Tuần 18. Ôn tập Cuối Học kì I

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ HỌC MÔN: NGỮ VĂN – LỚP 7B kiÓm tra bµi cò 1/- Thế nào là từ trái nghĩa? - Điền từ thích hợp vào chỗ trống (...) trong các thành Thế nào là từ trái nghĩa? Điền từ trái ngữ sau. Chỉ ra cặp từ trái nghĩa trong mỗi cụm từ đó? nghĩa thích vàongõ các thành ngữ sau: - Gần nhà hợp ............ Gần nhà ............ ngõ - Vô- thưởng vô .......... - Vô thưởng vô .......... 2/ Con gì hai số giống nhau Cộng lại thành sáu, trừ còn số không? (Là con gì?) KIỂM TRA BÀI CŨ Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. - Gần nhà xa ngõ - Vô thưởng vô phạt 1/ 2/ Con số ba ba Con ba ba Tiết 42 - Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM VÝ dô (sgk/Tr.135) a/ Con ngöïa ñang ñöùng boãng loàng leân. b/ Mua ñöôïc con chim, baïn toâi nhoát ngay vaøo loàng. a/ lång: động từ, chỉ hoạt động nhảy dựng lên đột ngột. b/ lồng: danh từ, chỉ vật dụng dùng để nhốt chim, gà… làm tre, nứa, sắt… Hai từ lồng có âm giống nhau. nghĩa khác xa nhau, không liên quan đến nhau => Từ đồng âm. Tiết 42 - Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM I. Thế nào là từ đồng âm?  Ghi nhớ :  Từ đồng âm là những từ giống nhau về âm thanh nhưng nghĩa khác xa nhau, không liên quan gì đến nhau. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM VÝ dô : - cuốc (cái cuốc) – cuốc (con cuốc) - raén (con raén) - raén (raén chaéc) - than (than cuûi) - than (than thôû) Bài tập : Giải câu đố và tìm từ đồng âm : Hai cây cùng có một tên Cây xòe mặt nước cây lên chiến trường Cây này bảo vệ quê hương Cây kia hoa nở ngát thơm mặt hồ. (Là cây gì?) Tiết 42 - Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM Cho các câu sau: - Tôi quàng khăn vào cổ. - Bệnh nhân này bị chệch khớp cổ tay. - Chiếc lọ có một vết nứt ở cổ. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM -Tôi quàng khăn vào cổ. (bộ phận nối liền thân và đầu của người) - Bệnh nhân này bị chệch khớp cổ tay. (phần nối liền cánh tay và bàn tay) - Chiếc lọ có một vết nứt ở cổ. (phần nối liền giữa thân và miệng của đồ vật - chiếc lọ) => Các từ “cổ” trong các câu trên đều có nét nghĩa chung - giống nhau: Đều là bộ phận dùng để nối các phần của người, vật… => Từ nhiều nghĩa Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa: •Giống nhau: phát âm giống nhau. • Khác nhau: Từ nhiều nghĩa Tõ ®ång ©m Lµ mét tõ cã nhiÒu nghÜa NghÜa cña chóng hoµn toµn kh¸c nhau nh­ng gi÷a chóng kh¸c xa nhau, kh«ng liªn vÉn cã nÐt nghÜa chung lµm quan g× ®Õn nhau. (kh«ng cã c¬ së. mèi liªn hÖ nµo vÒ ng÷ nghÜa). Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM II. Sử dụng từ đồng âm a. Con ngùa ®ang ®øng bçng lång lªn. b. Mua ®­ưîc con chim, b¹n t«i nhèt ngay vµo lång. Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của từ “lồng” trong hai câu trên ? Đem cá về kho ! Hoạt động nhóm (theo bàn) 1, Câu “Đem cá về kho !” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? 2, Hãy thêm vào câu này một vài từ để câu trở thành đơn nghĩa? 3, Để hiểu đúng nghĩa của từ “kho” em dựa vào đâu? Đem cá về kho ! (động từ)-hoạt động chế biến làm chín thức ăn Đem cá về mà kho. (danh từ) – nơi chứa hàng hóa, (chứa, cất cá) Đem cá về để trong kho. => Để hiểu đúng nghĩa của từ “kho” ta dựa vào ngữ cảnh giao tiếp và đặt nó vào từng câu cụ thể. Tiết 42 – Tiếng Việt: TỪ ĐỒNG ÂM GHI NHỚ Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm. Tìm và nêu tác dụng của từ đồng âm có trong bài ca dao sau:  Bà già đi chợ Cầu Đông Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng? Thầy bói xem quẻ nói rằng: Lợi thì có lợi nhưng răng không còn. ( Ca dao) Gợi ý:  Lợi 1: ích lợi, lợi lộc ( tính từ)  Lợi 2,3: phần thịt bao quanh chân răng (danh từ)  => dựa trên lối nói đồng âm để chơi chữ, tạo sự hài hước, dí dỏm. III. Luyện tập Bài 1: -Thu: mùa thu thu tiền - Cao : núi cao cao dán - Ba : ba bức tranh ba mẹ - Tranh : truyện tranh tranh nhau - Sang : sang sông sang trọng Th¸ng t¸m, thu cao, giã thÐt giµ, Cuén mÊt ba líp tranh nhµ ta. Tranh bay sang s«ng r¶i kh¾p bê, M¶nh cao treo tãt ngän rõng xa, M¶nh thÊp quay lén vµo m­¬ng sa. TrÎ con th«n nam khinh ta giµ kh«ng søc, Nì nhÌ tr­íc mÆt x« c­íp giËt, C¾p tranh ®i tuèt vµo lòy tre M«i kh« miÖng ch¸y gµo ch¼ng ®­îc, Quay vÒ, chèng gËy lßng Êm øc ... (TrÝch Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸)