Bắt sấu rừng U Minh Hạ (Sơn Nam)

Mục lục

* * * * *

Câu 1 (trang 55 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Qua đoạn trích, anh chị nhận thấy thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ có những đặc điểm gì nổi bật?

Hướng dẫn giải

a. Thiên nhiên vùng U Minh Hạ là một thế giới bao la, kì thú: "U Minh đỏ ngòm", "rừng tràm xanh biếc", "sấu lội từng đàn", "những ao sấu", "miền bạch giá, Cà Mau có những con lạch ngã ba mang tên đầu sấu, lưng sấu, bàu sấu". Đó là những nơi nhiều bí ẩn kì thú.

b. Con người vùng U Minh Hạ là những người lao động có sức sống mãnh liệt, đậm sâu ân nghĩa và cũng đầy tài ba, trí dũng, can trường.

Tất cả những điều đó tập trung ở hình ảnh ông Năm Hên, một con người sống phóng khoáng giữa thiên nhiên bao la. Tài năng đặc biệt của ông là bắt sấu. Sự xuất hiện của ông Năm cùng một con xuồng, lọn nhang trầm và một hũ rượu, vừa bơi xuồng mà hát: "Hồn ở đâu đây. Hồn ơi! Hồn hỡi!" vừa huyền bí vừa mang đậm dấu ấn con người đất rừng Phương Nam.

Câu 2 (trang 55 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Phân tích tính cách, tài nghệ của nhân vật ông Năm Hên. Bài hát của ông Năm gợi cho anh chị cảm nghĩa gì?

Hướng dẫn giải

Tính cách, tài năng của Năm Hên tiêu biểu cho tính cách con người U Minh Hạ:

- Con người tài ba, cởi mở, đầy bí ẩn: mọi người nhìn thấy ông với ấn tượng ban đầu như thầy tướng pháp

-Ông có tài phi phàm, mưu kế kì diệu: Ông là thợ bắt cá sấu bằng tay không

+ Sự can trường, dũng cảm, bắt sấu trên khô, không cần lưới

+ Ông bắt 45 con cá sấu còn sống nguyên

→ Hình tượng Năm Hên được xây dựng mộc mạc, tình thương, khiêm nhường và mưu trí, can trường

Tiếng hát chính là tấm lòng sâu nặng tình người của ông, bằng hành động khôn khéo đàn sấu dữ, lập giải oan cho họ.

- Là người sống giàu nghĩa khí, giàu tình cảm

- Người mê ca hát nhưng tiếng hát của ông như ai khóc lóc phẫn nộ

+ Tiếng hát đi kèm với hình ảnh: áo rách vai, tóc rối mù, mắt đỏ ngầu, bó nhang cháy đỏ quơ đi, quơ lại trên tay gợi những đau thương để con người trả giá trên mảnh đất để sinh tồn mảnh đất hoang dại, kì bí

+ Tiếng hát hóa giải những linh hồn bất hạnh bị cá sấu ăn thịt

Câu 3 (trang 55 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong tác phẩm.

Hướng dẫn giải

- Nghệ thuật kể chuyện: dựng chuyện li kì, nhiều chi tiết gợi cảm; lối dẫn chuyện rất thô mộc, tự nhiên mà gọn gàng, sáng rõ.

- Nhân vật giàu chất sống, thể hiện rõ nét tính cách con người Nam Bộ.

- Ngôn ngữ đậm màu sắc địa phương Nam Bộ, phương ngữ được sử dụng thích hợp, với liều lượng vừa đủ để khắc họa sâu đậm vóc dáng tâm hồn của con người, đất rừng, sông nước Cà Mau.

Câu 4 (trang 55 sgk ngữ văn 12 tập 2)

Cảm nhận của anh (chị) về vùng đất và con người miền cực nam Tổ quốc qua truyện ngắn Bắt cá sấu rừng U Minh Hạ.

Hướng dẫn giải

Tác phẩm không chỉ đem đến cho người đọc những cảm giác khám phá đầy say mê, lí thú khi mở ra thế giới bí ẩn, độc đáo của thiên nhiên, con người vùng cực Nam của Tổ quốc mà còn khiến chúng ta yêu thương, gắn bó với một phần đất, phần hồn của quê hương, đất nước mình. Đâu đây vẫn là vẻ đẹp giàu có và khắc nghiệt của đất Việt, vẫn hồn cốt cần cù, dũng cảm, tài trí, yêu đời của người Việt trong cuộc đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng đất nước. Sự kì thú khi khám phá những yêu thương, thân gần và một tính cách tự hào tha thiết. Đó chính là những xúc cảm thẩm mĩ mà tác phẩm đã đem đến cho người đọc.