Trọng tâm ôn tập văn nghị luận lớp 9

Doc24.vnVĂN NGH LU 9Ị ẬĐ bài: Một hiện tượng khá phổ biến ngày nay là vứt rác rađường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹpnổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống... Em hãy đặtmột nhan đề gọi ra hiện tượng ấy và viết bài văn nêu suy nghĩcủa mình.* Nhan đề: Rác thải mối đe dọa của toàn nhân loại, ta có thể gợi ýcho học sinh làm bài như sau:Dàn ý:A. Mở bài Học sinh có thể nêu vấn đề trực tiếp hoặc nêu vấn đềtheo hình thức phản đề. B. Thân bài: Lần lượt trình bày sự việc hiện tượng theo trình tự sau.1. Những biểu hiện của hiện tượng:- Nêu ra các biểu hiện của rác thải nơi công cộng như: ường phố,công viên, bờ hồ, đi tích lịch sử, danh lam thắng cảnh.2 Nguyên nhân:- Do lối sống ích kỉ, chỉ nghĩ đến mình mà hông nghĩ đến ng iườ khác .- Do thói quen xấu đã có từ lâu- Do hông thức ượ hành vi của mình là đang góp phần phá iạ môi trường, vô thức và thiếu văn hóa.- Do việc giáo dục thức ng iườ dân chưa ượ làm thường xuyên và việc xử phạt chưa nghiêm túc.­ Các chính quy ch có ho ch xây ng các khu ch rác trung, ch ưtrang các th ng ch rác công ng…ị ộ3. Hậu quả của sự việc hiện tương:- Mất vẻ mỹ quan đô thị, làm xấu hình ảnh Việt Nam trong con mắt bạn bè quốc tế.- nhiễm môi trường nước, không khí, làm chết các sinh vật có lợi, gây ra các bệnh về đường hô hấp, bệnh tiêu hóa…- Tốn kém nhiều trong việc thuê người dọn dẹp ác khu di tích, đường phố, công viên.4 Biện pháp khắc phụcDoc24.vnDoc24.vn- Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cho ng iườ dân thức bảo vệ môi trường.- Xử phạt nghiêm và nặng với những hành vi cố tình làm ảnh hưởng xấu tới môi trường- Không chỉ có lực lượng thu dọn rác đường phố mà cần chú đến sông ngòi, kênh rạch.- Mỗi người cần có thức, sửa đổi được thói quen xấu của mình.- Có kế hoạch xây dựng các khu chứa rác tập trung, xây dựng các nhà máy xử lí, phân lo iạ rác thải… C. Kết bài:- Vứt rác bừa bãi hành vi thiếu văn hóa rất đáng phê phán vì nó gây ảnh hưởng không nhỏ tới đời sốn xã i.ộ- Mỗi người cần nhận thức rõ hành vi của mình, cùng nhau bảo vệ môi trường, bảo vệ môi trường cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ bản thân con người khỏi những nguy cơ diệt vong.Đ bài: Suy nghĩ tinh th cề ọA. bài: gi th ng đo lí bàn lu nẫ ưở ậ­ ng mu phát tri và thích ng đc xã thì ph pỗ ườ ượ hình th cu ng luôn đng và phát tri không ng ng.ở ừ­ câu nói Lê nin: "H c, a, mãi" nêu đ.ẫ ềB. Thân bài:1. Gi thích:ả­ là thu nh ki th ng khác truy i, rèn luy thành năng, nh nọ ườ ậth c.