Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

PHẦN 7 - SINH THÁI HỌC- THPT LÊ HỒNG PHONG, PHÚ YÊN

08cf45282c7bac692c6d9edd369d5240
Gửi bởi: Nguyễn Trần Thành Đạt 6 tháng 2 2021 lúc 7:23:55 | Được cập nhật: 24 tháng 3 lúc 15:07:18 Kiểu file: DOC | Lượt xem: 325 | Lượt Download: 7 | File size: 2.686976 Mb

Nội dung tài liệu

Tải xuống
Link tài liệu:
Tải xuống

Các tài liệu liên quan


Có thể bạn quan tâm


Thông tin tài liệu

PhÂN PHỐI TRƯƠNG TRÌNH

Phần bảy. SINH THÁI HỌC

A. TÓM TẮT LI THUYẾT

­ ­­­­­­­­­­

Cá thể loài A Quần thể loài A Quần xã Hệ sinh thái

Chương I. CÁ THỂ VÀ QUẦN THỂ SINH VẬT

Bài 35. MÔI TRƯỜNG SỐNG VÀ CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI

I. Môi trường sống và các nhân tố sinh thái

- Môi trường sống bao gồm tất cả các nhân tố xung quanh sinh vật, có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp tới sự tồn tại, sinh trưởng, phát triển và những hoạt động khác của sinh vật.

- 4 loại môi trường cơ bản:

+ Môi trường trên cạn: mặt đất – không khí.

+ Môi trường đất:

+ Môi trường nước: nước ngọt, nước mặn, nước lợ,

+ Môi trường sinh vật: môi trường sống của SV cộng sinh và kí sinh.

- Nhân tố sinh thái là tất cả những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp tới đời sống sinh vật.

+ Nhân tố sinh thái vô sinh: là tất cả các yếu tố vật lí và hóa học của môi trường xung quanh sinh vật (đất, nước, nhiệt độ, ánh sang ...)

+ Nhân tố sinh thái hữu sinh: là các sinh vật (VSV, nấm, TV, ĐV và con người).

II. Giới hạn sinh thái và ổ sinh thái

1. Giới hạn sinh thái là khoảng giá trị xác định của một nhân tố sinh thái mà trong khoảng đó SV có thể tồn tại và phát triển.

- Khoảng thuận lợi: là khoảng của các nhân tố sinh thái ở mức độ phù hợp cho SV sinh thực hiện các chức năng sống tốt nhất.

- Khoảng chống chịu: khoảng của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho hoạt động sinh lý của SV.

Ví dụ: Cá rô phi

2. Ổ sinh thái

- Xét một nhân tố sinh thái: ổ sinh thái chính là giới hạn sinh thái của loài về nhân tố sinh thái đó.

- Tuy nhiên sinh vật luôn tác động nhiều nhân tố sinh thái nên tổ hợp các giới hạn của các nhân tố sinh thái làm thành một ổ sinh thái chung của loài (hay nói cách khác “không gian sinh thái” mà ở đó tất cả các nhân tố sinh thái của MT nằm trong giới hạn sinh thái cho phép loài đó tồn tại và phát triển dài lâu).

- Phân biệt ổ sinh thái và nơi ở: Nơi ở là nơi cư trú của một loài (chỉ đề cập 1 nhân tố sinh thái là không gian hình học) còn ổ sinh thái đề cập“không gian sinh thái”. Một nơi ở có nhiều ổ sinh thái khác nhau

III. Sự thích nghi của sinh vật với môi trường sống

Sinh vật mang nhiều đặc điểm thích nghi về hình thái, giải phẫu, hoạt động sinh lí và tập tính với các điều kiện sinh thái khác nhau của môi trường.

1. Sự thích nghi của sinh vật với ánh sáng (HS đọc SGK)

- Ánh sáng vừa là nhân tố sinh thái có tác dụng giới hạn, vừa nhân tố có tác dụng điều chỉnh. Ánh sáng cung cấp năng lượng cho SV có diệp lục và ảnh hưởng trực tiếp lên sinh vật.

- Ở thực vật: gồm cây ưa sáng, cây ưa bóng và cây chịu bóng

Phân biệt cây ưa bóng và cây ưa sáng

Ưa sáng

Ưa bóng

Nơi phân bố

- Phân bố nơi có nhiều ánh sáng.

- Cây có thân cao, lá thường tập trung ở tầng trên.

- Phân bố nơi thiếu ánh sáng.

- Mọc dưới tán cây khác, mọc trong hang.

Thân cây

- Cành cây tỏa ra nhiều hướng, mọc ở tán trên của rừng cây, cành cây tập trung ở ngọn.

- Vỏ cây dày, màu nhạt.

- Thân cây và cành cây phụ thuộc nhiều vào các mức độ che chắn của các cây khác.

- Thân cây có vỏ mỏng, màu sẫm.

Lá cây

- Lá dày, môgiậu phát triển, có màu nhạt.

- Hạt lục lạp có kích thước nhỏ. Khí khổng mở về đêm.

- Lá mỏng, mô giậu ít phát triển, lá có màu xanh đậm.

- Hạt lục lạp có kích thước lớn hơn.

Cách sắp xếp lá cây

Lá xếp xiên nhằm tránh cường độ ánh sáng của mặt trời.

Lá xếp ngang

Ví dụ

Cây thân gỗ: Phi lao, bạch đàn, cây gỗ tếch. Họ nhà đậu,lúa . . .

Cây phong lan, vạn niên thanh, họ cây gừng, cà phê . . .

- Động vật : Có cơ quan chuyên hóa tiếp nhận ánh sáng nên chúng thích ứng tốt khi điều kiện chiếu sáng thay đổi .

Gồm 2 nhóm

+ Động vật ưa hoạt động ngày.

+ Động vật ưa hoạt động đêm.

=> ánh sáng giúp động vật định hướng, kiếm mồi…

2. Sự thích nghi của sinh vật với nhiệt độ

a) Quy tắc kích thước cơ thể (quy tắc Becman)

Động vật hằng nhiệt sống ở vùng ôn đới (lạnh) thì kích thước cơ thể lớn hơn so với động vật cùng loài hay với loài có quan hệ học hàng gần sống ở vùng nhiệt đới (ấm áp)

b) Quy tắc kích thước các bộ phận tai, đuôi, chi . . . của cơ thể (quy tắc Anlen)

Động vật hằng nhiệt sống ở vùng ôn đới (lạnh) có tai, đuôi, chi . . . thường bé hơn tai, đuôi, chi . . . của loài động vật tương tự sống ở vùng nhiệt đới (ấm áp).

Hai quy tắc trên liên quan tỉ lệ S/V: (S/V nhỏ thì ở vùng ôn đới; S/V lớn thì ở vùng nhiệt đới)

Bài 36. QUẦN THỂ SINH VẬT VÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC CÁ THỂ TRONG QUẦN THỂ

I. Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng trong cùng một loài, cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định, vào một thời gian nhất định, có khả năng sinh sản tạo thành thế hệ mới.

- Quá trình hình thành QTSV: Các cá thể phát tán MT mới CLTN tác động Những cá thể thích nghi Quần thể sinh vật mới.

- Ví dụ quần thể:

+ Quần thể chim cánh cụt ở Bắc cực

+ Đàn trâu rừng.

+ Đàn voi châu Phi

+ Voọc mông trắng ở khu bảo tồn đất ngập nước Vân long (Ninh Bình)

+ Những cây bạch đàn cùng sống trên một sườn đồi.

+ Những con hải âu cùng làm tổ ở một vách núi.

+ Những con ong võ vẽ cùng làm tổ trên cây.

+ Ếch và nòng nọc của nó đang ở trong một cái ao.

+ Những con mối cùng sống ở chân đê.

- Ví dụ không phải quần thể

+ Những con cá cùng sống trong moọt con sông + Những con chuột cùng sống trong một đám lúa.

+ Những con chim sống trong một khu vườn. + Những con cá rô phi đơn tính trong hồ.

+ Những cây mọc ở ven bờ đường. + Bèo nổi trên mặt Hồ Tây.

+ Chuột trên cánh đồng. + Chuột trong vườn.

+ Những con hổ cùng loài sống trong vườn bách thú.

II. Quan hệ giữa các cá thể trong quần thể

1. Quan hệ hỗ trợ là quan hệ giữa các cá thể cùng loài nhằm hỗ trợ nhau trong các hoạt động sống như lấy thức ăn

- VD: + Hiện tượng liền rễ giữa các cây thông.

+ Chó rừng thường quần tụ từng đàn.

- Ý nghĩa: Giúp QT tồn tại ổn định, khai thác tối ưu nguồn sống, tăng khả năng sống sót và SS.

2. Quan hệ cạnh tranh

Các cá thể cùng loài cạnh tranh nhau trong các hoạt động sống.

- VD: + TV cạnh tranh ánh sáng

+ ĐV cạnh tranh thức ăn, nơi ở, bạn tình.

- Ý nghĩa: + Duy trì mật độ cá thể phù hợp trong QT

+ Đảm bảo và thúc đẩy QT phát triển.

Bài 37, 38. CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT

I. Tỉ lệ giới tính

- KN: là tỉ lệ cá thể đực/ cá thể cái trong.

- Tỉ lệ giới tính thay đổi tùy loài, từng thời gian, điều kiện sống . . .

- Ý nghĩa: Đảm bảo hiệu quả sinh sản của quần thể trong điều kiện môi trường thay đổi.

II. Nhóm tuổi

- Tuổi:

+ Tuổi sinh lý là thời gian sống có thể đạt tới của một cá thể trong QT.

+ Tuổi sinh thái là thời gian sống thực tế của cá thể.

+ Tuổi QT là tuổi bình quân của các cá thể trong QT.

- Nhóm tuổi: Có 3 nhóm tuổi: tuổi trước sinh sản, tuổi sinh sản, tuổi sau sinh sản.

- Tháp tuổi:

Dạng phát triển

Dạng ổn định

Dạng suy giảm

- Ứng dụng: Nghiên cứu về nhóm tuổi giúp chúng ta bảo vệ, khai thác tốt nguồn tài nguyên sinh vật.

III. Sự phân bố cá thể của quần thể

Có 3 kiểu phân bố:Phụ thuộc

- Môi trường đồng nhất hay không đồng nhất.

- Đặc tính tụ họp hay không tụ hop và tính lãnh thổ của các cá thể.

=> Phân bố theo nhóm là phổ biến nhất.

Kiểu phân bố

Đặc điểm

Ý nghĩa

Ví dụ

Phân bố

theo nhóm

- Phổ biến nhất.

- Điều kiện sống phân bố không đồng đều.

- Có tính bầy đàn hay tính hỗ trợ

Các cá thể hỗ trợ nhau

Cây mọc hoang dại

Phân bố đồng đều

- Điều kiện sống phân bố đồng đều.

- Cạnh tranh gay gắt.

Làm giảm sự cạnh tranh.

Cây thông trong rừng thông.

Phân bố ngẫu nhiên

- Là dạng trung gian của 2 dạng trên.

- Điều kiện sống phân bố đồng đều,

- Không có sự cạnh tranh.

Tận dụng được nguồn sống tiềm tàng trong môi trường.

Cây gỗ trong rừng nhiệt đới.

IV. Mật độ

- Mật độ: là số lượng cá thể trên một đơn vị diện tích hay thể tích.

- Mật độ thay đổi theo mùa, năm, điều kiện môi trường.

- Mật độ ảnh hưởng đến mức độ sử dụng nguồn sống, khả năng sinh sản, sự tử vong . . .

=> là đặc trung cơ bản nhất.

V. Kích thước của quần thể sinh vật là số lượng cá thể (hoặc khối lượng hay năng lượng tích lũy trong các cá thể) phân bố trong khoảng không gian của QT.

1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa

- Kích thước tối thiểu là số lượng cá thể ít nhất mà QT cần có để duy trì và phát triển → Bảo vệ các loài có số lượng ít.

- Kích thước tối đa là giới hạn lớn nhất về số lượng mà QT có thể đạt được, phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của MT → Cải tạo môi trường sống.

2. Những nhân tố ảnh hưởng tới kích thước của quần thể sinh vật

Cá thể từ quần thể khác tới

Cá thể rời khỏi quần thể

Cá thể chết đi

Cá thể mới được sinh ra

VI. Tăng trưởng của quần thể

- Điều kiện MT thuận lợi: Tăng trưởng theo tiềm năng sinh học (đường cong tăng trưởng hình chữ J)

- Điều kiện MT không thuận lợi: Tăng trưởng của QT giảm (đường cong tăng trưởng hình chữ S)

VII. Tăng trưởng của quần thể người

- Dân số thế giới tăng trưởng liên tục trong suốt quá trình phát triển lịch sử

- Dân số tăng nhanh là nguyên nhân chủ yếu làm cho chất lượng MT giảm sút ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của con người.

Bài 39. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT

I. Biến động số lượng cá thể của quần thể là sự tăng hoặc giảm số lượng cá thể

1. Biến động theo chu kì là biến động xảy ra do những thay đổi có chu kì của điều kiện MT.

2. Biến động không theo chu kì là biến động xảy ra do những thay đổi bất thường của MT tự nhiên hay do hoạt động khai thác tài nguyên quá mức của con người gây nên.

II. Nguyên nhân gây biến động và sự điều chỉnh số lượng cá thể của QT

1. Nguyên nhân

a. Do thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh (khí hậu, thổ nhưỡng)

- Nhóm các nhân tố vô sinh tác động trực tiếp lên SV mà không phụ thuộc vào mật độ cá thể trong QT nên còn được gọi là nhóm nhân tố không phụ thuộc mật độ QT.

b. Do sự thay đổi các nhân tố sinh thái hữu sinh (cạnh tranh giữa các cá thể cùng đàn, kẻ thù ăn thịt)

- Nhóm các nhân tố hữu sinh luôn bị chi phối bởi mật độ cá thể của QT nên gọi là nhóm nhân tố sinh thái phụ thuộc mật độ QT.

2. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể

- Điều kiện sống thuận lợi QT tăng mức SS, giảm mức tử vong + nhiều cá thể nhập cư tới kích thước QT tăng.

