Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Tôi và chúng ta trang 173 sgk

Lý thuyết
Mục lục
* * * * *

Câu 1: trang 180 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Đọc các chủ thích để hiểu nội dung, chủ đề vở kịch, hiểu vị trí của các nhân vật.

Hướng dẫn giải

  • Nội dung: Vở kịch Tôi và chúng ta phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt giữa những con người có tư tưởng tiến bộ, muốn thay đổi mạnh mẻ phương thức quản lí, tổ chức và lề lối hoạt động sản xuất với những kẻ bảo thủ, xu nịnh, mượn danh bảo vệ truyền thống ở xí nghiệp Thắng Lợi.
  • Chủ đề: là cuộc đấu tranh gay gắt giữa những kẻ mang tư tưởng bảo thủ, lạc hâu trong sự chuyển mình của xã hội.

Câu 2: trang 180 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Từ phần chú thích và đoạn trích này em hiểu mâu thuẫn cơ bản mà vở kịch Tôi và chúng ta thể hiện là gì? Ý nghĩa của nó đôì với thực tiễn phát triển của xã hội ta thơi kì ấy như thế nào? 

Hướng dẫn giải

  • Mâu thuẫn cơ bản của vở kịch Tôi và chúng ta là mâu thuẫn giữa suy nghĩ và cách làm ăn mới vơi suy nghĩ và cách làm ăn cũ kĩ, lỗi thời. Không thể cứ khư khư giữ lấy các nguyên tắc, cơ chế cứng nhắc, lạc hậu mà phải mạnh dạn thay đổi phương thức tổ chức, quản lí để thúc đẩy sản xuất phát triển; không chạy theo chủ nghĩa hình thức mà cần coi trọng thực tiễn, coi trọng hiệu quả thiết thực của công việc; có như thê mới kích thích được lòng nhiệt tinh, sự đóng góp công sức của mọi người vào sự nghiệp chung. Không có thứ chủ nghĩa tập thể chung chung, những cũng không phải chạy theo chủ nghĩa hình thức mà không để tâm tới thực tế. Cái "chúng ta" được tạo thành từ những cái "tôi" cụ thể. Vì thế, cần quan tâm một cách thiết thực đến cuộc sống, quyền lợi của mỗi cá nhân con người. 
  • Đặt trong tình hình đất nươc ta những năm bấy giờ, vỡ kịch Tôi và chúng ta của Lưu Quang Vũ đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa thực tiễn, cấp thiết xuất phát từ thực tế cuộc sống, xã hội và có ý nghĩa trực tiếp đối với sự phát triển của đất nước.

Câu 3: trang 180 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo được tình huống. Trong cảnh ba này, tình huống đó là gì? Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ như thế nào?

Hướng dẫn giải

Tình huống xây dựng:

Tình trạng sản xuất của xí nghiệp Thắng lợi rơi vào tình trạng ngưng trệ, cần phải đưa ra những giải quyết táo bạo để phát triển cải tạo lại xí nghiệp. Giám đốc Hoàng Việt (mới nhận chức vụ này hơn một năm) quyết định công bố kế hoạch mở rộng sản xuất và phương án làm ăn mới, công khai "tuyên chiến" với cơ chế quản lí, phương thức tổ chức đã trở nên lỗi thời.

Mâu thuẫn được bộc lộ qua:

  • Hoàng Việt tuyên bố đỏ án làm ăn mới. Phải bảo thủ im lặng rồi phản ứng khá dè dặt. Thực chất là họ đang tìm kẽ hở để tấn công. Người phản ứng đầu tiên là Phó giám đốc Nguyễn Chính, anh ta đã dựa vào uy lực của cấp trên để phản bác đề án mới.
  • Khi lí lẽ của Nguyễn Chính bị Hoàng Việt dễ dàng bẻ gày thì đến lượt phản ứng của trưởng phòng Tài vụ liên quan đến biên chế, đến quỹ lương. không chịu cấp tiền tu sửa máy móc. Lúc này Hoàng Việt phải dùng đến uy quyền, và  lí lẽ của Hoàng Việt đưa ra là đời sống công nhân để giải quyết vấn đề. 
  • Lần thứ ba, Hoàng Việt chủ động tấn công. Anh tuyên bố bãi bỏ chức vụ quản đốc. Lí lẽ đưa ra cũng rất thoả đáng khiến cho Quản đốc phân xương Trương phải lắp bắp, ấp úng, không thể làm gì khác.
  • Lần thứ tư Hoàng đề cập tới vấn đề liên quan đến con người, đến chức vụ. Hoàng Việt không mất bình tĩnh trước lí lẽ của Nguyền Chính , anh dã thắng bằng lí lẽ: cái hôm qua là tích cực thì hôm nay dã trở nên lỗi thời.
  • Đòn phản công cuối cùng tương đối sắc bén của Nguyền Chính là căn cứ vào nghị quyết của Đảng. Nhưng Hoàng Việt lại thắng khi vận dụng một chi tiết quan trọng trong nghị quyết của Đảng "đẩy mạnh sản xuất và ổn định đời sống công nhân".

