Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Lý thuyết
Mục lục
* * * * *

Bài tập 1: trang 101 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Hãy chỉ ra những phép tu từ được sử dụng để tạo ra tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật.

Hướng dẫn giải

Những phép tu từ được sử dụng để tạo ra tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật: 

  • So sánh,
  • Nhân hóa,
  • Ẩn dụ,
  • Hoán dụ,
  • Nói quá,
  • Nói giảm, nói tránh
  • Đảo ngữ
  • Điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc câu
  • Tương phản, đối lập
  • Chơi chữ
  • Liệt kê

Trong một tác phẩm, tác giả có thể sử dụng một hoặc nhiều biện pháp tu từ kết hợp để tạo ra hiệu quả nghệ thuật tốt nhất trong việc xây dựng các hình tượng nghệ thuật của tác phẩm. Điều này đã tạo nên tính hình tượng của ngôn ngữ nghệ thuật.

Bài tập 2: trang 101 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Trong ba đặc trưng (tính hình tượng, tính truyền cảm, tính cá thể hóa), đặc trưng nào là cơ bản của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật? Vì sao?

Hướng dẫn giải

Trong ba đặc trưng (tính hình tượng, tính truyền cảm, tính cá thể hóa), tính hình tượng là cơ bản của phong cách ngôn ngữ nghệ thuật. Vì:

  • Sáng tạo nghệ thuật mục đích vừa là phương tiện sáng tạo của nghê thuật nhằm phản ánh thế giới khách quan và sự cảm nhận chủ quan về thế giới ấy của người nghệ sĩ.
  • Văn học là nghệ thuật ngôn từ mà chất liệu ngôn từ mà nhà văn sử dụng làm phương tiện để xây dựng hình tượng nghệ thuật.
  • Bản thân hình tượng ngôn ngữ đã chứa đựng những yếu tố gây cảm xúc, truyền cảm và cách lựa chọn ngôn ngữ để xây dựng hình tượng cũng đã thể hiện cá tính sáng tạo của người lựa chọn.

Bài tập 3: trang 101 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Hãy lựa chọn từ thích hợp cho trong ngoặc đơn để đưa vào chỗ trống trong các câu văn, câu thơ sau và giải thích lí do lựa chọn từ đó.

a) "Nhật kí trong tù"...........một tấm lòng nhớ nước

b) 

Ta tha thiết tự do dân tộc

Không chỉ vì một dải đất riêng

Kẻ đã ....... trên mình ta thuốc độc

........ màu xanh cả trái đất nghiêng

  • Dòng 3: gieo, vãi, phun, rắc
  • Dòng 4: hủy, diệt, tiêu, triệt, giết

Hướng dẫn giải

a)  "Nhật kí trong tù" canh cánh một tấm lòng nhớ nước

b) 

Ta tha thiết tự do dân tộc

Không chỉ vì một dải đất riêng

Kẻ đã rắc trên mình ta thuốc độc

Giết màu xanh cả trái đất nghiêng

Bài tập 4: trang 102 sgk Ngữ văn 10 tập 2

Có nhiều bài thơ của các giả khác nhau viết vê mùa thu, nhưng mỗi bài thơ mang những nét riêng vê từ ngữ nhịp điệu và hình tượng, thể hiện tính cá thể trong ngôn ngữ. Hãy so sánh để thấy những nét riêng đó trong ba đoạn thơ.

a)

Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao

Cầu trúc lơ phơ gió hắt hiu

Nước biếc trông nư từng khói phủ

Song thưa để mặc bóng trăng vào

(Nguyễn Khuyến, Thu vịnh)

b)

Em không nghe mùa thu

Lá thu rơi xào xạc

Con nai vàng ngơ ngác

Đạp trên là vàng khô

(Lưu Trọng Lư, Tiếng thu)

c)

Mùa thu nay đã khác rồi

Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi

Gió thổi rừng tre phấp phới

Trời thu thay áo mới

Trong biếc tiếng nói cười thiết tha

(Nguyễn Đình Thi, Đất nước)

Hướng dẫn giải

Phương diện so sánh Thu vịnh  Tiếng thu  Đất nước 
Từ ngữ gợi tả, ước lệ giản dị, quen thuộc, tả thực vui tươi, tả thực
Nhịp điệu chậm rãi với âm hưởng trang nhã, nhịp 4/3 ; 2/2/3 âm điệu thổn thức, nhịp 3/2 thơ tự do ngắt nhịp linh hoạt, nhịp điệu vui tươi
Hình tượng mùa thu thanh cao và tĩnh lặng với trời xanh, nước xanh, cây xanh Lá vàng, hơi hướng tả thực, mới lạ núi đồi, gió, rừng tre, trời thu, mang đến cho  mùa thu thêm gần gũi

Có thể bạn quan tâm


Có thể bạn quan tâm