Tuần 22. Luyện tập quan sát cây cối

* Bài cũ: Em hãy nêu cấu tạo bài văn miêu tả cây cối? Bài văn miêu tả cây cối thường có ba phần: 1.Mở bài: Tả hoặc giới thiệu bao quát về cây. 2.Thân bài: Tả từng bộ phận của cây hoặc tả từng thời kì phát triển của cây. 3.Kết bài: Có thể nêu ích lợi của cây, ấn tượng đặc biệt hoặc tình cảm của người tả với cây. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối S/39 * Bài 1: Đọc lại 3 bài văn tả cây cối mới học(Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và nhận xét: a. Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự như thế nào? b. Các tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào? c. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. Theo em, các hình ảnh so sánh và nhân hóa này có tác dụng gì? d. Trong ba bài văn trên, bài văn nào tả một loài cây, bài văn nào miêu tả một cây cụ thể? e. Theo em, miêu tả một loài cây có điểm gì giống và điểm gì khác với miêu tả một cây cụ thể? Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối * Bài 1: Đọc lại 3 bài văn tả cây cối mới học(Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và nhận xét: a. Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự như thế nào? b. Các tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào? c. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. Theo em, các hình ảnh so sánh và nhân hóa này có tác dụng gì? Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối Sầu riêng trang 34 Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối * Bài 1: Đọc lại 3 bài văn tả cây cối mới học(Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và nhận xét: a. Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự như thế nào? b. Các tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào? c. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối a. Tác giả quan sát cây theo trình tự như thế nào? - Tác giả quan sát cây theo trình tự từng bộ phận của cây ( bao quát, hoa, trái, thân, cành và lá sầu riêng). b. Tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào? - Tác giả quan sát cây bằng : mắt, mũi, lưỡi. Nhìn thấy hoa, quả, cành, lá,… Cảm nhận hương thơm của hoa, trái,… Biết vị ngọt, béo ngậy của sầu riêng. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối C. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. * So sánh +Trái sầu riêng: thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trứng gà, ngọt cái vị ngọt của mật ong già hạn, trái lủng lẳng dưới cành trông như những tổ kiến. + Hoa sầu riêng thơm ngát như hương cau, hương bưởi. Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con. + Thân cây: thiếu cái dáng cong, dáng nghiêng, chiều quằn, chiều lượn của cây xoài, cây nhãn. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối Bãi ngô trang 30 Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối - Tác giả quan sát cây theo trình tự từng thời kì phát triển của cây ( Cây ngô từ lúc nhỏ tới lúc trưởng thành, cây ra hoa, ra bắp non và lúc thu hoạch). - Tác giả quan sát cây bằng : mắt, tai Nhìn thấy được cây ngô từ lúc lấm tấm đến khi ra hoa, ra bắp và thu hoạch. Để nghe tiếng chim hót trong vòm lá. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối . Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. * Hình ảnh so sánh: + Cây ngô lúc còn nhỏ lấm tấm như mạ non. + Hoa ngô lúc còn nhỏ búp như kết bằng nhung. * Hình ảnh nhân hóa: + Búp ngô non núp trong cuống lá. Bắp ngô chờ tay người đến hái. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối Cây gạo trang 32 Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối * Bài 1: Đọc lại 3 bài văn tả cây cối mới học(Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và nhận xét: 1. Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự như thế nào? 2. Các tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào? 3. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. Cây gạo trang 32 Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối - Tác giả quan sát cây theo trình tự từng thời kì phát triển của cây ( cây gạo vào mùa hoa, lúc hết mùa hoa, lúc quả đã già). - Tác giả quan sát cây bằng : mắt, tai Nhìn thấy được cây gạo khi vào mùa hoa, lúc hết mùa hoa và quả đã già. Để nghe tiếng tu hú gọi mùa trái chín. