GIÁO ÁN NGỮ VĂN 8

Ng÷ V¨n NS:NG: TiÕt V¨n b¶nT«i ®i häc(Thanh TÞnh)A- Môc tieu- Gióp häc sinh c¶m nhËn îc t©m tr¹ng håi hép, c¶mgi¸c bì ngì cña nh©n vËt "T«i" buæi tùu tr êng ®Çu tiªntrong ®êi.- ThÊy îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ gîi vÞ tr÷t×nh man m¸c cña Thanh TÞnh.B- chuÈn bÞ :- B¶ng phô, liÖu vÒ t¸c gi¶.C- ph ¬ng ph¸p :- §äc diÔn c¶m, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh...D- TiÕn tr×nh giê d¹y :I. ®Þnh.II. KiÓm tra. (Sù chuÈn bÞ cña HS 2')III. Bµi míi.TiÕt 1:- HS ®äc chó thÝch.Dùa vµo ch ¬ng tr×nhSGK. Tr×nh bµy nh÷nghiÓu biÕt cña em vÒThanh TÞnh? GV diÔngi¶ng, më réng yÕu tèngoµi v¨n. I- T×m hiÓu t¸c gi¶, t¸c phÈm(8')1. T¸c gi¶: 1911 19882. T¸c phÈm.? Cho biÕt xuÊt xø cñatruyÖn ng¾n "T«i ®ihäc". 3. §äc chó thÝch.- GV ®äc HS ®äc xenkÏ. HS nhËn xÐt c¸ch®äc. GV nªu c¸ch ®äc,uèn n¾n. §äc- Chó thÝch? Dùa vµo chó thÝchgi¶i nghÜa tõ: 1Ng÷ V¨n tùu tr êng+ «ng §èc+ l¹m nhËn.II- Ph©n tÝch v¨n b¶n:1. Bè côc, ng«i kÓ:? TruyÖn îc kÓ theong«i thø mÊy? TruyÖn cãnh÷ng nh©n vËt nµo ?Nh©n vËt nµo lµ chÝnh?V× sao? Ng«i kÓ: Thø nhÊt- "T«i"- Nh©n vËt: T«i, mÑ, «ng ®èc,nh÷ng cËu häc trß. Trong ®ã "T«i"lµ nh©n vËt chÝnh v× mäi sù vËt® îc kÓ tõ c¶m nhËn cña "T«i" tõt¸i hiÖn nhí vÒ dÜ v·ng.? Kû niÖm ngµy ®Çu®Õn tr êng cña "T«i" îckÓ theo tr×nh tù kh«nggian, thêi gian nµo? -¬ng øng víi thø tù Êy lµc¸c ®o¹n nµo cña v¨nb¶n? Bè côc:+ C¶m nhËn cña "t«i" trªn -êng tíi tr êng:Tõ ®Çu.... trªn ngän nói.+ C¶m nhËn cña "t«i" lóc ës©n tr êng.TiÕp --> c¶ ngµy n÷a.+ C¶m nhËn cña "t«i" tronglíp häc.Cßn l¹i2. Ph©n tÝch: 35'- Theo dâi phÇn ®Çucho biÕt:? Kû niÖm ngµy ®Çu®Õn tr êng cña nh©n vËt"t«i" g¾n víi kh«ng gian,thêi gian cô thÓ nµo? a) C¶m nhËn cña "t«i" trªn -êng tíi tr êng.+ Thêi gian: Buæi s¸ng cuèi thu.Mét buæi mai ®Çy ¬ng thu vµgiã l¹nh.+ Kh«ng gian: Trªn con ênglµng dµi vµ hÑp.? V× sao kh«ng gian,thêi gian Êy trë thµnh kûniÖm trong t©m trÝ t¸cgi¶? --> §ã lµ thêi ®iÓm, n¬i chènquen thuéc gÇn gòi g¾n liÒn víituæi th¬. LÇn ®Çu îc c¾p s¸ch®Õn tr êng --> t¸c gi¶ lµ ng êi yªuquª tha thiÕt.? Trong c©u "Con -êng nµy... thÊy l¹ " c¶mgi¸c quen mµ l¹ cña "t«i" DÊu hiÖu ®æi kh¸c trong t×nhc¶m vµ nhËn thøc cña mét cËu bÐngµy ®Çu tiªn tíi tr êng tù thÊy2Ng÷ V¨n cã nghÜa g×? m×nh nh ®· lín lªn. Con ênglµng kh«ng cßn dµi réng nh tr íc.? Chi tiÕt "t«i kh«ngléi... th»ng S¬n n÷a"cã nghÜa g×? B¸o hiÖu sù thay ®æi trongnhËn thøc b¶n th©n, cËu bÐ tùthÊy m×nh lín lªn cho thÊy nhËnthøc cña cËu bÐ vÒ sù nghiªm tóchäc hµnh.? ViÖc häc hµnh g¾nvíi s¸ch vë, bót th íc bªnm×nh häc trß. Nh÷ngviÖc nµy ®· îc t¸c gi¶nhí l¹i b»ng ®o¹n v¨nnµo? §o¹n v¨n: "trong chiÕc ¸o v¶i...ngän nói".? Cã thÓ hiÓu g× vÒnh©n vËt "t«i" qua chitiÕt gh× thËt chÆt 2quyÓn vë míi trªn tay vµmuèn thö søc m×nh tùcÇm bót th íc. Cã chÝ häc ngay tõ ®Çu, muèntù m×nh ®¶m nhËn viÖc häc tËp,muèn îc ch÷ng ch¹c nh b¹n,kh«ng thua kÐm b¹n.? Khi nhí l¹i nghÜ chØcã ng êi th¹o míi cÇm næibót th íc, t¸c gi¶ viÕt: " ýnghÜ Êy... trªn ngän nói" .? H·y ph¸t hiÖn vµph©n tÝch nghÜa cñabiÖn ph¸p nghÖ thuËtÊy? (Tù luËn) => NghÖ thuËt so s¸nh: KûniÖm ®Ñp, cao siªu, ®Ò cao sùhäc cña con ng êi.? Em hiÓu c¶m nhËncña "t«i" trªn êng tíi tr -êng nh thÕ nµo? "T«i" ®·béc lé nh÷ng ®øc tÝnhg×? Nh©n vËt "t«i" v« cïng xóc®éng, c¶m thÊy bì ngì, håihép, ng¹c nhiªn.- Nh©n vËt "t«i" yªu b¹n, yªum¸i tr êng, quª ¬ng, yªu häc.TiÕt 2:b) C¶m nhËn cña "T«i" lóc ës©n tr êng (20')- GV kh¸i qu¸t 1,chuyÓn vµo 2.3Ng÷ V¨n Quan s¸t phÇn chobiÕt c¶nh tr íc s©n tr ênglµng Mü LÝ l¹i trongt©m thÕ t¸c gi¶ cã g×næi bËt? RÊt ®«ng ng êi: Tr íc s©n tr ênglµng MÜ LÝ dµy ®Æc c¶ ng êi.- Ng êi nµo còng ®Ñp, ng êi nµoquÇn ¸o còng s¹ch sÏ, ¬ng mÆtcòng ¬i vui, s¸ng sña.? C¶nh îng îc nhí l¹icã nghÜa g×? => Ph¶n ¸nh kh«ng khÝ ®ÆcbiÖt cña ngµy héi khai tr êng th ênggÆp íc ta, thÓ hiÖn tinh thÇnhiÕu häc cña nh©n vËt "t«i", béclé t×nh c¶m s©u nÆng cña t¸c gi¶®èi víi m¸i tr êng tuæi th¬.? Khi ch ®i häc,nh©n vËt "t«i" chØ thÊyng«i tr êng MÜ LÝ cao r¸ovµ ... trong lµng". Nh nglÇn ®Çu tíi tr êng cËu bÐl¹i thÊy "tr êng MÜ LÝtr«ng n÷a ... vÉn vÎ". --> So s¸nh líp häc víi ®×nhlµng- n¬i thê cóng tÕ lÔ n¬i thiªngliªng cÊt giÊu nh÷ng ®iÒu bÝ Èn.? Em hiÓu nghÜa cñah×nh ¶nh so s¸nh nh thÕnµo? --> PhÐp so s¸nh diÔn t¶ c¶mxóc trang nghiªm cña t¸c gi¶ vÒm¸i tr êng, ®Ò cao trÝ thøc cñacon ng êi trong tr êng häc.? Khi nh÷ng cËu häctrß nhá tuæi khi lÇn ®Çutiªn ®Õn tr êng t¸c gi¶dïng h×nh ¶nh so s¸nhnµo? Em ®äc îc nh÷ngý nghÜa nµo tõ h×nh¶nh nµy? Hä nh con chim non ®øng bªnbê tæ nh×n qu·ng trêi réng muènbay nh ng cßn ngËp ngõng sî.