- Điều kiện sống không thuận lợi QT giảm mức SS, tăng mức tử vong + nhiều cá thể xuất cư kích thước QT giảm.

3. Trạng thái cân bằng của quần thể là trạng thái số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của MT.

Chương II. QUẦN XÃ SINH VẬT

Bài 40. QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ

I. Quần xã sinh vật là một tập hợp các quần thể sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không gian và thời gian nhất định.

- Các SV trong quần xã gắn bó với nhau như một thể thống nhất quần xã có cấu trúc tương đối ổn định.

II. Một số đặc trưng cơ bản của quần xã

1. Thành phần loài trong quần xã

a. Số lượng loài và số lượng cá thể của mỗi loài: là mức độ đa dạng của quần xã, biểu thị sự biến động, ổn định hay suy thoái của quần xã.

b. Loài ưu thế và loài đặc trưng

- Loài ưu thế là những loài có số lượng cá thể nhiều, sinh khối lớn hay hoạt động mạnh.

- Loài đặc trưng là loài chỉ có ở một quần xã nào đó hoặc loài có số lượng nhiều hơn hẳn các loài khác trong quần xã.

2. Phân bố cá thể trong không gian của quần xã

- Phân bố theo chiều thẳng đứng: VD: Rừng mưa nhiệt đới có 4 tầng.

- Phân bố theo chiều ngang: SV thường tập trung ở vùng có điều kiện sống thuận lợi.

Phân bố cá thể trong không gian của quần xã tuỳ thuộc vào nhu cầu sống của từng loài giúp giảm bớt mức độ cạnh tranh, tận dụng nguồn sống.

III. Quan hệ giữa các loài trong quần xã

1. Các mối quan hệ sinh thái

- Quan hệ hỗ trợ : Các loài đều có lợi hoặc ít nhất một loài có lợi, không có loài bị hại.

- Quan hệ đối kháng : Ít nhất một loài bị hại.

Quan hệ

Đặc điểm

Ví dụ

Hỗ trợ

Cộng sinh

Hai loài cùng có lợi khi sống chung và nhất thiết phải có nhau

Nấm, vi khuẩn và tảo đơn bào cộng sinh trong địa y; vi khuẩn lam cộng sinh trong nốt sần cây họ Đậu;

hải quỳ và cua.

Hợp tác

Hai loài cùng có lợi khi sống chung nhưng không nhất thiết phải có nhau

Hợp tác giữa chim sáo và trâu rừng; chim mỏ đỏ và linh dương;

lươn biển và cá nhỏ.

Hội sinh

Khi sống chung một loài có lợi, loài kia không có lợi cũng không có hại gì.

Phong lan và cây gỗ;

cá ép sống trên cá lớn.

Đối kháng

Cạnh tranh

Các loài cạnh tranh nhau về nguồn sống. Cả hai loài đều bị ảnh hưởng bất lợi, thường thì một loài sẽ thắng thế còn loài khác bị hại nhiều hơn.

Cạnh tranh giành ánh sáng, nước và muối khoáng ở TV; trâu và bò cạnh tranh nhau cỏ, cú và chồn cạnh tranh nhau thức ăn trong rừng.

Kí sinh

Một loài sống nhờ trên cơ thể của loài khác, lấy các chất nuôi sống cơ thể từ loài đó.

Cây tầm gửi kí sinh trên thân cây gỗ; giun kí sinh trong cơ thể người.

Ức chế – cảm nhiễm

Một loài SV trong quá trình sống đã vô tình gây hại cho loài khác.

Tảo giáp nở hoa gây độc cho cá, tôm; tỏi tiết chất gây ức chế hoạt động của vi SV xung quanh.

SV này ăn SV khác

Một loài sử dụng loài khác làm thức ăn. Bao gồm: ĐV ăn TV, ĐV ăn ĐV, TV bắt sâu bọ.

Bò ăn cỏ;

hổ ăn thịt thỏ;

cây nắp ấm bắt ruồi.

2. Hiện tượng khống chế sinh học là hiện tượng số lượng cá thể của một loài bị khống chế ở một mức nhất định không tăng quá hoặc giảm thấp quá do tác động của các mối quan hệ hoặc hỗ trợ hoặc đối kháng giữa các loài trong quần xã. Ứng dụng: sử dụng ong kí sinh diệt bọ dừa.

Bài 41. DIỄN THẾ SINH THÁI

I. Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn, tương ứng với sự biến đổi của MT.

II. Các loại diễn thế sinh thái

Loại diễn thế

Đặc điểm

Diễn thế nguyên sinh

Diễn thế thứ sinh

Khái niệm

Là diễn thế khởi đầu từ MT chưa có SV

Là diễn thế ở MT đã có một quần xã SV sống

Giai đoạn đầu

Hình thành quần xã tiên phong

Giai đoạn quần xã ổn định

Giai đoạn giữa

Gồm các quần xã thay đổi tuần tự

Gồm các quần xã thay đổi tuần tự

Giai đoạn cuối

Hình thành quần xã ổn định

Hình thành quần xã ổn định khác hoặc quần xã bị suy thoái

III. Nguyên nhân gây ra diễn thế

1. Nguyên nhân bên ngoài : Do tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh lên quần xã (khởi động).

2. Nguyên nhân bên trong : Sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã (động lực thúc đẩy).

IV. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái

- Giúp khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên.

- Xây dựng kế hoạch dài hạn về nông, lâm, ngư nghiệp.

Chương III. HỆ SINH THÁI, SINH QUYỂN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

Bài 42. HỆ SINH THÁI

I. Hệ sinh thái

- Hệ sinh thái = Quần xã sinh vật + sinh cảnh (môi trường vô sinh của quần xã)

VD. Hệ sinh thái ao, hồ, đồng ruộng, rừng, một giọt nước…

- Hệ sinh thái là một hệ thống sinh học hoàn chỉnh và tương đối ổn định nhờ các sinh vật luôn tác động lẫn nhau và đồng thời tác động qua lại với các thành phần vô sinh.(Tác động giữa sinh vật và môi trường sống)

- Trong hệ sinh thái, có sự trao đổi vật chất và năng lượng giữa các sinh vật với nhau và giữa quần xã và môi trường, biểu hiện chức năng của tổ chức sống.

II. Các thành phấn cấu trúc của hệ sinh thái

- Thành phần vô sinh (sinh cảnh) là môi trường vật lí: Đất, nước, ánh sáng, nhiệt độ…

- Thành phần hữu sinh (quần xã sinh vật) gồm :

+ SV sản xuất (SV tự dưỡng): tự tổng hợp chất hữu cơ từ nguyên liệu vô cơ, như: thực vật (chủ yếu), tảo, một số vi sinh vật tự dưỡng (sinh học 10)

+ SV tiêu thụ: chúng ăn TV hay ĐV khác, như động vật

+ SV phân giải: phân hủy xác chết, chất thải, chất hữu cơ → chất vô cơ, như: chủ yếu vi sinh vật dị dưỡng (sinh học học 10), nấm, một số động vật không xương sống (giun đất, sâu bọ . . .) 

Chất hữu cơ TV Chất hữu cơ

(Prôtêin, gluxit, lipit . . .) ( xác SV, chất thải)

SV sản xuất SV phân giải

(CO2, H2O, AS mặt trời, . . .)

SV tiêu thụ

III. Các kiểu hệ sinh thái trên Trái Đất

1 . Hệ sinh thái tự nhiên Hệ sinh thái trên cạn

Hệ sinh thái dưới nước Hệ sinh thái nước mặn

Hệ sinh thái nước ngọt

2. Hệ sinh thái nhân tạo: (có độ đa dạng thấp hơn hệ sinh thái tự nhiên)

- Con người có bổ sung 1 số yếu tố để hệ sinh thái tồn tại, phát triển.

Bài 43. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI

I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật

1. Chuỗi thức ăn gồm nhiều loài SV có quan hệ dinh dưỡng với nhau, mỗi loài là một mắt xích của chuỗi. Một mắt xích vừa ăn mắt xích phía trước, vừa là thức ăn của mắt xích phía sau.

- Có hai loại chuỗi thức ăn:

+ Chuỗi thức ăn bắt đầu là sinh vật tự dưỡng → động vật ăn sinh vật tự dưỡng → động vật ăn động vật . . .

VD. Ngô → chuột → rắn diều hâu

+ Chuỗi thức ăn bắt đầu là sinh phân giải mùn bã hữu cơ (ăn mùn bã hữu cơ) → các loài ĐV ăn sinh vật ăn mùn bã hữu cơ → ĐV ăn ĐV → . . .

VD. Giun đất → lươn → cá quả → . . .

- Chuỗi thứ 2 là hệ quả của chuỗi thứ nhất, phát sinh sau, thứ yếu

2. Lưới thức ăn

- Lưới thức ăn gồm nhiều chuỗi thức ăn có các mắt xích chung.

- Quần xã SV càng đa dạng về thành phần loài thì lưới thức ăn trong quần xã càng phức tạp.

3. Bậc dinh dưỡng

Tập hợp các loài sinh vật có cùng mức dinh dưỡng hợp thành một bậc dinh dưỡng.

VD. Lúa → Châu chấu → Chim sâu → Đại bàng

II. Tháp sinh thái bao gồm nhiều hình chữ nhật xếp chồng lên nhau, các hình chữ nhật có chiều cao bằng nhau, còn chiều dài thì khác nhau biểu thị độ lớn của mỗi bậc dinh dưỡng.

- Quy luật hình tháp sinh thái : SV mắt xích nào càng xa vị trí của SV sản xuất thì có sinh khối trung bình càng nhỏ.

- Ý nghĩa : Để xem xét mức độ dinh dưỡng ở từng bậc dinh dưỡng và toàn bộ quần xã.

- Có ba loại tháp sinh thái : tháp số lượng, tháp sinh khối, tháp năng lượng (chính xác nhất).

Bài 44. CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN

I. Trao đổi vật chất qua chu trình sinh địa hóa

Chu trình sinh địa hoá là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên.

- Một chu trình sinh địa hoá gồm có các phần: tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước.

II. Một số chu trình sinh địa hoá

1. Chu trình cacbon

- Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cabon điôxit (CO2).

- TV lấy CO2 để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp.

- Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất chứa cacbon, SV trả lại CO2 cho MT

- Nồng độ CO2 trong bầu khí quyển tăng gây hiệu ứng nhà kính, làm Trái Đất nóng lên và có nhiều thiên tai.

* Chú ý quan trọng, cac bon:

- Cacbon CO2 → cacbon trong chất hữu cơ: do SV tự dưỡng (nhờ quang hợp, chủ yếu thực vật).

- Cacbon trong chất hữu cơ → cacbon CO2: do SV dị dưỡng (nhờ hô hấp của tất cả SV).

Học sinh tự viết 1 vòng tuần hoàn C, bắt đầu từ CO2 , rồi vào chất hữu cơ, rồi sinh lại CO2, viets càng dài càng tốt

2. Chu trình nitơ

- TV hấp thụ nitơ dưới dạng muối amôn ( ) và nitrat ( ).

- Các muối trên được hình thành trong tự nhiên bằng con đường vật lí, hóa học và sinh học.

- Nitơ từ xác SV trở lại MT đất, nước thông qua hoạt động phân giải chất hữu cơ của vi khuẩn, nấm,…

- Hoạt động phản nitrat của vi khuẩn trả lại một lượng nitơ phân tử cho đất, nước và bầu khí quyển.

* Chú ý quan trọng, nitơ:

- Thực vật hấp thụ nitơ dạng: ( , )

- Biến đổi:

+ N2 : VK cố định nitơ (VK cộng sinh nốt sần họ đậu, vi khuẩn hội sinh, vi khuẩn lam . . .)

+  : VK nitrit hóa

+   : VK nitrat hóa

+ → N2: VK phản nitrat hóa

+ : Thực vật

+ → nitơ hữu cơ: SV tự dưỡng (chủ yếu thực vật)

+ Nitơ hữu cơ (nitơ xác sinh vật) → : VK amôn hóa

3. Chu trình nước

- Nước mưa rơi xuống đất, một phần thấm xuống các mạch nước ngầm, một phần tích lũy trong sông, suối, ao, hồ,…

- Nước mưa trở lại bầu khí quyển dưới dạng nước thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất.

III. Sinh quyển là toàn bộ SV sống trong các lớp đất, nước và không khí của Trái Đất.

Tập hợp các hệ sinh thái tương tự nhau về địa lý, khí hậu và SV làm thành khu sinh học (biôm). Có 3 khu sinh học chủ yếu:

- Khu sinh học trên cạn: đồng rêu đới lạnh, rừng thông phương Bắc, rừng rụng lá ôn đới,…

- Khu sinh học nước ngọt:

+ Khu nước đứng (đầm, hồ, ao,. .)

+ Khu nước chảy (sông, suối).

- Khu sinh học biển:

+ Theo chiều thẳng đứng: SV nổi, ĐV đáy,. .

+ Theo chiều ngang: vùng ven bờ và vùng khơi.

Bài 45. DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI VÀ HIỆU SUẤT SINH THÁI

I. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái

- Mặt trời là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho sự sống trên Trái Đất.

- SV sản xuất chỉ sử dụng được những tia sáng nhìn thấy (50% bức xạ) cho quang hợp.

- Quang hợp chỉ sử dụng khoảng 0,2 - 0,5% tổng lượng bức xạ để tổng hợp chất hữu cơ.

- Dòng năng lượng trong hệ sinh thái có nguồn gốc từ năng lượng mặt trời → SVSX các bậc dinh dưỡng MT.

- Càng lên bậc dinh dưỡng cao hơn thì năng lượng càng giảm (theo quy luật hình tháp sinh thái)

II. Hiệu suất sinh thái

- Hiệu suất sinh thái là tỉ lệ % chuyển hóa năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng.

