Giáo án lịch sử lớp 10 bài 19

Tiết 21. Bài 19: NHỮNG CUỘC CHIẾN ĐẤU CHỐNG NGOẠI XÂM Ở CÁC THẾ KỶ X – XV I. Mục tiêu bài học Học sinh cần nắm: - Gần 6 thế kỷ đầu thời kỳ độc lập, nhân dõn Việt Nam phải liờn tiếp tổ chức những cuộc khỏng chiến chống ngoại xõm, bảo vệ Tổ quốc. - Với tinh thần dũng cảm, truyền thống yêu nước ngày càng sâu đ ậm, nhân dân ta đó chủ đọng sáng tạo, vượt qua mọi thử thách khó khăn đánh lại các cuộc xâm lược. - Giỏo dục lũng yờu nước, ý thức bảo vệ nền độc lập và thống nhất của tổ quốc-Rèn luyện kỹ năng sử dụng bản đồ trong học tập, tích cực bồi d ưừng k ỹ năng phân tích tổng hợp. II. Thiết bị. - Bản đồ lịch sử Việt Nam có ghi địa danh liên quan. - Một số tranh ảnh về chiến trận hay về cỏc anh hựng dõn tộc. III. Tổ chức dạy học 1. Ổn định tổ chức: GV ghi sĩ số học sinh 2. Kiểm tra Câu hỏi 1: Nguyờn nhõn tạo nờn sự phỏt triển nụng nghiệp ở thế kỷ XI XV? Câu hỏi 2: Sự phỏt triển của thủ cụng nghiệp thời Lý -Trần- Lờ? 3. Bài mới. Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I. Các cuộc kháng chiến chiến chống quân xâm lược Tống. H. Nguyên nhân Tống sang xâm lược nước ta? H.Triều đình tổ chức kháng chiến như thế nào? H. Nhận xét về nguyên nhân thắng lợi ? H. Âm mưu Tống xâm lược nước ta? Nhà Lí Khủng hoảng. ? Nhà Lí tổ chức kháng chiến như thế nào? GV: đọc bài thơ thần của Lí Thường Kiệt sgk/97 H. Bài thơ để lại ý nghĩa như thế nào? H. Tóm tắt diễn biến cơ bản? GV: Chương dương cướp giáo giặc …….. 1. Kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê. * Nguyên nhân - Năm 890 nhân lúc triều đình nhà Lê gặp khó khăn vua Tống cử quân sang xâm lược nước ta. - Thái hậu họ Dương và triều đình nhà Lê tôn Lê hoàn lên làm vua để lãnh đạo kháng chiến. * Kết quả -Thắng lợi nhanh chóng ngay vùng Đông Bắc khiến vua Tống không dám nghĩ đến việc xâm lược Đại Việt. 2. Kháng chiến chống Tống thời Lí (1075-1077) - Nhà Tống khủng hoảng đem quân sang xâm lược nước ta. - Nhà Lí tổ chức kháng chiến. + Giai đoạn 1:chủ động đem quân đánh + Giai đoạn 2: chủ động lui về phòng ngự - 1077 30 vạn quân Tống kéo sang bị ta đánh bại ở bờ sông Như Nguyệt, ta chủ động giảng hòa và kết thúc chiến tranh. II. Kháng chiến chống Mông-Nguyên thời Trần thế kỉ XIII - Năm 1258-1288 quân Mông- Nguyên 3 lần xâm lược nước ta, giặc rất mạnh và hung bạo. - Vua Trần cùng Trần Quốc Tuấn lãnh đạo nhân dân cả nước quyết tâm đánh giặc cứu nước. - Những thắng lợi tiêu biểu: Đông Bộ Đầu, Thái bình nên gắng sức …Non nước Hàm Tử, Chương Dương, Vạn Kiếp…. ấy ngàn thu. -> tiêu biểu là trận Bạch Đằng 1288 đè bẹp ý chí xâm lược của Nguyên- Mông giữ vững nền độc lập dân tộc H. Nguyên nhân thắng lợi? + Nhà Trần có vua hiền, tướng giỏi, nội bộ triều đình đoàn kết và nhân dân ủng hộ III. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn H. Tình hình nước ta cuối thế kỉ + Năm 1407 cuộc kháng chiến chống XIV? quân Minh của nhà Hồ thất bại, nước ta ‘’Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn…hầm tai vạ. rơi vào ách thống trị của nhà Minh. H. Các cuộc đấu tranh diễn ra ntn? + Năm 1418: kn Lam Sơn do Lê Lợi và Nguyễn Trãi lãnh đạo. + Thắng lợi tiêu biểu: - Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn- Thanh Hóa - Chiến thắng Tốt Động- Chúc Động. - Chiến thắng Chi Lăng- Xương Giang H. Rút ra đặc điểm của cuộc khởi + Đặc điểm: nghĩa? - Từ 1 cuộc chiến tranh ở địa phương phát triển thành cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc. - Suốt từ đầu đến cuối cuộc khởi nghĩa tư tưởng nhân nghĩa được đế cao. - Có đại bản doanh, căn cứ địa vững trắc. 4. Củng cố: - Đặc điểm của cuộc kháng chiến chống Tống và khởi nghĩa Lam S ơn? Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên. Hướng dẫn HS lập niên biểu cho cuộc kháng chiến XI- XV. 5. Giao nhiệm vụ về nhà - Lập niờn biểu của cuộc khỏng chiến XI - XV theo mẫu. Cuộc khỏng chiến Thời gian Quân xâm lược Người chỉ huy Trận quyết chiến chiến lược