--> Miªu t¶ sinh ®éng h×nh ¶nht©m tr¹ng cña c¸c em nhá lÇn®Çu tíi tr êng häc, ®Ò cao søc hÊpdÉn cña nhµ tr êng, thÓ hiÖn kh¸tväng bay bæng cña t¸c gi¶ ®èi víitr êng häc.? H×nh ¶nh m¸i tr êngg¾n liÒn víi «ng ®èc.H×nh ¶nh «ng §èc îcnhí l¹i qua c¸c chi tiÕtnµo? §äc danh s¸ch häc sinh «ng nãi:C¸c em ph¶i g¾ng häc ®Ó thÇymÑ îc vui lßng vµ ®Ó thÇy d¹yc¸c em îc sung íng.4Ng÷ V¨n Nh×n chóng t«i víi cÆp m¾thiÒn tõ vµ c¶m ®éng.- ¬i êi nhÉn n¹i chê chóng t«i.? Tõ ®ã cho thÊy t¸cgi¶ ®· nhí tíi «ng §ècb»ng t×nh c¶m nµo? => Quý träng, tin ëng, biÕt ¬n.? Em nghÜ g× vÒtiÕng khãc cña c¸c cËuhäc trß bÐ nhá khi xÕphµng ®Ó vµo líp trong®o¹n v¨n: c¸c cËu lñnglÎo nh×n ra s©n n¬imµ... ngËp ngõng trongcæ. Khãc: Mét phÇn v× lo sî (doph¶i t¸ch rêi ng êi th«n ®Ó íc vµom«i tr êng hoµn toµn míi l¹), métphÇn v× sung íng (lÇn ®Çu îctù m×nh häc tËp).? H·y nhí l¹i c¶m xóccña em vµo ngµy ®Çu®Õn tr êng nh c¸c b¹nnhá kia (HS tù béc lé). §ã lµ nh÷ng giät íc m¾t b¸ohiÖu sù tr ëng thµnh, nh÷ng giät -íc m¾t ngoan chø kh«ng ph¶i ícm¾t vßi vÜnh nh tr íc.? §Õn ®©y em ®¸nhgi¸ nh thÕ nµo vÒ c¶mnhËn cña "T«i"? C¶m xóc trang nghiªm, kh¸tväng bay bæng cña t¸c gi¶ víitr êng häc.c) C¶m nhËn cña "T«i" tronglíp häc (10')- HS ®äc phÇn 3.? V× sao trong khi xÕphµng ®îi vµo líp, nh©nvËt "T«i" l¹i c¶m thÊytrong thêi th¬ Êu t«i ch alÇn nµo thÊy xa mÑ t«inh lÇn nµy? V× "t«i" b¾t ®Çu c¶m nhËn® îc sù ®éc lËp cña m×nh khi ®ihäc.- íc vµo líp häc lµ íc vµo thÕgiíi riªng cña m×nh, ph¶i tù m×nhlµm tÊt c¶, kh«ng cßn cã mÑ bªnc¹nh nh nhµ.? Nh÷ng c¶m gi¸c mµnh©n vËt "t«i" nhËn îckhi íc vµo líp häc lµ g×? mïi ¬ng l¹ x«ng lªn, tr«ngh×nh g× treo trªn êng t«i còngthÊy l¹ vµ h·y nh×n bµn ghÕ chçngåi... l¹m nhËn... nh×n ng êi b¹nch hÒ quen... l¹ chót nµo.? H·y lý gi¶i nh÷ngc¶m gi¸c ®ã cña "t«i"? C¶m gi¸c l¹ v× lÇn ®Çu îcvµo líp häc m«i tr êng s¹ch sÏ, ngay5Ng÷ V¨n ng¾n- Kh«ng c¶m nhËn thÊy sù xa l¹víi bµn ghÕ vµ b¹n bÌ v× b¾t ®Çuý thøc îc nh÷ng ®iÒu ®ã sÏ g¾nbã th©n thiÕt víi m×nh b©y giêvµ m·i m·i.? Nh÷ng c¶m gi¸c ®ãcho thÊy t×nh c¶m cñanh©n vËt "t«i" ®èi víi