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối 3. Chỉ ra những hình ảnh so sánh, nhân hóa mà em thích. * Hình ảnh so sánh: + Cánh hoa rụng quay tít như chong chóng. + Quả gạo múp míp hai đầu thon vút như con thoi. Khi quả gạo già và nở bung ra, cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới * Hình ảnh nhân hóa: + Quả gạo chín nở bung ra như nồi cơm chín đội vung mà cười. Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân. Sau mùa hoa, cây trở về dáng vẻ trầm tư và đứng im, hiền lành. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối 4. Theo em, các hình ảnh so sánh và nhân hóa tác giả sử dụng trong bài văn có tác dụng gì? - Các hình ảnh so sánh và nhân hóa này có tác dụng làm cho bài văn miêu tả thêm cụ thể, sinh động, hấp dẫn và gần gũi với người đọc. Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối * Xác định trình tự quan sát hợp lí ( Từng bộ phận hay từng thời kì phát triển của cây). * Dùng nhiều giác quan để quan sát ( mắt nhìn, mũi ngửi, tai nghe, tay sờ, lưỡi nếm,…) * Sử dụng những hình ảnh so sánh, nhân hóa (làm cho bài văn miêu tả thêm cụ thể, sinh động, hấp dẫn và gần gũi với người đọc). Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối 5. Trong ba bài văn trên, bài văn nào miêu tả một loài cây, bài văn nào miêu tả một cây cụ thể? Sầu riêng Bãi ngô Cây gạo Tả một loài cây cụ thể Tả một cây cụ thể Tập làm văn Luyện tập quan sát cây cối 6. Theo em, miêu tả một loài cây có điểm gì giống và điểm gì khác với miêu tả một cây cụ thể? *Giống: Đều phải quan sát kĩ và sử dụng mọi giác quan, tả các bộ phận của cây, tả khung cảnh xung quanh cây, dùng các biện pháp so sánh, nhân hóa để khắc họa sinh động, chính xác các đặc điểm của cây, bộc lộ tình cảm của người miêu tả. *Khác: Tả cả loài cây cần chú ý đến các đặc điểm phân biệt loài cây này với loài cây khác. Tả một cái cây cụ thể phải chú ý đến đặc điểm riêng của cây đó, đặc điểm làm nó khác các cây cùng loại. Khi quan sát cây ta có thể quan sát theo những trình tự nào? Ta có thể quan sát từng bộ phận của cây hoặc quan sát từng thời kì phát triển của cây. Khi miêu tả ta có thể kết hợp những giác quan nào? Thị giác, khứu giác, vị giác, thính giác, xúc giác. Bài 2: Quan sát một cây mà em thích trong khu vực trường em (hoặc nơi em ở) và ghi lại những gì em đã quan sát được. . Chú ý: * Khi quan sát một cây để tả, ta có thể quan sát từng bộ phận của cây hoặc quan sát từng thời kì phát triển của cây. *Khi quan sát một cây để tả, ta có thể kết hợp các giác quan để quan sát. *Khi quan sát ta kết hợp sử dụng các hình ảnh so sánh, nhân hóa. *Tả một loài cây chú ý đặc điểm phân biệt giữa loài cây này và loài cây khác. *Tả một cây cụ thể chú ý đặc điểm riêng biệt của loài cây đó. HĐ1: Quan sát cây trong khuôn viên trường Yêu cầu: • HS xếp thành 2 hàng, chuẩn bị giấy, bút để ghi những gì mình quan sát được. • Trong quá trình trải nghiệm yêu cầu HS nghiêm túc, tuân thủ hiệu lệnh của GV CN. • Xuống quan sát thực tế không nô đùa, không tự ý ra khỏi hàng khi chưa được sự đồng ý của GVCN. • HS sử dụng các giác quan để quan sát rồi ghi lại vào vở về đặc điểm một cây mà em thích rồi ghi những gì quan sát được vào giấy. • Sau khi ghi chép xong, HS trở về lớp tiếp tục tiết học. Bài 2: Quan sát một cây mà em thích trong khu vực trường em(hoặc nơi em ở) và ghi lại những gì em đã quan sát được. HĐ2: Trình bày kết quả quan sát * Nhận xét theo các tiêu chuẩn sau: - Ghi chép có bắt nguồn từ thực tế quan sát không? - Trình tự quan sát có hợp lí không? - Những giác quan nào bạn đã sử dụng khi quan sát? - Cái cây bạn quan sát có khác gì với các cây cùng loại? Khi quan sát cây ta có thể quan sát theo những trình tự nào? Ta có thể quan sát từng bộ phận của cây hoặc quan sát từng thời kì phát triển của cây. Khi miêu tả ta có thể kết hợp những giác quan nào? Thị giác, khứu giác, vị giác, thính giác, xúc giác.