Kiểu dữ liệu List trong Python - Phần 1

Giới thiệu về List trong Python

LIST là một container được sử dụng rất nhiều trong các chương trình Python. Một List gồm các yếu tố sau:

• Được giới hạn bởi cặp ngoặc [ ], tất cả những gì nằm trong đó là những phần tử của List.
• Các phần tử của List được phân cách nhau ra bởi dấu phẩy (,).
• List có khả năng chứa mọi giá trị, đối tượng trong Python. Và bao gồm chứa chính nó! (một trường hợp hay ho Kteam sẽ giới thiệu ở phần khác).

Ví dụ:

>>> [1, 2, 3, 4, 5] # Một List chứa 5 số nguyên
[1, 2, 3, 4, 5]
>>> ['a', 'b', 'c', 'd'] # Một List chứa 4 chuỗi
['a', 'b', 'c', 'd']
>>> [[1, 2], [3, 4]] # Một List chứa 2 List là [1, 2] và [3, 4]
[[1, 2], [3, 4]]
>>> [1, 'one', [2, 'two']] # List chứa số nguyên, chuỗi, và List
[1, 'one', [2, 'two']]12345678

Cách khởi tạo List

Sử dụng cặp dấu ngoặc [] đặt giá trị bên trong

Cú pháp:

[<giá trị thứ nhất>, <giá trị thứ hai>, .., <giá trị thứ n – 1>, <giá trị thứ n>]

Ví dụ:

>>> lst = [1,2,5,"kteam"]
>>> lst
[1, 2, 5, 'kteam']
>>> empty_list = []  # khởi tạo list rỗng
>>> empty_list
[]123456

Sử dụng List Comprehension

Cú pháp

[Comprehension]

Ví dụ:

>>> a = [kteam for kteam in range(3)]
>>> a
[0, 1, 2]
>>> another_lst = [[n, n * 1, n * 2] for n in range(1, 4)]
>>> another_lst
[[1, 1, 2], [2, 2, 4], [3, 3, 6]]123456

List comprehension là một cách khởi tạo một List rất thú vị trong Python. Do đó, rất khó để có thể nói hết các trường hợp. Vì vậy, hãy tạm gác lại kiến thức này, bạn không cần phải cố gắng hiểu nó khi chúng ta chưa gặp gỡ các vòng lặp.

Sử dụng constructor List

Cú pháp:

list (iterable)

Lưu ý: iterable là một đối tượng nói chung của các container. Khái niệm này sẽ được Kteam giới thiệu ở bài sau. Đối với bạn khi theo dõi khóa học này của Kteam, bạn đã được biết hai iterable đó chính là chuỗi, và List.

Ví dụ:

>>> lst = list([1, 2, 3])
>>> lst
[1, 2, 3]
>>> str_lst = list('HOWKTEAM')
>>> str_lst
['H', 'O', 'W', 'K', 'T', 'E', 'A', 'M']
>>> list(1)
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
TypeError: 'int' object is not iterable12345678910

Một số toán tử với List trong Python

Các toán tử của List gần giống và tương tự với chuỗi 

Toán tử +

>>> lst = [1, 2]
>>> lst += ['one', 'two']
>>> lst
[1, 2, 'one', 'two']
>>> lst += 'abc'  # cộng List và chuỗi
>>> lst
[1, 2, 'one', 'two', 'a', 'b', 'c']
>>> 'abc' + [1, 2]  # List cộng chuỗi cho phép, chuỗi cộng List thì không.
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
TypeError: must be str, not list1234567891011

Toán tử *

>>> lst = list('KTER') * 2
>>> lst
['K', 'T', 'E', 'R', 'K', 'T', 'E', 'R']
>>> [1, 2] * 3
[1, 2, 1, 2, 1, 2]12345

Toán tử in

>>> 'a' in [1, 2, 3]
False
>>> 'a' in ['a', 2, 3]
True
>>> 'a' in [['a'], 'b', 'c'] # chỉ có ['a'] thôi, không có 'a'
False123456

Indexing và cắt List trong Python

Như đã đề cập, List với chuỗi giống nhau rất nhiều điểm, và phần Indexing và cắt List này hoàn toàn giống với Indexing và cắt chuỗi. 

>>> lst = [1, 2, 'a', 'b', [3, 4]]
>>> lst[0]
1
>>> lst[-1]
[3, 4]
>>> lst[3]
'b'
>>> lst[1:3]
[2, 'a']
>>> lst[:2]
[1, 2]
>>> lst[2:]
['a', 'b', [3, 4]]
>>> lst[::-1]
[[3, 4], 'b', 'a', 2, 1]123456789101112131415

Thay đổi nội dung List trong Python

Như bạn đã biết, ta không thể thay đổi nội dung của chuỗi như ví dụ bên dưới

>>> s = 'math'
>>> s[1]
'a'
>>> s[1] = 'i'
Traceback (most recent call last):
  File "<stdin>", line 1, in <module>
TypeError: 'str' object does not support item assignment1234567

Còn về phần List, ta có thể thay đổi nội dung của nó

>>> lst = [1, 'two', 3]
>>> lst[1]
'two'
>>> lst[1] = 2
>>> lst
[1, 2, 3]123456

Ma trận

Nghe ma trận hoàn tráng thế thôi, bạn đã thấy nó rồi. Ví dụ một List chứa một List khác đấy.

