Bài 38: Luyện tập: Tính chất hóa học của Crom, đồng và hợp chất của chúng

Lý thuyết

Bài 7.121, 7.122, 7.123 trang 93 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

7.121. Để phân biệt dung dịch H₂S0₄ đặc, nguội và dung dịch HNO₃ đặc, nguội có thể dùng kim loại nào sau đây ?

A. Cr.                    B. Al                   C. Fe.                      D. Cu.

7.122. Có hai dung dịch axit là HCl và HNO₃ đặc, nguội. Kim loại nào sau đây có thể dùng để nhận biết hai dung dịch axịt trên ?

A. Fe                    B. Al                   C. Cr                        D. Cu

7.123. Cho kim loại X tác dụng với dung dịch H₂SO₄ loãng rồi lấy khí thu được để khử oxit kim loại Y. X và Y có thể là

 A. đồng và sắt.                              B. sắt và đồng.

C. đồng và bạc.                             D. bạc và đồng.

Hướng dẫn giải

7.121	7.122	7.123
D	D	B

Bài 7.124, 7.125 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

7.125. Cho 19,2 g Cu vào dung dịch loãng chứa 0,4 mol HNO₃, phản ứng xảy ra hoàn toàn thì thể tích khí NO (đktc) thu được là

A. 1,12 lít          B. 2,24 lít.               C. 4,48 lít.           D. 3,36 lít.

Hướng dẫn giải

7.124	7.125
A	B

7.125. Chọn B

$\begin{array}{c}{n}_{Cu}=0,3mol;n_{HN{O}_3}=0,4mol\\ 3Cu+8HN{O}_3\to 3Cu{\left(N{O}_3\right)}_2+2NO+4H_{2}O\\ 0,150,40,1\left(mol\right)\end{array}$

⟹ Cu dư

Bài 7.126 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Viết PTHH hoàn thành chuỗi biến hoá sau :

Đồng $\stackrel{\left(1\right)}{⟶}$ đồng (II) oxit$\stackrel{\left(2\right)}{⟶}$ đồng (II) clorua$\stackrel{\left(3\right)}{⟶}$ đồng (I) clorua $\stackrel{\left(4\right)}{⟶}$ đồng (II) clorua $\stackrel{\left(5\right)}{⟶}$  đồng (II) hidroxit $\stackrel{\left(6\right)}{⟶}$ đồng (II) nitrat $\stackrel{\left(7\right)}{⟶}$  khí nito (IV) oxit

Hướng dẫn giải

$\left(1\right)Cu+O_2\stackrel{t^0}{⟶}2CuO$

(2) CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

(3) CuCl₂ + Cu → 2CuCl

$\left(4\right)2CuCl+C{l}_2\stackrel{t^0}{⟶}2CuC{l}_2$

(5) CuCl₂ + NaOH → Cu(OH)₂ ↓+ 2NaCl

(6) Cu(OH)₂ + 2HNO₃→Cu(NO₃)₂ + 2H₂O  

$\left(7\right)Cu{\left(N{O}_3\right)}_2\stackrel{t^0}{⟶}CuO+2N{O}_2\uparrow +\frac{1}{2}{O}_2\uparrow$.

Bài 7.127 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Cho 3,2 gam bột Cu tác dụng với 100 ml dung dịch hỗn hợp gồm HNO₃ 0,8M và H₂S0₄ 0,2M. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được V lít khí NO (sản phẩm khử duy nhất, đktc). Tính V

Hướng dẫn giải

Số mol các chất và ion như sau : Cu : 0,05 mol, H⁺ : 0,12 mol, NO₃ ^-: 0,08 mol.

Sử dụng phương trình ion thu gọn, ta có :

3Cu + 8H⁺ + 2NO₃^- + 3e → 3Cu²⁺ + 2NO + 4H₂O

H⁺ phản ứng hết ⟹ n_NO = 0,03 (mol).

⟹ V_NO = 0,672 (lít)

Bài 7.128 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Tính thể tích của dung dịch K₂Cr₂0₇ 0,05M vừa đủ phản ứng với dung dịch chứa 0,06 mol FeSO₄ trong môi trường H₂SO₄ dư.