- Chỉ có 10% năng lượng truyền lên bậc dinh dưỡng cao hơn, phần còn lại tiêu hao qua hô hấp (70%), rơi rụng, chất thải (10%)

B. PHẦN TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Nhân tố sinh thái nào sau đây chi phối trực tiếp hoặc gián tiếp đến hầu hết các nhân tố khác

A. Nhiệt độ B. Độ ẩm C. Không khí D. Ánh sáng

Câu 2: Tập hợp sinh vật nào sau đây không phải là quần thể sinh vật?

A. Tập hợp chim hải âu trên đảo Trường Sa B. Tập hợp cây cọ trên một quả đồi ở Phú Thọ

C. Tập hợp cây tràm ở rừng U Minh Thượng. D. Tập hợp cá trong Hồ Tây

Câu 3: Khi nói về giới hạn sinh thái, phát biểu nào sau đây sai?

A. Khoảng chống chịu là khoảng của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho các hoạt động sinh lí của sinh vật.

B. Trong khoảng thuận lợi, sinh vật thực hiện các chức năng sống tốt nhất.

C. Giới hạn sinh thái về nhiệt độ của các loài đều giống nhau.

D. Ngoài giới hạn sinh thái, sinh vật sẽ không thể tồn tại được.

Câu 4: Trong sản xuất nông nghiệp, muốn nhập nội một giống nào đó vào địa phương thì phải dựa vào

A. khả năng chống chịu bệnh của giống đó so với các giống khác

B. giới hạn sinh thái của giống đó so với khí hậu của địa phương

C. khả năng chịu đựng về nhiệt độ và độ ẩm của giống

D. khả năng sử dụng nguần thức ăn sẵn có của địa phương

Câu 5: Có 2 loài cá: loài cá cơm phân bố ở vùng biển ôn đới Châu Âu và loài cá miệng đục sống trong các rạn san hô vùng biển nhiệt đới. Loài nào rộng nhiệt hơn. Vì sao?

A. Không có loài nào rộng hơn. Vì hai vùng này có dao động nhiệt gần như nhau.

B. Loài cá miệng đục. Vì chịu được dao động nhiệt rộng hơn.

C. Loài cá miệng đục. Vì vùng ôn đới nhiệt độ nước ít dao động, vùng nhiệt đới nhiệt độ nước dao dộng mạnh hơn.

D. Loài cá cơm. Vì ở vùng ôn đới nhiệt độ nước dao động mạnh hơn, ở vùng nhiệt đới nhiệt độ nước khá ổn định.

Câu 6: Đặc điểm nào sau đây không đặc trưng cho những loài thực vật chịu khô hạn?

A. Trên mặt lá có rất nhiều khí khổng. B. Rễ rất phát triển, ăn sâu hoặc lan rộng.

C. Lá hẹp hoặc biến thành gai. D. Trữ nước trong lá, thân hay trong củ, rễ.

Câu 7: Trong vùng ôn đới, loài hẹp nhiệt nhất là:

A. Loài sống ở tầng nước rất sâu.

B. Loài sống ở lớp nước tầng mặt, ngoài khơi đại dương.

C. Loài sống trong hang, nhưng kiếm ăn bên ngoài.

D. Loài sống trên tán cây.

Câu 8: Khi nói về giới hạn sinh thái, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Trong khoảng chống chịu, sinh vật thực hiện các chức năng sống tốt nhất.

B. Ngoài giới hạn sinh thái, sinh vật sẽ không thể tồn tại được.

C. Khoảng thuận lợi là khoảng của các nhân tố sinh thái gây ức chế cho hoạt động sinh lí của sinh vật.

D. Giới hạn sinh thái về nhiệt độ của các loài đều giống nhau.

Câu 9: Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống thực vật, làm

A.thay đổi đặc điểm hình thái,cấu tạo giảiphẫu,sinh lí của thực vật,hình thành các nhóm cây ưa sáng,ưa bóng.

B.tăng hoặc giảm sự quang hợp của cây.

C.thay đổi đặc điểm hình thái, sinh lí của thực vật.

D.ảnh hưởng tới cấu tạo giải phẫu, sinh sản của cây.

Câu 10: Cây ưa sáng có đặc điểm nào sau đây?

1. Lá cây có phiến dày. 2. Mô giậu phát triển.

3. Lá xếp nghiêng so với mặt đất. 4. Lá có phiến mỏng, ít hoặc không có mô giậu.

P1hương án đúng là? A. 1, 2, 3, 4. B. 2, 3. C. 2, 3, 4. D. 1, 2 , 3.

Câu 11: Một loài sâu hại quả có ngưỡng nhiệt phát triển là C = 9,60C, trong điều kiện ấm nóng của Miền Nam sâu hoàn thành chu kỳ phát triển của mình sau 56 ngày. Nhưng ở các tỉnh Miền Bắc nhiệt độ trung bình lạnh hơn 4,80C nên sâu cần 80 ngày. Vậy nhiệt độ trung bình của mỗi miền là:

A. Nam là 25,60C - Bắc là 20,80C B. Nam là 26,60C - Bắc là 21,80C

C. Nam là 24,60C - Bắc là 19,80C D. Nam là 23,60C - Bắc là 18,80C

Câu 12: Phát biểu nào sau đây không đúng khi nói về ổ sinh thái?

A. Trong ổ sinh thái của một loài, tất cả các nhân tố sinh thái của môi trường nằm trong giới hạn sinh thái cho phép loài đó tồn tại và phát triển.

B. Ổ sinh thái tạo ra sự cách li về mặt sinh thái giữa các loài nên nhiều loài có thể sống chung được với nhau trong một khu vực mà không dẫn đến cạnh tranh quá gay gắt.

C. Mỗi loài cá có một ổ sinh thái riêng, nên khi nuôi chung một ao sẽ tăng mức độ cạnh tranh gay gắt với nhau dẫn đến giảm năng suất.

D. Ổ sinh thái của một loài biểu hiện cách sinh sống của loài đó.

Câu 13: Thời gian để hoàn thành một chu kì sống của một loài động vật biến thiên ở 180C là 17 ngày đêm còn ở 250C là 10 ngày đêm. Theo lí thuyết, nhiệt độ ngưỡng của sự phát triển của loài động vật trên là

A. 100C. B. 80C. C. 40C. D. 60C.

Câu 14: Chọn nội dung sai:

A. Mỗi loài sinh vật trong đời sống cùng lúc chịu sự tác động của nhiều nhân tố sinh thái.

B. Mỗi nhân tố sinh thái tác động không giống nhau lên các bộ phận khác nhau của cơ thể sinh vật.

C. Hiện tượng liền rễ ở cây thông nhựa là biểu hiện của sự cạnh tranh chất dinh dưỡng trong đất.

D. Quan hệ cạnh tranh làm giảm kích thước của quần thể giúp quần thể tồn tại thích nghi hơn.

Câu 15: Khi trong một sinh cảnh cùng tồn tại nhiều loài gần nhau về nguồn gốc và có chung nguồn sống thì sự cạnh tranh giữa các loài sẽ

A. làm chúng có xu hướng phân li ổ sinh thái. B. làm cho các loài trên đều bị tiêu diệt.

C. làm tăng thêm nguồn sống trong sinh cảnh. D. làm gia tăng số lượng cá thể của mỗi loài.

Câu 16: Đặc điểm nào dưới đây là cơ bản nhất đối với quần thể?

A. Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể trong cùng một loài.

B. Các cá thể trong quần thể cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định.

C. Các cá thể trong quần thể cùng tồn tại ở một thời điểm nhất định.

D. Quần thể có khả năng sinh sản, tạo thành những thế hệ mới.

Câu 17: Tập hợp sinh vật nào sau đây là quần thể sinh vật?

A. Tập hợp cây cỏ trong một ruộng lúa B. Tập hợp cá trong Hồ Tây

C. Tập hợp cây cọ trên một quả đồi ở Phú Thọ D. Tập hợp côn trùng trong rừng Cúc Phương

Câu 18: Ví dụ nào sau đây minh họa mối quan hệ cạnh tranh khác loài?

A. Cây lúa và cỏ dại sống trong một ruộng lúa.

B. Tảo giáp nở hoa gây độc cho tôm, cá trong cùng một môi trường.

C. Bò ăn cỏ.

D. Giun đũa sống trong ruột lợn.

Câu 19: Các cá thể trong một quần thể có quan hệ sinh thái nào sau đây?

1. Quan hệ hỗ trợ 2. Quan hệ cạnh tranh khác loài

3. Quan hệ đối địch 4. Quan hệ cạnh tranh cùng loài

5. Quan hệ ăn thịt con mồi

A. 1, 4. B. 1, 3, 4. C. 1, 2, 3, 4. D. 1, 2, 3, 4, 5.

Câu 20: Ví dụ nào sau đây không thể hiện mối quan hệ hỗ trợ trong quần thể sinh vật?

A. Khi thiếu thức ăn, một số động vật cùng loài ăn thịt lẫn nhau.

B. Những cây sống theo nhóm chịu đựng gió bão và hạn chế sự thoát hơi nước tốt hơn cây sống riêng rẽ.

C. Bồ nông xếp thành hàng bắt được nhiều cá hơn bồ nông đi kiếm ăn riêng rẽ.

D. Chó rừng hỗ trợ nhau trong đàn nhờ đó bắt được trâu rừng có kích thước lớn hơn.

Câu 21: Khi nói về các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây có bao nhiêu phát biểu đúng?

(1). Mật độ cá thể của mỗi quần thể luôn ổn định, không thay đổi theo mùa, theo năm.

(2). Tỉ lệ giới tính của quần thể là đặc trưng quan trọng đảm bảo hiệu quả sinh sản của quần thể.

(3). Mỗi quần thể sinh vật có kích thước đặc trưng và ổn định, không phụ thuộc vào điều kiện sống.

(4). Khi kích thước quần thể đạt tối đa thì tốc độ tăng trưởng của quần thể là lớn nhất.

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Câu 22: Sự cạnh tranh giữa các cá thể cùng loài sẽ làm

A. tăng số lượng cá thể của quần thể, tăng cường hiệu quả nhóm giúp tăng cường khả năng thích nghi với môi trường của quần thể.

B. suy thoái quần thể do các cá thể cùng loài tiêu diệt lẫn nhau làm quần thể có nguy cơ bị diệt vong.

C. giảm số lượng cá thể của quần thể đảm bảo tương ứng với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.

D. tăng mật độ cá thể của quần thể, khai thác tối đa nguồn sống của môi trường, tăng cường khả năng thích ứng của các cá thể của loài với môi trường.

Câu 23: Kiểu phân bố ngẫu nhiên có ý nghĩa sinh thái là

A. phát huy hiệu quả hỗ trợ cùng loài. B. hỗ trợ cùng loài và giảm cạnh tranh cùng loài.

C. tận dụng nguồn sống thuận lợi. D. giảm cạnh tranh cùng loài.

Câu 24: Ý nghĩa sinh thái của phân bố ngẫu nhiên là:

A. làm tăng mức độ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể.

B. sinh vật tận dụng được nguồn sống tiềm tàng trong môi trường.

C. Các cá thể hỗ trợ lẫn nhau chống lại điều kiện bất lợi của môi trường.

D. làm giảm mức độ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể.

Câu 25: Kiểu phân bố ngẫu nhiên của quần thể giúp sinh vật tận dụng được nguồn sống tiềm tàng trong môi trường. Ví dụ nào sau đây cho thấy quần thể của loài có kiểu phân bố ngẫu nhiên?

A. Các cây thông trong rừng thông và các loài sò sống trong phù sa vùng triều

B. Các con sâu sống trên tán lá cây, các cây gỗ trong rừng mưa nhiệt đới

C. Nhóm cây bụi mọc hoang dại,đàn trâu rừng, bầy chim cánh cụt ở Nam Cực

D. Các câu thông trong rừng thông,chim hải âu làm tổ

Câu 26: Kiểu phân bố nào sau đây không phải là kiểu phân bố cá thể của quần thể sinh vật trong tự nhiên?

A. Phân bố theo chiều thẳng đứng. B. Phân bố ngẫu nhiên.

C. Phân bố theo nhóm. D. Phân bố đồng đều (Phân bố đều).

Câu 27: Khi nói về tuổi cá thể và tuổi quần thể, phát biểu nào sau đây sai?

A. Tuổi sinh thái là thời gian sống thực tế của cá thể.

B. Tuổi sinh lí là thời gian sống có thể đạt tới của một cá thể trong quần thể.

C. Tuổi quần thể là tuổi bình quân của các cá thể trong quần thể.

D. Mỗi quần thể có cấu trúc tuổi đặc trưng và không thay đổi

Câu 28: Trong tháp tuổi của quần thể trưởng thành có tỉ lệ:

A. nhóm tuổi trước sinh sản bằng nhóm tuổi sinh sản và lớn hơn nhóm tuổi sau sinh sản.

B. nhóm tuổi trước sinh sản bằng nhóm tuổi sinh sản và bé hơn nhóm tuổi sau sinh sản.

C. nhóm tuổi trước sinh sản bé hơn các nhóm tuổi còn lại.

D. nhóm tuổi trước sinh sản chỉ lớn hơn nhóm tuổi sau sinh sản.

Câu 29: Đặc trưng nào sau đây không phải là đặc trưng cùa quần thề giao phối?

A.Độ đa dạng về loài. B. Mật độ cá thể.

C.Tỉ lệ giới tính. D. Tỉ lệ các nhóm tuổi.

Câu 30: Khi nói về đặc trưng cơ bản của quần thể, phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Kích thước của quần thể luôn ổn định và giống nhau giữa các loài.

B. Trong điều kiện môi trường bị giới hạn, đường cong tăng trưởng của quần thể có hình chữ S.

C. Tỉ lệ giới tính thay đổi tuỳ thuộc vào từng loài, từng thời gian và điều kiện của môi trường sống.

D. Mật độ cá thể của quần thể không cố định mà thay đổi theo mùa, năm hoặc tuỳ theo điều kiện của môi trường sống.

Câu 31: Khi nói về sự phân bố cá thể trong không gian của quần xã, phát biểu nào sau đây không đúng?