ứ­ Các hình th m: trên p, tr ng, th y, n...ứ ườ ạ­ là ch đng tích đc tìm hi lĩnh tri th và hình thành kự ỹnăng cho mình. là mình tìm hi nghiên u, thu nh các ki th tự ựluy có năng.ệ ỹ­ Các hình th c: tr ng, nhà, ngoài xã i. Có thư ườ ểng tìm hi u, có th có ch o, ng th cô giáo …ườ ướ ầ2. Nh đnh đánh giá:ậ ị­ Ng có tinh th luôn ch đng, tin trong cu ng.ườ ốDoc24.vnDoc24.vn­ ch ng: Nguy Hi n, Đĩnh Chi, Ch cẫ Chí Minh, ng cồ ươ ọc Ph Văn Nghĩa...ủ ạ­ Kh ng đnh: là con đng ng nh và duy nh hoàn thi thân vàẳ ườ ảbi thành hi th c.ế ướ ự3. Bàn lu ng:ậ trong hoàn nh, môi tr ng (trong nhà tr ng,ự ườ ườngoài xã i, trong các quan, làm vi c...)ộ ệ4. Phê phán: hói c, trong sinh, không có trí ph đu lênườ ươtrong rèn luy n.ọ ệC. bài: lu ng t, nêu nh thúc i, khuyên ho hànhế ỏđng.ộKi bài phân tích nhân tể ậNhân trong tác ph bao gi cũng mang tính cách ph riêng. Mu phânậ ốtích nhân ta ph căn vào các chi ti t, ph ng di liên quan đn nhân nh :ậ ươ ưLai ch, ngo hình, ngôn ng hành vi ch và tâm.ị ộ1. lai chề Lai ch nhân trong văn có th hi là thành ph nị ầxu thân hay hoàn nh gia đình. Lai ch nhân cũng góp ph chi ph đcấ ặđi tính cách nhân t.ể ậVí dụ Lai ch nhân ông Hai trong truy ng Làng nhà văn Kim Lân cóủhoàn nh xu thân là nông dân ng nông thôn vì th ông hi lên nh ng ph mả ẩch và tính cách ng nông dân nh Lam làm, cù ch th ng ch iấ ườ ươ ụkhó. ông nh ng công vi quen thu c: Cu đt tr ng rau, tr ngỞ ồs n. Ông luôn qua tâm đn công vi ru ng ng đng áng vì th khi nh ngắ ươ ững gia Lâm lên, ông đã thăm chuy lúa má, chuy đt t, đt u.ườ ấCũng do xu thân nông thôn nên ông luôn hào quê ng mình.ấ ươ ủ2. ngo hìnhề Giáo viên hi đc vi miêu ngo hình trong văn tầ ượ ựs cũng là cách nhà văn hé tính cách nhân t. nhà văn có tài th ng chự ườ ỉqua nét phác có th gúp ng đc hình dung ra di o, th và nộ ườ ảch nhân đó. quan đi ngo hình nh trên, giáo viên linh ho nấ ậd ng ph ng pháp DH, ch c, ng sinh khai thác khái quát lên đcụ ươ ướ ặđi tính cách nhân t.ể ậVí dụ Trong truy ng ng Sa Paặ Nguy Thành Long gi thi anh thanhễ ệniên là con ng có vóc nh bé, khuôn ng Chi ti này đã khi nộ ườ ếDoc24.vnDoc24.vnnhà sĩ và cô tr anh. Con ng nh bé đang làm nh ngọ ườ ữcông vi vô cùng khó khăn gian kh heo hút, quanh năm ch có mây mù baoệ ỉph Khuôn ng thân thi th hi tin, quan nhânủ ủv này.ậVí khácụ Trong truy ng Chi ngàế ượ Nguy Quang Sáng, th oủ ẹtrên khuôn anh Sáu đc miêu ng đã ph nào gúp ng đcặ ượ ưỡ ườ ọc nh đc tàn kh chi tranh, nh ng hy sinh mát mà ng línhả ượ ườph gánh ch u. th nh còn là minh ch ng cho lòng dũng m, kiên trung aả ủng chi sĩ cách ng.