Giáo án lịch sử lớp 10 bài 11

TIẾT 13. BÀI 11: TÂY ÂU THỜI HẬU KÌ TRUNG ĐẠI I. Mục tiêu bài học. + Giúp HS hiểu đợc: Nguyên nhân, điều kiện, vai trò các cuộc phát kiến địa lí, các cuộc phát kiến dịa lí trong lịch sử. Sự nảy sinh chủ nghĩa t bản ở Châu Âu. + Giáo dục tinh thần dũng cảm, khám phá cái mới, tinh thần đoàn kết các dân tộc, giá trị của lao động... + Sử dụng bản đồ mô tả các cuộc phát kiến địa lí, vẽ bản đồ. II. Thiết bị dạy học. - Bản đồ Châu Âu thời phong kiến. - Bản đồ các cuộc phát kiến địa lí. III. Tổ chức dạy và học. 1. Ổn định tổ chức: GV ghi sĩ số học sinh 2. Kiểm tra: 1. Thế nào là Lãnh địa? Đặc điểm kinh tế trong Lãnh địa? 2. Nguồn gốc, vai trò của thành thị trung đại? 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò H: Nguyên nhân các cuộc PKĐL ? Nội dung cần đạt 1. Những cuộc phát kiến địa lí. a. Nguyên nhân - điều kiện: - Sự phát triển kinh tế - nhu cầu thị trờng. - Con đờng đến thế kỷ XV bị Ả Rập chiếm. - Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật ( đặc biệt HS nêu các tiến bộ khoa học hàng hải) b. Các cuộc phát kiến địa lí lớn. GV sử dụng bản đồ trình bày - 1487 Điaxơ đến cực nam châu Phi ( Đặt tên mũi Hảo vọng). H: Tại sao TBN, BĐN là những nớc - 1497 Từ Lixbon, Vaxcôđơgama đến Calicut tiên phong trong các cuộc phát kiến ( Ấn Độ ) năm 1498. địa lí? - 1492 Côlômbô qua Đại Tây Dơng phát hiện ra châu Mỹ. - 1519~1522 Magienlăng qua ĐạiTây Dơng, qua cực nam châu Mỹ sang Thái Bình Dơng đi vòng - Điaxơ hiệp sĩ hoàng gia Bồ Đào quanh trái đất. Nha - Vaxcôđơgama Bồ Đào Nha đến Tây Nam Ấn Độ. - Côlômbô sau 2 tháng qua Đại Tây Dơng đến Calibê tởng lầm Ấn Độ ( Inđian ). - Magienlăng với 5 con tàu và 265 thuỷ thủ, khi về đến Bồ Đào Nha chỉ còn 1 thuyền và 18 ng ời,Magienlăng bị chết ở Philippin ( Đặt tên là biểnThái Bình năm 1520 ). c. Hệ quả các cuộc phát kiến địa lí. - Về kinh tế: Mở rộng thị trờng, mang lại lợi H: Hệ quả các cuộc phát kiến địa ích cho châu Âu. lí? (tích cực và hạn chế). - Về tri thức: Mang lại những hiểu biết. - Văn hoá: Đẩy mạnh giao lu văn hoá giữa các dân tộc. - Mặt khác các cuộc phát kiến nảy sinh quá trình cớp bóc thuộc địa và buôn bán nô lệ. - Đem về cho t sản, thơng nhân Châu - Ý nghĩa nh cuộc cách mạng T sản Âu nhiều hơng liệu, gia vị quý, vàng bạc, thị trờng. - Có hình ảnh chính xác về hành tinh, bề rộng và hình thể trái đất. Mở ra những con đờng mới, những vùng đất, dân tộc mới. 2. Sự nảy sinh chủ nghĩa t bản ở Tây âu. a. Quá trình tích luỹ t bản ban đầu và các điều kiện. H: Tích luỹ t bản nguyên thuỷ đợc tạo nên do mấy yếu tố? (2 yếu tố: vốn, lao động làm thuê). H: Biện pháp tích luỹ? - Vàng bạc cớp đợc về châu Âu ( Điều kiện phát triển kinh tế ). - Bạo lực cớp ruộng ( Nông dân mất đất đi làm thuê - Vô sản ). b. Đầu thế kỉ XVI xuất hiện hình thức kinh H: Biểu hiện của hình thức kinh doanh t bản chủ nghĩa. doanh t bản? - CTTC xuất hiện: - NN: Xuất hiện đồn điền, trang trại. - Thơng nghiệp: Xuất hiện các công ti thơng mại, tầng lớp phú thơng. c. Tác động : H: Tác động nh thế nào tới XH Tây Hình thành giai cấp mới Âu ? - T sản - Vô sản: H. Thế nào là giai cấp t sản? Nguồn gốc của công nhân làm thuê? 3. Phong trào văn hoá Phục Hng. a. Nguyên nhân. H: Nguyên nhân? - Giai cấp t sản mới ra đời có thế lực kinh tế, cha có địa vị xã hội. - Quan điểm lỗi thời của XHPK kìm hãm sự phát triển của giai cấp t sản. H: Nội dung VH PH? b. Nội dung: - Phục Hng tinh hoa văn hoá cổ, sáng tạo nền văn hoá mới của giai cấp t sản. - Phê phán phong kiến và Giáo hội. Đề cao giá trị con ngời - Đòi quyền tự do cá nhân, xây dựng thế giới quan tiến bộ. H: Ý nghĩa? d. Ý nghĩa. - Chứng tỏ sự phát triển KHKT, VHNT. - Cuộc đấu tranh công khai của T sản chống Phong kiến bằng t tởng. 4. Cải cách tôn giáo và chiến tranh nông dân. a. Cải cách tôn giáo. H: Nguyên nhân cải cách tôn giáo? + Nguyên nhân: Kitô giáo là chỗ dựa của PK ngăn cản sự phát triển của TS đang lên. Thuế 1/10 lớn, 1/10 nhỏ, 1/10 huyết “chứng chỉ xá tội” Phong trào diễn ra ở khắp các nớc Tây Âu: Đức, Thuỵ sĩ, Hà lan... H: Nội dung ? + Nội dung: Trở lại Tôn giáo nguyên thuỷ của Kitô, dùng biện pháp ôn hoà để cải cách. H: Tác động của cải cách tôn giáo? + Kết quả: Lan rộng khắp châu Âu, phân liệt thành Tân giáo - Cựu giáo. b. Chiến tranh nông dân Đức. + Tình hình: Lãnh tụ phong trào là Tô- mát Muyn- - Kinh tế: thấp kém. xe - Xã hội: Chế độ phong kiến bảo thủ (Tồn tại HS đọc in nhỏ tr 65 chế độ nông nô, ndân bị bóc lột). + Nội dung: Tiếp thu cc của Luthơ, cùng TS chống PK, xây dựng XH bình đẳng. H: Kết quả, ý nghĩa phong trào + YNghĩa: Đây là cuộc chiến tranh nông dân vĩ đại nhất Châu Âu, báo hiệu sự k/hoảng của PK. 4. Củng cố: - GV chốt lại bài: + Nguyên nhân và diễn biến những cuộc phát kiến địa lý. + Nguyên nhân, biểu hiện của sự nảy sinh CNTB ở Châu Âu. 5. Giao nhiệm vụ về nhà: Ôn tập phần lịch sử thế giới.