Ca dao hài hước

Ca dao hài hướcCA DAO HÀI HƯỚCI. KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Những bài ca dao đư ợc giới thiệu trong bài này tiêu biểucho tiếng cư ời giải trí, tiếng cư ời tự trào và tiếng cư ời châmbiếm, phê phán xã hội.2. Tiếng cư ời tự trào (tự cư mình) là tiếng cư ời lạc quanyêu đời của ngư ời lao động. Họ đã lấy chính cái nghèo củamình để tự trào một cách hồn nhiên, hóm hỉnh. Dù cuộcsống nghèo hèn như ng họ đã vư ợt lên để sống một cách lạcquan bằng cách "thi vị hóa" cuộc sống của mình.3. Tiếng cư ời giải trí là tiếng cư ời của niềm lạc quan yêuđời, là sản phẩm của óc hài ớc và trào lộng của nhân dânta. Tiếng cư ời giải trí cũng là một cách để quên đi nhữngbộn bề lo âu vất vả của cuộc sống hàng ngày.4. Tiếng ười phê phán, châm biếm là tiếng cư ời hư ớng vàonhững thói xấu trong một bộ phận quần chúng nhân dânnhằm đả kích, cải biến nó hoặc tiêu diệt nó (những hạngngư ời lư ời nhác, ham ăn, những thầy bói dởm, những quanlại bất tài, những người phụ nữ đỏng đảnh, trăng hoa...).Các bài ca dao hài ớc đều có cách khắc họa nhân vật rấtđiển hình, sử dụng nhiều yếu tố, chi tiết ời điệu hóa, cáchdựng cảnh rất bài tình... để tạo ra những nét hài ớc hómhỉnh mà châm biếm sâu cay.II. RÈN KĨ NĂNG1. Có thể sắp xếp bốn bài ca dao thành 2nhóm :- Nhóm tiếng cư ời tự trào bài số 1.- Nhóm tiếng cư ời châm biếm, phê phán xã hội: các bài 2,3, 4.2. a) Cưới xin hôn lễ là một chuyện vô cùng hệ trọng vàcó nghĩa đối với cuộc đời của mỗi con người. Nó thườngđược chuẩn bị chu đáo và cẩn thận. Thế nhưng việc dẫn cư -ới và thách cư ới đây đều rất khác thư ờng. Thực ra nó làhai màn tự trào về cảnh nghèo của ngư ời lao động. Chàngtrai mở đầu màn dẫn cư ới bằng rất nhiều điều "to tát"( dẫnvoi, dẫn trâu, dẫn bò ). Thế như ng chàng lại viện đủ lído (mà lí do nào cũng hợp lí: dẫn voi…sợ quốc cấm, dẫntrâu…sợ họ máu hàn, dẫn bò…sợ họ nhà nàng co gân đểkhư ớc từ tất cả những việc làm này. Vậy là đám cư ới lí racó voi, có trâu, có bò như ng rồi chẳng có gì cả. Khôngnhững vậy, chàng trai kia còn táo bạo “nhất quyết” đùa cợtđến cùng:Miễn là có thú bốn chânDẫn con chuột béo, mời dân, mời làngLời đáp của cô gái cũng… chẳng vừa. Thách cư ới mà lạithách "một nhà khoai lang" thì dễ đấy như ng cũng có khácnào làm khó người ta. Song điều quan trọng không phải ởđiểm này mà là chỗ cô gái hiểu "hoàn cảnh" của nhà emvà nhà anh… cũng giống nhau thôi. Và nh thế đám cư ớichỉ cần một "nhà khoai lang" là cũng quá đủ rồi.Qua lời thách cư ới và lời dẫn cư ới, chúng ta có thể thấy ởđây ngư ời nông dân đã mang cái nghèo của chính mình rađể mà đùa cợt. Tiếng ời ấy hư ớng vào chính họ như ngcũng là để cho họ quên đi cảnh khổ mà lạc quan yêu đời vàham sống hơn.b) Bài ca dao có giọng hài ớc dí dỏm, đáng yêu là nhờnhững yếu tố nghệ thuật :- Lối nói khoa trư ơng phóng đại dẫn voi, trâu, bò, nhàkhoai lang...- Lối nói giảm dần voi trâu bò chuột củ to củ nhỏ củ mẻ củ rím, củ hà.