Giáo án môn Sinh học lớp 12 bài 7

Bài 7. THỰC HÀNH- QUAN SÁT CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - HS quan sát được hình thái và đếm được số lượng NST c ủa ng ười bình thường và các dạng đột biến số lượng NST trên tiêu bản cố định. - Vẽ hình thái và đếm số lượng NST đã quan sát trong các trường hợp. - Xác định được các cặp NST tương đồng của người trên ảnh chụp. - Biết cách làm tiêu bản tạm thời và đếm số lượng NST ở châu chấu đực. 2. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài : - Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp. - Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng, hợp tác, quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, hợp tác trong khi tiến hành thí nghiệm. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về: hình thái, cấu trúc NST và đ ột bi ến cấu trúc NST. - Kĩ năng phân tích, so sánh, phán đoán khi quan sát tiêu bản đ ột bi ến s ố lượng NST; kĩ năng làm tiêu bản. 3. Thái độ: GD học sinh ý thức làm việc khoa học, cẩn thận và chính xác. II. Phương pháp dạy học: - Thực hành quan sát. - Dạy học nhóm. III. Phương tiện dạy học: - Máy chiếu. - Tư liệu: Phim thực hành mổ châu chấu, hình ảnh NST người bình thường và NST đột biến. IV. Tiến trình tổ chức dạy học: 1. Khám phá: * Ổn định lớp: * Kiểm tra bài cũ: Trình bày cấu trúc siêu hiển vi của NST? Kể tên những dạng đột biến cấu trúc NST? 2. Kết nối: Hoạt động GV – HS Nội dung * Hoạt động 1: Quan sát các dạng 1. Quan sát các dạng đột biến NST trên tiêu đột biến NST trên tiêu bản cố định bản cố định: GV: Nêu mục đích yêu cầu của nội * Cách tiến hành: dung thí nghiệm: - Đặt tiêu bản trên kính hiển vi và nhìn từ ngoài - Phải quan sát thấy, đếm số lượng và (chưa qua thị kính) để điều chỉnh cho vùng có vẽ được hình thái của bộ NST trên mẫu vật trên tiêu bản vào giữa vùng sáng. hình ảnh các tiêu bản được quan sát. - Quan sát toàn bộ tiêu bản từ đầu này đến đầu GV: Giới thiệu kính hiển vi. kia dưới vật kính 10x để sơ bộ xác định vị trí GV: Yêu cầu HS trình bày cách quan của những tế bào mà NST đã tung ra. sát tiêu bản bằng kính hiển vi? - Chỉnh vùng có nhiều tế bào vào giữa trường HS: nêu các bước tiến hành . kính để chuyển sang quan sát dưới vật kính 40x. GV: Lưu ý học sinh việc điều chỉnh để nhìn thấy được các tế bào mà NST * Kết quả: rõ nhất (không có sự chồng lấp nhau giữa các NST). STT Tiêu bản Kết quả Giải HS: Thực hành theo từng nhóm: thích - Thảo luận nhóm để xác định kết quả 1 Người bình quan sát được. thường - Vẽ hình thái NST ở 1 tế bào thuộc 2 Bệnh nhân mỗi loại vào vở. Đao - Đếm số lượng NST trong mỗi tế bào 3 Bệnh nhân và ghi vào vở. Tơcnơ GV: Nhận xét thái độ học tập của các em, tính cẩn thận tỉ mỉ khi quan sát 2. Làm tiêu bản tạm thời và quan sát NST. tiêu bản. a. GV hướng dẫn: - Dùng kéo cắt bỏ cánh và chân của châu châu * Hoạt động 2: Làm tiêu bản tạm đực. thời và quan sát NST. - Tay trái cầm phần đầu ngực, tay phải kéo phần GV: Nêu mục đích yêu cầu của thí bụng ra (tách khỏi ngực) sẽ có một số nội quan nghiệm: trong đó có tinh hoàn bung ra. - HS Biết cách làm tiêu bản tạm thời - Đưa tinh hoàn lên lam kính, nhỏ vào đó vài gi ọt và đếm số lượng NST ở châu chấu nước cất. đực. - Dùng kim phân tích tách mỡ xung quanh tinh GV: hướng dẫn HS các bước tiến hoàn, gạt sạch mỡ khỏi lam kính. hành: - Nhỏ vài giọt oocxein axetic lên tinh hoàn để - Lưu ý HS cách phân biệt châu chấu nhuộm trong thời gian 15-20 phút. đực với châu chấu cái, kĩ thuật mổ, - Đậy lamen, dùng ngón tay ấn nhẹ lên mặt tránh làm nát tinh hoàn, làm nhanh tay, lamen cho tế bào dàn đều và vỡ để NST bung ra. nhẹ nhàng. Kĩ thuật lên kính và quan - Đưa tiêu bản lên kính để quan sát: Lúc đầu bội sát. giác nhỏ sau bội giác lớn. GV: Cho HS quan sát phim thực hành b. HS quan sát thao tác thực hành: mổ châu chấu. - Làm theo hướng dẫn và quan sát kĩ hình thái HS: Quan sát các thao tác thực hành và của từng NST ở các kì phân bào để vẽ vào vở. quan sát kĩ hình thái của từng NST ở các kì phân bào để vẽ vào vở. 3. Thực hành/ Luyện tập: (5p) - GV: yêu cầu mỗi HS viết 1 bài thu hoạch. STT 1 2 3 Tiêu bản Kết quả quan sát Người bình thường Bệnh nhân đao 46 NST Bệnh nhân Tơcno 45 NST 47 NST Giải thích Đây là đột biến thừa 1 NST ở cặp NST số 21 : Do giao tử bình thường (n) kết hợp với giao tử đột biến (n+1) tạo ra đột biến thể ba (2n +1) Xảy ra đột biến ở cặp NST giới tính : Giao tử bình thường (X) kết hợp với giao tử đột biến (O) tạo thành hợp tử XO