Bài 39: Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon
1. Định nghĩa, đồng phân, danh pháp
- Định nghĩa: Khi thay thế nguyên tử hidro của phân tử hidrocacbon bằng nguyên tử halogen ta được dẫn xuất halogen của hidrocacbon
- Công thức tổng quát: RXn
- Phân loại: theo bản chất, số lượng nguyên tử halogen và đặc điểm cấu tạo gốc hidrocacbon
- Bậc của dẫn xuất halogen = bậc C liên kết với X
- Đồng phân: gồm đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí X
- Tên gọi: + Tên gốc – chức: Tên gốc hidrocacbon + halogen
+ Tên thay thế: Số chỉ ví trí nhóm halogen - tên nhóm halogen + tên hidrocacbon .
2. Tính chất hóa học
a) Phản ứng thế nguyên tử halogen X bằng nhóm OH
PTTQ: RXn + nNaOH \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) R (OH)n + nNaX
b) Phản ứng tách HX
R1R2CX- CH2R3 → R1R2C = CHR3 + HX (xúc tác: kiềm/ ancol, to)
3. Ứng dụng
- Làm nguyên liệu cho tổng hợp hữu cơ
- Làm dung môi và nhiều ứng dụng quan trọng khác