>>> lst = [[1, 2, 3], [4, 5, 6]]
>>> lst
[[1, 2, 3], [4, 5, 6]]123

Ta dễ dàng truy cập hai phần tử của List vừa mới khởi tạo

>>> lst[0]
[1, 2, 3]
>>> lst[-1]
[4, 5, 6]1234

Hai giá trị đó cũng là một List. Và lẽ dĩ nhiên, bạn có quyền truy cập đến các phần tử con của phần tử nằm trong List bạn vừa khởi tạo. Thậm chí là cắt List!

>>> lst[0][0]
1
>>> lst[0][-1]
3
>>> lst[1][1]
5
>>> lst[0][:2]
[1, 2]
>>> lst[1][:]
[4, 5, 6]12345678910

Vấn đề cần lưu tâm khi sử dụng List

Những lưu ý này nếu bạn không biết, chương trình của bạn có thể có output khác với bạn mong muốn.

Không được phép gán List này qua List kia nếu không có chủ đích

Hãy xem xét đoạn code sau đây

>>> lst = [1, 2, 3]
>>> another_lst = lst
>>> lst
[1, 2, 3]
>>> lst = [1, 2, 3]
>>> lst
[1, 2, 3]
>>> another_lst = lst
>>> another_lst
[1, 2, 3]
>>> lst
[1, 2, 3]123456789101112

Mọi thứ ổn, không có gì xảy ra, cho tới khi bạn thay đổi giá trị bất kì của một trong hai List đó.

>>> another_lst[1]
2
>>> another_lst[1] = 'Two'
>>> another_lst
[1, 'Two', 3]
>>> lst
[1, 'Two', 3]1234567

Chỉnh một, nhưng đổi tới hai. Lí do là vì khi bạn gán giá trị List trực tiếp như thế, bạn đang đưa hai List đó trỏ cùng vào một nơi.

Hãy tưởng tượng Tèo có 50 nghìn. Sau đó bạn sử dụng phép thuật của mình gán số tiền cô gấu của Tèo bằng số tiền của Tèo. Khi đó, cô gấu dễ thương của Tèo không tự nhiên mà có 50 nghìn, mà thay vào đó, bạn đã gián tiếp cho phép gấu của Tèo sử dụng số tiền của Tèo nhịn ăn mì tôm bấy lâu nay. Và vào một ngày trơi mưa không rơi, cô ấy chạy đi mua một gói Snack mất 5 nghìn và sử dụng số tiền 50 nghìn bạn vừa mới gán cho cô ấy. Hậu quả là Tèo về thấy mất đâu 5 nghìn.

Do đó, trước khi gán, bạn phải copy giá trị của List

>>> lst = [1, 2, 3]
>>> lst
[1, 2, 3]
>>> another_list = list(lst) # cách 1
>>> another_list
[1, 2, 3]
>>> last_list = lst[:] # cách 2
>>> last_list
[1, 2, 3]
>>> another_list[1] = 'Two'
>>> last_list[1] = 'Chu'
>>> lst
[1, 2, 3]
>>> another_list
[1, 'Two', 3]
>>> last_list
[1, 'Chu', 3]1234567891011121314151617

Thêm một trường hợp nữa bạn cần phải lưu ý, đó là lúc bạn cần copy giá trị của một ma trận

>>> lst = [[1, 2, 3], [4, 5, 6]]
>>> lst
[[1, 2, 3], [4, 5, 6]]
>>> another_lst = lst[:]
>>> another_lst[0] = 'ok'
>>> lst
[[1, 2, 3], [4, 5, 6]]
>>> another_lst
['ok', [4, 5, 6]]123456789

Đúng như chúng ta mong đợi. Thế nhưng…

>>> another_lst[1]
[4, 5, 6]
>>> another_lst[1][0] = 'changed'
>>> another_lst
['ok', ['changed', 5, 6]]
>>> lst
[[1, 2, 3], ['changed', 5, 6]]1234567

Lưu ý: nó chỉ sao chép các phần tử của List. Không hề sao chép các phần tử con của các phần tử nằm trong List. Do đó, nếu bạn thay đổi các phần tử trong List thì không sao, tuy nhiên nếu thay đổi phần tử con của các phần tử trong List, thì vấn đề lại xuất hiện.

Đương nhiên, bạn vẫn giải quyết được, nhưng vì rườm rà khi không có vòng lặp. Do đó, chúng ta tạm dừng ở việc nhận biết. Còn phần giải quyết sẽ đợi nay mai. Khi võ công Xà Ngữ của chúng ta được nâng cao và tiếp cận với tuyệt kĩ vòng lặp.

Được cập nhật: 13 tháng 4 lúc 18:26:02 | Lượt xem: 749