Bài 28. Địa lí ngành trồng trọt

BÀI 28
ĐỊA LÍ NGÀNH TRỒNG TRỌT

*Vai trò của ngành trồng trọt
- Nền tảng của sản xuất nông nghiệp.
- Cung cấp lương thực, thực phẩm cho dân cư.
- Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
- Cơ sở phát triển chăn nuôi, nguồn xuất khẩu có giá trị.

I. Cây lương thực

1. Vai trò

- Cung cấp lương thực dưới dạng tinh bột, dinh dưỡng cho người và gia súc.
- Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.
- Xuất khẩu có giá trị,...

2. Các cây lương thực chính

- Đặc điểm sinh thái và phân bố
- Vai trò và tình hình sản xuất:
     + Lúa gạo: Năm 2003 đạt 580 triệu tấn/2021 tấn = 29%, nuôi sống > 50% dân số thế giới (chủ yếu dùng trong nước).
      + Lúa mì: Năm 2003 đạt 557,3 triệu tấn/2021 tấn = 27,6%, khoảng 30% sản lượng được bán trên thế giới.
      + Ngô: Năm 2003 đạt 635,7 triệu tấn /2021 = 31,5% sản lượng thế giới.

3. Lương thực khác

Chủ yếu làm thức ăn cho chăn nuôi, nguyên liệu nấu rượu, cồn, bia, lương thực cho người ở các nước nghèo.

II. Cây công nghiệp

1. Vai trò, đặc điểm của cây công nghiệp

- Nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp thực phẩm.
- Tận dụng tài nguyên đất, khắc phục được tính mùa vụ, phá thế độc canh, bảo vệ môi trường.
- Mặt hàng xuất khẩu có giá trị.

2. Các cây công nghiệp chủ yếu

- Cây lấy đường
     + Mía: Nhiệt độ 30⁰-35⁰C, dưới 10⁰C cây chết, khi thu hoạch cần thời tiết khô hanh tích lũy đường, phân bố vành đai 30⁰ B -30⁰ N.   
      + Củ cải đường: Miền ôn đới, cận nhiệt được trồng từ 47⁰ B - 54⁰B.
- Cây lấy sợi
    + Cây bông: Phát triển ở nhiệt độ 17-30⁰C, nhiệt độ tốt nhất 25-30⁰C, lượng mưa 800-1000mm/năm, khí hậu ổn định, đất tốt, mùa đông ra quả phải có mưa nhiều, lúc quả chín phải tuyệt đối khô hanh, giới hạn từ 42⁰B-32⁰N.
- Cây lấy dầu: Cây đậu tương: Nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới, ưa ẩm, đất tơi xốp, thoát nước.
- Cây cho chất kích thích:
     + Chè: Nguồn gốc đông nam Trung Quốc, Mianma, Việt Nam, ưa nhiệt từ 15-20⁰C, tổng nhiệt 8000⁰C, mưa 1500-2000mm, ẩm 70-80%, pH từ 4-6, giới hạn 10⁰N-30⁰B.
      + Cà phê: Phát triển ở nhiệt độ 15⁰C, mưa 1900-3000mm, phân bố đều trong năm, trồng giữa hai chí tuyến.
- Cây lấy nhựa: Cao su: phát triển ở nhiệt độ 22-27⁰ C, mưa 1500 - 2500mm/năm, thích hợp đất ba zan.

III. Ngành trồng rừng

1. Vai trò của rừng

- Hết sức quan trọng đối với môi trường, con người, điều hòa lượng nước trên mặt đất.
- Lá phổi xanh của trái đất, bảo vệ đất, chống xói mòn.

2. Tình hình trồng rừng

- Rừng đang bị tàn phá do con người.
- Diện tích trồng rừng trên thế giới ngày càng mở rộng:
      + Năm 1990 là 43,6 triệu ha, năm 2000 là 187 triệu ha  trung bình tăng 4,5 triệu ha.
- Nước có diện tích rừng trồng lớn: Trung Quốc, Ấn Độ, Liên bang Nga, Hoa Kì,...

Bài tập

• Bài 3 (SGK trang 112)
• Bài 1 (SGK trang 112)
• Bài 2 (SGK trang 112)