lípcña m×nh? => T×nh c¶m bõng s¸ng thathiÕt.? §o¹n cuèi v¨n b¶n cã2 chi tiÕt- con chim conliÖng... c¸nh chim,- Nh÷ng tiÕng phÊncña... vÇn ®äc.Nh÷ng chi tiÕt ®ã nãinªn ®iÒu g× vÒ nh©nvËt "t«i"? Mét chót tho¸ng buån khigi· tõ tuæi th¬ b¾t ®Çu tr ëngthµnh trong nhËn thøc vµ viÖchäc hµnh cña b¶n th©n. Yªuthiªn nhiªn, yªu tuæi th¬, yªuhäc hµnh.III- Tæng kÕt (9')1. Néi dung.2. NghÖ thuËt.? Em c¶m nhËn îc®iÒu g× vÒ gi¸ trÞ néidung cña truyÖn? TruyÖn îc bè côc theo dßnghåi ëng c¶m nghÜ cña "t«i" theothø tù thêi gian cña mét buæi tùutr êng.- Sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a kÓ,miªu t¶ víi béc lé t©m tr¹ng c¶mxóc, t×nh c¶m ®· lµm nªn chÊttr÷ t×nh cña t¸c phÈm.? NhËn xÐt nghÖ thuËt®Æc s¾c cña truyÖn,søc cuèn hót cña t¸cphÈm îc t¹o nªn tõ®©u? GV dïng b¶ngphô. Søc cuèn hót cña t¸c phÈm îct¹o nªn tõ:+ B¶n th©n t×nh huèng truyÖn.+ T×nh c¶m Êm ¸p cña ng êi lín®èi víi em nhá.+ H×nh ¶nh TN ng«i tr êng vµ6Ng÷ V¨n c¸ch so s¸nh giµu søc gîi cña t¸cgi¶.HS ®äc ghi nhí. 3. Ghi nhí (SGK).IV. Cñng cè (2')? Tr×nh bµy ng¾n gän suy nghÜ cña em vÒ dßng c¶mxóc cña nh©n vËt "t«i".? Em häc tËp îc g× tõ nghÖ thuËt kÓ chuyÖn cña nhµv¨n.- Muèn kÓ chuyÖn hay cÇn cã nhiÒu kû niÖm ®Ñp vµgiµu xóc c¶m.V.H íng dÉn (4')+ Häc thuéc ghi nhí ph©n tÝch.+ Lµm bµi 2.9.+ So¹n: "Trong lßng mÑ".- Yªu cÇu: §äc t¸c phÈm "Nh÷ng ngµy th¬ Êu"- T¸c gi¶Nguyªn Hång.+ §äc, kÓ, tãm t¾t néi dung TP, ®o¹n trÝch.+ Tr¶ lêi c©u hái SGK.E- Rót kinh nghiÖm:............................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................................................................................. 7Ng÷ V¨n NS:14/5/2012TiÕt 3CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜatõ ng÷A Môc tiªu:- Gióp HS hiÓu râ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ vµmèi quan hÖ vÒ cÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷.- Th«ng qua bµi häc rÌn luyÖn duy trong viÖc nhËnthøc mèi quan hÖ gi÷a c¸i chung, c¸i riªng.B- chuÈn bÞ:- B¶ng phô, gi¸o ¸n.C- ph ¬ng ph¸p:- Ph©n tÝch mÉu, ho¹t ®éng nhãm, quy n¹p.D TiÕn tr×nh giê d¹y :I. ®Þnh.II.KiÓm tra. (Sù chuÈn bÞ cña HS)III.Bµi míi.GV gîi dÉn HS nhí l¹i kiÕnthøc tõ ®ång nghÜa, tr¸inghÜa häc líp (2').I. Tõ ng÷ nghÜa réng, tõng÷ nghÜa hÑp (16'):- GV dïng b¶ng phô ghis¬ ®å SGK.