Đề thi thử THPT Quốc gia môn Ngữ văn năm 2019 trường THPT Ngô Quyền - Hải Phòng lần 1

SỞ GD&ĐT HẢI PHÒNG TRƯỜNG THPT NGÔ QUYỀN KỲ THI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG QUỐC GIA NĂM 2019 Bài thi: NGỮ VĂN 11 (Ngày thi 27/12/2018) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề ĐỀ THI THỬ LẦN I (Đề thi gồm 01 trang) I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) Đọc đoạn trích dưới đây và thực hiện các yêu cầu: “… với những thằng con trai mười tám tuổi đất nước là nhịp tim có thể khác thường là một làn mây mỏng đến bâng khuâng là mùi mồ hôi thật thà của lính đôi khi là một giọng nữ cao nghe từ Hà Nội hay một bữa cơm rau rừng chúng tôi không muốn chết vì hư danh không thể chết vì tiền bạc chúng tôi lạ xa với những tin tưởng điên cuồng những liều thân vô ích đất nước đẹp mênh mang đất nước thấm tự nhiên đến tận cùng máu thịt chỉ riêng cho Người, chúng tôi dám chết...” (Thử nói về hạnh phúc - Thanh Thảo, Từ một đến một trăm, NXB Tác phẩm mới, 1984) Câu 1 (0,5 điểm). Xác định thể thơ của văn bản trên. Câu 2 (1,0 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ được sử dụng trong văn bản. Câu 3 (0,5 điểm). Anh/chị hiểu như thế nào về 3 dòng thơ cuối: đất nước đẹp mênh mang đất nước thấm tự nhiên đến tận cùng máu thịt chỉ riêng cho Người, chúng tôi dám chết Câu 4 (1,0 điểm). Thông điệp mà anh/chị tâm đắc nhất qua văn bản. Nêu rõ lí do tại sao chọn thông điệp đó. II. LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) bày tỏ suy nghĩ về vấn đề hư danh của một bộ phận giới trẻ ngày nay. Câu 2 (5,0 điểm) Sau khi nhận được bát cháo hành từ tay thị Nở, Chí Phèo bảo với thị: “- Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui” (Chí Phèo - Nam Cao, Ngữ văn 11, tập 1, NXB Giáo dục, 2014, tr.151) Cảm nhận của anh/chị về ý nghĩa của câu nói trên. Đáp án Đề thi thử THPT Quốc gia môn Ngữ văn Câu Điểm Ý Đọc hiểu I 1 Thể thơ: Tự do. 3.0 0.5 Biện pháp tu từ: 2 Liệt kê “đất nước là nhịp tim... là một làn mây mỏng... là một giọng nữ cao...” 1.0 Tác dụng: tạo âm hưởng, cảm xúc về tình yêu đất nước; thể hiện rõ hình ảnh đất nước vô cùng gần gũi. 3 Học sinh có thể trả lời theo cách hiểu của mình, sau đây là gợi ý: - Đất nước gắn bó mật thiết, không thể tách rời khỏi mỗi con người. - Thể hiện tinh thần hi sinh vì đất nước của thế hệ trẻ. 0.5 Học sinh có thể trả lời theo suy nghĩ, quan điểm của mình, sau đây là gợi ý: - Thông điệp tâm đắc nhất: Ai cũng một lần chết nhưng đừng chết vì hư danh, vật chất hay những ảo mộng tầm thường... 4 - Lý giải: 1.0 + Thông điệp khẳng định một lý tưởng sống cao đẹp, có ý nghĩa. + Thể hiện tinh thần dũng cảm; quan điểm sống tốt đẹp của người trẻ. II Làm văn 1 Viết đoạn văn (200 chữ) bày tỏ suy nghĩ về hư danh đối với một b ộ 2.0 phận giới trẻ được gợi ra từ phần Đọc hiểu a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ 0.25 Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn. Mở đoạn nêu được vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn kết luận được vấn đề. (Nếu học sinh viết từ 2 đoạn trở lên thì không cho điểm cấu trúc). 0.25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận về một hiện tượng đời sống: vấn đề hư danh đối với một bộ phận giới trẻ. c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; các phương thức biểu đạt, nhất là nghị luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động. Cụ thể: c.1. Câu mở đoạn: Dẫn ý liên quan (có thể lấy cảm hứng từ đoạn trích thơ trong phần Đọc hiểu) để nêu vấn đề cần nghị luận. c.2. Các câu phát triển đoạn: - Giải thích: Hư danh là ham muốn tầm thường của con người khi muốn đặt cái tôi cá nhân lên trên/nổi bật trước cộng đồng bằng