Giáo án môn Sinh học lớp 9 bài 56

Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG I/ Mục tiêu: 1/ Kiến thức: Học xong bài này HS phải: - Nêu được các nguyên nhân gây ô nhiễm từ đó có ý thức b ảo v ệ môi trường sống. - Hiểu được hiệu quả của việc phát triển môi tr ường b ền v ững, qua đó nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. 2/ Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh hình, phát hiện kiến thức. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - Kĩ năng khái quát hóa kiến thức. 3/ Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường. II/ Phương tiện: 1/ Giáo viên: - Tranh hình 54.1  54.6 SGK - Tranh ảnh sưu tầm trên sách báo. - Tài liệu về ô nhiễm môi trường. 2/ Học sinh: Sưu tầm tranh về ô nhiễm môi trường có liên quan đến bài học. III/ Tiến trình dạy học: 1/Ổn định: 2/ Bài cũ: Trình bày nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trường do hoạt động của con người? 3/ Bài mới: a.Mở bài: Hiện nay con người đã tác động đến con người mạnh mẽ dẫn đến môi trường bị ô nhiễm. Vậy ô nhiễm môi trường là gì? Những tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường? Để làm rõ vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu bài mới. b.Nội dung Hoạt động 1: Ô nhiễm môi trường là gì? Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - GV đặt câu hỏi: - HS nghiên cứu SGK, kết hợp hiểu + Em hiểu thế nào là ô nhiễm môi biết thực tế. trường? - Thảo luận nhóm. + Nguyên nhân nào dẫn đến môi * Yêu cầu nêu được: trường bị ô nhiễm? + Môi trường bị bẩn. - GV quan sát và hướng dẫn các nhóm + Các tính chất vật lí, hóa học, sinh thảo luận. học của môi trường bị thay đổi  * Liên hệ: Làng ung thư Thạch Sơn, gây hại cho người và sinh vật. Huyện Lâm Thao, Tỉnh Phú Thọ từ - Nguyên nhân: năm 1991 đến nay có 106 người chết + Do hoạt động của con người. vì ung thư do các chất thải từ nhà máy + Do hoạt động của tự nhiên. Super phốtphát Lâm Thao, lò gạch và - Đại diện các nhóm trình bày  nhà máy giấy Bãi Bằng… nhóm khác bổ sung. - HS rút ra kết luận. Kết luận: - Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường t ự nhiên bị bẩn, đồng thời các tính chất vật lí, hoá học, sinh học của môi tr ường bị thay đổi, gây tác hại tới đời sống của con người và các sinh vật khác. -Nguyên nhân: chủ yếu do hoạt động của con người và 1 số ho ạt đ ộng của thiên nhiên. Hoạt động 2: Các tác nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường Hoạt động của thầy Hoạt động của trò 1. Ô nhiễm do các chất khí thải ra từ - HS đọc thông tin SGK và trả hoạt động công nghiệp và sinh hoạt: lời câu hỏi - GV yêu cầu học sinh kể tên các loại khí + Khí thải: CO, CO2, NO2, SO2, thải gây độc bụi ... * Liên hệ: Ở nơi gia đình em sinh sống - HS quan sát tranh kết hợp hiểu có hoạt động đốt cháy nhiên liệu gây ô biết thực tế, thảo luận nhóm, nhiễm không khí không? Em sẽ làm gì hoàn thành phiếu học tập trước tình hình đó? - HS cử đại diện nhóm trình bày. - GV giảng giải: Nếu bếp đun không - Từ bảng 54.1 HS trả lời sinh thoáng khí, các loại khí này tích tụ sẽ gây hoạt gia đình làm ô nhiễm không độc cho con người và ảnh hưởng đến khí đó là: Đun cũi, bếp dầu, than bầu không khí xung quanh  Bếp đun cần tổ ong, ga... - Em sẽ tuyên truyền vận động phải thoáng. 2. Ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực gia đình, nhân dân nơi cư trú hiểu và có biện pháp giảm ô vật và chất độc hóa học: - GV yêu cầu HS quan sát tranh hình 54.2, nhiễm đọc thông tin SGK để trả lời câu hỏi: + Các hóa chất bảo vệ thực vật và chất - HS quan sát hình 54.2 SGK độc hóa học thường tích tụ ở môi trường thảo luận nhóm . - Đại diện lên bảng chỉ vào tranh nào? + Mô tả con đường phát tán các loại hóa vẽ trình bày  các nhóm khác chất đó. nhận xét, bổ sung. * Liên hệ: Nạn nhân chất độc màu da cam. - HS đọc thông SGK, quan sát 3. Ô nhiễm do các chất phóng xạ tranh hình 54.3 - 54.4 SGK, thảo - GV yêu cầu HS quan sát tranh hình 54.3 luận nhóm. và 54.4 đọc SGK trả lời câu hỏi: Yêu cầu nêu được: + Nguyên nhân và tác hại của ô nhiễm + Vũ khí hạt nhân, nhà máy điện chất phóng xạ là gì? nguyên tử... - GV: Thảm họa vũ khí hạt nhân, thảm + Phóng xạ vào cơ thể người họa chất CHECNÔBƯN ở nước cộng thông qua chuỗi thức ăn. hòa UCRAINA (Liên Xô cũ). Hiện nay + Gây bệnh ung thư bệnh di thế giới hạn chế sản xuất và thử vũ khí truyền. hạt nhân. -VD về trận động đất, sóng thần 3/2011 tại Nhật Bản... 4. Ô nhiễm do các chất thải rắn: - Yêu cầu HS hoàn thành bảng 54.2 SGK. - Gọi 1 HS đọc tên chất thải, 1 HS đọc mục hoạt động gây ra chất thải. - GV nhận xét bổ sung, hoàn thiện bảng 5. Ô nhiễm do sinh vật gây bệnh + Nguyên nhân của các bệnh giun sán, sốt rét, tả lị. - HS nguyên cứu SGK, thực hiện lệnh  SGK/164. - 1-2 HS lên thực hiện yêu cầu của GV  HS khác bổ sung. - HS tự rút ra kết luận -HS hoàn thiện bảng -HS trả lời - HS nghiên cứu SGK kết hợp + Nêu biện pháp phòng tránh. quan sát hình 54.5 - 54.6 SGK. * Liên hệ: Giáo dục HS bảo vệ môi * Yêu cầu nêu được: trường, vệ sinh ăn uống... + Các bệnh đường tiêu hóa do ăn uống mất vệ sinh + Bệnh sốt rét do thói quen ngủ không nằm màn. - HS vận dụng kiến thức thực tế để trả lời. KL: -Các chất thải ra từ nhà máy , phương tiện giao thông, sinh hoạt là CO 2, SO2… gây ô nhiễm không khí, con người hít phải gây ngộ đ ộc, gây tác dụng xấu đến quang hợp của cây xanh -Các loại thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ…dùng không đúng cách và dùng quá liều lượng sẽ có tác động bất lợi tới toàn bộ hệ sinh thái và ảnh hưởng tới sức khoẻ của con người và các sinh vật khác gây hại -Ô nhiễm do các chất phóng xạ: gây đột biến các cấu trúc di truy ền ở người và sinh vật  bệnh di truyền như bệnh ung thư, mù màu, quái thai -Các chất thải rắn gây ô nhiễm gồm: đồ nhựa, giấy vụn, bông… gây hôi thối, tạo điều kiện cho các vi sinh vật gây bệnh phát tri ển.Một số chất rắn tồn tại lâu ngày gây hại môi trường -Ô nhiễm môi trường tạo điều kiện cho nhiều loài sinh vật gây bệnh cho người và động vật phát triển… có thể phát triển thành dịch, gây nguy hiểm cho cộng đồng và xã hội 4/ Kiểm tra đánh giá: - Có những tác nhân nào gây ô nhiễm môi trường? Con người và các sinh vật khác sẽ sống như thế nào và tương lai sẽ ra sao? - Hãy cho biết nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thuốc bảo vệ thực v ật khi ăn rau và quả. 5/ Dặn dò: - Học bài, trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 và 4 SGK