ườ ạ3. ngôn ng nhân tề Ngôn ng nhân cũng góp ph th hi trình vănữ ộhóa, tính cách nhân t. Ngôn ng nhân m: Ngôn ng đi tho i, ngôn ng đcậ ộtho và ngôn ng đc tho tâm.ạ ộVí dụ Trong truy ng Làng Kim Lân, ngôn ng đc tho tâm ôngủ ủHai đc nhà văn th hi qua đo văn: “Chúng nó cũng là tr con làng vi gian đyượ ấ? Chúng nó cũng ng ta rúng đy Kh ng tu đu…”ư ườ ầĐo văn đã di đc nh nhã ông Hai khi nghe tin làng mìnhạ ượ ủtheo tây làm vi gian, th hi cách xúc đng tình chân thành tệ ộng cha dành cho các con. Hay đi tho ông th ng Húc con trai ông cũngườ ằhé tình ông kháng chi n, CM và .ộ ồVí khácụ Trong truy ng Chi ngà Nguy Quang Sáng đi tho iệ ượ ạc bé Thu Má và Bà ngo gúp ta nh đc ph ch t, tính cách béủ ượ ủThu đa bé nhiên trong sáng nh ng ng ng nh ng nh.ộ ươ ướ ỉ4. ch hành đng nhân tề Ph ch t, tính cách nhân cũngẩ ậđc th hi qua hành đng và ch nhân trong tác ph tr làượ ướ ếcon ng hành đng và hành đng con ng đc th hi qua hành vi.ườ ườ ượ ệVí dụ Trong Truy ng ng Sa Paặ hành đng trao gói tam th cho bác láiộ ấxe, bó hoa cho cô gái, trà và làn tr ng cho hai khách, cái tay bi aấ ủanh thanh niên và cô gái… nh ng hành vi ch đó giúp ng đc nh nấ ườ ậđc lòng hi khách khách, quan tâm chu đáo và tình chân thành mà cácựơ ảnhân đã dành cho nhau.ậ5. tâm nhân tề Là th gi bên trong nhân m: xúc tìnhế ảc m, tâm lí, suy nghĩ nhân t. tâm nhân có th đc miêu tr ti pả ượ ếho gián ti p.ặ ếDoc24.vnDoc24.vnVí dụ Trong truy ng Làng nhà văn Kim Lân đã miêu tâm nhân ông Haiả ậkhi nghe tin làng theo Tây qua đo văn: “C ông lão ngh ng i, da tê rânầ ặrân. Ông lão ng đi, ng nh đn không th đc. lúc lâu ông è,ặ ưở ượ ặnu cái gì ng ông ti ng i, gi ng đi”. Trong đo văn trênố ướ ạthì tâm nhân ông Hai đc miêu gián ti qua nh ng bi hi bên ngoài cộ ượ ơth Nh ng bi hi nh ngh đng, da tê rân rân dã di đau đn xótể ớxa đn qu th ng nông dân luôn hào làng quê mình.ế ườ ủI. Văn trung điọ ạTRUY KI NGUY DU.Ệ ỄĐ 1: Phân tích đo trích “Ch em Thúy Ki u”?ề ềDàn bàiA. bài:­ Gi thi tác gi ND:ớ ả­ Đánh giá kháI quát đo trích: Đo th miêu chân dung ch em Thúy Ki ngạ ằbút pháp đi nướ ểB. Thân bài:LĐ1. Khái quát chung đo trích, nhân tề ậ­ Thu ph đu tác ph truy Ki u­ và đính cộ ướ­ Đo th là chân dung hai ng con gái tuy giai nhân: TK và TV, chânạ ườ ắdung hai ng con gái đã th hi tài năng th ND trong ngh thu tườ ảng i.ườLĐ2. phân tích đp TV và TKầ ượ ủ­ gi thi chung ch em TKờ ị­ Chân dung Thúy Vân và tài Thúy Ki uủ ề­ Ph ch t. ng ch em Thúy Ki u.