧陳琨 著 一。亂時 5 10 15 20 25 天地風塵 紅顏多屯 悠悠彼蒼兮誰造因 鼓鼙聲動長城月 烽火影照甘泉雲 九重按劍起當席 半夜飛檄傳將軍 清平三百年天下 從此戎衣屬武臣 使星天門催曉發 行人重法輕離別 弓箭兮在腰 妻孥兮別袂 獵獵旌旗兮出塞愁 喧喧簫鼓兮辭家怨 有怨兮分攜 有愁兮契闊 良人二十吳門豪 投筆硯兮事弓刀 直把連城獻明聖 願將尺劍斬天驕 丈夫千里志馬革 泰山一擲輕鴻毛 便辭閨閫從征戰 西風鳴鞭出渭橋 1. Loạn Thời Thiên địa phong trần Hồng nhan đa truân Du du bỉ thương hề thuỳ tạo nhân Cổ bề thanh động Trường Thành nguyệt Phong hỏa ảnh chiếu Cam Tuyền vân Cửu trùng án kiếm khởi đương tịch Bán dạ phi hịch truyền tướng quân Thanh bình tam bách niên thiên hạ Tùng thử nhung y thuộc vũ thần Sứ tinh thiên môn thôi hiểu phát Hành nhân trọng pháp khinh ly biệt Cung tiễn hề tại yêu Thê noa hề biệt khuyết Liệp liệp tinh kỳ hề xuất tái sầu Huyên huyên tiêu cổ hề từ gia oán Hữu oán hề phân huề Hữu sầu hề khế khoát Lương nhân nhị thập Ngô môn hào Đầu bút nghiên hề sự cung đao Trực bả liên thành hiến minh thánh Nguyện tương xích kiếm trảm thiên kiêu Trượng phu thiên lý chí mã cách Thái Sơn nhất trịch khinh hồng mao Tiện từ khuê khổn tùng chinh chiến Tây phong minh tiên xuất Vỵ kiều Viện Việt Học 院 越 學 - 1 - 征婦吟曲 Chinh Phụ Ngâm Khúc 二。出征 30 35 40 45 50 55 渭橋頭清水溝 清水邊青草途 送君處兮心悠悠 君登途兮妾恨不如駒 君臨流兮妾恨不如舟 清清有流水 不洗妾心愁 青青有芳草 不忘妾心憂 語復語兮執君手 步一步兮牽君襦 妾心隨君似明月 君心萬里千山箭 擲離杯兮舞龍泉 橫征槊兮指虎穴 云隨介子獵樓蘭 笑向蠻溪談馬援 君穿壯服紅如霞 君騎驍馬白如雪 驍馬兮鸞鈴 征鼓兮人行 須臾中兮對面 頃刻裡兮分程 分程兮河梁 徘徊兮路旁 路旁一望兮旆央央 前車兮北細柳 後騎兮西長楊 騎車相擁君臨塞 楊柳那知妾斷腸 去去落梅聲漸遠 行行征旆色何忙 望雲去兮郎別妾 望山歸兮妾思郎 2. Xuất Chinh Vỵ kiều đầu thanh thuỷ câu Thanh thuỷ biên thanh thảo đồ Tống quân xứ hề tâm du du Quân đăng đồ hề thiếp hận bất như câu Quân lâm lưu hề thiếp hận bất như chu Thanh thanh hữu lưu thuỷ Bất tẩy thiếp tâm sầu Thanh thanh hữu phương thảo bất vong thiếp tâm ưu Ngữ phục ngữ hề chấp quân thủ Bộ nhất bộ hề khiên quân nhu Thiếp tâm tuỳ quân tự minh nguyệt Quân tâm vạn lý Thiên Sơn tiễn Trịch ly bôi hề vũ Long Tuyền Hoành chinh sáo hề chỉ hổ huyệt Vân tuỳ Giới Tử liệp Lâu Lan Tiếu hướng Man Khê đàm Mã Viện Quân xuyên trang phục hồng như hà Quân kỵ kiêu mã bạch như tuyết Kiêu mã hề loan linh Chinh cổ hề nhân hành Tu du trung hề đối diện Khoảnh khắc lý hề phân trình Phân trình hề hà lương Bồi hồi hề lộ bàng Lộ bàng nhất vọng hề bái ương ương Tiền xa hề Bắc Tế Liễu, Hậu kỵ hề Tây Trường Dương