Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận

Gửi bởi: Phạm Thọ Thái Dương 10 tháng 2 2020 lúc 9:50:53


Mục lục
* * * * *
Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận

I. PHÂN TÍCH ĐỀ

Đề 1. Từ ý kiến trên đây, anh (chị) suy nghĩ gì về việc “chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới”?

          “Cái mạnh của con người Việt Nam là sự thông minh và nhạy bén với cái mới… Nhưng bên cạnh cái mạnh đó vẫn tồn tại không ít cái yếu. Ấy là những lỗ hổng về kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học “thời thượng”, nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề…

(Theo Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới)

Đề 2. Tâm sự của Hồ Xuân Hương trong bài Tự tình II.

Đề 3. Về một vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu (Thu điếu) của Nguyễn Khuyến

1.  Đề số 1 có tính định hướng cụ thể, còn đề 2 và 3 là đề mở, yêu cầu người viết phải tự xác định hướng triển khai.

2. Vấn đề cần nghị luận của mỗi đề:

   - Đề 1: Việc chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới.

   - Đề 2: Làm rõ tâm sự của Hồ Xuân Hương trong bài Tự tình II.

   - Đề 3: Vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu của Nguyễn Khuyến.

3. Phạm vi dẫn chứng bài viết của các bài:

   - Đề 1: dẫn chứng thực tế xã hội là chủ yếu

   - Đề 2: thơ Hồ Xuân Hương là chủ yếu => dẫn chứng văn học

   - Đề 3: thơ Nguyễn Khuyến là chủ yếu => dẫn chứng văn học

II. LẬP DÀN Ý

    Lập dàn ý là sắp xếp các ý theo trình tự logic. Lập dàn ý giúp người viết không bỏ qua những ý quan trọng, đồng thời loại bỏ những ý không cần thiết.

    Có thể thực hiện theo các bước:

- Xác định luận điểm, luận cứ.

- Sắp xếp các luận điểm, luận cứ theo một trình tự logic, chặt chẽ.

GHI NHỚ

- Phân tích đề là công việc trước tiên trong quá trình làm một bài văn nghị luận. Khi phân tích đề, cần đọc kĩ đề bài, chú ý những từ ngữ then chốt để xác định yêu cầu về nội dung, hình thứ và phạm vi tư liệu cần sử dụng.

- Quá trình lập dàn ý bao gồm: xác lập luận điểm, luận cứ, sắp xếp các luận điểm, luận cứ theo một trình tự logic, chặt chẽ. Cần có kí hiệu trước mỗi đề mục để phân biệt luận điểm, luận cứ trong dàn ý.

LUYỆN TẬP

Đề 1: Cảm nghĩ của anh (chị) về giá trị hiện thực của đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh (trích Thượng kinh kí sự của Lê Hữu Trác)    

1. Phân tích đề:

- Vấn đề cần nghị luận: Giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh

- Yêu cầu nội dung:

+ Bức tranh cụ thể, sinh động về cuộc sống xa hoa, phù phiếm nhưng thiếu sinh khí của những người trong phủ Chúa, tiêu biểu là thế tử Trịnh Cán.

+ Thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm thía cũng như dự cảm về sự suy tàn đang tới gần của triều Lê -Trịnh thế kỉ XVIII.

- Thao tác: lập luận phân tích

- Phạm vi dẫn chứng: Đoạn trích “Vào phú chúa Trịnh

2. Lập dàn ý:

a. Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận.

b. Thân bài: Phân tích

* Cuộc sống giàu sang, xa hoa của chúa Trịnh

* Chân dung Trịnh Cán:

* Thái độ của tác giả: Phê phán cuộc sống ích kỉ, giàu sang, phè phỡn của nhà chúa. Cuộc sống vật chất giàu sang quá mức, trái lại tinh thần thì rỗng tuếch, đạo đức xói mòn.

c. Kết bài

    Khẳng định lại vấn đề cần lập luận.

Đề 2: Tài năng sử dụng ngôn ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua một bài thơ Nôm (Bánh trôi nước hoặc Tự tình – bài II)    

1. Phân tích đề:

- Vấn đề cần nghị luận: Phân tích tài năng sử dụng ngông ngữ dân tộc của Hồ Xuân Hương qua một số bài thơ.

- Phương pháp: Sử dụng thao tác lập luận phân tích kết hợp với bình luận

 - Phạm vi dẫn chứng là những từ ngữ giản dị, thuần Việt, những câu thơ sáng tạo, thành ngữ, ca dao.

2. Lập dàn ý

a. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm và vấn đề được đặt ra.

b. Thân bài:

- Ngôn ngữ dân tộc được thể hiện một cách tự nhiên, linh hoạt, khái quát.

- Cảm nghĩ: Sự sáng tạo đó góp phần khẳng định vị thế rất đáng trân trọng của Hồ Xuân Hương trong làng thơ Nôm nói riêng và trong văn học trung đại nói chung => Bà được mệnh danh cho Hồ Xuân Hương là Bà chúa thơ Nôm.

c. Kết bài

Khẳng định lại vấn đề cần lập luận.


Được cập nhật: 2 giờ trước (13:27:28) | Lượt xem: 536

Các bài học liên quan