A.Nhìn chung, sự phân bố cá thể trong tự nhiên có xu hướng làm giảm bớt mức độ cạnh tranh giữa các loài và nâng cao mức độ sử dụng nguồn sống của môi trường.

B.Sự phân bố cá thể trong không gian của quần xã tùy thuộc vào nhu cầu sống của từng loài.

C.Nhìn chung, sinh vật phân bố theo chiều ngang thường tập trung nhiều ở vùng có điều kiện sống thuận lợi.

D.Trong hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới, kiểu phân bố theo chiều thẳng đứng chỉ gặp ở thực vật mà không gặp ở động vật.

Câu 32: Trước mùa sinh sản, nhiều loài thằn lằn, rắn có số lượng cá thể cái nhiều hơn cá thể đực. Sau mùa đẻ trứng, số lượng cá thể đực và cá thể cái gần bằng nhau. Nhân tố ảnh hưởng đến tỉ lệ giới tính của các loài trên là A. tỉ lệ tử vong. B. nhiệt độ. C. dinh dưỡng. D. ánh sáng.

Câu 33: Vai trò quan trọng của việc nghiên cứu nhóm tuổi của quần thể là

A. biết được tỉ lệ các nhóm tuổi trong quần thể.

B. cân đối về tỉ lệ giới tính.

C. so sánh về tỉ lệ nhóm tuổi của quần thể này với quần thể khác.

D. giúp bảo vệ và khai thác tài nguyên hợp lí.

Câu 34: Đặc trưng nào quan trọng nhất đảm bảo hiệu quả sinh sản của quần thể trong điều kiện môi trường thay đổi?

A. Mật độ cá thể của quần thể. B. Sự phân bố cá thể của quần thể.

C. Tỉ lệ giới tính. D. Tỉ lệ giữa các nhóm tuổi.

Câu 35: Khi nói về mật độ cá thể của quần thể, phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Khi mật độ cá thể của quần thể giảm, thức ăn dồi dào thì sự cạnh tranh giữa các cá thể cùng loài giảm.

B. Mật độ cá thể có ảnh hưởng tới mức độ sử dụng nguồn sống trong môi trường.

C. Khi mật độ cá thể của quần thể tăng quá cao, các cá thể cạnh tranh nhau gay gắt.

D. Mật độ cá thể của quần thể luôn cố định, không thay đổi theo thời gian và điều kiện sống của môi trường.

Câu 36: Quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể sinh vật

A. chỉ xảy ra ở các quần thể động vật, không xảy ra ở các quần thể thực vật.

B. thường làm cho quần thể suy thoái dẫn đến diệt vong.

C. đảm bảo cho số lượng và sự phân bố các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp với sức chứa của môi trường.

D. xuất hiện khi mật độ cá thể của quần thể xuống quá thấp.

Câu 37: Trong các kiểu phân bố cá thể trong tự nhiên, kiểu phân bố nào sau đây là kiểu phân bố phổ biến nhất của quần thể sinh vật?

A. Phân bố nhiều tầng theo chiều thẳng đứng. B. Phân bố đều (đồng đều).

C. Phân bố ngẫu nhiên. D. Phân bố theo nhóm.

Câu 38: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về mối quan hệ giữa các cá thể của quần thể sinh vật trong tự nhiên?

A. Khi mật độ cá thể của quần thể vượt quá sức chịu đựng của môi trường, các cá thể cạnh tranh với nhau làm tăng khả năng sinh sản.

B. Cạnh tranh cùng loài, ăn thịt đồng loại giữa các cá thể trong quần thể là những trường hợp phổ biến và có thể dẫn đến tiêu diệt loài.

C. Cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể không xảy ra do đó không ảnh hưởng đến số lượng và sự phân bố các cá thể trong quần thể.

D. Cạnh tranh là đặc điểm thích nghi của quần thể. Nhờ có cạnh tranh mà số lượng và sự phân bố các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp, đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển của quần thể.

Câu 39: Phát biểu nào sau đây là đúng về sự tăng trưởng của quần thể sinh vật?

A. Khi môi trường không bị giới hạn, mức sinh sản của quần thể là tối đa, mức tử vong là tối thiểu.

B. Khi môi trường bị giới hạn, mức sinh sản của quần thể luôn lớn hơn mức tử vong.

C. Khi môi trường không bị giới hạn, mức sinh sản của quần thể luôn nhỏ hơn mức tử vong.

D. Khi môi trường bị giới hạn, mức sinh sản của quần thể luôn tối đa, mức tử vong luôn tối thiểu.

Câu 40: Sự phân bố của một loài sinh vật thay đổi:

A. Theo cấu trúc tuổi của quần thể.

B. Theo mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể.

C. Do hoạt động của con người nhưng không phải do các quá trình tự nhiên.

D. Theo nhu cầu về nguồn sống của các cá thể trong quần thể.

Câu 41: Tháp tuổi của 3 quần thể sinh vật với trạng thái phát triển khác nhau như sau :

Quy ước:

A : Tháp tuổi của quần thể 1

B : Tháp tuổi của quần thể 2

C : Tháp tuổi của quần thể 3

Nhóm tuổi trước sinh sản

Nhóm tuổi đang sinh sản

Nhóm tuổi sau sinh sản

Quan sát 4 tháp tuổi trên có thể biết được

A. quần thể 2 đang phát triển, quần thể 1 ổn định, quần thể 3 suy giảm (suy thoái).

B. quần thể 3 đang phát triển, quần thể 2 ổn định, quần thể 1 suy giảm (suy thoái).

C. quần thể 1 đang phát triển, quần thể 3 ổn định, quần thể 2 suy giảm (suy thoái).

D. quần thể 1 đang phát triển, quần thể 2 ổn định, quần thể 3 suy giảm (suy thoái).

Câu 42: Ví dụ nào sau đây minh họa mối quan hệ hỗ trợ cùng loài?

A. Cây phong lan bám trên thân cây gỗ trong rừng.

B. Các con hươu đực tranh giành con cái trong mùa sinh sản.

C. Bồ nông xếp thành hàng đi kiếm ăn bắt được nhiều cá hơn bồ nông đi kiếm ăn riêng rẽ.

D. Cá ép sống bám trên cá lớn.

Câu 43: Trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng về mối quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể sinh vật?

(1) Khi quan hệ cạnh tranh gay gắt thì các cá thể cạnh tranh yếu có thể bị đào thải khỏi quần thể.

(2) Quan hệ cạnh tranh xảy ra khi mật độ cá thể của quần thể tăng lên quá cao, nguồn sống của môi trường không đủ cung cấp cho mọi cá thể trong quần thể.

(3) Quan hệ cạnh tranh giúp duy trì số lượng cá thể của quần thể ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể.

(4) Quan hệ cạnh tranh làm tăng nhanh kích thước của quần thể.

A. 4 B. 1 C. 3 D. 2

Câu 44: Khi nói về kích thước quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây sai?

A. Nếu kích thước quần thể vượt quá mức tối đa thì cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể tăng cao

B. Nếu kích thước quần thể xuống dưới mức tối thiểu, quần thể dễ rơi vào trạng thái suy giảm dẫn tới diệt vong

C. Kích thước quần thể (tính theo số lượng cá thể) luôn tỉ lệ thuận với kích thước của cá thể trong quần thể.

D. Kích thước quần thể dao động từ giá trị tối thiểu tới giá trị tối đa và sự dao động này là khác nhau giữa các loài

Câu 45: Giả thiết rằng một cây bèo dâu chiếm 1cm2 và cứ một cây bèo dâu sau 5 ngày thành hai cây bèo dâu. Trong một mảnh ruộng có diện tích 10000m2 mật độ bèo lúc đầu là 20cây/m2. Sau thời gian bao lâu thì bèo phủ kín mặt ruộng? (cho rằng không có hiện tượng tử vong)

A. 45 ngày. B. 51 ngày. C. 31 ngày. D. 36 ngày.

Câu 46: Khi nói về kích thước của quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây là đúng?

A.Kích thước quần thể giảm xuống dưới mức tối thiểu thì quần thể dễ dẫn tới diệt vong.

B.Kích thước quần thể không phụ thuộc vào mức sinh sản và mức tử vong của quần thể.

C.Kích thước quần thể luôn ổn định, không phụ thuộc vào điều kiện sống của môi trường.

D.Kích thước quần thể là khoảng không gian cần thiết để quần thể tồn tại và phát triển.

Câu 47: Nhân tố nào sau đây có thể làm giảm kích thước quần thể một cách đáng kể và làm cho vốn gen của quần thể khác biệt hẳn với vốn gen ban đầu?

A. Các yếu tố ngẫu nhiên B. Giao phối không ngẫu nhiên

C. Đột biến D. Giao phối ngẫu nhiên

Câu 48: Nếu kích thước quần thể giảm xuống dưới mức tối thiểu thì

A.số lượng cá thể trong quần thể ít, cơ hội gặp nhau của các cá thể đực và cái tăng lên dẫn tới làm tăng tỉ lệ sinh sản, làm số lượng cá thể của quần thể tăng lên nhanh chóng.

B.sự cạnh tranh về nơi ở của cá thể giảm nên số lượng cá thể của quần thể tăng lên nhanh chóng.

C.mật độ cá thể của quần thể tăng lên nhanh chóng, làm cho sự cạnh tranh cùng loài diễn ra khốc liệt hơn.

D.sự hỗ trợ của cá thể trong quần thể và khả năng chống chọi với những thay đổi của môi trường của quần thể giảm.

Câu 49: Khi nói về kích thước của quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây không đúng?

A.Kích thước quần thể dao động từ giá trị tối thiểu tới giá trị tối đa và sự dao động này khác nhau giữa các loài

B.Kích thước quần thể là khoảng không gian cần thiết để quần thể tồn tại và phát triển.

C.Kích thước tối đa là giới hạn lớn nhất về số lượng mà quần thể có thể đạt được, phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.

D.Kích thước tối thiểu là số lượng cá thể ít nhất mà quần thể cần có để duy trì và phát triển

Câu 50: Quần thể sinh vật tăng trưởng theo tiềm năng sinh học trong điều kiện nào sau đây?

A.Nguồn sống trong môi trường không hoàn toàn thuận lợi, gây nên sự xuất cư theo mùa.

B.Nguồn sống trong môi trường rất dồi dào, hoàn toàn thỏa mãn nhu cầu của cá thể.

C.Không gian cư trú của quần thể bị giới hạn, gây nên sự biến động số lượng cá thể.

D.Nguồn sống trong môi trường không hoàn toàn thuận lợi, hạn chế về khả năng sinh sản của loài.

hayCâu 51: Có những loài sinh vật bị con người săn bắt hoặc khai thác quá mức, làm giảm mạnh số lượng cá thể thì sẽ có nguy cơ bị tuyệt chủng, cách giải thích nào sau đây là hợp lí?

A.Khi số lượng cá thể của quần thể còn lại quá ít thì dễ xảy ra giao phối không ngẫu nhiên sẽ dẫn đến làm tăng tần số alen có hại.

B.Khi số lượng cá thể của quần thể còn lại quá ít thì đột biến trong quần thể dễ xảy ra, làm tăng tần số alen đột biến có hại.

C.Khi số lượng cá thể của quần thể còn lại quá ít thì dễ xảy ra biến động di truyền, làm nghèo vốn gen cũng như làm biến mất nhiều alen có lợi của quần thể.

D.Khi số lượng cá thể của quần thể giảm mạnh thì sẽ làm giảm di - nhập gen, làm giảm sự đa dạng di truyền của quần thể.

Câu 52: Yếu tố có vai trò quan trọng nhất trong việc điều hòa mật độ quần thể là:

A.di cư và nhập cư B.dịch bệnh C.khống chế sinh học D. Sinh sản và tử vong

Câu 53: Khi nói về sự biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây sai?

A. Ở chim, sự cạnh tranh nơi làm tổ ảnh hưởng tới khả năng sinh sản của các cá thể trong quần thể.

B. Hổ và báo là những loài có khả năng bảo vệ vùng sống nên sự cạnh tranh để bảo vệ vùng sống không ảnh hưởng tới số lượng cá thể trong quần thể.

C. Trong những nhân tố sinh thái vô sinh, nhân tố khí hậu có ảnh hưởng thường xuyên và rõ rệt nhất tới sự biến động số lượng cá thể của quần thể.

D. Hươu và nai là những loài ít có khả năng bảo vệ vùng sống nên khả năng sống sót của con non phụ thuộc rất nhiều vào số lượng kẻ thù ăn thịt.

Câu 54: Khi nói về mức sinh sản và mức tử vong của quần thể, kết luận nào sau đây không đúng?

A. Sự thay đổi về mức sinh sản và mức tử vong là cơ chế chủ yếu điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể

B. Mức tử vong là số cá thể của quần thể bị chết trong một đơn vị thời gian.

C. Mức sinh sản của quần thể là số cá thể của quần thể được sinh ra trong một đơn vị thời gian.

D. Mức sinh sản và mức tử vong của quần thể có tính ổn định, không phụ thuộc vào điều kiện môi trường.

Câu 55: Trả lời phương án không đúng về quần thể người:

A. Ở các nước phát triển kích thước dân số ở trạng thái ổn định, ở các nước đang phát triển dân số chưa ổn định

B. Tăng trưởng của quần thể người là dạng tăng trưởng lý thuyết về sự phát triển khoa học con người đã chủ động giảm được tỉ lệ tử vong của trẻ sơ sinh

C. Biến động dân số của loài người là loại biến động không theo chu kì do đặc điểm sinh học sinh sản của người và sự chi phối của điều kiện kinh tế xã hội

D. Tăng trưởng của quần thể người là tăng trưởng thực tế vì sự tăng dân số của quần thể người phụ thuộc các điều kiện kinh tế xã hội

Câu 56: Những người dân ven biển Bắc bộ có câu “Tháng chín đôi mươi tháng mưới mùng 5”. Câu này đang nói đến loài nào và liên quan đến dạng biến động số lượng nào của quần thể sinh vật:

A. Loài cá cơm- Biến động theo chu kì mùa

B. Loài Rươi- Biến động theo chu kì tuần trăng

C. Loài dã tràng – Biến động theo chu kì tuần trăng

D. Loài rùa biển- Biến động theo chu kì nhiều năm

Câu 57: Hiện tượng nở hoa trong các hồ là kết quả trực tiếp của sự kiện gì?