Kỵ xa tương ủng quân lâm tái Dương liễu na tri thiếp đoạn trường Khứ khứ lạc mai thanh tiệm viễn Hành hành chinh bái sắc hà mang Vọng vân khứ hề lang biệt thiếp Vọng sơn quy hề thiếp tư lang Viện Việt Học 院 越 學 - 2 - 征婦吟曲 60 65 70 Chinh Phụ Ngâm Khúc 郎去程兮濛雨外 妾歸處兮昨夜房 歸去兩回顧 雲青兮山蒼 郎顧妾兮咸陽 妾顧郎兮瀟湘 瀟湘煙阻咸陽樹 咸陽樹隔瀟湘江 相顧不相見 青青陌上桑 陌上桑陌上桑 妾意君心誰短長 Lang khứ trình hề mông vũ ngoại Thiếp quy xứ hề tạc dạ phòng Quy khứ lưỡng hồi cố Vân thanh hề sơn thương Lang cố thiếp hề Hàm Dương Thiếp cố lang hề Tiêu Tương Tiêu Tương yên trở Hàm Dương thụ Hàm Dương thụ cách Tiêu Tương giang Tương cố bất tương kiến Thanh thanh mạch thượng tang Mạch thượng tang mạch thượng tang Thiếp ý quân tâm thuỳ đoản trường 三。 悲懼 3. Bi Cụ 75 80 85 90 自從別後風沙隴 明月知君何處宿 古來征戰場 萬里無人屋 風熬熬兮打得人顏憔 水深深兮怯得馬蹄縮 戍夫枕鼓臥龍沙 戰士抱鞍眠虎陸 今朝漢下白登城 明日胡窺青海曲 青海曲青山高復低 青山前青溪斷復續 青山上雪蒙頭 青溪下水沒腹 可憐多少鐵衣人 思歸當此愁顏蹙 錦帳君王知也無 艱難誰為畫征夫 料想良人經歷處 蕭關角瀚海隅 霜村雨店 Tự tùng biệt hậu phong sa lũng Minh nguyệt tri quân hà xứ túc Cổ lai chinh chiến trường Vạn lý vô nhân ốc Phong ngao ngao hề đả đắc nhân nhan tiều Thuỷ thâm thâm hề khiếp đắc mã đề súc Thú phu chẩm cổ ngọa Long sa Chiến sĩ bão yên miên hổ lục Kim triêu Hán há Bạch Đăng thành Minh nhật Hồ khuy Thanh Hải khúc Thanh Hải khúc thanh sơn cao phục đê Thanh sơn tiền thanh khê đoạn phục tục Thanh sơn thượng tuyết mông đầu Thanh khê hạ thuỷ một phúc Khả liên đa thiểu thiết y nhân Tư quy đương thử sầu nhan xúc Cẩm trướng quân vương tri dã vô Gian nan thuỳ vị họa chinh phu Liệu tưởng lương nhân kinh lịch xứ Tiêu Quan giác hãn hải ngung. Sương thôn vũ điếm Viện Việt Học 院 越 學 - 3 - 征婦吟曲 95 100 105 110 115 120 Chinh Phụ Ngâm Khúc 虎落蛇區 風餐露宿 雪脛冰鬚 登高望雲色 安復不生愁 自從別後東南徼 東南知君戰何道 古來征戰人 性命輕如草 鋒刃下溫溫挾纊主恩深 時刻中歷歷橫戈壯士夭 祈山舊塚月茫茫 淝水新墳風裊裊 風裊裊空吹死士魂 月茫茫曾照征夫貌 征夫貌兮誰丹青 死士魂兮誰哀弔 可憐爭鬪舊江山 行人過此情多少 古來征戰幾人還 班超歸時鬢已斑 料想良人馳騁外 三尺劍一戎鞍 秋風沙草 明月關山 馬頭鳴鏑 城上緣竿 功名百忙裏 勞苦未應閒 Hổ lạc xà khu Phong xan lộ túc Tuyết hĩnh băng tu Đăng cao vọng vân sắc An phục bất sinh sầu Tự tùng biệt hậu Ðông Nam kiếu Đông Nam tri quân chiến hà đạo Cổ lai chinh chiến nhân Tính mệnh khinh như thảo Phong nhận hạ ôn ôn hiệp khoáng chủ ân thâm Thời khắc trung lịch lịch hoành qua tráng sĩ yểu Kỳ sơn cựu trủng nguyệt