I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA TIỂU SỬ TÓM TẮT
1. Mục đích
- Tiểu sử là tóm tắt văn bản thông tin một cách khách quan, trung thực về cuộc đời, sự nghiệp của một cá nhân.
- Mục đích:
+ Giới thiệu cho người đọc, người nghe về cuộc đời, sự nghiệp, cống hiến của người được nói tới. Để từ đó giúp quản lí tìm hiểu, theo dõi, sắp xếp, phân công công việc hợp lí, hiệu quả và cũng giúp chúng ta trong việc lựa chọn bạn bè, giới thiệu cán bộ lãnh đạo.
+ Giúp chúng ta hiểu đúng, hiểu sâu hơn sáng tác của các tác giả.
2. Yêu cầu
- Thông tin một cách khách quan, chính xác về người được nói tới. Bản tiểu sử cần ghi cụ thể, chính xác những số liệu, mốc thời gian, thành tích, đóng góp nổi bật của người được giới thiệu.
- Nội dung và độ dài của văn bản cần phụ hợp với mục đích viết tiểu sử tóm tắt.
- Văn phong bản tiểu sử cần cô đọng, trong sáng, không sử dụng các biện pháp tu từ.
II. CÁCH VIẾT TIỂU SỬ TÓM TẮT
1. Chọn tài liệu để viết tiểu sử tóm tắt
Đọc ngữ liệu và trả lời câu hỏi.
a. Vắn tắt về cuộc đời, sự nghiệp của nhà bác học Lương Thế Vinh.
* Cuộc đời:
- Tên tự là Cảnh Nghi, hiệu Thụy Hiên, còn gọi là Trạng Lường.
- Quê ở tỉnh Nam Định.
- Từ nhỏ ông đã được coi là thần đồng. 20 tuổi, tiếng tăm lừng lẫy khắp vùng. 21 tuổi, ông đỗ Trạng nguyên.
- Ông được làm quan, được cử tiếp sứ, giúp vua soạn thảo văn bản.
* Sự nghiệp:
- Ông được vua phong chức Sái phu trong Hội Tao đàn, chuyên phê bình, nhận sắc thơ trong hội.
- Ông là người biên soạn cuốn sách đầu tiên của nước ta “Đại thành toán pháp”.
- Ông viết cuốn “Hí phường phả lục”, được xem là tác phẩm lí luận đầu tiên của nước ta về nghệ thuật kịch cổ truyền.
b. Phân tích tính cụ thể, chính xác, chân thực và tiêu biểu của các tài liệu được lựa chọn:
- Các dẫn chứng đưa ra về Lương Thế Vinh đều là những dẫn chứng tiêu biểu chứng tỏ vị trí “mở đầu” của Lương Thế Vinh trong nhiều lĩnh vực.
- Để tạo độ chính xác, chân thực, đáng tin cậy, tác giả đã đưa ra những chức vụ mà ông đảm nhiệm cũng như tên những tác phẩm mà Lương Thế Vinh đã để lại cho hậu thế.
c. Để chuẩn bị cho bài viết tiểu sử tóm tắt, cần chuẩn bị, sưu tầm những tư liệu về văn học, sử học,… Các tài liệu đó cần phải là những tài liệu đã được ghi chép lại, chính xác, chân thực.
2. Viết tiểu sử tóm tắt
- Bài viết về Lương Thế Vinh gồm các nội dung: Cuộc đời và sự nghiệp của Lương Thế Vinh. Chúng được sắp xếp theo trình tự thời gian, căn cứ vào những thông tin khái quát nhất về đối tượng.
- Những lưu ý khi viết tiểu sử tóm tắt:
+ Cần tôn trọng sự thật.
+ Cần giới thiệu ngắn gọn, vắn tắt.
+ Không sử dụng biện pháp tu từ.
LUYỆN TẬP
Câu 1. Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào cần viết tiểu sử tóm tắt?
a) Thuyết minh về các danh nhân.
b) Tự ứng cử vào một chức vụ trong các cơ quan Nhà nước hoặc đoàn thể.
c) Giới thiệu người ứng cử vào một chức vụ nào đó trong các cơ quan Nhà nước hoặc đoàn thể.
d) Giới thiệu một vị lãnh đạo cấp cao của nước ngoài sang thăm nước ta.
e) Khi một vị lãnh đạo từ trần.
Trả lời:
Các trường hợp cần viết tiểu sử tóm tắt là: c và d.
Câu 2. Hãy cho biết những điểm giống và khác nhau giữa văn bản tiểu sử tóm tắt với các văn bản khác: điếu văn, sơ yếu lí lịch, thuyết minh.
Trả lời:
So sánh văn bản tiểu sử tóm tắt với các văn bản điếu văn, sơ yếu lí lịch, giới thiệu, thuyết minh.
* Giống nhau: Các văn bản tóm tắt tiểu sử, điếu văn, sơ yếu lí lịch, giới thiệu, thuyết minh đều có thể viết về một nhân vật nào đấy.
* Khác nhau:
- Tiểu sử tóm tắt và điếu văn: Hai văn bản này khác nhau vể mục đích và hoàn cảnh giao tiếp. Điếu văn được viết để đọc trong buổi lễ truy điệu nên ngoài nội dung tiểu sử của người đã mất còn thêm nhiều nội dung khác như: sự ra đi của người đã mất, nỗi xót đau của những người còn sống, lời chia buồn với gia quyến,...
- Tiểu sử tóm tắt và sơ yếu lí lịch:
+ Sơ yếu lí lịch do chính bản thân viết, còn tiểu sử tóm tắt là do người khác viết.
+ Sơ yếu lí lịch là văn bản hành chính, thường có mẫu cố định. Nội dung thường nhấn mạnh đến nhân thân và các mối quan hệ. Bản lí lịch cần có xác nhận của cơ quan có thẩm quyển. Còn tiểu sử không cần nêu chi tiết mọi quan hệ xã hội mà chỉ tập trung nêu mối quan hệ có ảnh hưởng trực tiếp đến cá nhân người được viết tiểu sử, chú trọng nhiều đến những cống hiến và đóng góp của người đó. Tiểu sử không cần phải có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền.
- Tiểu sử tóm tắt và lời giới thiệu, thuyết minh: Văn bản giới thiệu, thuyết minh có đối tượng rộng hơn (người, vật, danh lam thắng cảnh,...). Tuỳ vào đối tượng, mục đích, nội dung của văn bản giới thiệu, thuyết minh, có thể nhấn mạnh, khắc sâu vào những nội dung khác nhau, về hành văn, văn bản giới thiệu, thuyết minh còn yêu cầu về cách diễn đạt phong phú, giàu hình ảnh và có tính biểu cảm.
Câu 3. Hãy viết tiểu sử tóm tắt của một nhà văn, nhà thơ được học trong chương trình Ngữ văn 11.
Trả lời:
Lựa chọn những tác giả mà bạn có sẵn tư liệu. Có thể đọc lại bài học về nhà văn Nam Cao rồi viết bài tóm tắt tiểu sử theo những hướng dẫn đã học.
Được cập nhật: hôm qua lúc 10:12:18 | Lượt xem: 394