A. Giàu chất dinh dưỡng. B. Các chất độc công nghiệp.

C. Nguồn nitrat và photpho bị giảm. D. Số lượng động vật ăn thịt tăng lên.

Câu 58: Khi nói về các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Trong điều kiện môi trường bị giới hạn, đường cong tăng trưởng thực tế của quần thể có hình chữ S.

B. Khi kích thước quần thể đạt tối đa thì tốc độ tăng trưởng của quần thể là lớn nhất.

C. Mỗi quần thể sinh vật có kích thước đặc trưng và ổn định, không phụ thuộc vào điều kiện sống.

D. Mật độ cá thể của mỗi quần thể luôn ổn định, không thay đổi theo mùa, theo năm.

Câu 59: Sự biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật nào sau đây thuộc kiểu biến động theo chu kì?

A. Quần thể tràm ở rừng U Minh bị giảm số lượng cá thể sau cháy rừng.

B. Quần thể cá chép ở Hồ Tây bị giảm số lượng cá thể sau thu hoạch.

C. Quần thể thông ở Đà Lạt bị giảm số lượng cá thể do khai thác.

D. Quần thể ếch đồng ở miền Bắc tăng số lượng cá thể vào mùa hè.

Câu 60: Giả sử quần thể không chịu tác động của các nhân tố tiến hóa cũng như không xảy ra sự xuất cự và nhập cư. Gọi b là mức sinh sản, d là mức tử vong của quần thể. Kích thước quần thể chắc chắn sẽ tăng khi

A. b > d B. b < d C. b = d 0 D. b = d = 0

Câu 61: Trường hợp nào sau đây biểu hiện dạng biến động số lượng cá thể theo chu kỳ?

A. Số lượng muỗi tăng vào mùa hè.

B. Ở Miền Bắc nước ta, số lượng ếch bị giảm vào những năm có giá rét (nhiệt độ < 80C)

C. Số lượng thỏ ở Ôxtraylia giảm vì bệnh u nhầy.

D. Số lượng cây dương xỉ giảm mạnh do cháy rừng

Câu 62: Ví dụ nào sau đây phản ánh kiểu biến động số lượng cá thể của quần thể sinh vật không theo chu kì?

A. Số lượng muỗi tăng vào mùa hè, giảm vào mùa đông.

B. Số lượng cây tràm ở rừng U Minh Thượng giảm mạnh sau khi bị cháy vào tháng 3 năm 2002.

C. Số lượng sâu hại cây trồng tang vào mùa xuân và mùa hè, giảm vào mùa thu và mùa đông.

D. Số lượng ếch đồng tăng vào mùa mưa, giảm vào mùa khô.

Câu 63: Những quần thể có kiểu tăng trưởng theo tiềm năng sinh học có các đặc điểm:

A. Cá thể có kích thước nhỏ, sử dụng nhiều thức ăn.

B. Cá thể có kích thước nhỏ, sinh sản nhiều, đòi hỏi điều kiện chăm sóc ít.

C. Cá thể có kích thước lớn, sử dụng nhiều thức ăn.

D. Cá thể có kích thước lớn, sinh sản ít, sử dụng nhiều thức ăn.

Câu 64 : Trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng về mối quan hệ cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể sinh vật?

(1) Khi quan hệ cạnh tranh gay gắt thì các cá thể cạnh tranh yếu có thể bị đào thải khỏi quần thể.

(2) Quan hệ cạnh tranh xảy ra khi mật độ cá thể của quần thể tăng lên quá cao, nguồn sống của môi trường không đủ cung cấp cho mọi cá thể trong quần thể.

(3) Quan hệ cạnh tranh giúp duy trì số lượng cá thể của quần thể ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể.

(4) Quan hệ cạnh tranh làm tăng nhanh kích thước của quần thể.

A. 4 B. 1 C. 3 D. 2

Câu 65: Ở Mỹ, vào năm 1980, độ tuổi 70 đến 80 có 6.500.000 người. Trong năm đó số người chết thuộc độ tuổi trên là 3.000.000 người. Mức sống sót (Ss) ở năm 1980 của độ tuổi trên là

A. Ss = 3.500.000 người B. Ss 0,47 C. Ss 0,538. D. Ss 0,37.

Câu 66: Hiện tượng quần thể sinh vật dễ rơi vào trạng thái suy giảm dẫn tới diệt vong khi kích thước quần thể giảm xuống dưới mức tối thiểu có thể là do bao nhiêu nguyên nhân sau đây?

(1) Khả năng chống chọi của các cá thể với những thay đổi của rnôi trưởng giảm.

(2) Sự hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể giảm.

(3) Hiện tượng giao phối gần giữa các cá thế trong quần thể tăng.

(4) Cơ hội gặp gỡ và giao phối giữa các cá thể trong quần thể giảm.

A. 4. B. 1. C. 3. D. 2.

Câu 67: Khi nói về quần xã sinh vật, phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Sinh vật trong quần xã luôn tác động lẫn nhau đồng thời tác động qua lại với môi trường

B. Phân bố cá thể trong không gian của quần xã tùy thuộc vào nhu cầu sống của từng loài

C. Quần xã càng đa dạng về thành phần loài thì lưới thức ăn càng đơn giản

D. Mức độ đa dạng của quần xã được thể hiện qua số lượng các loài và số lượng cá thể của mỗi loài

Câu 68: Mối quan hệ giữa hai loài nào sau đây thuộc về quan hệ cộng sinh?

A. Tầm gửi và cây thân gỗ B. Nấm và vi khuẩn lam tạo thành địa y

C. Cỏ dại và lúa D. Giun đũa và lợn

Câu 69: Khi nói về mối quan hệ sinh vật chủ - sinh vật kí sinh và mối quan hệ con mồi - sinh vật ăn thịt, phát biểu nào sau đây đúng?

A.Sinh vật ăn thịt bao giờ cũng có số lượng cá thể nhiều hơn con mồi

B.Mối quan hệ sinh vật chủ - sinh vật kí sinh là nhân tố duy nhất gây ra hiện tượng khống chế sinh học.

C.Sinh vật kí sinh có kích thước cơ thể nhỏ hơn sinh vật chủ

D.Sinh vật kí sinh bao giờ cũng có số lượng cá thể ít hơn sinh vật chủ.

Câu 70: Trong quần xã sinh vật, kiểu phân bố cá thể theo chiều thẳng đứng có xu hướng

A.làm tăng mức độ cạnh tranh giữa các loài, giảm hiệu quả sử dụng nguồn sống

B.làm giảm mức độ cạnh tranh giữa các loài, giảm khả năng sử dụng nguồn sống

C.làm giảm mức độ cạnh tranh giữa các loài, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn sống

D.làm tăng mức độ cạnh tranh giữa các loài, tăng hiệu quả sử dụng nguồn sống

Câu 71: Trong các quần xã sinh vật sau đây, quần xã nào có mức đa dạng sinh học cao nhất

A. Hoang mạc B. Thảo nguyên.

C. Rừng mưa nhiệt đới. D. Savan.

Câu 72: Cho các nhóm sinh vật sau đây:

1. Thực vật có hạt trong các quần xã trên cạn.

2. Cây tràm trong quần xã rừng U Minh.

3. Bò rừng Bizông sống trong các quần xã đồng cỏ ở Bắc Mĩ.

4. Cây cọ trong quần xã vùng đồi Vĩnh Phú.

5. Cây Lim trong quần xã rừng lim xã Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn.

6. Cây lau thường gặp trong các quần xã rừng mưa nhiệt đới.

Dạng sinh vật nào là loài ưu thế?

A. 1, 3. B. 2, 4, 5. C. 6. D. 1, 3, 6.

Câu 73: Quần xã sinh vật càng có độ đa dạng loài cao, mối quan hệ sinh thái càng chặt chẽ thì

A. có cấu trúc càng ổn định vì lưới thức ăn phức tạp, một loài có thể dùng nhiều loài khác làm thức ăn.

B. dễ dàng xảy ra diễn thế do tác động của nhiều loài trong quần xã làm cho môi trường thay đổi nhanh.

C. có cấu trúc càng ít ổn định vì có số lượng lớn loài ăn thực vật làm cho các quần thể thực vật biến mất dần.

D. có xu hướng biến đổi làm cho độ đa dạng thấp và từ đó mối quan hệ sinh thái lỏng lẻo hơn vì thức ăn trong môi trường cạn kiệt dần.

Câu 74: Phát biểu nào sau đây không đúng về mối quan hệ hỗ trợ giữa các loài trong quần xã?

A. Quan hệ hỗ trợ bao gồm quan hệ cộng sinh, hợp tác và hội sinh.

B. Trong quan hệ hỗ trợ, các loài đều có lợi hoặc ít nhất không bị hại.

C. Trong quan hệ hỗ trợ dẫn đến sinh vật phải đấu tranh để tìm nguồn sống.

D. Trong quan hệ hỗ trợ ít nhất có một loài được hưởng lợi.

Câu 75: Loài rận sống trên da chó và hút máu chó để nuôi sống cơ thể là biểu hiện của mối quan hệ:

A. Kí sinh - vật chủ B. Hợp tác C. Cộng sinh D. Hội sinh

Câu 76: Trong các mối quan hệ giữa các loài sinh vật sau đây, mối quan hệ nào không phải là mối quan hệ đối kháng?

A. Chim sáo và trâu rừng. B. Chim sâu và sâu ăn lá

C. Lợn và giun đũa trong ruột lợn D. Lúa và cỏ dại

Câu 77: Trên đồng cỏ, các con bò đang ăn cỏ. Bò tiêu hóa được cỏ nhờ các vi sinh vật sống trong dạ cỏ. Các con chim sáo đang tìm ăn các con rận sống trên da bò. Khi nói về quan hệ giữa các sinh vật trên, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Quan hệ giữa rận và bò là quan hệ sinh vật này ăn sinh vật khác.

B. Quan hệ giữa chim sáo và rận là quan hệ hội sinh

C. Quan hệ giữa bò và vi sinh vật là quan hệ cộng sinh.

D. Quan hệ giữa vi sinh vật và rận là quan hệ cạnh tranh.

Câu 78: Mối quan hệ vật kí sinh - vật chủ và mối quan hệ vật dữ - con mồi giống nhau ở đặc điểm nào sau đây?

A. Đều làm chết các cá thể của loài bị hại.

B. Loài bị hại luôn có kích thước cá thể nhỏ hơn loài có lợi.

C. Loài bị hại luôn có số lượng cá thể nhiều hơn loài có lợi.

D. Đều là mối quan hệ đối kháng giữa hai loài.

Câu 79: Một loài giun dẹp sống trong cát ở vùng ngập thủy triều ven biển. Trong mô của giun dẹp có các tảo lục đơn bào sống. Khi thủy triều xuống, giun dẹp phơi mình trên cát và khi đó tảo lục có khả năng quang hợp. Giun dẹp sống bằng tinh bột do tảo lục quang hợp tổng hợp nên. Quan hệ giữa tảo lục và giun dẹp là dạng quan hệ nào dưới đây?

A. quan hệ hội sinh B. quan hệ hợp tác

C. quan hệ kí sinh D. quan hệ cộng sinh

Câu 80: Quan hệ giữa các loài sinh vật nào sau đây thuộc quan hệ cạnh tranh?

A. Cây tầm gửi và cây thân gỗ. B. Chim sáo và trâu rừng.

C. Trùng roi và mối. D. Lúa và cỏ dại trong ruộng lúa.

Câu 81: Quan hệ gần gũi giữa hai loài, trong đó cả hai loài đều có lợi nhưng có một loài có lợi nhiều hơn so với loài kia, đó là quan hệ nào dưới đây?

A. Kí sinh. B. Hội sinh.

C. Ức chế - cảm nhiễm. D. Hợp tác.

Câu 82: Trong cùng một thuỷ vực, người ta thường nuôi ghép các loài cá khác nhau, mỗi loài chỉ kiếm ăn ở một tầng nước nhất định. Mục đích chủ yếu của việc nuôi ghép các loài cá khác nhau này là

A. tăng tính cạnh tranh giữa các loài do đó thu được năng suất cao hơn.

B. hình thành nên chuỗi và lưới thức ăn trong thủy vực.

C. tận dụng tối đa nguồn thức ăn, nâng cao năng suất sinh học của thủy vực.

D. tăng cường mối quan hệ cộng sinh giữa các loài.

Câu 83: Ở biển, sự phân bố của các nhóm tảo (tảo nâu, tảo đỏ, tảo lục) từ lớp nước sâu lên mặt nước theo trình tự

A. tảo lục, tảo đỏ, tảo nâu. B. tảo lục, tảo nâu, tảo đỏ.

C. tảo đỏ, tảo nâu, tảo lục. D. tảo nâu, tảo lục, tảo đỏ.

Câu 84: Trong một ao, người ta có thể nuôi kết hợp nhiều loại cá: mè trắng, mè hoa, trắm cỏ, trắm đen, trôi, chép...vì

A. Tận dụng được nguồn thức ăn là các loài động vật nổi và tảo.

B. Mỗi loài có một ổ sinh thái riêng nên sẽ giảm mức độ cạnh tranh gay gắt với nhau.

C. Tạo sự đa dạng loài trong hệ sinh thái ao.

D. Tận dụng được nguồn thức ăn là các loài động vật đáy.

Câu 85: Cho các thông tin về diễn thế sinh thái như sau :

(1) Xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật từng sống.

(2) Có sự biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng với sự biến đổi của môi trường.

(3) Song song với quá trình biến đổi quần xã trong diễn thế là quá trình biến đổi về các điều kiện tự nhiên của môi trường.

(4) Luôn dẫn tới quần xã bị suy thoái.

