Bài 22: Lực Lo-ren-xơ
I. Lực Lo-ren-xơ
1. Định nghĩa lực Lo-ren-xơ
Mọi hạt mang điện tích chuyển động trong một từ trường, đều chịu tác dụng của lực từ. Lực này được gọi là lực Lo-ren-xơ.
2. Xác định lực Lo-ren-xơ
Lực Lo-ren-xơ do từ trường có cảm ứng từ \(\vec{B}\) tác dụng lên một hạt điện tích q0 chuyển động với vận tốc \(\vec{v}\):
+ Có phương vuông góc với \(\vec{v}\) và \(\vec{B}\);
+ Có chiều theo qui tắc bàn tay trái: để bàn tay trái mở rộng sao cho từ trường hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón giữa là chiều của \(\vec{v}\) khi \({{q}_{0}}>0\) và ngược chiều \(\vec{v}\) khi \({{q}_{0}}<0\) . Lúc đó chiều của lực Lo-ren-xơ là chiều ngón cái choãi ra;
+ Có độ lớn: \(f = |q_0|vB\sin\alpha\)
II. Chuyển động của hạt điện tích trong từ trường đều
Chuyển động của hạt điện tích là chuyển động phẵng trong mặt phẵng vuông góc với từ trường.
Trong mặt phẵng đó lực Lo-ren-xơ \(\vec{F}\) luôn vuông góc với vận tốc \(\vec{v}\), nghĩa là đóng vai trò lực hướng tâm:
\(F=\frac{m{{v}^{2}}}{R}=\left| {{q}_{0}} \right|vB\)
Kết luận: Quỹ đạo của một hát điện tích trong một từ trường đều, với điều kiện vận tốc ban đầu vuông góc với từ trường, là một đường tròn nằm trong mặt phẵng vuông góc với từ trường, có bán kín
\(R=\frac{mv}{\left| {{q}_{0}} \right|B}\)
III. Các dạng bài tập
Xác định lực từ tác dụng lên điện tích chuyển động
Áp dụng kết quả về lực từ tác dụng lên điện tích chuyển động.
Nếu không có các lực khác tác dụng, chuyển động của điện tích là chuyển động tròn đều.