mang mang Phì thuỷ tân phần phong niểu niểu Phong niểu niểu không xuy tử sĩ hồn Nguyệt mang mang tằng chiếu chinh phu mạo Chinh phu mạo hề thuỳ đan thanh Tử sĩ hồn hề thuỳ ai điếu Khả liên tranh đấu cựu giang sơn Hành nhân quá thử tình đa thiểu Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hoàn Ban Siêu quy thời mấn dĩ ban Liệu tưởng lương nhân trì sính ngoại Tam xích kiếm nhất nhung yên Thu phong sa thảo Minh nguyệt quan sơn Mã đầu minh đích Thành thượng duyên can Công danh bách mang lý Lao khổ vị ưng nhàn Viện Việt Học 院 越 學 - 4 - 征婦吟曲 Chinh Phụ Ngâm Khúc 四。懷想 4. Hoài Tưởng 125 130 135 140 145 150 勞與閒誰與言 君在天涯妾倚門 倚門固妾今生分 天涯豈君平生魂 自信相隨魚水伴 那堪相隔水雲村 妾身不想為征婦 君身豈學為王孫 何事江南與江北 令人愁曉更愁昏 一個是風流少年客 一個是深閨少年婚 可堪兩年少 千里各寒暄 憶昔與君相別時 柳條猶未囀黃鸝 問君何日歸 君約杜鵑啼 杜鵑已逐黃鸝老 青柳樓前語鷾鴯 憶昔與君相別中 雪梅猶未識東風 問君何日歸 君指桃花紅 桃花已伴東風去 老梅江上又芙蓉 與我約何所 乃約隴西岑 日中兮不來 墜葉兜我簪 竚立空涕泣 荒邨喧午禽 與我約何所 Lao dữ nhàn thuỳ dữ ngôn Quân tại thiên nhai, thiếp ỷ môn Ỷ môn cố thiếp kim sinh phận Thiên nhai khởi quân bình sinh hồn Tự tín tương tuỳ ngư thuỷ bạn Na kham tương cách thuỷ vân thôn Thiếp thân bất tưởng vi chinh phụ Quân thân khởi học vi vương tôn Hà sự giang Nam dữ giang Bắc Linh nhân sầu hiểu cánh sầu hôn Nhất cá thị phong lưu thiếu niên khách Nhất cá thị thâm khuê thiếu niên hôn Khả kham lưỡng niên thiếu Thiên lý các hàn huyên Ức tích dữ quân tương biệt thời Liễu điều do vị chuyển hoàng ly Vấn quân hà nhật quy Quân ước đỗ quyên đề Đỗ quyên dĩ trục hoàng ly lão Thanh Liễu lâu tiền ngữ ý nhi Ức tích dữ quân tương biệt trung Tuyết mai do vị thức Ðông phong, Vấn quân hà nhật quy Quân chỉ đào hoa hồng Đào hoa dĩ bạn Ðông phong khứ Lão mai giang thượng hựu phù dung Dữ ngã ước hà sở Nãi ước Lũng Tây sầm Nhật trung hề bất lai Trụy diệp đâu ngã trâm Trữ lập không thế khấp Hoang thôn huyên ngọ cầm Dữ ngã ước hà sở Viện Việt Học 院 越 學 - 5 - 征婦吟曲 155 160 165 170 175 180 185 Chinh Phụ Ngâm Khúc 乃約漢陽橋 日晚兮不來 谷風吹我袍 竚立空涕泣 寒江起暮潮 昔年寄信勸君回 今年寄信勸君來 信來人未來 楊花零落委蒼苔 蒼苔蒼苔又蒼苔 一步閒庭百感催 昔年回書訂妾期 今年回書訂妾歸 書歸人未歸 紗窗寂寞轉斜暉 斜暉斜暉又斜暉 十約佳期九度違 Nãi ước Hán Dương kiều Nhật vãn hề bất lai Cốc phong xuy ngã bào Trữ lập không thế khấp Hàn giang khởi mộ trào Tích niên ký tín khuyến quân hồi Kim niên ký tín khuyến quân lai Tín lai nhân vị lai Dương hoa linh lạc uỷ thương đài Thương đài thương đài hựu thương đài Nhất bộ nhàn đình bách cảm thôi Tích niên hồi thư đính thiếp kỳ Kim niên hồi thư đính thiếp quy Thư quy nhân vị quy Sa song tịch mịch chuyển tà huy Tà huy tà huy hựu tà huy Thập ước giai kỳ cửu độ vi 五。