Các thông tin phản ánh sự giống nhau giữa diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh là

A. (3) và (4). B. (1) và (4). C. (1) và (2). D. (2) và (3).

Câu 86: Quan hệ dinh dưỡng trong quần xã cho biết

A.mức độ gần gũi giữa các cá thể trong quần xã.

B.con đường trao đổi vật chất và năng luợng trong quần xã.

C.nguồn thức ăn của các sinh vật tiêu thụ.

D.mức độ tiêu thụ các chất hữu cơ của các sinh vật.

Câu 87: Hiện tượng khống chế sinh học có vai trò

A. đảm bảo sự cân bằng sinh thái trong quần xã. B. làm cho một loài bị tiêu diệt.

C. làm cho quần xã chậm phát triển. D. làm mất cân bằng sinh thái trong quần xã.

Câu 88. Câu nào sau đây là sai khi nói về sự biến đổi của các chỉ số sinh thái trong quá trình diễn thế?

A. Sinh khối và tổng sản lương tăng, sản lượng sơ cấp tinh giảm.

B. Số lượng loài giảm, nhưng số cá thể của mỗi loài tăng.

C. Lưới thức ăn trở nên phức tạp, thức ăn mùn bã sinh vật ngày càng quan trọng và quan hệ giữa các loài càng trở nên căng thẳng.

D. Kích thước và tuổi thọ của các loài đều tăng.

rhayCâu 89: Trên quần đảo Galapagos có 3 loài sẻ cùng ăn hạt:

- Ở một hòn đảo (đảo chung) có cả 3 loài sẻ cùng sinh sống, kích thước mỏ của 3 loài này rất khác nhau nên chúng sử dụng các loại hạt có kích thước khác nhau, phù hợp với kích thước mỏ của mỗi loài.

- Ở các hòn đảo khác (các đảo riêng), mỗi hòn đảo chỉ có một trong ba loài sẻ này sinh sống, kích thước mỏ của các cá thể thuộc mỗi loại lại khác với kích thước mỏ của các cá thể cùng loài đang sinh sống ở hòn đảo chung.

Các nhận định nào sau đây có bao nhiêu nhận định đúng?

(1) Kích thước mỏ có sự thay đổi bởi áp lực chọn lọc tự nhiên dẫn đến giảm bớt sự cạnh tranh giữa 3 loài sẻ cùng sống ở hòn đảo chung.

(2) Sự phân li ổ sinh thái dinh dưỡng của 3 loài sẻ trên hòn đảo chung giúp chúng có thể chung sống với nhau.

(3) Sự khác biệt về kích thước mỏ giữa các cá thể đang sinh sống ở hòn đảo chung so với các cá thể cùng loài đang sinh sống ở hòn đảo riêng là kết quả của quá trình chọn lọc tự nhiên theo các hướng khác nhau.

(4) Kích thước khác nhau của các loại hạt mà 3 loài sẻ này sử dụng làm thức ăn ở hòn đảo chung là nguyên nhân trực tiếp gây ra những biến đổi về kích thước mỏ của cả 3 loài sẻ.

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4

Câu 90: Có một loài sâu đục thân gây bệnh ở ngô phát tán trong một vùng sản xuất nông nghiệp trồng chủ yếu 2 giống ngô Bt+ và S. Giống Bt+ được chuyển gen Bt có khả năng kháng sâu còn giống ngô S thì không. Loài sâu này là thức ăn chính của một loài chim trong vùng. Giả sử loài chim bị tiêu diệt một cách đột ngột bởi hoạt động săn bắn. Hậu quả nào sau đây có xu hướng xảy ra sớm nhất?

A. Tỷ lệ chết của giống ngô Bt+ tăng lên.

B. Tăng nhanh số lượng các dòng ngô lai có khả năng kháng bệnh.

C. Tỷ lệ chết của loài sâu đục thân tăng lên.

D. Tỷ lệ chết của giống ngô S tăng lên.

Câu 91: Câu nào sau đây không chính xác?

a. Trong lưới thức ăn, một loài sinh vật có thể tham gia vào nhiều chuỗi thức ăn.

b. Trong chuỗi thức ăn được mở đầu bằng thực vật thì sinh vật sản xuất có sinh khối lớn nhất.

c. Quần xã sinh vật có độ đa dạng càng cao thì lưới thức ăn trong quần xã càng phức tạp.

d. Các quần xã trưởng thành có lưới thức ăn đơn giản hơn so với quần xã trẻ hoặc suy thoái.

Câu 92: Khi nói về diễn thế sinh thái, phát biểu nào sau đây là sai?

A. Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng với sự biến đổi của môi trường

B. Trong diễn thế sinh thái, song song với quá trình biến đổi của quần xã là quá trình biến đổi về các điều kiện tự nhiên của môi trường

C. Diễn thế sinh thái thứ sinh luôn khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật

D. Sự cạnh tranh giữa các loài trong quần xã là một trong những nguyên nhân gây ra diễn thế sinh thái.

Câu 93: Trong diễn thế sinh thái, nhóm loài ưu thế đã “tự đào huyệt chôn mình”. Nguyên nhân là do chúng

A. làm biến đổi mạnh môi trường, tạo điều kiện cho nhóm loài khác cạnh tranh cao hơn trở thành nhóm ưu thế mới.

B. làm biến đổi mạnh môi trường, dẫn đến cạn kiệt nguồn sống của chính loài ưu thế và các loài khác.

C. hạn chế hoạt động sống trong điều kiện ổn định, từ đó dễ bị các loài khác vượt lên thành nhóm loài ưu thế mới.

D. hạn chế hoạt động sống trong điều kiện thay đổi, nên dễ bị các loài khác vượt lên thành nhóm loài ưu thế mới.

Câu 94: Cho các quần xã sinh vật sau:

(1) Rừng thưa cây gỗ nhỏ ưa sáng (2) Cây bụi và cây có chiếm ưu thế

(3) Cây gỗ nhỏ và cây bụi (4) Rừng lim nguyên sinh

(5) Trảng cỏ

Sơ đồ đúng về quá trình diễn thế thứ sinh dẫn đến quần xã bị suy thoái là

A. (4) → (5) → (1) → (3) → (2) B. (4) → (1) → (3) → (2) → (5)

C. (5) → (3) → (1) → (2) → (4) D. (2) → (3) → (1) → (5) → (4)

Câu 95: So với biện pháp sử dụng thuốc trừ sâu hóa học để tiêu diệt sinh vật gây hại, biện pháp sử dụng loài thiên địch có những ưu điểm nào sau đây?

(1) Thường không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người.

(2) Không phụ thuộc vào điều kiện khí hậu, thời tiết.

(3) Nhanh chóng dập tắt tất cả các loại dịch bệnh.

(4) Không gây ô nhiễm môi trường.

A. (2) và (3). B. (1) và (2). C. (1) và (4). D. (3) và (4).

Câu 96: Một khu rừng bị bão tàn phá. Sau 50 năm, khu rừng được phục hồi gần giống như trước đó. Quá trình phục hồi được gọi là diễn thế

A. tái sinh. B. thứ sinh. C. nguyên sinh. D. trên cạn.

Câu 97: Nghiên cứu tại một khu rừng nhiệt đới cho thấy: có một vùng mà các cây cao to bị chặt phá tạo nên một khoảng trống rất lớn giữa rừng, về sau đã diễn ra quá trình phục hồi. Quá trình diễn thế sinh thái trong khoảng trống bị tác động chủ yếu do nhân tố ánh sáng, bốn loài thực vật xuất hiện với các đặc điểm sau:

- Loài A: Cây gỗ có phiến lá to, mỏng, mặt lá bóng, màu lá sẫm, mô giậu kém phát triển.

- Loài B: Cây gỗ lớn có phiến lá nhỏ, dày và cứng, màu nhạt, mô giậu phát triển.

- Loài C: Cây cỏ có phiến lá nhỏ, thuôn dài và hơi cứng, gân lá phát triển.

- Loài D: Cây thân cỏ có phiến lá to, mỏng, màu sẫm, mô giậu không phát triển.

Thứ tự xuất hiện lần lượt của các loài cây này là:

A. D C B A. B. C B A D. C. C D A B. D. D B A C.

Câu 98: Khi trong một sinh cảnh cùng tồn tại nhiều loài gần nhau về nguồn gốc và có chung nguồn sống thì sự cạnh tranh giữa các loài sẽ

A. làm chúng có xu hướng phân li ổ sinh thái. B. làm cho các loài trên đều bị tiêu diệt.

C. làm tăng thêm nguồn sống trong sinh cảnh. D. làm gia tăng số lượng cá thể của mỗi loài.

Câu 99: Trạng thái cân bằng sinh học của quần xã được thiết lập nhờ

A. sự đấu tranh sinh tồn. B. có đủ nguồn sống trong khu vực.

C. có sự khống chế sinh học. D. các quan hệ hỗ trợ giữa các loài

Câu 100: Khi nói về những xu hướng biến đổi chính trong quá trình diễn thế nguyên sinh, xu hướng nào sau đây không đúng?

A. Lưới thức ăn trở nên phức tạp hơn B. Tính đa dạng về loài tăng

C. Tổng sản lượng sinh vật được tăng lên D. Ô sinh thái của mỗi loài người được mở rộng

Câu 101: " Sông kia giờ đã nên đồng, chỗ làm nhà cửa chỗ trồng ngô khoai" được hiểu là dạng

A. diễn thế phân hủy. B. diễn thế thứ sinh. C. diễn thế nguyên sinh. D. diễn thế dị dưỡng.

Câu 102: Cho các giai đoạn chính trong quá trình diễn thế sinh thái ở một đầm nước nông như sau:

(1) Đầm nước nông có nhiều loài sinh vật thủy sinh ở các tầng nước khác nhau: một số loài tảo, thực vật có hoa sống trên mặt nước; tôm, cá, cua, ốc,…

(2) Hình thành rừng cây bụi và cây gỗ

(3) Các chất lắng đọng tích tụ ở đáy làm cho đầm bị nông dần. Thành phần sinh vật thay đổi; các sinh vật thủy sinh ít dần, đặc biệt là các loài động vật có kích thước lớn.

(4) Đầm nước nông biến đổi thành vùng đất trũng, xuất hiện cỏ và cây bụi.

Trật tự đúng của các giai đoạn trong quá trình diễn thế trên là

A. (2)(1)(4)(3) B. (3)(4)(2)(1) C. (1)(2)(3)(4) D. (1)(3)(4)(2)

Câu 103: Trong diễn thế thứ sinh trên đất canh tác đã bỏ hoang để trở thành rừng thứ sinh, sự phát triển của các thảm thực vật trải qua các giai đoạn:

(1) Quần xã đỉnh cực. (2) Quần xã cây gỗ lá rộng

(3) Quần xã cây thân thảo. (4) Quần xã cây bụi.

(5) Quần xã khởi đầu, chủ yếu cây một năm.

Trình tự đúng của các giai đoạn là

A. (5) (3) (2) (4) (1) B. (5) (3) (4) (2) (1)

C. (5) (2) (3) (4) (1) D. (1) (2) (3) (4) (5)

Câu 104: Nguyên nhân xảy ra diễn thế sinh thái là?

A. thay đổi các nhân tố sinh vật B. sự cố bất thường

C. tác động của con người D. môi trường biến đổi

Câu 106: Cho các mối quan hệ sinh thái gồm:

1. Quan hệ cộng sinh 2. Quan hệ ức chế, cảm nhiễm

3. Quan hệ sinh vật ăn sinh vật khác 4. Quan hệ hội sinh

5. Quan hệ kí sinh 6. Quan hệ hợp tác

7. Quan hệ bán kí sinh 8. Quần tụ

Những quan hệ thuộc quan hệ hỗ trợ khác loài là:

A. 1, 4, 6, 8. B. 1, 4, 6. C. 2, 3, 5, 7. D. 2, 3, 5, 7, 8.

Câu 106: Một quần xã có các sinh vật sau:

(1) Tảo lục đơn bào (2) Cá rô (3) Bèo hoa dâu (4) Tôm

(5) Rau muống (6) Cá mè trắng (7) Rong (8) Cá trắm cỏ

Trong các sinh vật trên, những sinh vật thuộc bậc dinh dưỡng cấp 1 là

A. (1), (2), (6), (8) B. (2), (4), (5), (6)

C. (3), (4), (7), (8) D. (1), (3), (5), (7)

Câu 107: Trong một hệ sinh thái trên cạn, sản lượng sinh vật thứ cấp được hình thành bởi nhóm sinh vật nào sau đây?

A. Sinh vật dị dưỡng, chủ yếu là động vật.

B. Thực vật tự dưỡng, chủ yếu là thực vật có hoa.

C. Sinh vật sản xuất, chủ yếu là thực vật.

D. Sinh vật phân giải, chủ yếu là nấm và vi khuẩn

Câu 106. sinh thái dinh dưỡng của bốn quần thể M, N, P, Q thuộc bốn loài thú sống trong cùng một môi trường và thuộc cùng một bậc dinh dưỡng được kí hiệu bằng các vòng tròn ở hình bên. Phân tích hình này, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Quần thể M quần thể Q không cạnh tranh

về dinh dưỡng.

II. Sự thay đổi kích thước quần thể M có thể ảnh hưởng đến kích thước quần thể N.

III. Quần thể M quần thể P sinh thái dinh dưỡng không trùng nhau.

IV. Quần thể N và quần thể P có ổ sinh thái dinh dưỡng trùng nhau hoàn toàn.

A. 1.

B. 3.

C. 2.

D. 4.

Câu 108: Năng suất sơ cấp của các hệ sinh thái trên cạn tập trung phần lớn trên mặt đất thuộc:

A. Vùng nhiệt đới xích đạo. B. Vùng ôn đới.

C. Vùng hàn đới. D. Vùng cận nhiệt đới.

Câu 110: Điều nào sau đây đúng khi đề cập về hệ sinh thái?