Hướng dẫn giải

Ta có phương trình phản ứng :

K₂Cr₂O₇ + 6FeSO₄ + 7H₂SO₄ → Cr₂(SO₄)₃ + K₂SO₄ + 3Fe₂(SO₄)₃ + 7H₂O

0,01 ←     0,06 (mol)

⟹ V_K2Cr2O7 = 0,2 lít = 200 (ml)

Bài 7.129 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Về tính chất hoá học, crom giống và khác với nhôm như thế nào ?

Hướng dẫn giải

Tính chất hóa học của Al và Cr:

* Giống nhau: - Đều phản ứng với phi kim, HCl, H₂SO₄ (l)

- Đều có màng oxit bảo vệ bền trong không khí và thực tế là không phản ứng với nước

- Đều bị thụ động trong HNO₃, H₂SO₄ (đ, nguội)

* Khác nhau: nhôm chỉ có một trạng thái số oxi hóa là +3 còn crom có nhiều trạng thái số oxi hóa, khi phản ứng với HCl, H2SO4 (l) cho hợp chất Al(III) còn Cr(II)

- Nhôm có tính khử mạnh hơn nên nhôm khử được crom(III)oxit.

Bài 7.130 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

So sánh tính chất lí, hoá học giữa các hợp chất của crom (III) với các hợp chất của nhôm.

Hướng dẫn giải

- Tính chất lí học:

Hợp chất của Cr (III)	Hợp chất của nhôm
-  Cr2O3: chất rắn, màu lục thẫm, không tan - Cr(OH)3 : kết tủa màu lục xám - Muối Cr(III) hay gặp trong trong phèn crom- kali CrCl3: màu tím; Cr2(SO4)3: màu hồng	- Al2O3: Chất rắn màu trắng, cứng , không tan trong nước - Al(OH)3: Kết tủa keo trắng - Muối nhôm hay gặp trong phèn nhôm

- Tính chất hóa học:

Các hợp chất của Cr(III) có tính chất lưỡng tính giống như hợp chất của nhôm.

Bài 7.131 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Viết phương trình hoá học của các phản ứng trong sơ đồ chuyển hoá sau :

Cr→Cr₂0₃ →Cr₂(S0₄)₃ → Cr(OH)₃ → NaCrO₂

Hướng dẫn giải

$4Cr+3O_2\stackrel{t^0}{⟶}2C{r}_2{O}_3$

Cr₂O₃ + 3H₂SO₄ → Cr₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Cr₂(SO₄)₃ + NaOH → Cr(OH)₃ + Na₂SO₄

Cr(OH)₃ + NaOH → NaCrO₂ + 2H₂O.

Bài 7.132 trang 94 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Amoni đicromat khi được nung nóng tạo ra crom(III) oxit, nitơ và nước. Viết phương trình hoá học của phản ứng và cho biết nó thuộc loại phản ứng gì ?

Hướng dẫn giải

${\left(N{H}_4\right)}_{2}C{r}_2{O}_7\stackrel{t^0}{⟶}C{r}_2{O}_3+N_2+4H_{2}O$

Phản ứng thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử nội phân tử.

Bài 7.133 trang 95 sách bài tập (SBT) Hóa học 12

Cho 41,4 gam hỗn hợp X gồm Fe₂O₃, Cr₂O₃ và Al₂O₃ tác dụng với dung dịch NaOH đặc (dư), sau phản ứng được chất rắn có khối lượng 16 gam. Để khử hoàn toàn 41,4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhôm phải dùng 10,8 gam Al. Xác định thành phần % theo khối lượng của Cr₂O₃ trong hỗn hợp X. Giả thiết các phản ứng đều xảy ra hoàn toàn.

Hướng dẫn giải

Chất rắn dư sau phản ứng với kiềm là Fe₂O₃ ⟹ n_Fe2O3 = 0,1 mol

Trong phản ứng nhiệt nhôm, chỉ có Fe₂O₃ và Cr₂O₃ bị khử. Số mol Al phản ứng là 0,4 mol.

⟹ số mol Cr₂O₃là : \({{{n_{Al}} - 2{n_{F{e_2}{O_3}pu}}} \over 2} = {{0,4 - 0,2} \over 2} = 0,1mol\)

\( \to \% {m_{C{r_2}{O_3}}} = {{152.0,1} \over {41,4}}.100 = 36,71\% \).