孤另 試將去日從頭數 不覺荷錢已三鑄 最苦是連年紫塞人 最苦是千里黃花戍 黃花戍誰無堂上親 紫塞人誰無閨中婦 有親安可暫相離 有婦安能久相負 君有老親鬢如霜 君有兒郎年且孺 老親兮倚門 兒郎兮待哺 供親餐兮妾為男 課子書兮妾為父 供親課子此一身 傷妾思君今幾度 思君昨日兮已過 5. Cô Lánh Thí tương khứ nhật tùng đầu sổ Bất giác hà tiền dĩ tam chú Tối khổ thị liên niên tử tái nhân Tối khổ thị thiên lý hoàng hoa thú Hoàng hoa thú thuỳ vô đường thượng thân Tử tái nhân thuỳ vô khuê trung phụ Hữu thân an khả tạm tương ly Hữu phụ an năng cửu tương phụ Quân hữu lão thân mấn như sương Quân hữu nhi lang niên thả nhụ Lão thân hề ỷ môn Nhi lang hề đãi bộ Cung thân xan hề thiếp vi nam Khóa tử thư hề thiếp vi phụ Cung thân khóa tử thử nhất thân Thương thiếp tư quân kim kỷ độ Tư quân tạc nhật hề dĩ quá Viện Việt Học 院 越 學 - 6 - 征婦吟曲 Chinh Phụ Ngâm Khúc 思君今年兮又暮 190 君 淹 留 二 年 三 年 更 四 年 妾情懷百縷千縷還萬縷 安得在君邊 訴妾衷腸苦 妾有漢宮釵 195 曾 是 嫁 時 將 送 來 憑誰寄君子 表妾相思懷 妾有秦樓鏡 曾與郎初相對影 200 憑 誰 寄 君 子 照妾今孤另 妾有鉤指銀 手中時相親 憑誰寄君子 205 微 物 寓 慇 懃 妾有搔頭玉 嬰兒年所弄 憑誰寄君子 他鄉幸珍重 六。望想 210 215 220 昔年音信有來時 今年音稀信亦稀 見雁枉然思塞帛 聞霜漫自製綿衣 西風欲寄無鴻便 天外憐伊雪雨垂 雪寒伊兮虎帳 雨冷伊兮狼幃 寒冷般般苦 天外可憐伊 錦字題詩封更展 金錢問卜信還疑 Tư quân kim niên hề hựu mộ Quân yêm lưu nhị niên tam niên cánh tứ niên Thiếp tình hoài bách lũ thiên lũ hoàn vạn lũ An đắc tại quân biên Tố thiếp trung trường khổ Thiếp hữu Hán cung thoa Tằng thị giá thời tương tống lai Bằng thuỳ ký quân tử Biểu thiếp tương tư hoài Thiếp hữu Tần lâu kính Tằng dữ lang sơ tương đối ảnh Bằng thùy ký quân tử Chiếu thiếp kim cô lánh Thiếp hữu câu chỉ ngân Thủ trung thời tương thân Bằng thuỳ ký quân tử Vi vật ngụ ân cần Thiếp hữu tao đầu ngọc Anh nhi niên sở lộng Bằng thuỳ ký quân tử Tha hương hạnh trân trọng 6. Vọng Tưởng Tích niên âm tín hữu lai thời Kim niên âm hy tín diệc hy Kiến nhạn uổng nhiên tư tái bạch Văn sương mạn tự chế miên y Tây phong dục ký vô hồng tiện Thiên ngoại liên y tuyết vũ thuỳ Tuyết hàn y hề hổ trướng Vũ lãnh y hề lang vi Hàn lãnh ban ban khổ Thiên ngoại khả liên y Cẩm tự đề thi phong cánh triển Kim tiền vấn bốc tín hoàn nghi Viện Việt Học 院 越 學 - 7 - 征婦吟曲 Chinh Phụ Ngâm Khúc 幾度黃昏時重軒人獨立 幾回明月夜單枕鬢斜攲 不關酖與酣惛惛人似醉 225 不 關 愚 與 惰 懵 懵 意 如 癡 簪斜委鬌髼無奈 裙褪柔腰瘦不支 晝沈沈午院行如墜 夕悄悄湘簾捲又垂 230 簾 外 窺 日 出 枝 頭 無 鵲 報 簾中坐夜來心事只燈知 燈知若無知 妾悲只自悲 七。