Bài 16. Chương trình địa phương phần Tiếng Việt Rèn luyện chính tả (1)

TIÕT 136PhÇn TiÕng ViÖtGIÁO VIÊN: BẠCH THỊ MAI NHI 1-Lý thuyÕt: ThÕ nµo lµ tõ ng÷ ®Þa ph ¬ng? Cho vÝ dô. 2. Bµi tËp: Trong c¸c tõ ng÷ sau, tõ ng÷ nµo kh«ng ph¶i tõ ng÷ ®Þa ph ¬ng?TrÉmM¸Qu¶TÝa Bµi tËp 1. a. Mçi lÇn bÞ xóc ®éng, vÕt thÑo dµi bªn m¸ ph¶i l¹i ®á öng lªn, giÇn giËt tr«ng rÊt dÔ sî. Víi vÎ mÆt xóc ®éng Êy vµ hai tay vÉn vÒ phÝa tr íc, anh chÇm chËm íc tíi, giäng lÆp bÆp run run:-Ba ®©y con!-Ba ®©y con!Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ toµn d©nTõ toµn d©nthÑothÑosÑosÑolËp bÆplËp bÆpl¾p b¾pl¾p b¾pbabachachaI. X¸c ®Þnh tõ ng÷ ®Þa ph ¬ng vµ gi¶i nghÜa c¸c tõ ng÷ Êy. b. Nghe mÑ nã b¶o gäi ba vµo ¨n c¬m th× nã b¶o l¹i: Th× m¸ cø kªu ®i.MÑ nã ®©m næi giËn, qu¬ ®òa bÕp do¹ ®¸nh, nã ph¶i gäi nh ng nãi træng: V« ¨n c¬m!Anh S¸u vÉn ngåi im, gi¶ vê kh«ng nghe, chê nã gäi “Ba v« ¨n c¬m”. Con bÐ cø ®øng trong bÕp nãi väng ra: C¬m chÝn råi!Anh còng kh«ng quay l¹i. Con bÐ bùc qu¸ quay l¹i mÑ vµ b¶o: Con kªu råi mµ ng êi ta kh«ng nghe. Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ toµn d©nTõ toµn d©nm¸m¸mÑmÑ®©m®©mtrë thµnhtrë thµnhkªukªugäigäi®òa bÕp®òa bÕp®òa c¶®òa c¶nãi trængnãi trængnãi trèng kh«ngnãi trèng kh«ngv«v«vµovµo c. B÷a sau ®ang nÊu c¬m th× mÑ nã ch¹y ®i mua thøc ¨n. MÑ nã dÆn, nhµ cã g× cÇn th× gäi ba gióp cho. Nã kh«ng nãi kh«ng r»ng cø lui cui íi bÕp. Nghe nåi c¬m s«i nã gië n¾p lÊy ®òa bÕp s¬ quan nåi c¬m h¬i to, nh¾m kh«ng thÓ nh¾c xuèng ®Ó ch¾t íc îc, ®Õn lóc ®ã nã míi nh×n lªn anh S¸u. T«i nghÜ thÇm, con bÐ ®ang bÞ dån vµo thÕ bÝ, ch¾c nã ph¶i gäi ba th«i. Nã nh×n gi¸o d¸c mét lóc råi kªu lªn:-C¬m s«i råi ch¾t íc giïm c¸i! Nã còng l¹i nãi træng. Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ toµn d©nTõ toµn d©nlui cuilui cuilói hóilói hóin¾pn¾pvungvungnh¾mnh¾mcho lµcho lµgiïmgiïmgiópgióp Bµi tËp 2. §èi chiÕu c¸c c©u sau ®©y trÝch tõ truyÖn ng¾n chiÕc îc ngµ) cña NguyÔn Quang S¸ng Cho biÕt tõ “kªu” c©u nµo lµ ®Þa ph ¬ng, tõ “kªu” c©u nµo lµ tõ toµn d©n. H·y dïng c¸ch diÔn ®¹t kh¸c hoÆc dïng tõ ®ång nghÜa®Ó lµm râ sù kh¸c nhau ®ã a/ Nã nh×n d¸o d¸c mét lóc råi kªu lªn.- C¬m s«i råi ch¾t íc giïm c¸i! Nã còng l¹i nãi træng. b/ Con kªu råi mµ ng êi ta kh«ng nghe. Tõ ®Þa Tõ ®Þa ph ¬ng ph ¬ng Tõ toµn Tõ toµn d©nd©nkªukªunãi tonãi tokªukªugäigäi Bµi tËp 3. Trong hai c©u ®è sau tõ nµo lµ tõ ®Þa ph ¬ng? nh÷ng tõ ®ã ¬ng ¬ng víi nh÷ng tõ nµo trong ng«n ng÷ toµn d©n?Kh«ng c©y, kh«ng tr¸i kh«ng hoa Cã l¸ ¨n îc ®è lµ l¸ chi (C©u ®è vÒ l¸ bón)KÝn nh ng l¹i kªu lµ trèngTrèng hæng trèng h¶ng l¹i kªu lµ buång(C©u ®è vÒ c¸i trèng vµ buång cau)Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ toµn d©nTõ toµn d©ntr¸itr¸iqu¶qu¶chichig×g×kªukªugäigäitrèng hæng trèng trèng hæng trèng h¶ngh¶ng trèng huÕch, trèng trèng huÕch, trèng ho¸cho¸c Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ ®Þa ph ¬ng Tõ toµn d©nTõ toµn d©n thÑothÑo sÑosÑo lËp bÆplËp bÆp l¾p b¾pl¾p b¾p baba chacha m¸m¸ mÑmÑ ®©m®©m trë thµnhtrë thµnh kªukªu gäigäi ®òa bÕp®òa bÕp ®òa c¶®òa c¶ nãi trængnãi træng nãi trèng kh«ngnãi trèng kh«ng v«v« vµovµo lui cuilui cui lói hóilói hói n¾pn¾p vungvung nh¾mnh¾m cho lµcho lµ giïmgiïm giópgióp tr¸itr¸i qu¶qu¶ chichi g×g× trèng hæng trèng h¶ngtrèng hæng trèng h¶ng trèng huÕch, trèng ho¸ctrèng huÕch, trèng ho¸cB¶ng tæng hîp Bµi tËp 5. a. Kh«ng nªn ®Ó bÐ Thu dïng tõ ng÷ toµn d©n v× bÐ Thu ch cã dÞp giao tiÕp réng r·i bªn ngoµi ®Þa ph ¬ng cña m×nh em cßn nhá.b. Trong lêi kÓ cña t¸c gi¶ cã mét sè tõ ng÷ ®Þa ph ¬ng ®Ó t¹o s¾c th¸i ®Þa ph ¬ng cho c©u chuyÖn. Tuy nhiªn nÕu dïng qu¸ nhiÒu sÏ g©y khã hiÓu cho ng êi ®äc kh«ng ph¶i lµ ng êi ®Þa ph ¬ng.