ẩ ềLĐ3: Đánh giá, nh xét ngh thu đo tríchậ ạC. bài: Giá tr dung ng đo tríchế ưở ạ­ Đu tiên t/g ch quê”, ch đi thích p: Đi nôm na mang dầ caư ủdao. Nói quê nh Nguy Du là nói nhún, th ch Truy Ki là đài ki nờ ếDoc24.vnDoc24.vntrúc ng kĩ ngôn ng kì tuy trong văn dân và nhân lo i; đo th là tằ ộgóc lâu đài ki trúc y: ch ch và tráng .ủ ệ3. Phân tích câu đu.ầ­ Trong câu th dùng thu Vi “đu lòng...” ầ nôm na mà kì di uệ là tinh túyc ti ng đ.ủ ẻ­ Bên nh nh ng Hán “T Nga...” ố làm câu th tr lên sang tr ngơ ọ cách dùng làm toát lên tinh th nhân văn nhà th yêu thả ng quýơtr ng con ngọ i.ườ- Nh đi 4/4, 3/3 Thúy Ki là chi, em là Thúy Vân)ị ề- Mai cách tuy tinh th n) ầ góp ph gi thi đp ngang ng 2ầ ủch em.ị- H/ th đc ch theo tinh th đi “Mai cách.... phânả ượ ướ ườven i” ườ hoa, tuy tế cho ng ph đp.ướ ườ ẹ“Mai cách”: là cách mai: hình nh mai, ng quý phái.ố ươ“tuy tinh th n”: là tuy có tinh th tuy t: tr ng trong, tinh khi t, thanh chế ạ đi nhau câu th tr nên tao nhã m.ế ả âm đi nh nhàng nh nh đi ng làm đp cân đi hoàn o.ệ ả* t: Cái tài Nguy Du là ch “m ng ...” n/v trong t/p cũngơ ườ ẻnhư ngoài đi không ai gi ng aiờ ố đi này nên nh ng nét di o, t/c riêng aề ủt ng n/v làm đc đp riêng ng ng i, ngòi bút ND đã lừ ượ ườ ộđc tài hoa ngh thu ng mà đây là đo điêu luy NTượ ườ ủy.ấ4. Phân tích 16 câu ti theoếND: đp Thúy Vân và tài Thúy Ki u.ẻ ềa, câu Thúy Vân.ả­ H/s phác a:ọ+ Khuôn đy đn, cân đi phúc u, su tóc óng nh mây, đi i, gi ng nóiặ ườ ọđoan trang, làn da sáng tuy tơ ế T/g miêu Thúy Vân toàn n, tinh khuôn t, nét mày, đi cả gi ngờ ọnói, mái tóc làn da.Doc24.vnDoc24.vn* Dùng “xem” khéo léo gi thi trừ cách nhớ ị th hi đánh giáể ựch quan ngủ miêu đp Thúy Vân là đp tờ ng điơ ố­Miêu Vân ng nh ng nétả thích pớ ợ Vân đang ,ả th đoanơ ắtrang mà hi u, phúc u.ề ậ­Dùng h/ “khuôn trăng đy đn”, ti sau là hình nh nhân hóa “hoa cả i,ờng th t” (thay vào cách nói so sánh “Vân cọ tờ nhơ hoa, nói trong nh ng c”.ọTác gi nói “hoa cả ng th t” nhân hóa tớ ng trợ ng gây tấ ng.ợ­Kì di ND miêu nhan đã cho th ngay ph nhân t: “Mâyệ ậthua..; tuy nhế ng...” ờ hóa “thua” và “nhạ ng” ờ ng đp này ngờ ốl m con ng này sinh ra là đờ hợ ng nh phúc.ở ạb, 12 câu Ki uả ề­ ng câu ch ng N.Du dùng bút lòng yêu vào nhân này.ố ượ yấVân làm làm Ki u, Vân xinh đp là th nh ng Ki còn đp n.ề uếVân đp tẹ th hi thì Thúy Ki đp “nghiêng c, nghiêngơ ướthành”+ câu Ki u: Trích nả ẫ+ Nh xét: đp măn mà là đp chung hai ch em, nh ng nét là aậ ủriêng Ki “Ki càng..”. Ki đp tuy đi,ề ố+ Phân tích: ng t/g đi xuy đôi nét dung nhan khi T.Ki hiên lênằ ướ ềr ng :ạ ỡ+ “làn thu th y”: đôi măt trong xanh nh mùa thu mà huy o.