Bài 35. Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ

Lý thuyết

Bài 35.1 Trang 44 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Số công thức cấu tạo có thể có ứng với công thức phân tử C₄H₁₀O là :

A. 2 ;                      B. 7 ;                     C. 3 ;                    D. 5.

Hướng dẫn giải

Đáp án B. 

Bài 35.2 Trang 44 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Những công thức cấu tạo nào sau đây biểu diễn cùng một chất?

Hướng dẫn giải

Các công thức biểu diễn cùng một chất là a và b ;   c và d ;    e và g ;    h và i.

Bài 35.3 Trang 44 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Hãy viết công thức cấu tạo có thể có ứng với mỗi công thức phân tử sau : C₃H₇Cl, C₃H₈O, C₄H₉Br.

Hướng dẫn giải

C₃H₇Cl có 2 công thức cấu tạo.

C₃H₈0 có 3 công thức cấu tạo.

C₄H₉Br có 4 công thức cấu tạo. 

Bài 35.4 Trang 44 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

b) Mỗi công thức cấu tạo biểu diễn nhiều chất hữu cơ.

c)  Ứng với mỗi công thức phân tử chỉ có một chất hữu cơ.

d)  Mỗi công thức cấu tạo chỉ biểu diễn một chất hữu cơ.

Hướng dẫn giải

Câu a và d.  

Bài 35.5 Trang 45 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Hai chất hữu cơ A và B có cùng công thức phân tử. Khi đốt cháy 2,9 gam A thu được 8,8 gam khí C0₂ và 4,5 gam H₂0. Ở điều kiện tiêu chuẩn 2,24 lít khí B có khối lượng 5,8 gam.

Hãy xác định công thức phân tử của A, B và viết công thức cấu tạo của mỗi chất.

Hướng dẫn giải

Ta có \({M_B} = {{5,8} \over {2,24}} \times 22,4 = 58(gam/mol)\)

- Vì A, B có cùng công thức phân tử nên: \({M_B} = {M_A} = 58(gam/mol)\)

- Trong 8,8 gam \(C{O_2}\) có \({{8,8} \over {44}} \times 12 = 2,4(gam)\) cacbon.

Trong 4,5 gam \({H_2}O\) có \({{4,5} \over {18}} \times 2 = 0,5(gam)\) hidro

Ta có \({m_C} + {m_H} = 2,4 + 0,5 = 2,9(gam)\)

\( \Rightarrow {m_A} = {m_C} + {m_H}\). Vậy A và B là hai hidrocacbon có \({M_A} = 58(gam/mol)\)

Vậy công thức phân tử của A,B là \({C_4}{H_{10}}\) (xem cách giải bài số 34.5)

Công thức cấu tạo của hai chất A và B là

\(C{H_3} - C{H_2} - C{H_2} - C{H_3}\)

\(C{H_3} - CH - C{H_3} \\ \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,| \\ \,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,C{H_3} \)

Bài 35.6 Trang 45 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Khi xác định công thức phân tử của chất hữu cơ trong hai mẫu thí nghiệm, người ta thu được kết quả sau :

-      Đốt cháy hoàn toàn 2,2 gam chất trong mỗi mẫu thí nghiệm đều thu được 6,6 gam khí CO₂ và 3,6 gam nước.

-    Chất hữu cơ trong hai mẫu thí nghiệm đều có tỉ khối đối với H₂ là 22.

Từ kết quả thí nghiệm trên kết luận : hai mẫu thí nghiệm đều chứa cùng một chất hữu cơ. Hỏi kết luận đó đúng hay sai ? Giải thích.

Hướng dẫn giải

Từ kết quả thí nghiệm cho thấy, chất trong hai mẫu thí nghiệm đều có công thức phân tử là C₃H₈. Vì C₃H₈ chỉ có một công thức cấu tạo nên kết luận của phòng thí nghiệm là đúng.

Bài 35.7 Trang 45 Sách bài tập (SBT) Hóa học 9

Hỗn hợp A gồm 3 chất hữu cơ có cùng công thức phân tử. Đốt cháy 3 gam hỗn hợp cần dùng 7,2 gam oxi thu được sản phẩm chỉ gồrh CO₂, H₂O. Cho toàn bộ sản phẩm thu được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy tạo ra 15 gam kết tủa. Hãy xác định công thức cấu tạo của ba chất hữu cơ có trong A. Biết 1 lít hỗn hợp A ở dạng khí nặng gấp hai lần 1 lít khí C₂H₆ ở cùng điều kiện.

Hướng dẫn giải

Ba chất có cùng công thức phân tử => có cùng khối lượng mol phân tử : M = 2.30 = 60 (gam/mol). Khi đốt cháy hỗn hợp A thu được C0₂, H₂O —> công thức phân tử của các chất có dạng C_xH_yO_z.

Phương trình hoá học \({C_x}{H_y}{O_z} + (x + {y \over 4} - {z \over 2}){O_2} \to xC{O_2} + {y \over 2}{H_2}O\)

                C0₂ + Ca(OH)₂ —> CaC0₃ + H₂0

Ta có : \({n_{C{O_2}}} = {n_{CaC{O_3}}} = {{15} \over {100}} = 0,15(mol)\)

Theo định luật bảo toàn khối lượng, ta có : \({m_A} + {m_O} = {m_{C{O_2}}} + {m_{{H_2}O}}\)

=> 3 + 7,2 = 0,15 x 44 + \({m_{{H_2}O}}\) => \({m_{{H_2}O}}\) = 3,6 gam

\({n_A} = {3 \over {60}} = 0,05(mol);{n_{C{O_2}}} = 0,05x = 0,15 \Rightarrow x = 3\)

\({n_{{H_2}O}} = {{0,05y} \over 2} = {{3,6} \over {18}} \Rightarrow y = 8\)

M_A = 12x + y + 16z = 60 => z = 1 => công thức phân tử của A là C₃H₈0

Công thức cấu tạo của ba chất là : CH₃CH₂CH₂OH

CH₃CHOHCH₃

CH₃-O-CH₂CH₃