Câu 4: trang 180 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về tính cách của Giám đôc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn, Phó giám đốc Nguyễn Chính, Quản đốc phân xưởng Trương?

Hướng dẫn giải

Tính cách của từng nhân vật: 

  • Giám đốc Hoàng Việt: một người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, dám nghĩ dám làm vì sự phát triển của xí nghiệp và quyền lợi của anh chị em công nhân. Anh cũng là người trung thực, thẳng thắn, kiên quyết đấu tranh với niềm tin vào chân lí. 
  • Kĩ sư Lê Sơn: một kĩ sư có năng lực, có trình độ chuyên môn giỏi, từng gắn bó nhiều năm cùng xí nghiệp. Dù biết cuộc đâu tranh sẽ rất khó khăn nhưng anh vẫn chấp nhận, sấn sàng cùng Hoàng Việt cải tiến toàn diện hoạt động của đơn vị.
  • Phó giám đốc Nguyền Chính: tiêu biểu cho loại người máy móc, bảo thủ nhưng cũng gian ngoan, nhiều mánh khoé. Nguyễn Chính vin vào cơ chế, các nguyên tắc dù đã trở thành lạc hậu để chống lại sự đổi mới. Anh ta khéo luồn lọt, xu nịnh cấp trên.
  • Quản đốc phân xưởng Trương: là người suy nghĩ và làm việc như cái máy và khô cằn tình người, thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với anh chị em công nhân.

Câu 5: trang 180 sgk Ngữ văn 9 tập 2

Em có cảm nhận gì về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch?

Hướng dẫn giải

  • Đây là cuộc đấu tranh có tính tất yếu và gay gắt giữa cái cũ và cái mới. Các quan niệm, cách làm mới, táo bạo ở giai đoạn đầu tất nhiên sẽ vấp phải nhiều cản trở.
  • Tinh huống xung đột mà vỏ kịch nêu lên là vân đề nóng bỏng của thực tiỗn đời sống sinh động. Cuộc đấu tranh này gay go nhưng cuối cùng phần thắng sẽ thuộc về cái mới, cái tiến bộ.

LUYỆN TẬP

Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch trong đoạn trích trên

Hướng dẫn giải

Các bạn có thể tham khảo ở câu 3: 

Mâu thuẫn được bộc lộ qua:

  • Hoàng Việt tuyên bố đỏ án làm ăn mới. Phải bảo thủ im lặng rồi phản ứng khá dè dặt. Thực chất là họ đang tìm kẽ hở để tấn công. Người phản ứng đầu tiên là Phó giám đốc Nguyễn Chính, anh ta đã dựa vào uy lực của cấp trên để phản bác đề án mới.
  • Khi lí lẽ của Nguyễn Chính bị Hoàng Việt dễ dàng bẻ gày thì đến lượt phản ứng của trưởng phòng Tài vụ liên quan đến biên chế, đến quỹ lương. không chịu cấp tiền tu sửa máy móc. Lúc này Hoàng Việt phải dùng đến uy quyền, và  lí lẽ của Hoàng Việt đưa ra là đời sống công nhân để giải quyết vấn đề. 
  • Lần thứ ba, Hoàng Việt chủ động tấn công. Anh tuyên bố bãi bỏ chức vụ quản đốc. Lí lẽ đưa ra cũng rất thoả đáng khiến cho Quản đốc phân xương Trương phải lắp bắp, ấp úng, không thể làm gì khác.
  • Lần thứ tư Hoàng đề cập tới vấn đề liên quan đến con người, đến chức vụ. Hoàng Việt không mất bình tĩnh trước lí lẽ của Nguyền Chính , anh dã thắng bằng lí lẽ: cái hôm qua là tích cực thì hôm nay dã trở nên lỗi thời.
  • Đòn phản công cuối cùng tương đối sắc bén của Nguyền Chính là căn cứ vào nghị quyết của Đảng. Nhưng Hoàng Việt lại thắng khi vận dụng một chi tiết quan trọng trong nghị quyết của Đảng "đẩy mạnh sản xuất và ổn định đời sống công nhân".

Có thể bạn quan tâm


Có thể bạn quan tâm