ủ ướ ả+ nét xuân n”: nét mày thanh th xanh đp nh dáng núi mùa xuânơ ươ ưt tr .ươ ẻBình: không miêu nhi nh ng đu hoàn mĩ, trung nét chân dung tiêuả ảbiê con ng i, là “g ng” soi là “c tâm n”. Đôi t, không chủ ườ ươ ỉmang đp bên ngoài mà ch th gi tâm bên trong. Cách truy th ngẻ ố(nét đm nét nh t, có ch có ch ch phá)ậ ấ­Phân tích: phép tu nhân hóa, ng ch cừ ọ thái thiên nhiên Ki u.ộ ềV đp Vân thiên nhiên ch ng mà ch thua, ch nh ng còn vớ ườ ẻđp Ki “hoa ghen”, li n” ờ .ố ị­T đp đi “nh khuynh thành, tái khuynh qu c” (m quayả ầl ng gi thành thành, quay nhà vua c)ạ ướ ướDoc24.vnDoc24.vn súc tích, có nạ ớ* Tóm i: đp Ki gây ng nh trang tuy c.ạ ượ ắTài: Không ch là giai nhân tuy th mà Ki còn có tài đa tàiỉ ấ- ng dòng th gi thi tài năng nàngử ủ- Gi thi ch thông minh, làm th tranh, ca ng, đánh đàn đu đn siêuớ ướ ếluy nệ+ Tài đánh đàn: th hi qua ng “làn ăn đt” nh ng ng bi th giá tr tuy tể ệđi ố th hi tình yêu n, trân tr ng mình đi nhân Thúy Ki uể ề Ki thông minh và tài hoa.ề ự+ So nh c: So khúc: “b nh oán” ệ Tâm đa u, đa m, phong phú. ảkhúc nh đoán cho ph đau kh nh Ki sau này.ạ ề­So đo Thúy Vân, ch năng báo còn phong phú n.ớ ơ­Nh ng câu th miêu nhan săc, tài năng ả đoán ph ậ th hi quanể ệni “thiên nh” nho gia, thuy tài nh ng đ” N.Duệ ươ ủ­Tóm Ki đp quá, tài hoa quá, hoàn quá nên không th tránh kh “h ngề ồnhan nh”.ặ ệ­ Nét tài hoa ND rõ nét trong ngh thu ngủ đo th .ờ ơ­ Bút pháp ngh thu có tính truy th ng th văn nhệ ng ông đã lênợđ cái gi đó. 16 câu đp hai ch em Ki nhợ đy đpầ ẹc ngủ ph theo quan ni xờ a: công dung ngôn nh. Tài th hi cạ tình, tâm nhân và báo ph nhân tở ậc, Đc nh và phong thái hai ch em Ki u.ứ ề­ Cu ng “êm đm”, “phong lộ khuôn phép, đc nh c.ứ ự­ Tác ng đo cu i: khép chân dung hai nàng Ki đng th khép iụ ạtoàn đo trích khi nó thêm ch ch t/p, ph ng nhân t. Vân êm ái,ạ ậKi nhề ệ­ Cách miêu gi thi chính xác ph ng nhân t.ả ậCu đo miêu trong sáng, đm th nh ch che bao cho ch em Ki –ố ề2 bông hoa còn trong nh y.ẫ ụ5. Tóm iạDoc24.vnDoc24.vn­ ND Gi thi tài hai ch em Thúy Ki là khúc tráng tuy trong truy Ki uớ ềb ND. đu là tuy th giai nhân: tr ngây th trong tr ng, mõi ngấ tờ ộv lùng (Vân đp đoan trang, trang tr ng, Ki đp mà). Vẻ ẻđp Vân là đp chinh ph thiên thiên còn đp Ki là đp khi nẹ ếthiên nhiên ph ghen n. Hay nh là vi miêu nhân thi vả ẻđp riêng báo đc ph riêng.ẹ ượ ậ­ NT:+ Cách miêu kh tính cách nhân ND tinh (m.t hai đp khácả ẹnhau th rõ khác bi t)ấ ệ+ Dùng th pháp đi m.t tớ ng trợ ng (mai..khuôn trăng..ng cọth t..tuy t..hoa i.)