- Cách nói đối lập, phủ định :+ dẫn voi/ sợ quốc cấm+ dẫn trâu/ sợ họ máu hàn+ dẫn bò/ sợ họ co gân+ dẫn lợn gà/ khoai lang- Chi tiết hài ớc, giàu liên tư ởng:Miễn là có thú bốn chânDẫn con chuột béo, mời dân, mời làng.3. So với tiếng cư ời trong bài tiếng cư ời ởcác bài 2, 3, là tiếng cư ời đả kích, châm biến, phê phán xãhội. Nó hư ớng vào những thói hư tật xấu của một bộ phậntrong nội bộ nhân dân. Những tật xấu đây tuy không đếnmức bị đả kích một cách quyết liệt. Như ng trong khi nhẹnhàng, thân tình nhắc nhở, thái độ của nhân dân ta cũngkhông kém phần sâu sắc. Hai đối tượng được dẫn ra đểcười cợt đây là những người chồng lười nhác, vô dụng vànhững người vợ vô duyên xấu tính nhưng lại ưa nịnh hót.Có thể thấy nét riêng hài ước của từng bài :- Bài và chế giễu loại đàn ông yếu đuối, ời nhác trongxã hội Bức tranh thứ nhất :Làm trai cho đáng sức traiKhom lư ng chống gối, gánh hai hạt vừng.Tiếng cư ời trong câu thơ này bật lên từ nghệ thuật phóngđại và thủ pháp đối lập. Ngư ời ta có thể yếu ớt như ng chắcchắn không ai yếu đến mức "khom lư ng chống gối" (ránghết sức) để "gánh hai hạt vừng" (hai vật quá nhỏ) như vậy.Vậy ra cách nói kia chỉ là một so sánh kín đáo để chế nhạonhững kẻ lười nhác trong lao động. Thông điệp mà bài cadao muốn nhắc nhở những hạng ngư ời kia là hãy sống saocho mạnh mẽ, vững vàng. Làm trai không được lại,không nên sống nhờ vào người khác.+ Bức tranh thứ hai :Chồng người đi ng ợc về xuôiChồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo .H ướng mũi tên đả kích vào loại đàn ông ời nhác, không cóchí lớn. Nó có khác gì chú mèo kia cứ hàng ngày ăn rồi lạinằm cuộn tròn nơi xó bếp. Là ngư ời chủ của gia đình mà -ời nhác, vô tích sự như thế thì hỡi ôi! thảm hại biết chừngnào.- Bài là bài ca dao chế giễu loại phụ nữ đỏng đảnh, vôduyên. Tiếng ười của bài ca dao lại một lần nữa chủ yếuđược xây dựng dựa trên nghệ thuật phóng đại và những liênt ưởng phong phú của tác giả dân gian. Đằng sau tiếng ườihài ớc, giải trí, mua vui, tác giả dân gian vẫn muốn thểhiện một lời châm biếm nhẹ nhàng tới loại phụ nữ vô duyênđỏng đảnh một loại ngư ời không phải không có trong xãhội.4. Những biện pháp nghệ thuật thư ờng -ược sử dụng trong ca dao hài ước:- Cư ờng điệu phóng đại, ương phản đối lập.- Khắc họa nhân vật bằng những nét điển hình có giá trịkhái quát cao.- Dùng ngôn ngữ đời thư ờng như ng thâm thúy và sâu sắc.- Có nhiều liên ưởng độc đáo, bất ngờ, lí thú.5. Lời thách cư ới của cô gái "Nhà em thách -ưới một nhà khoai lang" là một lời ứng xử khôn khéo,thông minh. Như trên đã phân tích, cô gái không nhữngkhông mặc cảm mà còn bằng lòng với cảnh nghèo, tỏ ra vuivà thích thú trong lời thách cư ới (dù chỉ là lời đối đáp namnữ trong dân ca).Lời thách cư ới ấy là tiếng cư ời tự trào của ngư ời lao động.Nó tô đậm vẻ đẹp tâm hồn, sự vô tư hồn nhiên và niềm lạcquan yêu đời của họ ngay trong cảnh nghèo nàn.6. Tham khảo một số bài ca dao hài ướcphê phán dư ới đây:- Lấy chồng cho đỡ nắng ưaChẳng ngờ chồng lại ngủ tr ưa đến giờ.- Gái sao chồng đánh chẳng chừaĐi chợ vẫn giữ cùi dừa bánh đa.- Bực mình chẳng muốn nói raMuốn đi ăn cỗ chẳng ma nào mời- Anh đừng chê thiếp xấu xa,Bởi ch ưng bác mẹ sinh ra thế này.Anh ham xóc đĩa cò quay,Máu mê cờ bạc, lại hay ượu chè.- Lấy chồng từ thuở ời lămChồng chê tôi bé chẳng nằm cùng tôi.- Sông bao nhiêu ước cũng vừaTrai bao nhiêu vợ cũng ch ưa bằng lòng- Tối tối chị giữ mất buồngCho em manh chiếu, nằm suông chuồng bòMong chồng chồng chẳng xuống choĐến cơn chồng xuống gà gáy dồn.- Thầy cúng ngồi cạnh gi ường thờMồm thì lẩm bẩm tay sờ đĩa xôi.- Số cô chẳng giàu thì nghèoNgày ba ơi tết thịt treo trong nhàSố cô có mẹ có cha Mẹ cô đàn bà cha cô đàn ông...Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.