những việc làm vô nghĩa lý, không đem lại những điều tốt đẹp cho cuộc đời. Những người chạy theo hư danh chỉ nhằm mục đích đánh bóng tên tuổi; muốn dành được sự ngưỡng mộ mà không phải trải qua những con đường rèn luyện, phấn đấu vì những mục đích tốt đẹp (VD: trào 1.00 lưu rich-kid; anh hùng bàn phím; ca sĩ thị trường...). - Bàn luận + Nêu tác hại của việc chạy theo hư danh: Hủy hoại đạo đức, nhân cách và nhất là tàn phá lý tưởng sống của giới trẻ; tạo ra những giá trị ảo khiến con người chạy theo một cách điên cuồng; làm dấy lên một làn sóng nguy hại đến cả một thế hệ. + Chỉ ra nguyên nhân: do sự háo thắng, bồng bột, thích chứng tỏ bản thân; do nhận thức kém, thiếu đi lý tưởng sống cao đẹp; do tác đ ộng của mạng xã hội; do sự thất bại của giáo dục... c.3. Câu kết đoạn: Nêu những bài học thiết thực cho bản thân (xác định lý tưởng, mục đích sống tốt đẹp; nhận ra đâu là giá trị thật của cuộc sống; học hỏi 1.00 đức tính khiêm tốn...). d. Sáng tạo Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. 0.25 e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt 0.25 câu. (Sai từ 2 lỗi trở lên sẽ không tính điểm này) 2 Sau khi nhận được ăn bát cháo hành từ tay thị Nở, Chí Phèo b ảo v ới thị: “- Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui” (Chí Phèo - Nam Cao, Ngữ văn 11, tập 1, NXB Giáo dục, 2014, tr.151) 5.0 Cảm nhận của anh/chị về ý nghĩa của câu nói trên. 1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề. 0.25 2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Chi tiết “Hay là mình sang 0.25 đây ở với tớ một nhà cho vui” là một chi tiết đặc sắc thể hiện giá tr ị nhân đạo của tác phẩm. 3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể: 3.1. Mở bài: 0.25 đ - Giới thiệu tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo. 3.2. Thân bài: 3.5 đ a. Khái quát sơ lược về tác phẩm và chi tiết cần cảm nhận: 0.25 đ b. Nội dung: 1.5 đ - Cuộc gặp gỡ đầy tình cờ với thị Nở và trận ốm đã làm cho con quỷ dữ Chí Phèo có sự thay đổi hẳn về tâm sinh lý. - Bát cháo hành của thị Nở đã đánh thức ở Chí khát vọng được s ống cuộc sống của một con người bình thường “Hắn thèm lương thiện”. Hành động của thị Nở đã gieo vào lòng Chí niềm hy vọng khiến hắn “thèm lương thiện”, hắn muốn “làm hòa” với mọi người biết bao: thị sẽ mở đường và đưa Chí trở về với “cái xã hội bằng phẳng, thân thiện của những người lương thiện”. - Câu nói “Hay là mình sang đây ở với tớ một nhà cho vui” khẳng định khát vọng hạnh phúc, khát vọng được yêu thương vẫn ẩn sâu trong con quỷ dữ Chí Phèo. Và Nam Cao đã nhận ra phần người không bao giờ mất trong hình hài con quỷ dữ ấy. - Chí Phèo chọn cách nói lấp lửng “Hay là...” thể hiện sự âu lo, phấp phỏng của một thân phận bị chối bỏ nhưng vẫn mong manh hy vọng... 4.00 - Trước đây ngôn ngữ của Chí Phèo chỉ có “ tao – mày” nhưng bây giờ là “mình - tớ”. Ngôn ngữ thay đổi là tâm tính, nhận thức đã thay đổi. c. Nghệ thuật: 1.0 đ - Đây là chi tiết quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của cốt chuyện, khắc họa sâu sắc sự thay đổi trong tính cách và cảnh ngộ của nhân vật. - Chi tiết này đã thể hiện tư tưởng nhân đạo sâu sắc mới mẻ của nhà văn Nam Cao. d. Đánh giá, mở rộng: 0.75 đ - Câu nói đặc biệt trong cảnh ngộ đặc biệt có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc đời Chí Phèo. Câu nói tạo nên những khoảnh khắc hạnh phúc hiếm hoi trong cuộc đời vốn dằng dặc những khổ đau của Chí. - Chi tiết này đã góp phần khẳng định giá trị nhân đạo sâu s ắc mới 4. Sáng tạo Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. 0.25 5. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. (Sai từ 2 lỗi trở lên sẽ không tính điểm này). 0.25