ố ườ+ ng đi ... nhử ng cho ng nhân khác nhau, các chi ti khácứ ếnhau+ ng miêu khái quát cũng bi hóa, uy chuy ng thú chân dungử ớt ng n/vừ+ Ngh thu ng ngôn đc đáo, đc bi là nh ng có giá tr cao.ệ ảNg th không là ng nói ọ ng con gái đoan trang ít nóiả ườN tóc không là màu mái tócướ su tóc óng tả ượNét xuân Không là dáng xuân nơ ơ nét thanh tú xanh nh mùa xuânả ắC. bàiếĐo trích là trác tuy trong Truy Ki i: Cái tài N.Du th đáng kính .ạ ểH th là cái tình đáng tr ng nơ ơM ch trong đo th đu ch ni th ng yêu tôn quý conỗ ương i.Tinh th nhân văn cao quý khi truy Ki tr nên .ườ ửĐ 4ề Phân tích đo trích “C nh ngày xuân” Nguy Du?ạ ễ1. Gi thi đo tríchớ ạ­Đo trích 18 câu th bát, trích trong ph “G và đính c”. Đo nạ ướ ạtrích là tranh TN đp mùa xuân trong sáng, đp, đngộ ươ ồth trong tranh cũng cho th tâm tr ng ch em Ki đc trongờ ượ ộchuy du xuân y.ế ấDoc24.vnDoc24.vn­Ng vi trình bày vài nh chung mùa xuânườ ề2. Tìm hi đo trích qua các hình nh sauể ảa. Tìm hi hình nh mùa xuân trong câu th đuể ầ­Hình nh con én đa thoi ), th gian vào tháng âm ch (cu mùa xuân) iả ợcho ng đc có giác nh th gian trôi đi nhanh, làm cho lòng ng iườ ườnh luy ti nh đp MX, luy ti không khí MX vui i, náo nhi t.ư ươ ệ­Hình nh bãi non xanh (s ng), cành hoa lê tr ng (tinh khi t) trên non xanhả ềy lên ng tràn đy. ng th pháp cùng hài hoàấ ợgiũa các gám màu không gian cao ng, Nguy Du đã ra tranhớ ứTN mùa xuân đp tràn đy ng.ề ươ ốb. Tìm hi không khí và tâm tr ng ch em Ki trong câu th ti (5­12)ể ế- Ph chăng Nguy Du là ng am hi và trân tr ng nh ng giá tr văn hoáả ườ ịtruy th ng đp dân c. Trong nh du xuân nhà th không th khôngề ểnh đn vi đi cho tiên ông bà, đó là đo lớ “U ng nh ngu n”ố ướ ồ- Phân tích tâm tr ng ch em Ki và không khí qua các “nô c”ạ ứ“y anh”,“s a”, “d dìu” làm ngày MX đông vui, nh nh p,ế ịtâm tr ng con ng th vui i, ph kh i, i.ạ ườ ươ ở- Phân tích các “Ng ngang gò đng”, “tro ti gi bay” th tụ ộkhông gian im ng, nh o, tâm tr ng con ng cũng nh chùng xu ng, hình nh yặ ườ ấnh báo hi Ki đi gì đó ra trong cu đi Ki và đó chínhư ềlà cu Ki u­ Đm tiên, con ng i:ộ ườS ng làm kh ng taố ườH thay thác xu ng làm ma không ch ng.ạ ồc. Tìm hi không khí và tâm tr ng ch em Ki trong câu th cu i.ể ố­ Phân tích các láy “tà tà” (th gian), “th th n”, “nao nao” (tâm tr ng), “thanhừ ạthanh”, “nho nh (c nh t)ỏ ậ- nh câu th trên di không khí và tâm tr ng con ng vuiế ườt i, thì câu th cu nh tr nên hiu qu nh, tâm tr ng con ng cũngươ ườtr nên bu luy ti khó .ở ảDoc24.vn