Mẹ tôi

Lý thuyết

Câu 1 ( Trang 11 – SGK)

Văn bản là một thư của người bố gửi cho con, nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề “Mẹ tôi”.

Hướng dẫn giải

Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con nhưng tác giả lại lấy nhan đề là Mẹ tôi vì:

• Hình thức của văn bản là bức thư của người bố gửi cho con nhưng nội dung mà bức thư đề cập đến lại là người mẹ. Người mẹ là hình ảnh trung tâm của câu chuyện, mang giá trị biểu cảm cho tác phẩm.
• Người bố viết thư vì thái độ vô lễ của con đối với mẹ. Vai trò cao cả và lớn lao của người mẹ là điều mà người bố muôn En - ri - cô hiểu được khi cậu trót vô lễ với mẹ. Vì vậy nhan đề “Mẹ tôi” là hoàn toàn chính xác. 
• Thông qua người bố, En-ri-cô sẽ hiểu được một cách khách quan những gian khổ, hi sinh mà người mẹ đã âm thầm, lặng lẽ dành cho đứa con.

 

Câu 2 ( Trang 12 – SGK)

Thái độ của người bố đối với En - ri - cô là thái độ như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được? Lí do gì đã khiến ông có thái độ ấy

Hướng dẫn giải

Những câu văn thể hiện thái độ của người bố:

• “… việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa”.
•  “Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy”.
• “bố không thể nén được cơn tức giận đối với con”.
• “Từ nay, không bao giờ con được thốt ra một lời nói nặng với mẹ”.
• “…thà rằng bố không có con, còn hơn thấy con bội bạc với mẹ”.“Bố sẽ không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con được”

==> Bố của En – ri – cô đã cảm thấy rất buồn bã, tức giận và ông tỏ ra nghiêm khắc với con. 
Lí do để người bố có thái độ như vậy vì:

 “Bố để ý sáng nay lúc cô giáo đến thăm, khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ” và điều đó:

• “Giống như một nhát dao đâm vào tim bố”
•  Là một sự xấu hộ, nhục nhã, dấu vết của sự vong ơn bội nghĩa.

==> Điều này cho thấy ông là một người bố rất yêu con, xem con cái là niềm hy vọng tha thiết nhất của cuộc đời.

Câu 3 ( Trang 12 – SGK)

 Trong truyện có những hình ảnh, chi tiết nào nói về người mẹ của En- ri- cô? Qua đó, em hiểu mẹ của En- ri- cô là người như thế nào?

Hướng dẫn giải

Những hình ảnh, chi tiết nói về người mẹ:

• “Mẹ đã thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở vì nghĩ rằng có thể mất con”.
• “Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn”.
• “Người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con”.

==> Những chi tiết này cho thấy, mẹ En-ri-cô là một người dịu dàng hiền từ, giàu tình thương yêu và đầy trách nhiệm. Một người yêu thương con và có thể làm tất cả vì con. Mẹ En-ri-cô cũng như biết bao nhiêu người mẹ khác, luôn sẵn sàng hi sinh tất cả cho những đứa con yêu.

Câu 4 ( Trang 12 – SGK)

Theo em, điều gì đã khiến En- ri-cô “xúc động vô cùng” khi đọc thư của bố? Hãy tìm hiểu và lựa chọn những lí do mà em cho là đúng. Ngoài những lí do đó, còn có lí do nào khác không?

a. Vì bố gợi lại những kỉ niệm giữa mẹ và En-ri-cô. 

b.  Vì En-ri-cô sợ bố.

c. Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố.

d. Vì những lời nói rất chân tình và sâu sắc của bố.

e. Vì En-ri-cô thấy xấu hổ.

Hướng dẫn giải

• Có thể lựa chọn các phương án a, c, d .
• Lí do: En- ri- cô là một cậu bé thông minh, nhạy cảm và hiếu thảo nên cậu đã nhận ra lỗi lầm của mình và thâm thìa những lời dạy bảo của người cha. Chính sự thấu hiểu những hi sinh vất vả của mẹ và niềm tin yêu của bố đã khiến En- ri- cô xúc động và hối hận về những hành động của mình.

Câu 5 ( Trang 12 – SGK)  

Theo em tại sao người bố không nói trực tiếp với En- ri- cô mà lại viết thư?

Hướng dẫn giải

Người bố không nhắc nhở En-ri-cô trực tiếp mà lựa chọn cách viết thư, vì:

• Nhắc nhở trực tiếp thường rất khó kiềm giữ được sự nóng giận.
• Nhắc nhở trực tiếp khó có thể bày tỏ được những tình cảm sâu sắc và tế nhị. Đồng thời khi viết thư, có thể khiến En-ri-cô có thể đọc và suy ngẫm những lời dạy bảo của cha
• Nhắc nhở trực tiếp có thể khiến người mắc lỗi cảm thấy bị xúc phạm quá lớn vào lòng tự trọng. Từ đó có thể dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực ở đứa trẻ, khiến cho những lời nhắc nhở không phát huy được mục đích giáo dục như mong muốn.

==> Bởi vậy ông thật thông minh khi tâm sự với con qua lá thư: vừa kín đáo, tế nhị lại vừa có thể bộc lộ tình cảm sâu sắc, chân thành.

Câu 1 (Phần Luyện tập – Trang 12)

  Hãy chọn một đoạn trong thư của bố En-ri-cô có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn lao của người mẹ đối với con và học thuộc đoạn đó.

Hướng dẫn giải

Có thể chọn đoạn văn sau để học thuộc lòng:

"Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên nó."

Câu 2 (Phần Luyện tập – Trang 12)

 Hãy kể lại một sự việc em đã gây ra khiến bố, mẹ buồn phiền?

Hướng dẫn giải

Chúng ta có thể lựa một một lỗi lầm của bản thân để viết. Lưu ý khi viết cần  đảm bảo dàn ý:

• Nêu sự việc bạn đã phạm lỗi
• Bố mẹ đã làm gì khi bạn mắc lỗi?
• Bạn đã cảm thấy thế nào khi sự việc xảy ra?

Sau đây xin giới thiệu với các bạn một bài viết tham khảo:

Trong cuộc sống, đôi khi chúng ta không tránh khỏi việc mắc lỗi lầm khiến cha mẹ buồn lòng.  Kỉ niệm em nhớ nhất là trong một lần sắp đến ki thi, vì không nghe lời cha mẹ  em đã mải đi chơi nên điểm thi học kì môn Toán của em đã rất thấp. Cô giáo yêu cầu em đưa bài thi để cho cha mẹ nhận xét. Lúc đưa bài thi thực sự em đã rất lo lắng, em không biết phải đối diện với bố mẹ như thế nào. Trên đường về nhà, tâm trạng em nặng trĩu, tự trách bản thân mình đã không thực sự cố gắng. Nhưng khi đưa bài kiểm tra ra, bố đã nhẹ nhàng phân tích cho em hiểu, em cần phải cố gắng và nỗ lực để đạt kết quả học tập tốt hơn. Bố mẹ hàng ngày đi làm việc rất vất vả để em có cuộc sống đầy đủ, được học hành như bao bạn bè. Em đã thực sự rất hối hận và tự hứa với lòng mình sẽ không bao giờ mải chơi, cãi lời bố mẹ để làm bố mẹ phải phiền lòng về mình.