愁悶 235 240 245 250 悲又悲兮更無言 燈花人影總堪憐 咿喔雞聲通五夜 披拂槐陰度八磚 愁似海 刻如年 強燃香花魂消檀炷下 強臨鏡玉筋墜菱花前 強援琴指下驚停鸞鳳柱 強調瑟曲中悲遏鴛鴦絃 此意春風若肯傳 千金借力寄燕然 燕然未能傳 憶君迢迢兮路如天 天遠未易通 憶君悠悠兮思何窮 懷人處傷心胸 樹葉青霜裡 蛩聲細雨中 霜斧殘兮楊柳 雨鋸損兮梧桐 Kỷ độ hoàng hôn thời trùng hiên nhân độc lập Kỷ hồi minh nguyệt dạ đơn chẩm mấn tà khi Bất quan trầm dữ hàm hôn hôn nhân tự tuý Bất quan ngu dữ nọa mộng mộng ý như si Trâm tà uỷ đoả bồng vô nại Quần thối nhu yêu sấu bất chi Trú trầm trầm ngọ viện hành như truỵ Tịch tiêu tiêu tương liêm quyển hựu thuỳ Liêm ngoại khuy nhật xuất chi đầu vô thước báo Liêm trung tọa dạ lai tâm sự chỉ đăng tri Đăng tri nhược vô tri Thiếp bi chỉ tự bi 7. Sầu Muộn Bi hựu bi hề cánh vô ngôn Đăng hoa nhân ảnh tổng kham liên Y ốc kê thanh thông ngũ dạ Phi phất hòe âm độ bát chuyên Sầu tự hải Khắc như niên Cưỡng nhiên hương hoa hồn tiêu đàn chú hạ Cưỡng lâm kính ngọc cân trụy lăng hoa tiền Cưỡng viện cầm chỉ hạ kinh đình loan phượng trụ Cưỡng điều sắt khúc trung bi yết uyên ương huyền Thử ý xuân phong nhược khẳng truyền Thiên kim tá lực ký Yên Nhiên Yên Nhiên vị năng truyền Ức quân thiều thiều hề lộ như thiên Thiên viễn vị dị thông Ức quân du du hề tứ hà cùng Hoài nhân xứ thương tâm hung Thụ diệp thanh sương lý Cùng thanh tế vũ trung Sương phủ tàn hề dương liễu Vũ cứ tổn hề ngô đồng Viện Việt Học 院 越 學 - 8 - 征婦吟曲 255 260 265 Chinh Phụ Ngâm Khúc 鳥返高舂 露下低叢 寒垣候虫 遠寺曉鐘 蟋蟀數聲雨 芭蕉一院風 風裂紙窗穿帳隙 月移花影上簾櫳 花前月照月自白 月下花開花自紅 月花花月兮影重重 花前月下兮心忡忡 八。失望 千般懶萬事慵 慵女工錦軸恥拋鴛對偶 慵婦巧金針羞刺蝶雌雄 270 慵 粧 對 曉 空 施 粉 慵語終朝悶倚窗 倚窗倚窗復倚窗 郎君去兮誰為容 誰為容兮空盤桓 275 郎 君 去 兮 隔 重 關 何啻天帝孫冷落泣銀渚 何啻姮娥婦凄凉坐廣寒 藉愁兮為枕 煮悶兮為餐 280 欲 將 酒 制 愁 愁 重 酒 無 力 欲將花解悶悶壓花無顏 愁悶總為愁悶誤 悶愁化作九泉灘 試瓊笙兮不成響 285 抱 銀 箏 兮 不 忍 彈 思遠塞兮行路難 念征夫兮囊索單 Điểu phản cao thung Lộ há đê tùng Hàn viên hậu trùng Viễn tự hiểu chung Tất suất sổ thanh vũ Ba tiêu nhất viện phong Phong liệt chỉ song xuyên trướng khích Nguyệt di hoa ảnh thướng liêm lung Hoa tiền nguyệt chiếu nguyệt tự bạch Nguyệt hạ hoa khai