Cộng đồng chia sẻ tri thức Lib24.vn

Hướng dẫn soạn bài Ẩn dụ

6bce6726a976eb8939af0437fa30b403
Gửi bởi: Nguyễn Trang Như 11 tháng 5 2016 lúc 0:01:22 | Được cập nhật: hôm kia lúc 7:01:53 Kiểu file: DOCX | Lượt xem: 1140 | Lượt Download: 3 | File size: 0 Mb

Nội dung tài liệu

Tải xuống
Link tài liệu:
Tải xuống

Các tài liệu liên quan


Có thể bạn quan tâm


Thông tin tài liệu

Hướng dẫn soạn bài Ẩn dụI. KIẾN THỨC CƠ BẢN 1. Ẩn dụ là gì?a) Trong khổ thơ dưới đây, ai được ví như NgườiCha? Dựa vào đâu để ví như vậy?Anh đội viên nhìn BácCàng nhìn lại càng thươngNgười Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)Gợi Bác Hồ được ví như Người Cha. Tình cảm của Bác Hồđối với các anh đội viên cũng giống như tình cảm của một ngườicha dành cho các con vậy. Nhà thơ đã bộc lộ cảm nhận của mìnhvề sự giống nhau ấy và thể hiện bằng hình ảnh ẩn dụ NgườiCha mái tóc bạc .b) So hình ảnh Người Cha trong đoạn thơ trên vớiNgười Cha trong câu sau và cho biết sự giống vàkhác nhau giữa ẩn dụ và so sánh.- Bác Hồ yêu thương các anh đội viên như mộtNgười Cha .Gợi Xem xét bảng sau:Vế A(cái đượcso sánh) Phươngdiệnso sánh Từ sosánh Vế B(cáidùngđể sosánh -cái sosánh)Bác Hồ yêuthương như mộtNgườicác anhđội viên ChaTrong đoạn thơ của Minh Huệ, chỉ xuất hiện VếB (Người Cha), còn Vế (Bác Hồ) được ngầm hiểu.Cho nên, người ta còn nói "ẩn dụ là phép so sánhngầm", tức là chỉ có cái dùng để so sánh còn cái sosánh thì ẩn đi. Để có thể sử dụng ẩn dụ, giống nhưso sánh, người viết cũng phải dựa trên mối liên hệgiống nhau giữa các sự vật, sự việc.2. Các kiểu ẩn dụa) thắp lửa hồng trong câu thơ sau là "cáidùng để so sánh", vậy "cái được so sánh" tươngứng với mỗi hình ảnh này là gì?Về thăm quê Bác làng Sen,Có hàng râm bụt thắp lên lửa hồng .(Nguyễn Đức Mậu)Gợi thắp và lửa hồng giống với những gì của hoa râmbụt? Có phải cây râm bụt nở hoa màu đỏ giốngnhư thắp lên những ngọn lửa hồng ?- Giữa lửa hồng và màu đỏ (của hoa râm bụt)có sự tương đồng về hình thức.- Giữa thắp lên và nở hoa có sự tương đồng vềcách thức.b) Cụm từ nắng giòn tan trong câu sau đây cógì đặc biệt?Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắnggiòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêmbao đứt quãng.(Nguyễn Tuân)Gợi Chúng ta vẫn thấy nắng bằng cơ quan cảm giácnào? Thường thì nắng được thấy qua thị giác. Còn giòntan là cái chúng ta không thể thấy qua thị giác (không thể nhìnthấy giòn tan mà thường là qua xúc giác (sờ, cầm, nắm,...).Dùng những hình ảnh vốn được nhận biết bằng những cơ quancảm giác khác nhau để kết hợp thành một hình ảnh dựa trênnhững nét tương đồng nào đó, kiểu này thuộc ẩn dụ chuyển đổicảm giác.c) Mỗi một kiểu tương đồng (như đã phân tíchtrong các ví dụ trên) là một kiểu ẩn dụ, vậy chúngta có thể rút ra được những kiểu ẩn dụ nào?Gợi Ẩn dụ hình thức, ẩn dụ cách thức, ẩn dụ phẩm chất, ẩndụ chuyển đổi cảm giác.II. RÈN LUYỆN KĨ NĂNG 1. Ba cách diễn đạt dưới đây có gì khác nhau?Em thích cách diễn đạt nào nhất? Vì sao?Cách :Bác Hồ mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằmCách :Bác Hồ như Người ChaĐốt lửa cho anh nằmCách :Người Cha mái tóc bạcĐốt lửa cho anh nằm (Minh Huệ)Gợi :- Sự khác nhau giữa các cách nói:+ Cách 1: nói theo cách bình thường;+ Cách 2: có sử dụng so sánh;+ Cách 3: sử dụng ẩn dụ.