A. Số lượng sinh vật sản xuất luôn lớn hơn số lượng sinh vật tiêu thụ bậc I.

B. Sinh khối của sinh vật tiêu thụ bậc II luôn lớn hơn sinh khối của sinh vật sản xuất sơ cấp.

C. Năng lượng sinh vật tiêu thụ bậc I sử dụng luôn lớn hơn năng lượng sinh vật tiêu thụ bậc II sử dụng.

D. Năng lượng sinh vật tiêu thụ bậc I sử dụng luôn lớn hơn năng lượng sinh vật sản xuất sử dụng.

Câu 111: Cho một hệ sinh thái rừng gồm các loài và nhóm các loài sau: nấm, vi khuẩn, trăn, diều hâu, quạ, mối, kiến, chim gõ kiến, thằn lằn, sóc, chuột, cây gỗ lớn, cây bụi, cỏ nhỏ. Các loài nào sau đây có thể xếp vào bậc dinh dưỡng cấp 2

A. Nấm, mối, sóc, chuột, kiến B. Kiến, thằn lằn, chim gõ kiến, diều hâu

C. Chuột, quạ, trăn, diều hâu, vi khuẩn D. Chuột, thằn lằn, trăn, diều hâu

Câu 112: Cho các hệ sinh thái:

(1) Đồng rêu vùng hàn đới và hoang mạc. (2) Một cánh rừng ngập mặn.

(3) Một bể cá cảnh. (4) Rừng trên núi đá vôi phong thổ - Ninh Bình.

(5) Rừng cao su và rừng cà phê ở Tây Nguyên. (6) Đồng ruộng.

(7) Thành phố.

Những hệ sinh thái nhân tạo gồm:

A. (1), (3), (6), (7). B. (2), (5), (6), (7). C. (3), (5), (6), (7). D. (4), (5), (6), (7).

Câu 113: Sản lượng sinh vật sơ cấp có được do:

A. Sự chuyển hóa năng lượng từ bậc dinh dưỡng thứ nhất sang bậc dinh dưỡng thứ hai.

B. Sự tích lũy chất hữu cơ nhờ quá trình quang hợp của sinh vật sản xuất.

C. Năng lượng có được khi chuyển hóa qua tất cả các mắc xích.

D. Năng lượng mặt trời bị mất do không sử dụng.

Câu 114: Biển khơi thường chia thành hai tầng: tầng trên có năng suất sơ cấp còn tầng dưới thì không có năng suất này. Nhân tố sinh thái chi phối nên sự sai khác đó là

A. ánh sáng. B. độ mặn. C. nhiệt độ. D. hàm lượng ôxi trong nước.

Câu 115: Khi nói về thành phần hữu sinh của hệ sinh thái, phát biểu nào sau đây là đúng?

A. Tất cả các loài vi khuẩn đều là sinh vật phân giải, chúng có vai trò phân giải các chất hữu cơ thành các chất vô cơ.

B. Sinh vật tiêu thụ gồm các động vật ăn thực vật, động vật ăn động vật và các vi khuẩn.

C. Nấm là một nhóm sinh vật có khả năng phân giải các chất hữu cơ thành các chất vô cơ.

D. Thực vật là nhóm sinh vật duy nhất có khả năng tổng hợp chất hữu cơ từ chất vô cơ.

Câu 116: Khi nói về thành phần cấu trúc của hệ sinh thái, kết luận nào sau đây không đúng?

A. Sinh vật phân giải có vai trò phân giải các chất hữu cơ thành chất vô cơ.

B. Tất cả các loài vi sinh vật đều được xếp vào nhóm sinh vật phân giải.

C. Các loài động vật ăn thực vật được xếp vào nhóm sinh vật tiêu thụ.

D. Các loài thực vật quang hợp được xếp vào nhóm sinh vật sản xuất.

Câu 117: Cho các nhóm sinh vật trong một hệ sinh thái

(1) Thực vật nổi (2) Động vật nổi (3) Giun

(4) Cỏ (5) Cá ăn thịt

Các nhóm sinh vật thuộc bậc dinh dưỡng cấp 1 của hệ sinh thái là:

A.(2) và (3) B. (1) và (4) C. (2) và (5) D. (3) và (4)

Câu 118: Thành phần của tập hợp nào sau đây được coi là một hệ sinh thái?

A. Cá cơm, cá trích, vi sinh vật phân giải, các yếu tố vô sinh. B. Giun đất, dế, mối, các yếu tố vô sinh.

C. Rong, bèo, vi sinh vật phân giải, các yếu tố vô sinh. D. Cỏ, rắn, ếch, sâu, cua, ốc, các yếu tố vô sinh.

Câu 119: Trong hệ sinh thái, nhóm sinh vật nào sau đây có vai trò truyền năng lượng từ môi trường vô sinh vào quần xã sinh vật?

A. Sinh vật tiêu thụ bậc 1. B. Sinh vật tiêu thụ bậc 2.

C. Sinh vật phân giải. D. Sinh vật sản xuất.

Câu 120: Khi nói về các thành phần hữu sinh của hệ sinh thái, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Sinh vật sản xuất bao gồm thực vật, tảo và tất cả các loài vi khuẩn.

B. Nấm hoại sinh là một trong số các nhóm sinh vật có khả năng phân giải chất hữu cơ thành các chất vô cơ.

C. Sinh vật kí sinh và hoại sinh đều được coi là sinh vật phân giải.

D. Sinh vật tiêu thụ bậc 1 thuộc bậc dinh dưỡng cấp 1.

Câu 121: Mô hình VAC là một hệ sinh thái vì:

A. Có kích thước quần xã lớn. B. Có sinh vật sản xuất, tiêu thụ, phân giải.

C. Có chu trình tuần hoàn vật chất. D. Có thành phần loài phong phú.

Câu 122: Trong một chuỗi thức ăn của hệ sinh thái trên cạn, sinh vật nào sau đây có tổng sinh khối nhỏ nhất?

A. Sinh vật tiêu thụ bậc 3. B. Sinh vật tiêu thụ bậc 1.

C. Sinh vật sản xuất. D. Sinh vật tiêu thụ bậc 2.

Câu 123: Một quần xã sinh vật có độ đa dạng càng cao thì

A. ổ sinh thái của mỗi loài càng rộng. B. số lượng loài trong quần xã càng giảm.

C. lưới thức ăn của quần xã càng phức tạp. D. số lượng cá thể của mỗi loài càng lớn.

Câu 124: Khi nói về mối quan hệ giữa sinh vật ăn thịt và con mồi trong một quần xã sinh vật, phát biểu nào sau đây đúng? A. Theo thời gian con mồi sẽ dần dần bị sinh vật ăn thịt tiêu diệt hoàn toàn.

B. Trong một chuỗi thức ăn, sinh vật ăn thịt và con mồi không cùng một bậc dinh dưỡng.

C. Số lượng cá thể sinh vật ăn thịt bao giờ cũng nhiều hơn số lượng cá thể con mồi.

D. Mỗi loài sinh vật ăn thịt chỉ sử dụng một loại con mồi nhất định làm thức ăn.

Câu 125: Cho một quần xã gồm các sinh vật sau: thực vật, thỏ, dê, chim ăn sâu, sâu hại thực vật, hổ, sinh vật phân giải. Chuỗi thức ăn nào sau không thể xảy ra

A. thực vật chim ăn sâu sâu hại thực vật sinh vật phân giải.

B. thực vật thỏ hổ sinh vật phân giải.

C. thực vật sâu hại thực vật chim ăn sâu.

D. thực vật hổ sinh vật phân giải .

Câu 126: Nguồn chất hữu cơ chủ yếu cung cấp cho quần xã sinh vật ở vùng đáy biển sâu có nguồn gốc từ

A. quá trình quang hợp của rong và tảo biển.

B. nguồn dinh dưỡng rơi từ tầng nước mặt xuống.

C. quá trình hóa tổng hợp của sinh vật nhân sơ thuộc nhóm sinh vật hóa tự dưỡng.

D. quá trình quang hợp của thực vật biển.

Câu 127: Ở mỗi bậc dinh dưỡng của chuỗi thức ăn, năng lượng bị tiêu hao nhiều nhất qua

A. quá trình bài tiết các chất thải. B. hoạt động quang hợp.

C. hoạt động hô hấp. D. quá trình sinh tổng hợp các chất.

Câu 128: Điều kiện môi trường cục bộ, chẳng hạn như mưa hoặc sự chặt cây có thể làm giảm nguồn nitơ, photpho hoặc canxi đối với hệ sinh thái tại đó, song lượng cacbon dùng cho hệ sinh thái thì không bị ảnh hưởng, tại sao?

A. Các sinh vật không cần nhiều cacbon.

B. Thực vật có thể tổng hợp cacbon từ nước và ánh sáng.

C. Thực vật hấp thụ cacbon từ đất tốt hơn không khí.

D. Nhiều chất dinh dưỡng được lấy từ đất, còn cacbon được lấy từ không khí.

Câu 129: Điểm khác nhau cơ bản của hệ sinh thái nhân tạo so với hệ sinh thái tự nhiên là ở chỗ:

A. Để duy trì trạng thái ổn định của hệ sinh thái nhân tạo, con người thường bổ sung năng lượng cho chúng.

B. Hệ sinh thái nhân tạo là một hệ mở còn hệ sinh thái tự nhiên là một hệ khép kín.

C. Hệ sinh thái nhân tạo có độ đa dạng sinh học cao hơn so với hệ sinh thái tự nhiên.

D. Do có sự can thiệp của con người nên hệ sinh thái nhân tạo có khả năng tự điều chỉnh cao hơn so với hệ sinh thái tự nhiên.

Câu 130: Cấu trúc của lưới thức ăn càng phức tạp khi

A. Đi từ vùng vĩ độ cao xuống vùng vĩ độ thấp, từ khơi đại dương vào bờ

B. Đi từ vùng vĩ độ thấp lên vùng vĩ độ cao, từ bờ ra đến khơi đại dương

C. Đi từ vùng vĩ độ thấp lên vùng vĩ độ cao, từ khời đại dương vào bờ

D. Đi từ vùng vĩ độ cao xuống vùng vĩ độ thấp , từ bờ ra khơi đại dương

Câu 131: Sơ đồ bên dưới minh họa lưới thức ăn trong một hệ sinh thái gồm các loài

sinh vật A, B, D, X, Y, Z .

Cho các kết luận sau về lưới thức ăn này:

(1) Nếu loài D bị loại ra khỏi quần xã loài A sẽ mất đi.

(2) Loài B tham gia vào 3 chuỗi thức ăn trong quần xã

(3) Loài X suy giảm về số lượng sẽ khiến cho cạnh tranh giữa 3 loài B, C, D tăng lên.

Phương án trả lời đúng là

A. (1) đúng; (2) sai; (3) đúng. B. (1) sai; (2) đúng; (3) sai.

C. (1) sai; (2) đúng; (3) đúng. D. (1) đúng; (2) sai; (3) sai.

Câu 132: Khi nói về chuỗi và lưới thức ăn, phát biểu nào sau đây là đúng ?

A.Quần xã càng đa dạng về thành phần loài thì thức ăn càng đơn giản.

B.Trong một lưới thức ăn, mỗi loài chỉ tham gia vào một chuỗi thức ăn nhất định

C.Trong một chuỗi thức ăn, mỗi loài có thể thuộc nhiều mắt xích khác nhau

D.Chuỗi và lưới thức ăn phản ánh mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài trong quần xã.

Câu 133: Trong một hệ sinh thái trên cạn, sản lượng sinh vật thứ cấp được hình thành bởi nhóm sinh vật nào sau đây?

A. Sinh vật dị dưỡng, chủ yếu là động vật. B. Thực vật tự dưỡng, chủ yếu là thực vật có hoa.

C. Sinh vật sản xuất, chủ yếu là thực vật. D. Sinh vật phân giải, chủ yếu là nấm và vi khuẩn.

Câu 134: Hệ sinh thái biểu hiện chức năng của một tổ chức sống thông qua

A. sự trao đổi chất và năng lượng giữa các sinh vật trong nội bộ quần xã.

B. sự trao đổi chất và năng lượng giữa quần xã và sinh cảnh của chúng.

C. sự trao đổi chất và năng lượng giữa các sinh vật trong nội bộ quần xã và giữa quần xã với sinh cảnh của chúng.

D. sự trao đổi chất và năng lượng giữa các sinh vật trong nội bộ quần thể và giữa quần thể với sinh cảnh của chúng.

Câu 135: Sơ đồ bên minh họa lưới thức ăn trong một hệ sinh thái gồm các loài sinh vật : A, B, C, D, E, F, H. Cho các kết luận sau về lưới thức ăn này:

( 1) Lưới thức ăn này có tối đa 5 chuỗi thức ăn.

(2) Loài D tham gia vào 3 chuỗi thức ăn khác nhau

(3) Loài E tham gia vào nhiều chuỗi thức ăn hơn loài F

(4) Nếu loại bỏ loài B ra khỏi quần xã thì loài D sẽ mất đi.

(5) Nếu số lượng cá thể của loài C giảm thì số lượng cá thể của loài F giảm

(6) Có 3 loài thuộc bậc dinh dưỡng cấp 5.

Phương án trả lời đúng là

A. (1) đúng, (2) sai, (3) sai, (4) đúng, (5) sai, (6) đúng

B. (1) sai, (2) đúng, (3) sai, (4) đúng, (5) đúng, (6) sai

C. (1) đúng, (2) sai, (3) đúng, (4) sai, (5) đúng, (6) sai

D. (1) sai, (2) đúng, (3) đúng, (4) sai, (5) đúng, (6) sai

Câu 136. Giả sử một lưới thức ăn đơn giản gồm các sinh vật được mô tả như sau: cào cào, thỏ và nai ăn thực vật; chim sâu ăn cào cào; báo ăn thỏ và nai; mèo rừng ăn thỏ và chim sâu. Trong lưới thức ăn này, các sinh vật cùng thuộc bậc dinh dưỡng cấp 2 là

A. chim sâu, mèo rừng, báo. B. cào cào, thỏ, nai.

C. chim sâu, thỏ, mèo rừng. D. cào cào, chim sâu, báo.

Câu 138: Khi nói về chu trình cacbon, phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Trong quần xã, hợp chất cacbon được trao đổi thông qua chuỗi và lưới thức ăn.