hoa tự hồng Nguyệt hoa hoa nguyệt hề ảnh trùng trùng Hoa tiền nguyệt hạ hề tâm xung xung 8.Thất Vọng Thiên ban lãn vạn sự dung Dung nữ công cẩm trục sỉ phao uyên đối ngẫu Dung phụ xảo kim châm tu thích điệp thư hùng Dung trang đối hiểu không thi phấn Dung ngữ chung triêu muộn ỷ song Ỷ song ỷ song phục ỷ song Lang quân khứ hề thuỳ vi dung Thuỳ vi dung hề không bàn hoàn Lang quân khứ hề cách trùng quan Hà thí Thiên đế tôn lãnh lạc khấp Ngân Chử Hà thí Hằng Nga phụ thê lương tọa Quảng Hàn Tạ sầu hề vi chẩm Chử muộn hề vi xan Dục tương tửu chế sầu sầu trọng tửu vô lực Dục tương hoa giải muộn muộn áp hoa vô nhan Sầu muộn tổng vi sầu muộn ngộ Muộn sầu hóa tác cửu tuyền than Thí quỳnh sanh hề bất thành hưởng Bão ngân tranh hề bất nhẫn đàn Tư viễn tái hề hành lộ nan Niệm chinh phu hề nang tác đơn Viện Việt Học 院 越 學 - 9 - 征婦吟曲 290 Chinh Phụ Ngâm Khúc 鵑聲啼落關情淚 樵鼓敲殘帶憊肝 不勝憔悴形骸軟 始覺睽離滋味酸 Quyên thanh đề lạc quan tình lệ Tiều cổ xao tàn đái bại can Bất thăng tiều tụy hình hài nhuyễn Thủy giác khuê ly tư vị toan 九。望尋 295 300 305 310 315 320 滋味酸兮酸更辛 酸辛端的為良人 為良人兮雙妾淚 為良人兮隻妾身 妾身不到君征帳 妾淚不到君征巾 惟有夢魂無不到 尋君夜夜到江津 尋君兮陽台路 會君兮湘水濱 記得幾番歡會處 無非一枕夢中春 此身反恨不如夢 隴水函關與子親 夢去每憎驚更斷 夢回又慮幻非真 惟有寸心真不斷 未嘗頃刻少離君 心不離君未見君 凭高幾度望征輪 望君何所見 江洲滿白蘋 燕草披青縷 秦桑染綠雲 南來井邑半兵塵 落日平沙鷺一群 望君何所見 官路短長亭 雲間吳樹暗 9. Vọng Tầm Tư vị toan hề toan cánh tân Toan tân đoan đích vị lương nhân Vị lương nhân hề song thiếp lệ Vị lương nhân hề chích thiếp thân Thiếp thân bất đáo quân chinh trướng Thiếp lệ bất đáo quân chinh cân Duy hữu mộng hồn vô bất đáo Tầm quân dạ dạ đáo giang tân Tầm quân hề Dương Đài lộ Hội quân hề Tương thuỷ tân Ký đắc kỷ phiên hoan hội xứ Vô phi nhất chẩm mộng trung xuân. Thử thân phản hận bất như mộng Lũng Thuỷ, Hàm Quan dữ tử thân Mộng khứ mỗi tăng kinh cánh đoạn Mộng hồi hựu lự huyễn phi chân Duy hữu thốn tâm chân bất đoạn Vị thường khoảnh khắc thiểu ly quân Tâm bất ly quân vị kiến quân, Bằng cao kỷ độ vọng chinh luân Vọng quân hà sở kiến Giang châu mãn bạch tần Yên thảo phi thanh lũ Tần tang nhiễm lục vân Nam lai tỉnh ấp bán binh trần Lạc nhật bình sa lộ nhất quần Vọng quân hà sở kiến Quan lộ đoản trường đình Vân gian Ngô thọ ám Viện Việt Học 院 越 學 - 10 -