- Yªu cÇu HS quan s¸t s¬®å. 1. Ng÷ liÖu: SGK.? NghÜa cña tõ ®éng vËtréng h¬n hay hÑp h¬nnghÜa cña tõ: thó, chim, c¸.T¹i sao? NghÜa cña tõ ®éng vËt réngh¬n... V× ph¹m vi nghÜa cña tõ®éng vËt bao hµm nghÜa cña 3tõ: thó, chim, c¸.? NghÜa cña tõ "thó"réng h¬n hay hÑp h¬nnghÜa cña tõ: voi, ¬u?? NghÜa cña tõ "chim"réng h¬n hay hÑp h¬n NghÜa cña tõ thó, chim, c¸réng h¬n nghÜa cña tõ voi, -¬u, tu hó, s¸o. NghÜa cña tõ chim réng h¬n nghÜa cña tõ:tu hó, s¸o.8Ng÷ V¨n nghÜa cña tõ: tu hó, s¸o?? NghÜa cña tõ "c¸" réngh¬n hay hÑp h¬n nghÜacña tõ: c¸ r«, c¸ thu? T¹isao?? NghÜa cña tõ "thó,chim, c¸" réng h¬n nghÜacña tõ nµo? hÑp h¬nnghÜa cña tõ nµo? NghÜa cña tõ " cc¸" réng h¬n nghÜa cña tõ c¸ r«, c¸ thu.- NghÜa cña tõ " thó, chim, c¸" réng h¬n nghÜa cña tõ voi, -¬u,tu hó, s¸o, c¸ r«, c¸ thu, vµ hÑp h¬n nghÜa cña tõ ®éng vËt.? Qua t×m hiÓu vÝ dô,em hiÓu tõ ng÷ nghÜaréng, nghÜa hÑp nh thÕnµo? 2. NhËn xÐt:- Mét tõ ng÷ îc coi lµ cãnghÜa réng khi ph¹m vi cñatõ ng÷ ®ã bao hµm ph¹m vinghÜa cña mét sè tõ kh¸c.- Mét tõ ng÷ îc coi lµ cãnghÜa hÑp khi ph¹m vi cñatõ ng÷ ®ã îc bao hµmtrong ph¹m vi nghÜa cñamét tõ ng÷ kh¸c.- Mét tõ cã nghÜa réng víinh÷ng tõ ng÷ nµy cã thÓhÑp víi tõ ng÷ kh¸c.- HS ®äc ghi nhí SGK. 3- Ghi nhí (SGK) (2')II- LuyÖn tËp (25')- HS ®äc- x¸c ®Þnh yªucÇu- lµm- nhËn xÐt. GVsöa. Bµi 1:a)b) ¬ng tù nh s¬ ®å phÇn a- HS ®äc X§ yªu cÇu-ph©n nhãm- lµm- nhËn Bµi 2:a) chÊt ®èt.9y phôcquÇn ¸oquÇn ®ïi quÇn dµi ¸o dµi s¬ miNg÷ V¨n xÐt. GV söa. b) nghÖ thuËtc) thøc ¨nd) nh×nd) ®¸nh- HS X§ yªu cÇu- ph©nnhãm- lµm- nhËn xÐt. GVsöa. Bµi 3:a) t«, xe m¸y, xe ®¹p...b) thÐp, s¾t, ®ång, nh«m.c) chanh, cam, chuèi, na...d) hä néi, hä ngo¹i, b¸c, chó,dËu, d×...®) x¸ch, khiªng, g¸nh.- HS X§ yªu cÇu- lµm-nhËn xÐt. GV söa. Bµi 4:a) thuèc lµob) thñ quüc) bót ®iÖnd) hoa taiHS X§ yªu cÇu- lµm- nhËnxÐt. GV söa. Bµi 5: cã nghÜa réng: khãc§ cã nghÜa hÑp: nøc në, sôtsïi.IV. Cñng cè:- Kh¸i qu¸t néi dung bµi häcV. íng dÉn (2')- Häc thuéc ghi nhí SGK.- Lµm bµi tËp trong vë bµi tËp.- Xem bµi "Tr êng tõ vùng".e- Rót kinh nghiÖm:..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................10