B. Không phải tất cả lượng cacbon của quần xã sinh vật được trao đổi liên tục theo vòng tuần hoàn lớn.

C. Khí CO2 trở lại môi trường hoàn toàn do hoạt động hô hấp của động vật.

D. Cacbon từ môi trường ngoài vào quần xã sinh vật chủ yếu thông qua quá trình quang hợp.

Câu 139: Cho chuỗi thức ăn :

Cỏ Sâu Ngóe sọc Chuột đồng Rắn hổ mang Đại bàng.

Trong chuỗi thức ăn này, rắn hổ mang là sinh vật tiêu thụ

A. bậc 3. B. bậc 5. C. bậc 4. D. bậc 6.

Câu 140: Giả sử lưới thức ăn của một quần xã sinh vật gồm các loài sinh vật được hiệu là: A, B, C, D, E, F, G và H. Cho biết loài A và loài C là sinh vật sản xuất, các loài còn lại đều là sinh vật tiêu thụ. Trong lưới thức ăn này, nếu loại bỏ loài C ra khỏi quần xã thì chỉ loài D và loài F mất đi. Sơ đồ lưới thức ăn nào sau đây đúng với các thông tin đã cho?

A. Sơ đồ IV. B. Sơ đồ I. C. Sơ đồ II. D. Sơ đồ III.

Câu 141: Giả sừ lưới thức ăn đơn giản của một ao nuôi cá như sau:

Biết rằng cá mè hoa là đối tượng được chủ ao chọn khai thác để tạo ra hiệu quả kinh tế. Biện pháp tác động nào sau đây sẽ làm tăng hiệu quả kinh tế của ao nuôi này?

A. Làm tăng số lượng cá mương trong ao. B. Loại bỏ hoàn toàn giáp xác ra khỏi ao.

C. Hạn chế số lượng thực vật phù đu có trong ao. D. Thả thêm cá quả vào ao.

Câu 142: Khi nói về chuỗi và lưới thức ăn, phát biểu nào sau đây là đúng ?

A. Tất cả các chuỗi thức ăn đều được bắt đầu từ sinh vật sản xuất.

B. Trong một lưới thức ăn, mỗi bậc dinh dưỡng chỉ có một loài.

C. Khi thành phần loài trong quần xã thay đổi thì cấu trúc lưới thức ăn cũng bị thay đổi.

D. Trong một quần xã, mỗi loài sinh vật chỉ tham gia vào một chuỗi thức ăn.

Câu 147: Cho các nhóm sinh vật trong một hệ sinh thái:

(1) Động vật ăn động vật.

(2) Động vật ăn thực vật.

(3) Sinh vật sản xuất

Sơ đồ thể hiện đúng thứ tự truyền của dòng năng lượng qua các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái là:

A.(1) (3) (2) B. (1) (2) (3) C. (2) (3) (1) D.(3) (2) (1)

Câu 148: Quần xã sinh vật nào sau đây thường có lưới thức ăn phức tạp nhất?

A. Quần xã rừng mưa nhiệt đới. B. Quần xã đồng rêu hàn đới.

C. Quần xã rừng rụng lá ôn đới. D. Quần xã rừng lá kim phương Bắc.

Câu 149: Khi xây dựng chuỗi và lưới thức ăn trong quần xã sinh vật, người ta căn cứ vào

A. mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật trong quần xã.

B. mối quan hệ về nơi ở của các loài sinh vật trong quần xã.

C. vai trò của các loài sinh vật trong quần xã.

D. mối quan hệ sinh sản giữa các loài sinh vật trong quần xã.

Câu 150: Lưới thức ăn của một quần xã sinh vật trên cạn được mô tả như sau: Các loài cây là thức ăn của sâu đục thân, sâu hại quả, chim ăn hạt, côn trùng cánh cứng ăn vỏ cây và một số loài động vật ăn rễ cây. Chim sâu ăn côn trùng cánh cứng, sâu đục thân và sâu hại quả. Chim sâu và chim ăn hạt đều là thức ăn của chim ăn thịt cỡ lớn. Động vật ăn rễ cây là thức ăn của rắn, thú ăn thịt và chim ăn thịt cỡ lớn. Phân tích lưới thức ăn trên cho thấy:

A. Chuỗi thức ăn dài nhất trong lưới thức ăn này có tối đa 4 mắt xích

B. Nếu số lượng động vật ăn rễ cây bị giảm mạnh thì sự cạnh tranh giữa chim ăn thịt cỡ lớn và rắn gay gắt hơn so với sự cạnh tranh giữa rắn và thú ăn thịt.

C. Chim ăn thịt cỡ lớn có thể là bậc dinh dưỡng cấp 2, cũng có thể là bậc dinh dưỡng cấp 3

D. Các loài sâu đục thân, sâu hại quả, động vật ăn rễ cây và côn trùng cánh cứng có ổ sinh thái trùng nhau hoàn toàn.

Câu 151: Khi nói về mối quan hệ giữa sinh vật ăn thịt và con mồi trong một quần xã sinh vật, phát biểu nào sau đây đúng?

A. Theo thời gian con mồi sẽ dần dần bị sinh vật ăn thịt tiêu diệt hoàn toàn.

B. Trong một chuỗi thức ăn, sinh vật ăn thịt và con mồi không cùng một bậc dinh dưỡng.

C. Mỗi loài sinh vật ăn thịt chỉ sử dụng một loại con mồi nhất định làm thức ăn.

D. Số lượng cá thể sinh vật ăn thịt bao giờ cũng nhiều hơn số lượng cá thể con mồi.

Câu 152: Cho chuỗi thức ăn : Cây ngô Sâu ăn lá ngô Nhái Rắn hổ mang Diều hâu. Trong chuỗi thức ăn này, những mắt xích vừa là nguồn thức ăn của mắt xích phía sau, vừa có nguồn thức ăn là mắt xích phía trước là

A. Sâu ăn lá ngô, nhái, rắn hổ mang B. Cây ngô, sâu ăn lá ngô, nhái

C. Nhái , rắn hổ mang , diều hâu D. Cây ngô, sâu ăn lá ngô, diều hâu

Câu 153: Con hàu lọc phytoplankton (thực vật phù du) trong nước làm thức ăn, song lại bị hải mã ăn thịt. Về phía mình hải mã lại trở thành thức ăn cho gấu Bắc Cực. Trong ví dụ này, động vật tiêu thụ sơ cấp chính là

A. con hàu. B. hải mã. C. phytoplankton. D. gấu Bắc Cực.

Câu 155: Khi nói về tháp sinh thái, phát biểu nào sau đây không đúng?

A. Tháp năng lượng luôn có dạng chuẩn, đáy lớn, đỉnh nhỏ.

B. Tháp số lượng và tháp sinh khối có thể bị biến dạng, tháp trở nên mất cân đối

C. Trong tháp năng lượng, năng lượng vật làm mồi bao giờ cũng đủ đến dư thừa để nuôi vật tiêu thụ mình.

D. Tháp sinh khối của quần xã sinh vật nổi trong nước thường mất cân đối do sinh khối của sinh vật tiêu thụ nhỏ hơn sinh khối của sinh vật sản xuất.

Câu 156: Hãy chọn phương án trả lời đúng. Trong rừng, hổ không có vật ăn thịt chúng là do

A. hổ có vuốt chân và răng rất sắc chống trả lại mọi kẻ thù.

B. hổ có sức mạnh không loài nào địch nổi.

C. hổ chạy rất nhanh, vật ăn thịt khác khó lòng đuổi được.

D. hổ có số lượng ít, sản lượng thấp, không thể tạo nên một quần thể vật ăn thịt nó đủ số lượng tối thiểu để tồn tại.

Câu 157: Năng lượng khi đi qua các bậc dinh dưỡng trong một chuỗi thức ăn

A. một phần được sử dụng lặp đi lặp lại nhiều lần.

B. chỉ được sử dụng một lần rồi mất đi dưới dạng nhiệt.

C. được sử dụng số lần tương ứng với số loài trong chuỗi thức ăn.

D. được sử dụng tối thiểu 2 lần

Câu 158: Sự khác biệt rõ nhất về dòng năng lượng và dòng vật chất trong hệ sinh thái là:

A. Năng lượng được sử dụng lại, còn các chất dinh dưỡng thì không.

B. Các chất dinh dưỡng được sử dụng lại, còn năng lượng thì không.

C. Các cơ thể sinh vật luôn luôn cần năng lượng, nhưng không phải lúc nào cũng cần chất dinh dưỡng.

D. Tổng năng lượng sinh ra luôn lớn hơn tổng sinh khối.

Câu 159: Khi truyền từ bậc dinh dưỡng thấp lên bậc dinh dưỡng cao kề liền của chuỗi thức ăn, dòng năng lượng trong hệ sinh thái bị mất đi trung bình 90%, do

(1) phần lớn năng lượng bức xạ khi vào hệ sinh thái bị phản xạ trở lại môi trường.

(2) một phần do sinh vật không sử dụng được, rơi rụng.

(3) một phần do sinh vật thải ra dưới dạng chất bài tiết.

(4) một phần bị tiêu hao dưới dạng hô hấp của sinh vật.

Đáp án đúng là

A. (2); (3); (4). B. (1); (2); (3). C. (1); (3); (4). D. (1); (2); (4).

Câu 160: Một hệ sinh thái nhận được năng lượng mặt trời là 106 kcal/m2/ngày. Chỉ có 2,5% năng lượng đó được dùng trong quang hợp. Số năng lượng mất đi do hô hấp là 90%. Xác định sản lượng sinh vật sơ cấp tinh ở thực vật?

A. 2,5.104kcal. B. 10.102kcal. C. 2,5.103kcal. D. 2,5.102kcal.

Câu 161: Chu trình sinh địa hóa là:

A. sự trao đổi không ngừng của các chất hóa học giữa môi trường và quần thể sinh vật.

B. sự trao đổi không ngừng của các chất hữu cơ giữa môi trường và quần xã sinh vật.

C. sự trao đổi không ngừng của các chất hóa học giữa môi trường và hệ sinh thái.

D. sự trao đổi không ngừng của các chất hóa học giữa môi trường và quần xã sinh vật.

Câu 162: Một chu trình sinh địa hóa gồm các khâu nào sau đây?

A. Tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước

B. Tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên,phân giải các chất hữu cơ

C. Tổng hợp các chất,phân giải các chất hữu cơ và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước

D. Tổng hợp các chất, tuần hoàn vật chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất trong đất, nước

Câu 163: Giả sử trong một hồ tự nhiên, tảo là thức ăn của giáp xác; cá mương sử dụng giáp xác làm thức ăn đồng thời lại làm mồi cho cá quả. Cá quả tích lũy được 1152.103 kcal, tương đương 10% năng lượng tích lũy ở bậc dinh dưỡng thấp liền kề với nó. Cá mương tích lũy được một lượng năng lượng tương đương với 8% năng lượng tích lũy ở giáp xác. Tảo tích lũy được 12.108 kcal. Hiệu suất sinh thái giữa bậc dinh dưỡng cấp 2 và bậc dinh dưỡng cấp 1 là

A. 12%. B. 10%. C. 15%. D. 6%.

Câu 164: Quan sát một tháp sinh khối có thể biết được thông tin nào sau đây?

A. Số lượng cá thể sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng

B. Khối lượng sinh vật ở mỗi bậc dinh dưỡng

C. Hiệu suất sinh thái ở mỗi bậc dinh dưỡng

D. Năng lượng bị tiêu hao qua hô hấp ở mỗi bậc dinh dưỡng

Câu 166: Khi đi từ vùng cực đến vùng xích đạo, cấu trúc về thành phần loài của quần xã, số lượng cá thể của mỗi loài trong đó và một số đặc tính sinh học quan trọng khác sẽ thay đổi. Điều nào dưới đây sai:

A. Số lượng loài trong quần xã tăng lên.

B. Các cá thể thành thục sinh dục sớm.

C. Kích thước của các quần thể giảm đi.

D. Quan hệ sinh học giữa các loài trong quần xã bớt căng thẳng.

Câu 168: Đặc điểm nào sau đây là không đúng khi nói về dòng năng lượng trong hệ sinh thái?

A. Sinh vật đóng vai trò quan trọng nhất trong việc truyền năng lượng từ môi trường vô sinh vào chu trình dinh dưỡng là thực vật.

B. Năng lượng được truyền trong hệ sinh thái không theo chu trình tuần hoàn.

C. Ở mỗi bậc dinh dưỡng, phần lớn năng lượng bị tiêu hao qua hô hấp, tạo nhiệt, chất thải,... chỉ có khoảng 10% năng lượng truyền lên bậc dinh dưỡng cao hơn.

D. Trong hệ sinh thái, hiệu suất sinh thái được biểu diễn bằng biểu thức: eff = Cn/Cn+1 . 100%

Câu 169: Cho các đặc điểm sau:

(1) Nhiệt độ cao khá ổn định. (2) Nhiệt độ dao động mạnh theo mùa.

(3) Lượng mưa cao, mưa tập trung vào mùa mưa. (4) Rụng lá vào thời kì mùa khô.

(5) Lượng mưa trung bình rải rác tương đối đều quanh năm.

(6) Thời gian chiếu sáng dài trong mùa hè.

(7) Thời gian chiếu sáng ngày đêm dài như nhau. (8) Nhiều cây dây leo thân gỗ.

Rừng ẩm thường xanh nhiệt đới có đặc điểm:

A. (1), (3), (7), (8). B. (1), (3), (6), (8). C. (1), (3), (4), (7). D. (1), (3), (5), (8).

Câu 170: Cho chuỗi thức ăn: Tảo lục đơn bào → Tôm → Cá rô → Chim bói cá. Trong chuỗi thức ăn này, cá rô là

A. SVTT bậc 1 và thuộc bậc dinh dưỡng cấp 3.

B. SVTT bậc 3 và thuộc bậc dinh dưỡng cấp 3.

C. SVTT bậc 3 và thuộc bậc dinh dưỡng cấp 2.

D. SVTT bậc 2 và thuộc bậc dinh dưỡng cấp 3.

28