- Trong các cách nói trên, cách nói có sử dụng ẩndụ vừa mang được nội dung biểu cảm, có tính hìnhtượng, lại hàm súc, cô đọng, giàu sức gợi cảm.2. Mỗi phép ẩn dụ trong những câu dưới đây dựatrên nét tương đồng nào của sự vật, hiện tượng?(1)Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. (Tục ngữ)(2)Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. (Tục ngữ)(3) Thuyền về có nhớ bến chăng? Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. (Ca dao)(4)Ngày ngày Mặt Trời đi qua trên lăngThấy một Mặt Trời trong lăng rất đỏ. (Viễn Phương)Gợi Trước hết, cần xác định đúng phép ẩn dụ trong từngcâu. Sau đó, suy nghĩ, liên tưởng để hiểu được "cái được sosánh" ẩn đi trong từng trường hợp. Tiếp đến, đặt hình ảnh dùngđể so sánh bên cạnh hình ảnh được so sánh để xác định mốiquan hệ tương đồng giữa chúng.- Các hình ảnh ẩn dụ:+ ăn quả, kẻ trồng cây;+ mực đen đèn sáng;+ thuyền, bến;+ Mặt Trời (trong câu Thấy một Mặt Trời tronglăng rất đỏ ).- Các hình ảnh trên tương đồng với những gì?+ ăn quả tương đồng với sự hưởng thụ thànhquả (tương đồng về cách thức); kẻ trồng cây tươngđồng với người làm ra thành quả (tương đồng vềphẩm chất);+ mực đen tương đồng với cái tối tăm, cái xấu(tương đồng về phẩm chất); đèn rạng tương đồngvới cái sáng sủa, cái tốt, cái hay, cái tiến bộ (tươngđồng về phẩm chất);+ thuyền bến tương đồng với người ra đi -người lại; sự chung thuỷ, sắt son của "người ở"đối với "kẻ đi" (tương đồng về phẩm chất);+ Mặt Trời tương đồng với Bác Hồ (tương đồngvề phẩm chất).3. Trong những câu dưới đây, người viết đã sửdụng phép ẩn dụ chuyển đổi cảm giác như thếnào? Thử đánh giá về tác dụng biểu đạt của cáchình ảnh ẩn dụ ấy.a) Cha lại dắt con đi trên cát mịn Ánh nắng chảy đầy vai. (Hoàng Trung Thông)b) Ngoài thềm rơi chiếc lá đaTiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiêng.(Trần Đăng Khoa)d) Em thấy cả trời saoXuyên qua từng kẽ láEm thấy cơn mưa ràoƯớt tiếng cười của bố. (Phan Thế Cải)Gợi :- Các từ ngữ ẩn dụ:+ (Ánh nắng) chảy ;+ (Tiếng rơi) rất mỏng ;+ Ướt (tiếng cười).- Tác dụng gợi tả hình ảnh, gợi cảm:+ Ánh nắng vốn đem đến cho cảm nhận củachúng ta qua màu sắc, cường độ ánh sáng (nắngvàng tươi, nắng vàng nhạt, nắng chói chang,...); ởđây, đã hiện ra như là một thứ "chất lỏng" để cóthể "chảy đầy vai"; sự chuyển đổi này giúp gợi tảsinh động hình ảnh của nắng, nắng không còn đơnthuần là "ánh sáng" mà còn hiện ra như là một"thực thể" có thể cầm nắm, sờ thấy.+ Tiếng lá rơi vốn là âm thanh, được thu nhậnbằng thính giác, không có hình dáng, không cầmnắm được; đây, nhờ sự chuyển đổi cảm giác, cáinhẹ của tiếng lá rơi được gợi tả tinh tế, trở nên cóhình khối cụ thể mỏng vốn là hình ảnh của xúcgiác) và có dáng vẻ rơi nghiêng vốn là hình ảnhcủa thị giác).+ Tiếng cười là một loại âm thanh, ta nghe được.Ở đây, người ta như còn nhìn thấy tiếng cười vàcảm nhận được tiếng cười qua xúc giác: ướt tiếngcười Sự chuyển đổi cảm giác trong hình ảnh ẩn dụnày gợi tả được tiếng cười của người bố qua sự cảmnhận của tâm hồn trẻ thơ hồn nhiên.Các hình ảnh ẩn dụ chuyển đổi cảm giác trêncho thấy: với kiểu ẩn dụ này, không những đốitượng được miêu tả hiện ra cụ thể (ngay cả đối vớinhững đối tượng trừu tượng) mà còn thể hiện đượcnét độc đáo, tinh tế trong sự cảm nhận của ngườiviết, những liên tưởng, bất ngờ, thú vị là sản phẩmcủa những rung động sâu sắc, sự nhạy cảm, tàihoa.Trên đây chỉ là phần trích dẫn 10 trang đầu của tài liệu và có thế hiển thị lỗi font, bạn muốn xem đầyđủ tài liệu gốc thì ấn vào nút Tải về phía dưới.